Gramatyka nowopołabska: Różnice pomiędzy wersjami

Z Conlanger
Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania
(Nie pokazano 13 pośrednich wersji utworzonych przez tego samego użytkownika)
Linia 1: Linia 1:
−
Gramatyka odtworzonego języka nowopołabskiego. Korpus języka połabskiego jest zbyt ubogi, aby móc w pełni odbudować język, więc wiele dziur należało załatać.
+
Gramatyka odtworzonego języka nowopołabskiego. Korpus języka połabskiego jest zbyt ubogi, aby móc w pełni odbudować język, więc wiele dziur należało załatać. Wykrzyknik ''!'' przed formami oznacza, że są one poświadczone, znak zapytania ''?'' oznacza, że są one niepewne.
 +
==Rzeczownik==
 +
==Czasownik==
 +
===Czasowniki nieregularne===
 +
====Czasownik ''/boit/''====
 +
Czasownik /boit/ jest nieregularny oraz ma kilka form supletywnych. Poniższa tabelka przedstawia jego odmianę:
 +
{| class="wikitable"
 +
|-
 +
! osoba i liczba !! cz. teraźniejszy !! cz. przyszły !! aoryst !! imperfekt !! rozkaźnik
 +
|-
 +
! 1os. l. poj.
 +
| !/jis/ || /bǫdǫ/ || ?/boix/ || /bex/ ||
 +
|-
 +
! 2os. l. poj.
 +
| !/jis/ || /bǫdĕs/ || ?/boi/ || /bes/ || /bǫd/
 +
|-
 +
! 3os. l. poj.
 +
| !/ją/, !/jă/ || !/bǫdĕ/ || ?/boi/  || /bes/ ||
 +
|-
 +
! 1os. l. podw.
 +
| ?/jismo/, ?/jismă/ || ?/bǫdemă/||  || ||
 +
|-
 +
! 2os.=3os. l. podw.
 +
| !/jistă/ || /bǫdetă/ || || ||
 +
|-
 +
! 1os. l. mn.
 +
| !/jismoi/, !/jismĕ/ || /bǫdemĕ/ ||  ||  ||
 +
|-
 +
! 2os. l. mn.
 +
|  ?/jiste/, /jistĕ/ || /bǫdetĕ/ || || ||
 +
|-
 +
! 3os. l. mn.
 +
| ?/sǫ/ || /bǫdǫ/|| || ||
 +
|}
  
 
==Zaimek==
 
==Zaimek==
Linia 9: Linia 42:
 
|-
 
|-
 
! Nom.  
 
! Nom.  
−
| /joz/, /jo/ || /tåi/ || || /måi/ || || || —
+
| !/joz/, !/jo/ || !/tåi/, !/tĕ/ || ?/mo/ || ?/vo/ || !/moi/ || !/jai/, ?/voi/ || —
 
|-
 
|-
 
! Gen.  
 
! Gen.  
−
| || || || || || ||  
+
| !/mane/, !/mană/ || /tibe/, !/tibĕ/ || /nojau/, /nojĕ/ || /vojau/, /vojĕ/|| !/nos/, !/năs/ || /vos/, /văs/ || /sibe/, /sibĕ/
 
|-
 
|-
 
! Dat.  
 
! Dat.  
−
|  || || || || || ||  
+
| !/mine/, /mină/ || !/tebe/, !/tebĕ/ || /nomă/ || /vomă/ || !/nom/, !/năm/ || /vom/, /văm/ || /sebe/, /sebĕ/
 +
|-
 +
! Dat. clit.
 +
| !/mĕ/ || !/tĕ/ || /nomă/ || /vomă/ || /năm/ || /văm/ || ?/sĕ/
 
|-
 
|-
 
! Acc.  
 
! Acc.  
−
|  ||  || || || || ||  
+
|  !/mane/, !/mą/ || !/tibĕ/, !/tą/ ||/nojau/, /nojĕ/ || /vojau/, /vojĕ/|| !/nos/, /năs/ || /vos/, /văs/ || !/sibĕ/, !/są/
 +
|-
 +
! Acc. clit.
 +
|  !/mĕ/ || !/tĕ/ || ?/mă/ || ?/vă/ || !/năs/ || /văs/ || !/să/
 
|-
 
|-
 
! Ins.
 
! Ins.
−
| || || || ||   || ||  
+
| ?/manǫ/ , ?/mănǫ/ || ?/tebǫ/, !/tăbǫ/ || /nomă/ || /vomă/ || !/nomĕ/ || !/vomĕ/ || ?/sebǫ/, !/săbǫ/
 
|-
 
|-
 
! Loc.
 
! Loc.
−
| || || || || || ||  
+
| /mane/, /mană/ || /tibe/, /tibĕ/ || /nojĕ/ || /vojĕ/ || /nos/, /năs/ || /vos/, /văs/ || /sibe/, !/sibĕ/
 
|}
 
|}
 +
W mianowniku zaimek osobowy ''joz''/''jo'' ma dwie formy stosowane w zasadzie wymiennie, bez zauważalnej reguły.
 +
 +
W przypadkach zależnych mamy na ogół dwie formy każdego zaimka. Pierwsza z nich jest akcentowana, druga natomiast pojawia się '''bezpośrednio''' po przyimku, to jest przyimek ściągnął z niej akcent.
  
 
Odmiana zaimka osobowego /vån, vånă, vånă/.
 
Odmiana zaimka osobowego /vån, vånă, vånă/.
Linia 33: Linia 75:
 
|-
 
|-
 
! Nom. Sg.  
 
! Nom. Sg.  
−
| /vån/ || /vånă/ || /vånă/
+
| !/vån/ || !/vånă/ || /vånü/
 
|-
 
|-
 
! Gen. Sg.  
 
! Gen. Sg.  
−
| || ||  
+
| !/jig/, !/jĕg/, !/nĕg/ || || /jig/, /jĕg/, /nĕg/
 
|-
 
|-
 
! Dat. Sg.  
 
! Dat. Sg.  
−
| || ||  
+
| !/jim/, !/mĕ/, /nĕm/ || || /jim/, /mĕ/, /nĕm/
 
|-
 
|-
 
! Acc. Sg.  
 
! Acc. Sg.  
−
| || ||  
+
| || /ją/, /jă/, /nă/ ||  
 
|-
 
|-
 
! Ins. Sg.  
 
! Ins. Sg.  
−
| || ||  
+
| || ?/ną/, /nă/ ||  
 
|-
 
|-
 
! Loc. Sg.
 
! Loc. Sg.
Linia 51: Linia 93:
 
|-
 
|-
 
! Nom.=Acc. Du.
 
! Nom.=Acc. Du.
−
| || ||  
+
| ?/våno/ || ||  
 
|-
 
|-
 
! Gen.=Loc. Du.  
 
! Gen.=Loc. Du.  
Linia 57: Linia 99:
 
|-
 
|-
 
! Dat.=Ins. Du.  
 
! Dat.=Ins. Du.  
−
| || ||  
+
| /naimo/ || /naimo/ || /naimo/
 
|-
 
|-
 
! Nom. Pl.  
 
! Nom. Pl.  
−
| /vinai/ || ||  
+
| !/vinai/ || || /vånă/
 
|-
 
|-
 
! Gen. Pl.  
 
! Gen. Pl.  
−
| || ||
+
| /jaix/, /nĕx/ || /jaix/, /nĕx/ ||/jaix/, /nĕx/
 
|-
 
|-
 
! Dat. Pl.  
 
! Dat. Pl.  
−
| || ||  
+
| !/jaim/, /nĕm/ || !/jaim/, /nĕm/ || !/jaim/, /nĕm/
 
|-
 
|-
 
! Acc. Pl.  
 
! Acc. Pl.  
Linia 72: Linia 114:
 
|-
 
|-
 
! Ins. Pl.  
 
! Ins. Pl.  
−
| || ||  
+
| ?/naimĕ/ || ?/naimĕ/|| ?/naimĕ/
 
|-
 
|-
 
! Loc. Pl.  
 
! Loc. Pl.  
−
| || ||  
+
| /nĕx/ || /nĕx/ ||/nĕx/
 
|}
 
|}
  
Linia 88: Linia 130:
 
|-
 
|-
 
! Gen. Sg.  
 
! Gen. Sg.  
−
| ||  ||
+
| !/tüg/ ||  || /tüg/
 
|-
 
|-
 
! Dat. Sg.  
 
! Dat. Sg.  
−
| || ||
+
| /tümĕ/ || || /tümĕ/
 
|-
 
|-
 
! Acc. Sg.  
 
! Acc. Sg.  
−
| || ||  
+
| /tǫ/ || /tǫ/ || /tü/
 
|-
 
|-
 
! Ins. Sg.  
 
! Ins. Sg.  
−
| || ||  
+
| /taim/ || /tǫ/ || /taim/
 
|-
 
|-
 
! Loc. Sg.
 
! Loc. Sg.
−
| || ||  
+
| /tüm/ || || /tüm/
 
|-
 
|-
 
! Nom.=Acc. Du.
 
! Nom.=Acc. Du.
−
| || ||
+
| /tü/ || ?/tai/ || ?/tai/
−
|-
 
−
! Gen.=Loc. Du.
 
−
| || ||  
 
 
|-
 
|-
 
! Dat.=Ins. Du.  
 
! Dat.=Ins. Du.  
−
| || ||  
+
| /temă/ || /temă/ || /temă/
 
|-
 
|-
 
! Nom. Pl.  
 
! Nom. Pl.  
−
| || ||  
+
| /tai/ || /tåi/ || /to/
 
|-
 
|-
 
! Gen. Pl.  
 
! Gen. Pl.  
−
| || ||
+
| /tex/ || /tex/ || /tex/
 
|-
 
|-
 
! Dat. Pl.  
 
! Dat. Pl.  
−
| || ||  
+
| /tem/ || /tem/ || /tem/
 
|-
 
|-
 
! Acc. Pl.  
 
! Acc. Pl.  
−
| || ||  
+
| /tåi/ || /tåi/ || /to/
 
|-
 
|-
 
! Ins. Pl.  
 
! Ins. Pl.  
−
| || ||  
+
| /temĕ/ || /temĕ/ || /temĕ/
 
|-
 
|-
 
! Loc. Pl.  
 
! Loc. Pl.  
−
| || ||  
+
| /tex/ || /tex/ || /tex/
 
|}
 
|}
  
Linia 137: Linia 176:
 
|-
 
|-
 
! Nom. Sg.  
 
! Nom. Sg.  
−
| /sǫ/ || /so/ || /sü/
+
| !/sǫ/ || !/so/ || !/si/
 
|-
 
|-
 
! Gen. Sg.  
 
! Gen. Sg.  
−
| || ||  
+
| !/seg/ || || !/seg/
 
|-
 
|-
 
! Dat. Sg.  
 
! Dat. Sg.  
−
| || ||  
+
| /semĕ/ || || /semĕ/
 
|-
 
|-
 
! Acc. Sg.  
 
! Acc. Sg.  
−
| || ||  
+
| !/sǫ/ || ?/są/ || !/si/
 
|-
 
|-
 
! Ins. Sg.  
 
! Ins. Sg.  
Linia 152: Linia 191:
 
|-
 
|-
 
! Loc. Sg.
 
! Loc. Sg.
−
| || ||  
+
| !/sem/ || || /sem/
 
|-
 
|-
 
! Nom.=Acc. Du.
 
! Nom.=Acc. Du.
−
| || ||
 
−
|-
 
−
! Gen.=Loc. Du.
 
 
| || ||  
 
| || ||  
 
|-
 
|-
Linia 189: Linia 225:
 
|-  
 
|-  
 
!Nom.  
 
!Nom.  
−
| /kåtü/ || /cü/
+
| !/kåtü/ || !/cü/
 
|-
 
|-
 
! Gen.  
 
! Gen.  
−
| || /cig/
+
| !/ťüg/ || !/ceg/
 
|-
 
|-
 
! Dat.  
 
! Dat.  
−
| /ťümau/ ||  
+
| !/ťümau/ || /cemau/
 
|-
 
|-
 
! Acc.  
 
! Acc.  
−
| ||  
+
| !/ťüg/ || !/cü/, !/ceg/
 
|-
 
|-
 
! Ins.  
 
! Ins.  
−
|  ||  
+
|  /ťaim/ || /caim/
 
|-
 
|-
 
! Loc.  
 
! Loc.  
−
| ||  
+
| /ťüm/ || /cem/
 
|}
 
|}
  
 
===Zaimki przeczące===
 
===Zaimki przeczące===
−
Odmiana zaimków pytajnych /nĕkåtü/ (/nĕkătü/ według Polańskieg) oraz /nic/.
+
Odmiana zaimków pytajnych /nekåtü/ (/nĕkåtü/ według Polańskieg) oraz /nic/.
 
{| class="wikitable"
 
{| class="wikitable"
 
|-
 
|-
Linia 214: Linia 250:
 
|-  
 
|-  
 
!Nom.  
 
!Nom.  
−
| /nĕkåtü/ || /nic/
+
| ?/nekåtü/ || !/nic/
 
|-
 
|-
 
! Gen.  
 
! Gen.  
−
| /niťüg/ ||  
+
| !/niťüg/ || /niceg/
 
|-
 
|-
 
! Dat.  
 
! Dat.  
−
| ||  
+
| /niťümau/ || /nicemau/
 
|-
 
|-
 
! Acc.  
 
! Acc.  
−
| ||  
+
| /niťüg/ || /nic/
 
|-
 
|-
 
! Ins.  
 
! Ins.  
−
| ||  
+
| /niťaim/ || /nicaim/
 
|-
 
|-
 
! Loc.  
 
! Loc.  
−
| ||  
+
| /niťüm/ || /nicem/
 
|}
 
|}
  
Linia 296: Linia 332:
 
|-
 
|-
 
! Nom. Sg.  
 
! Nom. Sg.  
−
| /-ĕ/|| /-ă/|| /-ĕ/, /-ă/
+
| !/-ĕ/|| !/-ă/|| !/-ĕ/, !/-ă/
 
|-
 
|-
 
! Gen. Sg.  
 
! Gen. Sg.  
−
| /-ĕg/, /-ăg/? || || /-ĕg/, /-ăg/?
+
| !/-ĕg/, !/-ăg/ || ?/-ă/ || !/-ĕg/, /-ăg/
 
|-
 
|-
 
! Dat. Sg.  
 
! Dat. Sg.  
−
| /-ümĕ/ || || /-ümĕ/
+
| !/-ümĕ/ || /-ăj/ || /-ümĕ/
 
|-
 
|-
 
! Acc. Sg.  
 
! Acc. Sg.  
−
| =Nom./Acc. || /-ǫ/? || /-ĕ/, /-ă/
+
| =Nom./Acc. || !/-ǫ/ || !/-ĕ/, !/-ă/
 
|-
 
|-
 
! Ins. Sg.  
 
! Ins. Sg.  
−
| || ||  
+
| || /-ǫ/ ||  
 
|-
 
|-
 
! Loc. Sg.
 
! Loc. Sg.
−
|  || /-ăj/||   
+
|  || !/-ăj/||   
 
|-
 
|-
 
! Nom.=Acc. Du.
 
! Nom.=Acc. Du.
−
| || || /-ă/
+
| /-ă/ || /-ă/ || !/-ă/
−
|-
 
−
! Gen.=Loc. Du.
 
−
| || ||
 
 
|-
 
|-
 
! Dat.=Ins. Du.  
 
! Dat.=Ins. Du.  
−
| || ||  
+
| /-aimă/, /-åimă/ || /-aimă/, /-åimă/ || /-aimă/, /-åimă/
 
|-
 
|-
 
! Nom. Pl.  
 
! Nom. Pl.  
−
| ²/-ĕ/ || /-ă/ || /-ă/
+
| ²/-ĕ/ || !/-ă/ || !/-ă/
 
|-
 
|-
 
! Gen. Pl.  
 
! Gen. Pl.  
−
| ²?/-ĕx/ || ||
+
| !/-ĕx/ || /-ĕx/ ||/-ĕx/
 
|-
 
|-
 
! Dat. Pl.  
 
! Dat. Pl.  
−
| || ||  
+
| /-ĕm/ || /-ĕm/ || /-ĕm/
 
|-
 
|-
 
! Acc. Pl.  
 
! Acc. Pl.  
−
| /-ă/|| ||  
+
| ?/-ĕ/, !/-ă/|| !/-ă/ || !/-ă/
 
|-
 
|-
 
! Ins. Pl.  
 
! Ins. Pl.  
−
| || ||  
+
| /-aimĕ/, /-åimě/ || /-aimĕ/, /-åimě/ || /-aimĕ/, /-åimě/
 
|-
 
|-
 
! Loc. Pl.  
 
! Loc. Pl.  
−
| || ||  
+
| !/-ĕx/ || /-ĕx/ ||/-ĕx/
 
|}
 
|}
 +
 +
==Słowotwórstwo==
 +
===Przyrostki tworzące rzeczowniki===
 +
* -aidlĕ (<*-idlo): tworzy nazwy narzędzi, odczasownikowy, np. /stovaidlĕ/, /mötüvaidlĕ/, /mücaidlĕ/.
 +
* -aikă (<*-ika): tworzy nazwy zawodów, wykonawców czynności, męzkie jak i żeńskie, odczasownikowy, np. /låzaikă/, /bezaikă/, /peraikă/.
 +
* -aină (<*-ina):
 +
* -aistĕ (<*-išče): tworzy nazwy miejsc, odrzeczownikowy, np. /gordaistĕ/, /postvaistĕ/, /sidlaistĕ/.
 +
* -ą (<*-ę): tworzy nazwy osobników młodych, odrzeczownikowy, np. /blaizą/, /büzą/, /rovną/.
 +
* -ăr (<*-ařь): tworzy nazwy zawodów, wykonawców czynności, odrzeczownikowy i odczasownikowy, np. /gresnăr/, /lekăr/, /bǫkăr/.
 +
* -ĕ (<*ьje): tworzy nazwy rzeczowników zbiorowych, np. /perĕ/, /klåsĕ/, /blånĕ/.
 +
* -kă (<*-ъka): 1) tworzy zdrobnienia, stosowany do rzeczowników rodzaju żeńskiego, np. /bopkă/, /defkă/, /zopkă/. <br> 2) przyrostek tworzący zdrobnienia imion obojga płci, np. /Ånskă/, /Moraikă/.
 +
* -nĕk (<*-nikъ): tworzy nazwy zawodów, wykonawców czynności, odrzeczownikowy, np. /crivnĕk/, /gloznĕk/, /grobalnĕk/.
 +
* -'onĕk (<*-janъkъ): tworzy nazwy osobowe odgeograficzne, stosowany do rzeczowników, poświadczono tylko /ďörconĕk/, /ďörconi/.
 +
* -skă (<-ske): tworzy nazwy zawodów, wykonawców czynności rodzaju żeńskiego, np. /brüderskă/, /lasterårskă/.
 +
===Przyrostki tworzące przymiotniki===
 +
* -enĕ (<*-enъjь): tworzy przymiotniki związane z substancjami, materjałami, odrzeczownikowy, np. /våunenĕ/, /clåvăcenĕ/, /gnüjenĕ/.
 +
* -ĕ (<*-ьjь): tworzy przymiotniki od nazw zwierząt, niekiedy roślin, np. /korvĕ/, /godĕ/, /gǫsĕ/.
 +
* -ĕn (<*-inъ): tworzy przymiotniki dzierżawcze od nazw osób kończących się na -a, np. /Morajĕn/, /ľoľĕn/, /moterĕn/.
 +
* -nĕ (<-*ьnъjь): tworzy przymiotniki związane z przedmiotami, wyrażające cechę powiązania z nimi, należenia, np. /plauznĕ/, /x́aiznĕ/, /lesnĕ/.
 +
* -(üv)otĕ (<*-(ov)atъjь): tworzy przymiotniki związane z przedmiotami, wyrażające cechę ich posiadania, np. /drenüvotĕ/, /glådüvotĕ/, /varxüvotĕ/, /nügotĕ/. Rozszerzenie -üv- dochodzi po rzeczownikach rodzaju męzkiego.
 +
* -üv(ĕ) (<-*ovъ(jь)): tworzy przymiotniki dzierżawcze od nazw osób kończących się na spółgłoskę, np. /malnaiťüv/, /Maixelevĕ/, /torťüvĕ/.
 +
===Przyrostki tworzące czasowniki===

Wersja z 18:09, 19 paź 2020

Gramatyka odtworzonego języka nowopołabskiego. Korpus języka połabskiego jest zbyt ubogi, aby móc w pełni odbudować język, więc wiele dziur należało załatać. Wykrzyknik ! przed formami oznacza, że są one poświadczone, znak zapytania ? oznacza, że są one niepewne.

Rzeczownik

Czasownik

Czasowniki nieregularne

Czasownik /boit/

Czasownik /boit/ jest nieregularny oraz ma kilka form supletywnych. Poniższa tabelka przedstawia jego odmianę:

osoba i liczba cz. teraźniejszy cz. przyszły aoryst imperfekt rozkaźnik
1os. l. poj. !/jis/ /bǫdǫ/ ?/boix/ /bex/
2os. l. poj. !/jis/ /bǫdĕs/ ?/boi/ /bes/ /bǫd/
3os. l. poj. !/ją/, !/jă/ !/bǫdĕ/ ?/boi/ /bes/
1os. l. podw. ?/jismo/, ?/jismă/ ?/bǫdemă/
2os.=3os. l. podw. !/jistă/ /bǫdetă/
1os. l. mn. !/jismoi/, !/jismĕ/ /bǫdemĕ/
2os. l. mn. ?/jiste/, /jistĕ/ /bǫdetĕ/
3os. l. mn. ?/sǫ/ /bǫdǫ/

Zaimek

Zaimki osobowe

Zaświadczone są niektóre przypadki zaimków pierwszej i drugiej osoby liczby pojedycznej i podwójnej. Zaimki liczby podwójnej niestety są niepoświadczone, proponuję więc system zaimków poświadczony w blizko spokrewnionym słowińskim

przypadek 1 os. l. poj. 2 os. l. poj. 1 os. l. podw. 2 os. l. podw. 1 os. l. mn. 2 os. l. mn. zaimek zwrotny
Nom. !/joz/, !/jo/ !/tåi/, !/tĕ/ ?/mo/ ?/vo/ !/moi/ !/jai/, ?/voi/ —
Gen. !/mane/, !/mană/ /tibe/, !/tibĕ/ /nojau/, /nojĕ/ /vojau/, /vojĕ/ !/nos/, !/năs/ /vos/, /văs/ /sibe/, /sibĕ/
Dat. !/mine/, /mină/ !/tebe/, !/tebĕ/ /nomă/ /vomă/ !/nom/, !/năm/ /vom/, /văm/ /sebe/, /sebĕ/
Dat. clit. !/mĕ/ !/tĕ/ /nomă/ /vomă/ /năm/ /văm/ ?/sĕ/
Acc. !/mane/, !/mą/ !/tibĕ/, !/tą/ /nojau/, /nojĕ/ /vojau/, /vojĕ/ !/nos/, /năs/ /vos/, /văs/ !/sibĕ/, !/są/
Acc. clit. !/mĕ/ !/tĕ/ ?/mă/ ?/vă/ !/năs/ /văs/ !/să/
Ins. ?/manǫ/ , ?/mănǫ/ ?/tebǫ/, !/tăbǫ/ /nomă/ /vomă/ !/nomĕ/ !/vomĕ/ ?/sebǫ/, !/săbǫ/
Loc. /mane/, /mană/ /tibe/, /tibĕ/ /nojĕ/ /vojĕ/ /nos/, /năs/ /vos/, /văs/ /sibe/, !/sibĕ/

W mianowniku zaimek osobowy joz/jo ma dwie formy stosowane w zasadzie wymiennie, bez zauważalnej reguły.

W przypadkach zależnych mamy na ogół dwie formy każdego zaimka. Pierwsza z nich jest akcentowana, druga natomiast pojawia się bezpośrednio po przyimku, to jest przyimek ściągnął z niej akcent.

Odmiana zaimka osobowego /vån, vånă, vånă/.

przypadek i liczba r. męski r. żeński r. nijaki
Nom. Sg. !/vån/ !/vånă/ /vånü/
Gen. Sg. !/jig/, !/jĕg/, !/nĕg/ /jig/, /jĕg/, /nĕg/
Dat. Sg. !/jim/, !/mĕ/, /nĕm/ /jim/, /mĕ/, /nĕm/
Acc. Sg. /ją/, /jă/, /nă/
Ins. Sg. ?/ną/, /nă/
Loc. Sg.
Nom.=Acc. Du. ?/våno/
Gen.=Loc. Du.
Dat.=Ins. Du. /naimo/ /naimo/ /naimo/
Nom. Pl. !/vinai/ /vånă/
Gen. Pl. /jaix/, /nĕx/ /jaix/, /nĕx/ /jaix/, /nĕx/
Dat. Pl. !/jaim/, /nĕm/ !/jaim/, /nĕm/ !/jaim/, /nĕm/
Acc. Pl.
Ins. Pl. ?/naimĕ/ ?/naimĕ/ ?/naimĕ/
Loc. Pl. /nĕx/ /nĕx/ /nĕx/

Zaimki wskazujące

Poniższa tabela przedstawia odmianę zaimka wzkazującego /tǫ, to, tü/.

przypadek i liczba r. męski r. żeński r. nijaki
Nom. Sg. /tǫ/ /to/ /tü/
Gen. Sg. !/tüg/ /tüg/
Dat. Sg. /tümĕ/ /tümĕ/
Acc. Sg. /tǫ/ /tǫ/ /tü/
Ins. Sg. /taim/ /tǫ/ /taim/
Loc. Sg. /tüm/ /tüm/
Nom.=Acc. Du. /tü/ ?/tai/ ?/tai/
Dat.=Ins. Du. /temă/ /temă/ /temă/
Nom. Pl. /tai/ /tåi/ /to/
Gen. Pl. /tex/ /tex/ /tex/
Dat. Pl. /tem/ /tem/ /tem/
Acc. Pl. /tåi/ /tåi/ /to/
Ins. Pl. /temĕ/ /temĕ/ /temĕ/
Loc. Pl. /tex/ /tex/ /tex/


Odmiana zaimka wzkazującego /sǫ, si, sü/.

przypadek i liczba r. męski r. żeński r. nijaki
Nom. Sg. !/sǫ/ !/so/ !/si/
Gen. Sg. !/seg/ !/seg/
Dat. Sg. /semĕ/ /semĕ/
Acc. Sg. !/sǫ/ ?/są/ !/si/
Ins. Sg.
Loc. Sg. !/sem/ /sem/
Nom.=Acc. Du.
Dat.=Ins. Du.
Nom. Pl.
Gen. Pl.
Dat. Pl.
Acc. Pl.
Ins. Pl.
Loc. Pl.

Zaimki pytajne

Odmiana zaimków pytajnych /kåtü/ oraz /cü/.

przypadek osobowy rzeczowny
Nom. !/kåtü/ !/cü/
Gen. !/ťüg/ !/ceg/
Dat. !/ťümau/ /cemau/
Acc. !/ťüg/ !/cü/, !/ceg/
Ins. /ťaim/ /caim/
Loc. /ťüm/ /cem/

Zaimki przeczące

Odmiana zaimków pytajnych /nekåtü/ (/nĕkåtü/ według Polańskieg) oraz /nic/.

przypadek osobowy rzeczowny
Nom. ?/nekåtü/ !/nic/
Gen. !/niťüg/ /niceg/
Dat. /niťümau/ /nicemau/
Acc. /niťüg/ /nic/
Ins. /niťaim/ /nicaim/
Loc. /niťüm/ /nicem/

Zaimki dzierżawcze

Zaimki dzierżawcze dzieliły się na odmienne i nieodmienne

1 os. l. poj. 2 os. l. poj. 1 os. l. mn. 2 os. l. mn. zaimek dzierżawczy zwrotny
/müj, müjă, müji/?

Zaimki dzierżawcze trzeciej osoby były nieodmienne, najprawdopodobniej także zaimki pierwszej i drugiej osoby liczby podwójnej. W roli zaimka dzierżawczego występował wówczas odpowiedni zaimek osobowy w dopełniaczu

Zaimek uogólniający

Odmiana zaimka uogólniającego /vis, ?, ?/

przypadek i liczba r. męski r. żeński r. nijaki
Nom. Sg.
Gen. Sg.
Dat. Sg.
Acc. Sg.
Ins. Sg.
Loc. Sg.
Nom. Pl.
Gen. Pl.
Dat. Pl.
Acc. Pl.
Ins. Pl.
Loc. Pl.

Zaimek ten najprawdopodobniej, jak w innych językach słowiańskich, nie tworzył liczby podwójnej. Używano w tym znaczeniu zaimka oba, obie, obie.

Przymiotnik

Przymiotnik w języku połabskim przyjmował z reguły końcówkę zredukowaną, zależną od miękkości tematu, rodzaju, przypadku i liczby. Wszystkie końcówki zebrano w poniższej tabeli. Przecinek oddziela warjanta miękkotematowe od twardotematowych.

przypadek i liczba r. męski r. żeński r. nijaki
Nom. Sg. !/-ĕ/ !/-ă/ !/-ĕ/, !/-ă/
Gen. Sg. !/-ĕg/, !/-ăg/ ?/-ă/ !/-ĕg/, /-ăg/
Dat. Sg. !/-ümĕ/ /-ăj/ /-ümĕ/
Acc. Sg. =Nom./Acc. !/-ǫ/ !/-ĕ/, !/-ă/
Ins. Sg. /-ǫ/
Loc. Sg. !/-ăj/
Nom.=Acc. Du. /-ă/ /-ă/ !/-ă/
Dat.=Ins. Du. /-aimă/, /-åimă/ /-aimă/, /-åimă/ /-aimă/, /-åimă/
Nom. Pl. ²/-ĕ/ !/-ă/ !/-ă/
Gen. Pl. !/-ĕx/ /-ĕx/ /-ĕx/
Dat. Pl. /-ĕm/ /-ĕm/ /-ĕm/
Acc. Pl. ?/-ĕ/, !/-ă/ !/-ă/ !/-ă/
Ins. Pl. /-aimĕ/, /-åimě/ /-aimĕ/, /-åimě/ /-aimĕ/, /-åimě/
Loc. Pl. !/-ĕx/ /-ĕx/ /-ĕx/

Słowotwórstwo

Przyrostki tworzące rzeczowniki

  • -aidlĕ (<*-idlo): tworzy nazwy narzędzi, odczasownikowy, np. /stovaidlĕ/, /mötüvaidlĕ/, /mücaidlĕ/.
  • -aikă (<*-ika): tworzy nazwy zawodów, wykonawców czynności, męzkie jak i żeńskie, odczasownikowy, np. /låzaikă/, /bezaikă/, /peraikă/.
  • -aină (<*-ina):
  • -aistĕ (<*-išče): tworzy nazwy miejsc, odrzeczownikowy, np. /gordaistĕ/, /postvaistĕ/, /sidlaistĕ/.
  • -ą (<*-ę): tworzy nazwy osobników młodych, odrzeczownikowy, np. /blaizą/, /büzą/, /rovną/.
  • -ăr (<*-ařь): tworzy nazwy zawodów, wykonawców czynności, odrzeczownikowy i odczasownikowy, np. /gresnăr/, /lekăr/, /bǫkăr/.
  • -ĕ (<*ьje): tworzy nazwy rzeczowników zbiorowych, np. /perĕ/, /klåsĕ/, /blånĕ/.
  • -kă (<*-ъka): 1) tworzy zdrobnienia, stosowany do rzeczowników rodzaju żeńskiego, np. /bopkă/, /defkă/, /zopkă/.
    2) przyrostek tworzący zdrobnienia imion obojga płci, np. /Ånskă/, /Moraikă/.
  • -nĕk (<*-nikъ): tworzy nazwy zawodów, wykonawców czynności, odrzeczownikowy, np. /crivnĕk/, /gloznĕk/, /grobalnĕk/.
  • -'onĕk (<*-janъkъ): tworzy nazwy osobowe odgeograficzne, stosowany do rzeczowników, poświadczono tylko /ďörconĕk/, /ďörconi/.
  • -skă (<-ske): tworzy nazwy zawodów, wykonawców czynności rodzaju żeńskiego, np. /brüderskă/, /lasterårskă/.

Przyrostki tworzące przymiotniki

  • -enĕ (<*-enъjь): tworzy przymiotniki związane z substancjami, materjałami, odrzeczownikowy, np. /våunenĕ/, /clåvăcenĕ/, /gnüjenĕ/.
  • -ĕ (<*-ьjь): tworzy przymiotniki od nazw zwierząt, niekiedy roślin, np. /korvĕ/, /godĕ/, /gǫsĕ/.
  • -ĕn (<*-inъ): tworzy przymiotniki dzierżawcze od nazw osób kończących się na -a, np. /Morajĕn/, /ľoľĕn/, /moterĕn/.
  • -nĕ (<-*ьnъjь): tworzy przymiotniki związane z przedmiotami, wyrażające cechę powiązania z nimi, należenia, np. /plauznĕ/, /x́aiznĕ/, /lesnĕ/.
  • -(üv)otĕ (<*-(ov)atъjь): tworzy przymiotniki związane z przedmiotami, wyrażające cechę ich posiadania, np. /drenüvotĕ/, /glådüvotĕ/, /varxüvotĕ/, /nügotĕ/. Rozszerzenie -üv- dochodzi po rzeczownikach rodzaju męzkiego.
  • -üv(ĕ) (<-*ovъ(jь)): tworzy przymiotniki dzierżawcze od nazw osób kończących się na spółgłoskę, np. /malnaiťüv/, /Maixelevĕ/, /torťüvĕ/.

Przyrostki tworzące czasowniki

Źródło: „https://jezykotw.webd.pl/w/index.php?title=Gramatyka_nowopołabska&oldid=39041”