Język naumowski: Różnice pomiędzy wersjami
(Nie pokazano 3 pośrednich wersji utworzonych przez tego samego użytkownika) | |||
Linia 23: | Linia 23: | ||
== Fonologja == | == Fonologja == | ||
===Samogłoski === | ===Samogłoski === | ||
+ | ==== Pełne ==== | ||
{| class="wikitable" | {| class="wikitable" | ||
! | ! | ||
! style="font-weight:bold;" colspan="2" | Przednie | ! style="font-weight:bold;" colspan="2" | Przednie | ||
− | |||
! style="font-weight:bold;" rowspan="2" | Tylne | ! style="font-weight:bold;" rowspan="2" | Tylne | ||
|- | |- | ||
Linia 36: | Linia 36: | ||
| {{IPA|i}} ('''i''') | | {{IPA|i}} ('''i''') | ||
| {{IPA|y}} ('''ü''') | | {{IPA|y}} ('''ü''') | ||
− | |||
| {{IPA|u}} ('''u''') | | {{IPA|u}} ('''u''') | ||
|- | |- | ||
Linia 42: | Linia 41: | ||
| {{IPA|e̞}} ('''e''') | | {{IPA|e̞}} ('''e''') | ||
| {{IPA|}} | | {{IPA|}} | ||
− | |||
| {{IPA|o̞}} ('''o''') | | {{IPA|o̞}} ('''o''') | ||
|- | |- | ||
| style="font-weight:bold;" | Prawie otwarte | | style="font-weight:bold;" | Prawie otwarte | ||
| {{IPA|æ}} ('''a''') | | {{IPA|æ}} ('''a''') | ||
− | | | + | | |
− | + | | {{IPA|ɔ̞}} ('''å''') | |
|} | |} | ||
− | |||
− | + | Ponadto występują cztery dyftongi, '''ai''', '''au''', '''ei''' oraz '''ou'''. | |
+ | |||
+ | ==== Zredukowane ==== | ||
+ | {| class="wikitable" | ||
+ | | style="font-weight:bold;" | Środkowa | ||
+ | | {{IPA|ə}} ('''ĕ''') | ||
+ | |- | ||
+ | | style="font-weight:bold;" | Prawie otwarta | ||
+ | | {{IPA|ɐ}} ('''ă''') | ||
+ | |} | ||
==== Alochwonia ==== | ==== Alochwonia ==== | ||
Linia 69: | Linia 75: | ||
!Podniebienne | !Podniebienne | ||
!Welarne | !Welarne | ||
− | |||
|- align="center" | |- align="center" | ||
! colspan="2" | Nosowe | ! colspan="2" | Nosowe | ||
Linia 77: | Linia 82: | ||
|{{IPA|ɲ}} ('''ń''') | |{{IPA|ɲ}} ('''ń''') | ||
|{{IPA|ŋ}} ('''ŋ, n''') | |{{IPA|ŋ}} ('''ŋ, n''') | ||
− | |||
|- align="center" | |- align="center" | ||
! rowspan="2" |Zwarte | ! rowspan="2" |Zwarte | ||
Linia 86: | Linia 90: | ||
| {{IPA|c}} ('''ť''') | | {{IPA|c}} ('''ť''') | ||
|{{IPA|k}} ('''k''') | |{{IPA|k}} ('''k''') | ||
− | |||
|- | |- | ||
!<small>dźwięczne</small> | !<small>dźwięczne</small> | ||
Linia 94: | Linia 97: | ||
|{{IPA|ɟ}} ('''ď''') | |{{IPA|ɟ}} ('''ď''') | ||
| {{IPA|g}} ('''g''') | | {{IPA|g}} ('''g''') | ||
− | |||
|- align="center" | |- align="center" | ||
! rowspan="2" | Afrykaty | ! rowspan="2" | Afrykaty | ||
Linia 103: | Linia 105: | ||
| | | | ||
|{{IPA|tɕ}} ('''ć''') | |{{IPA|tɕ}} ('''ć''') | ||
− | |||
| | | | ||
|- | |- | ||
Linia 109: | Linia 110: | ||
| | | | ||
||{{IPA|dz}} ('''y''') | ||{{IPA|dz}} ('''y''') | ||
− | |{{IPA|dʒ}} (''' | + | |{{IPA|dʒ}} ('''y̌''') |
− | |||
− | |||
| | | | ||
+ | |{{IPA|dʑ}} ('''ý''') | ||
| | | | ||
|- align="center" | |- align="center" | ||
Linia 123: | Linia 123: | ||
|{{IPA|ɕ}} ('''ś''') | |{{IPA|ɕ}} ('''ś''') | ||
|{{IPA|x}} ('''ch''') | |{{IPA|x}} ('''ch''') | ||
− | |||
|- | |- | ||
!<small>dźwięczne</small> | !<small>dźwięczne</small> | ||
Linia 132: | Linia 131: | ||
|{{IPA|ʑ}} ('''ź''') | |{{IPA|ʑ}} ('''ź''') | ||
|{{IPA|ɣ}} ('''gh''') | |{{IPA|ɣ}} ('''gh''') | ||
− | |||
|- align="center" | |- align="center" | ||
! rowspan="2" | Drżące | ! rowspan="2" | Drżące | ||
Linia 138: | Linia 136: | ||
| | | | ||
| colspan="2" | {{IPA|r̥}} ('''hr''') | | colspan="2" | {{IPA|r̥}} ('''hr''') | ||
− | |||
| | | | ||
| | | | ||
Linia 148: | Linia 145: | ||
| | | | ||
| {{IPA|rʲ}} ('''ŕ''') | | {{IPA|rʲ}} ('''ŕ''') | ||
− | |||
| | | | ||
|- | |- | ||
Linia 157: | Linia 153: | ||
|{{IPA|ʎ}} ('''ĺ'''), {{IPA|j}} ('''j''') | |{{IPA|ʎ}} ('''ĺ'''), {{IPA|j}} ('''j''') | ||
|{{IPA|w}} ('''ł''') | |{{IPA|w}} ('''ł''') | ||
− | |||
|} | |} | ||
Język ten należy do grupy centralnej, zatem wykazuje historyczną zmianę [{{IPA|ɣ}}] na [{{IPA|ŋ}}]. Jednakże w późniejszej drodze rozwoju, w odróżnieniu od innych języków centralnych, dźwięk ten się nie zachował w jednolitej postaci, w wielu przypadkach zmieniał barwę i obecne wystąpienia jego wychodzą jedynie z geminacji grupy '''pɣ. ngh > nŋ > ŋŋ''', pozycji wygłosowej (jako grupa '''ŋk''', zapisana '''nk''') i zapożyczeń. | Język ten należy do grupy centralnej, zatem wykazuje historyczną zmianę [{{IPA|ɣ}}] na [{{IPA|ŋ}}]. Jednakże w późniejszej drodze rozwoju, w odróżnieniu od innych języków centralnych, dźwięk ten się nie zachował w jednolitej postaci, w wielu przypadkach zmieniał barwę i obecne wystąpienia jego wychodzą jedynie z geminacji grupy '''pɣ. ngh > nŋ > ŋŋ''', pozycji wygłosowej (jako grupa '''ŋk''', zapisana '''nk''') i zapożyczeń. | ||
Linia 167: | Linia 162: | ||
== Historia == | == Historia == | ||
=== Procesa od pragammajskiego === | === Procesa od pragammajskiego === | ||
− | + | [https://jezykotw.webd.pl/f/index.php/topic,2637.msg92332.html#msg92332 Procesa na chworum] | |
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
==Przypisy== | ==Przypisy== |
Wersja z 17:32, 8 lip 2020
język naumowski (rår) naumåzås iknaur | |
---|---|
Typologia: | aglutynacyjno-fleksyjny, z szykiem SVO |
Utworzenie: | Emilando (w 2020) |
Cel utworzenia: | Na potrzeby projektu/konwerldu |
Klasyfikacja: | Gamajskie
|
Kody | |
Conlanger–1 | nau. |
Lista conlangów |
Język naumowski ((Rår) naumåzås iknaur, /ˈrɔ̞r ˈnäʊ̯mɔ̞zɔ̞s ˈiknäʊ̯r/) jest językiem z rodziny języków gamajskich. Jest to drugi konlang Emila oparty na protogammajskim. Należy do grupy centralnej.
Język charakteryzują archaiczne cechy takie jak mocne zachowanie pragammajskich dyftongów ai au oraz liczniejsze innowacje typu przejścia u > ü w każdej pozycji, rotacyzmu *z oraz *ħ oraz połączenia pragammajskich *g oraz *q (jako średnionaumowskie ck).
Fonologja
Samogłoski
Pełne
Przednie | Tylne | ||
---|---|---|---|
Niezaokrąglone | Zaokrąglone | ||
Przymknięte | i (i) | y (ü) | u (u) |
Środkowe | e̞ (e) | o̞ (o) | |
Prawie otwarte | æ (a) | ɔ̞ (å) |
Ponadto występują cztery dyftongi, ai, au, ei oraz ou.
Zredukowane
Środkowa | ə (ĕ) |
Prawie otwarta | ɐ (ă) |
Alochwonia
Samogłoski posiadają kilka dodatkowych alochwonów:
- a - [ä] (po welarnej, v i na początku słowa)
- å - [ɑ] (po welarnej), [ä] (po ł).
- o - [ø̞] (w grupie voP), [ɤ̞] (po welarnej)
Spółgłoski
Wargowe | Zębowe | Dziąsłowe | Z retrofleksją | Podniebienne | Welarne | ||
---|---|---|---|---|---|---|---|
Nosowe | m (m) | n (n) | ɲ (ń) | ŋ (ŋ, n) | |||
Zwarte | bezdźwięczne | p (p) | t (t) | c (ť) | k (k) | ||
dźwięczne | b (b) | d (d) | ɟ (ď) | g (g) | |||
Afrykaty | bezdźwięczne | ts (c) | tʃ (č) | tɕ (ć) | |||
dźwięczne | dz (y) | dʒ (y̌) | dʑ (ý) | ||||
Szczelinowe | bezdźwięczne | f (f) | s (s) | ʃ (š) | ʂ (ş) | ɕ (ś) | x (ch) |
dźwięczne | v (v) | z (z) | ʒ (ž) | ʑ (ź) | ɣ (gh) | ||
Drżące | bezdźwięczne | r̥ (hr) | |||||
dźwięczne | r (r) | rʲ (ŕ) | |||||
Boczne, Półsamogłoski | l (l) | ʎ (ĺ), j (j) | w (ł) |
Język ten należy do grupy centralnej, zatem wykazuje historyczną zmianę [ɣ] na [ŋ]. Jednakże w późniejszej drodze rozwoju, w odróżnieniu od innych języków centralnych, dźwięk ten się nie zachował w jednolitej postaci, w wielu przypadkach zmieniał barwę i obecne wystąpienia jego wychodzą jedynie z geminacji grupy pɣ. ngh > nŋ > ŋŋ, pozycji wygłosowej (jako grupa ŋk, zapisana nk) i zapożyczeń.
Bardzo charakterystycznym fonemem j. naumowskiego jest bezdźwięczne r (MAF: [r̥], transkrypcja: hr). Pochodzi ono z dawnej geminaty *rr na początku słowa i po spółgłosce. Historycznie wszystkie sonoranty (łącznie z ŋ) miały bezdźwięczne odmianki, ale prócz hr wszystkie się udźwięczniły, Samo hr udźwięczniło się również po palatalizacji i spółgłosce dźwięcznej. Przykład słowa z hr: hrau (zwierzę).
Inną charakterystyczną cechą jest poczwórne rozróżnienie s-š-ş-ś, odpowiednio zębowego, zadziąsłowego, retrofleksyjnego i palatalizowanego. Jest to wyjątkowe pośród języków gammajskich.