Gramatyka nowopołabska

Gramatyka odtworzonego języka nowopołabskiego. Korpus języka połabskiego jest zbyt ubogi, aby móc w pełni odbudować język, więc wiele dziur należało załatać. Wykrzyknik ! przed formami oznacza, że są one poświadczone, znak zapytania ? oznacza, że są one niepewne.

Zaimek

Zaimki osobowe

Zaświadczone są niektóre przypadki zaimków pierwszej i drugiej osoby liczby pojedycznej i podwójnej. Zaimki liczby podwójnej niestety są niepoświadczone, proponuję więc system zaimków poświadczony w blizko spokrewnionym słowińskim

przypadek	1 os. l. poj.	2 os. l. poj.	1 os. l. podw.	2 os. l. podw.	1 os. l. mn.	2 os. l. mn.	zaimek zwrotny
Nom.	!/joz/, !/jo/	!/tåi/, !/tĕ/	?/mo/	?/vo/	!/moi/	?/jai/, ?/voi/	—
Gen.	!/mane/, !/mană/	/tibe/, !/tibĕ/	/nojau/, /nojĕ/	/vojau/, /vojĕ/	!/nos/, !/năs/	/vos/, /văs/	/sibe/, /sibĕ/
Dat.	!/mine/, /mină/	!/tebe/, !/tebĕ/	/nomă/	/vomă/	!/nom/, !/năm/	/vom/, /văm/	/sebe/, /sebĕ/
Dat. clit.	!/mĕ/	!/tĕ/	/nomă/	/vomă/	/năm/	/văm/	?/sĕ/
Acc.	!/mane/, !/mą/	!/tibĕ/, !/tą/	/nojau/, /nojĕ/	/vojau/, /vojĕ/	!/nos/, /năs/	/vos/, /văs/	!/sibĕ/, !/są/
Acc. clit.	!/mĕ/	!/tĕ/	?/mă/	?/vă/	!/năs/	/văs/	!/să/
Ins.	?/manǫ/ , ?/mănǫ/	?/tebǫ/, !/tăbǫ/	/nomă/	/vomă/	!/nomĕ/	!/vomĕ/	?/sebǫ/, !/săbǫ/
Loc.	/mane/, /mană/	/tibe/, /tibĕ/	/nojĕ/	/vojĕ/	/nos/, /năs/	/vos/, /văs/	/sibe/, !/sibĕ/

W mianowniku zaimek osobowy joz/jo ma dwie formy stosowane w zasadzie wymiennie, bez zauważalnej reguły.

W przypadkach zależnych mamy na ogół dwie formy każdego zaimka. Pierwsza z nich jest akcentowana, druga natomiast pojawia się bezpośrednio po przyimku, to jest przyimek ściągnął z niej akcent.

Odmiana zaimka osobowego /vån, vånă, vånă/.

przypadek i liczba	r. męski	r. żeński	r. nijaki
Nom. Sg.	!/vån/	!/vånă/	/vånü/
Gen. Sg.	!/jig/, !/jĕg/, !/nĕg/		/jig/, /jĕg/, /nĕg/
Dat. Sg.	!/jim/, !/mĕ/, /nĕm/		/jim/, /mĕ/, /nĕm/
Acc. Sg.		/ją/, /jă/, /nă/
Ins. Sg.		?/ną/, /nă/
Loc. Sg.
Nom. Du.
Gen.=Loc. Du.
Acc. Du.
Dat.=Ins. Du.
Nom. Pl.	!/vinai/
Gen. Pl.
Dat. Pl.
Acc. Pl.
Ins. Pl.
Loc. Pl.

Zaimki wskazujące

Poniższa tabela przedstawia odmianę zaimka wzkazującego /tǫ, to, tü/.

przypadek i liczba	r. męski	r. żeński	r. nijaki
Nom. Sg.	/tǫ/	/to/	/tü/
Gen. Sg.	!/tüg/		/tüg/
Dat. Sg.	/tümĕ/		/tümĕ/
Acc. Sg.	/tǫ/	/tǫ/	/tü/
Ins. Sg.	/taim/	/tǫ/	/taim/
Loc. Sg.	/tüm/		/tüm/
Nom.=Acc. Du.	/tü/	?/tai/	?/tai/
Dat.=Ins. Du.	/temă/	/temă/	/temă/
Nom. Pl.	/tai/	/tåi/	/to/
Gen. Pl.	/tex/	/tex/	/tex/
Dat. Pl.	/tem/	/tem/	/tem/
Acc. Pl.	/tåi/	/tåi/	/to/
Ins. Pl.	/temĕ/	/temĕ/	/temĕ/
Loc. Pl.	/tex/	/tex/	/tex/

Odmiana zaimka wzkazującego /sǫ, si, sü/.

przypadek i liczba	r. męski	r. żeński	r. nijaki
Nom. Sg.	/sǫ/	/so/	/sü/
Gen. Sg.	!/sĕg/
Dat. Sg.
Acc. Sg.
Ins. Sg.
Loc. Sg.	!/sem/
Nom.=Acc. Du.
Dat.=Ins. Du.
Nom. Pl.
Gen. Pl.
Dat. Pl.
Acc. Pl.
Ins. Pl.
Loc. Pl.

Zaimki pytajne

Odmiana zaimków pytajnych /kåtü/ oraz /cü/.

przypadek	osobowy	rzeczowny
Nom.	!/kåtü/	!/cü/
Gen.	!/ťüg/	!/ceg/
Dat.	!/ťümau/	/cemau/
Acc.	!/ťüg/	!/cü/, !/ceg/
Ins.	/ťaim/	/caim/
Loc.	/ťüm/	/cem/

Zaimki przeczące

Odmiana zaimków pytajnych /nĕkåtü/ (/nĕkătü/ według Polańskieg) oraz /nic/.

przypadek	osobowy	rzeczowny
Nom.	!/nĕkåtü/	!/nic/
Gen.	!/niťüg/
Dat.
Acc.
Ins.
Loc.

Zaimki dzierżawcze

Zaimki dzierżawcze dzieliły się na odmienne i nieodmienne

1 os. l. poj.	2 os. l. poj.	1 os. l. mn.	2 os. l. mn.	zaimek dzierżawczy zwrotny
/müj, müjă, müji/?

Zaimki dzierżawcze trzeciej osoby były nieodmienne, najprawdopodobniej także zaimki pierwszej i drugiej osoby liczby podwójnej. W roli zaimka dzierżawczego występował wówczas odpowiedni zaimek osobowy w dopełniaczu

Zaimek uogólniający

Odmiana zaimka uogólniającego /vis, ?, ?/

przypadek i liczba	r. męski	r. żeński	r. nijaki
Nom. Sg.
Gen. Sg.
Dat. Sg.
Acc. Sg.
Ins. Sg.
Loc. Sg.
Nom. Pl.
Gen. Pl.
Dat. Pl.
Acc. Pl.
Ins. Pl.
Loc. Pl.

Zaimek ten najprawdopodobniej, jak w innych językach słowiańskich, nie tworzył liczby podwójnej. Używano w tym znaczeniu zaimka oba, obie, obie.

Przymiotnik

Przymiotnik w języku połabskim przyjmował z reguły końcówkę zredukowaną, zależną od miękkości tematu, rodzaju, przypadku i liczby. Wszystkie końcówki zebrano w poniższej tabeli. Przecinek oddziela warjanta miękkotematowe od twardotematowych.

przypadek i liczba	r. męski	r. żeński	r. nijaki
Nom. Sg.	!/-ĕ/	!/-ă/	!/-ĕ/, !/-ă/
Gen. Sg.	!/-ĕg/, !/-ăg/	?/-ă/	!/-ĕg/, /-ăg/
Dat. Sg.	!/-ümĕ/	/-ăj/	/-ümĕ/
Acc. Sg.	=Nom./Acc.	!/-ǫ/	!/-ĕ/, !/-ă/
Ins. Sg.		/-ǫ/
Loc. Sg.		!/-ăj/
Nom.=Acc. Du.	/-ă/	/-ă/	!/-ă/
Dat.=Ins. Du.	/-aimă/, /-åimă/	/-aimă/, /-åimă/	/-aimă/, /-åimă/
Nom. Pl.	²/-ĕ/	!/-ă/	!/-ă/
Gen. Pl.	!/-ĕx/	/-ĕx/	/-ĕx/
Dat. Pl.	/-ĕm/	/-ĕm/	/-ĕm/
Acc. Pl.	?/-ĕ/, !/-ă/	!/-ă/	!/-ă/
Ins. Pl.	/-aimĕ/, /-åimě/	/-aimĕ/, /-åimě/	/-aimĕ/, /-åimě/
Loc. Pl.	!/-ĕx/	/-ĕx/	/-ĕx/