Język protowertyński

     Język przechodzi potężną przebudowę więc radziłbym nie sugerować się tym co jest na tej stronie!

Język protowertyński Veertiŕe ĺauŕaadh
Sposoby zapisu:	pierwotnie: brak aktualnie: pismo wertyńskie na ziemi: alfabet łaciński
Typologia:	aglutynacyjno-fleksyjny, VSO
Faktycznie
Utworzenie:	F1req w 2020
Najnowsza wersja:	1
W Kyon
Używany w :	???
Klasyfikacja:	Języki wertyńskie
Przykład
??? ???
Lista conlangów

Zobacz też słownik tego języka.

Język protowertyński (Veertiŕe ĺauŕaadh [ˈʋɛːɾtirɛ ˈʎawɾaːð]), we współczesnym wertyńskim znany jako (...) — język autorstwa F1rqa stworzony w 2020 roku jako jego pierwszy konlang. Język wcześniej nosił nazwę "język wertyński" ale został lekko przerobiony i przemianowany na "język protowertyński". W świecie Kyonu posługiwali się nim pierwsi wertowie którzy przybyli na tereny dzisiejszej Wertynii. Jest to prajęzyk który dał początek rodzinie języków wertyńskich, wyłoniły się z niego 3 dialekty, północny, południowy oraz wschodni, z których to wyłoniły się obecne języki.

Fonologia

Samogłoski ✔

---

W języku protowertyńskim występują 4 samogłoski, plus ich długie oraz nosowe odpowiedniki.

	Przednie	Tylne
Przymknięte	i • iː • ĩ
Prawie przymknięte		ʊ • ʊː • ʊ̃
Półotwarte	ɛ • ɛː • ɛ̃
Otwarte	a • aː • ã

Dyftongi

---

W języku protowertyńskim występuje 9 dyftongów:

• au - [aw] jak w ĺauŕaadh [ʎawɾaːð] (język)
• eu - [ɛw] jak w euvarev [ɛwʋarɛʋ] (mówić)
• ay - [aj] jak w [...]
• ey - [ɛj] jak w [...]
• ae - [aɛ] jak w [...]
• ea - [ɛa] jak w [...]
• uy - [ʊj] jak w [...]
• ua - [ʊa] jak w [...]
• ue - [ʊɛ] jak w [...]

Spółgłoski ✔

---

W języku protowertyńskim występuje 28 spółgłosek.

		Wargowe	Zębowe	Dziąsłowe	Podnieb.	Welarne	Krtaniowe
Nosowe		ɱ		n		ŋ
Zwarte	bezdźwięczne	p	t			k
	dźwięczne	b	d			g
Afrykaty	bezdźwięczne			t͡s • t͡ʃ
	dźwięczne			d͡z • d͡ʒ
Szczelinowe	bezdźwięczne	f	θ	s • ʃ			h
	dźwięczne		ð	z • ʒ
Drżące			r
Uderzeniowe			ɾ
Aproksymanty		ʋ	l		j • ʎ	w

Akcent i struktura sylaby

---

W języku protowertyńskim akcent zawsze pada na pierwszą sylabę.

Sposoby zapisu

Język protowertyński w swojej pierwotnej formie nie posiadał sposobów zapisu, dopiero w późniejszych wiekach powstał zapis w alfabecie wertyńskim stworzony przez kapłanów. Na potrzeby realnego świata protowertyński posiada również zapis w alfabecie łacińskim.

Transkrypcja łacińska ✔

---

W zapisie łacińskim języka protowertyńskiego występuje 28 liter oraz 12 dwuznaków.

a	aa	ą	b	d	ds	dj	dh	e	ee
[a]	[aː]	[ã]	[b]	[d]	[d͡z]	[d͡ʒ]	[ð]	[ɛ]	[ɛː]
ę	f	g	x	i	ii	į	y	q	l
[ɛ̃]	[f]	[g]	[h]	[i]	[iː]	[ĩ]	[j]	[k]	[l]
ĺ	m	n	ng	p	r	ŕ	s	sh	t
[ʎ]	[ɱ]	[n]	[ŋ]	[p]	[r]	[ɾ]	[s]	[ʃ]	[t]
ts	tz	th	u	uu	ų	v	w	z	j
[t͡s]	[t͡ʃ]	[θ]	[ʊ]	[ʊː]	[ʊ̃]	[ʋ]	[w]	[z]	[ʒ]

Pismo wertyńskie

---

Litera	Nazwa		Wymowa	Transkrypcja
	Zapis	Wymowa
	a	/a/	/a/	a
	aay	/aːj/	/a:/	aa
	ą	/ã/	/ã/	ą
	bay	/baj/	/b/	b
	day	/daj/	/d/	d
	dsay	/d͡zaj/	/d͡z/	ds
	djay	/d͡ʒaj/	/d͡ʒ/	dj
	dhay	/ðaj/	/ð/	dh
	e	/ɛ/	/ɛ/	e
	eey	/ɛːj/	/ɛː/	ee
	ę	/ɛ̃/	/ɛ̃/	ę
	fay	/faj/	/f/	f
	gay	/gaj/	/g/	g
	xay	/haj/	/h/	x
	i	/i/	/i/	i
	iiy	/iːj/	/iː/	ii
	į	/ĩ/	/ĩ/	į
	yay	/jaj/	/j/	y
	qay	/kaj/	/k/	q
	lay	/laj/	/l/	l
	ĺay	/ʎaj/	/ʎ/	ĺ
	may	/ɱaj/	/ɱ/	m
	nay	/naj/	/n/	n
	ngay	/ŋaj/	/ŋ/	ng
	pay	/paj/	/p/	p
	ray	/raj/	/r/	r
	ŕay	/ɾaj/	/ɾ/	ŕ
	say	/saj/	/s/	s
	shay	/ʃaj/	/ʃ/	sh
	tay	/taj/	/t/	t
	tsay	/t͡saj/	/t͡s/	ts
	tzay	/t͡ʃaj/	/t͡ʃ/	tz
	thay	/θaj/	/θ/	th
	u	/ʊ/	/ʊ/	u
	uuy	/ʊːj/	/ʊ:/	uu
	ų	/ʊ̃/	/ʊ̃/	ų
	vay	/ʋaj/	/ʋ/	v
	way	/waj/	/w/	w
	zay	/zaj/	/z/	z
	jay	/ʒaj/	/ʒ/	j

Gramatyka

Czasowniki

---

Odmiana czasowników przez osoby

---

Czasowniki regularne odmienia się przez osoby poprzez dodanie odpowiedniego sufiksu. Wszystkie czasowniki regularne w bezokoliczniku kończą się na -ev.

osoba	sufiks	zeurev - chodzić	euvarev - mówić	?????? - dawać
ja - fiŕ	-au	zeurau - chodzę	euvarau - mówię	vaylau - daję
ty - weŕi	-ay	zeuray - chodzisz	euvaray - mówisz	vaylay - dajesz
on - shiŕ	-ų	zeurų - on chodzi	euvarų - on mówi	vaylų - on daje
ona - leŕa	-ą	zeurą - ona chodzi	euvarą - ona mówi	vaylą - ona daje
ono - neŕe	-ę	zeurę - ono chodzi	euvarę - ono mówi	vaylę - ono daje
my - aŕay	-uti	zeuruti - chodzimy	euvaruti - mówimy	vayluti - dajemy
wy - evay	-avi	zeuravi - chodzicie	euvaravi - mówicie	vaylavi - dajecie
oni - veŕay	-eni	zeureni - chodzą	euvareni - mówią	vayleni - dają

Czasy ✔

---

W języku protowertyńskim występują trzy czasy: przeszły, teraźniejszy oraz przyszły. Tworzy się je za pomocą odpowiedniego przedimka. Czas teraźniejszy zawiera się w domyślnym rdzeniu czasownika, czas przeszły tworzy się poprzez dodanie przedimka viŕ, czas przyszły natomiast poprzez dodanie przedimka xeŕ.

Czas	Przedimek	Przykład	Znaczenie
Przeszły	viŕ	viŕ zeurau viŕ euvarau viŕ yauŕetau	chodziłem mówiłem nazywałem
Teraźniejszy	—	zeurau euvarau yauŕetau	chodzę mówię nazywam
Przyszły	xeŕ	xeŕ zeurau xeŕ euvarau xeŕ yauŕetau	będę chodził będę mówił będę nazywał

Tryby ✔

---

Tryb	Partykuła	Przykład	Znaczenie
Oznajmujący	—	zeuray euvaray yauŕetay	chodzisz mówisz nazywasz
Przypuszczający	qin	zeuray qin euvaray qin yauŕetay qin	chodziłbyś mówiłbyś nazywałbyś
Rozkazujący	ven	zeuray ven euvaray ven yauŕetay ven	chodź (ty) mów (ty) nazywaj (ty)

Negacja czasowników ✔

---

Negacja czasowników odbywa się poprzez dodanie partykuły ŕev za czasownikiem.

• zeurau ŕev — nie chodzę
• euvarau ŕev - nie mówisz
• yauŕetau ŕev - nie nazywam

Przymiotniki

---

Przymiotniki odrzeczownikowe

---

Przymiotniki odrzeczownikowe tworzymy poprzez dodanie odpowiedniego sufiksu, zazwyczaj jest to -e, w przypadku wyrazów zakończonych -a dajemy sufiks -ve, natomiast w przypadku wyrazów zakończonych -i dajemy sufiks -se

rzeczownik	przymiotnik
veertiŕ (wert)	veertiŕe (wertyński)
???? (????)	????? (????)
???? (????)	????? (????)

Imiesłowy ✔

---

czasownik	imiesłów czynny	imiesłów bierny
euvarev (mówić)	euvareti (mówiący)	euvaravi (mówiony)
zeurev (chodzić)	zeureti (chodzący)	zeuravi (chodzony)
yauŕetev (nazywać)	yauŕeteti (nazywający)	yauŕetavi (nazywany)

Zaimki

---

Zaimki rzeczowe ✔

---

Przypadek	Liczba pojedyncza					Liczba mnoga/absolutna
	1. os.	2. os.	3. os.			1. os.	2. os.	3. os.
			m	f	n
Nominativus	fiŕ (ja)	weŕi (ty)	shiŕ (on)	leŕa (ona)	neŕi (ono)	aŕay (my)	evay (wy)	veŕay (oni)
Genetivus	fiŕesi (mnie)	weŕisa (ciebie)	shiŕesi (jego/go)	leŕase (jej/niej)	neŕisa (jego/go/niego)	aŕayesi (nas)	evayesi (was)	veŕayesi (ich/nich)
Dativus	fiŕevi (mnie/mi)	weŕiva (tobie/ci)	shiŕevi (jemu/mu/niemu)	leŕave (jej/niej)	neŕiva (jemu/mu/niemu)	aŕayevi (nam)	evayevi (wam)	veŕayevi (im/nim)
Accusativus	fiŕeuŕ (mnie/mię)	weŕiwŕ (ciebie/cię)	shiŕeuŕ (jego/go/niego)	leŕauŕ (ją/nią)	neŕiwŕ (je/nie)	aŕayeuŕ (nas)	evayeuŕ (was)	veŕayeuŕ (ich/nich)
Comitativus	fiŕevt (ze mną)	weŕivt (z tobą)	shiŕevt (z nim)	leŕavt (z nią)	neŕivt (z nim)	aŕayevt (z nami)	evayevt (z wami)	veŕayevt (z nimi)
Ablativus	fiŕeŕi (ode mnie)	weŕiŕa (od ciebie)	shiŕeŕi (od niego)	leŕaŕe (od niej)	neŕiŕa (od tego)	aŕayeŕi (od nas)	evayeŕi (od was)	veŕayeŕi (od nich)
Allativus	fiŕene (do mnie)	weŕina (do ciebie)	shiŕene (do niego)	leŕani (do niej)	neŕina (do tego)	aŕayene (do nas)	evayene (do was)	veŕayene (do nich)

Rzeczowniki

---

Liczba

---

Język protowertyński posiada 4 liczby - liczbę pojedynczą, zerową, mnogą i absolutną.

l.zerowa	l.pojedyncza	l.mnoga	l.absolutna
xaŕeedherį (żaden miecz)	xaŕeedh (miecz)	xaŕeedhey (miecze)	xaŕeedheye (wszystkie miecze)
nevaaŕirą (żaden robak)	nevaaŕi (robak)	nevaaŕiyi (robaki)	nevaaŕiya (wszystkie robaki)

Przypadki

---

W języku protowertyńskim występuje 8 przypadków.

	Przypadek	Pytanie
I.	Nominativus	Kto?, Co?
II.	Genetivus	Kogo?, Czego?
III.	Dativus	Komu?, Czemu?
IV.	Accusativus	Kogo?, Co?
V.	Comitativus	Z kimś, Z czymś.
VI.	Ablativus	Skąd?, Od kogo?, Od czego?
VII.	Allativus	Dokąd?, Do kogo?, Do czego?
VIII.	Vocativus	[Wołacz]

Odmiana rzeczowników przez przypadki ✔

---

Odmiana zachodzi poprzez dodanie odpowiedniego sufiksu.

	l.zerowa	l.pojedyńcza	l.mnoga	l.absolutna
I.	-erį / -arę / -irą	-ø / -a / -i	-ey / -aye / -iyi	-eye / -ayi / -iya
II.	-erv / -arv / -irv	-esi / -ase / -isa	-eyu / -ayu / -iyu	-esiŕ / -aseŕ / -isaŕ
III.	-eŕex / -aŕix / -iŕax	-evi / -ave / -iva	-eviy / -avey / -ivay	-eŕes / -aŕis / -iŕas
IV.	-eviv / -avev / -ivav	-euŕ / -auŕ / -iwŕ	-evni / -avna / -ivna	-etiv / -atev / -itav
V.	-esex / -asix / -isax	-evt / -avt / -ivt	-etis / -ates / -itas	-esiv / -asev / -isav
VI.	-evin / -aven / -ivun	-eŕi / -aŕe / -iŕa	-eviŕ / -aveŕ / -ivaŕ	-eŕin / -aŕen / -iŕan
VII.	-enis / -anus / -inas	-ene / -ani / -ina	-enev / -aniv / -inav	-eney / -aniy / -inay
VIII.	-evus / -avis / -ivas	-eŕu / -aŕu / -iŕu	-esuy / -asay / -isey	-evų / -avą / -ivę

---

Słowniczek

1. fiŕ /ˈfiɾ/ - ja
2. weŕi /ˈwɛɾi/- ty
3. shiŕ /ˈʃiɾ/ - on
4. leŕa /ˈlɛɾa/ - ona
5. neŕe /ˈnɛɾɛ/ - ono
6. aŕay /ˈaɾaj/ - my
7. evay /ˈɛʋaj/ - wy
8. veŕay /ˈʋɛɾaj/ - oni
9. ĺauŕaadh /ˈʎawɾaːð/ - język [mowa]
10. veryaadh /ˈʋɛrjaːð/ - naprzód
11. yauneevaŕ /ˈjawnɛːʋaɾ/ - terytorium
12. xaŕeedh /ˈhaɾɛːð/ - miecz
13. euvarig /ˈɛwʋarig/ - mowa
14. euvarev /ˈɛwʋarɛʋ/ - mówić
15. zeurig /ˈzɛwrig/ - chód
16. zeurev /ˈzɛwrɛʋ/ - chodzić
17. nevaaŕi /ˈnɛʋaːɾi/ - robak/larwa
18. teuvaaŕ /ˈtɛwʋaːɾ/ -
19. veeŕtiŕ /ˈʋɛːɾtiɾ/ - wert
20. thaŕ /ˈθaɾ/ - co
21. eyvaŕ /ˈɛjʋaɾ/ - gdzie

Rozwój fonetyki

• JĘZYK PRAPOŁUDNIOWOWERTYŃSKI

/ɛ̃/ > /ɛ̃ŋ/, inne nosówki analogicznie.

• JĘZYK PRAPÓŁNOCNOWOWERTYŃSKI

/ɛ̃/ > /ɛn/, inne nosówki analogicznie.

• JĘZYK PRAWSCHODNIOWOWERTYŃSKI

/ɛ̃/ > /ɛ/, inne nosówki analogicznie.