Język wandyjski: Różnice pomiędzy wersjami
Linia 952: | Linia 952: | ||
! Dilaulhen | ! Dilaulhen | ||
|- | |- | ||
− | |style="text-align:left"|W pierwszy niedzielny poranek wiosny <br> | + | |style="text-align:left"| |
+ | W pierwszy niedzielny poranek wiosny <br> | ||
Znów możemy ujrzeć zeszklony lód. <br> | Znów możemy ujrzeć zeszklony lód. <br> | ||
Żałoba nareszcie skończona. <br> | Żałoba nareszcie skończona. <br> | ||
Linia 966: | Linia 967: | ||
Słońce odzyskało swoją moc<br> | Słońce odzyskało swoją moc<br> | ||
Lato nadeszło. | Lato nadeszło. | ||
− | |style="text-align:left"|Ên Sôlce prime maniane viarês<br> | + | |style="text-align:left"| |
+ | Ên Sôlce prime maniane viarês<br> | ||
Novu possenes vêsiare huten <br> | Novu possenes vêsiare huten <br> | ||
Miarur ênsine sesc tolt<br> | Miarur ênsine sesc tolt<br> |
Wersja z 19:52, 4 mar 2018
Język wandyjski Lêndua Vandca ['ʎendwa 'vanka] | |
---|---|
Sposoby zapisu: | Łacińskie |
Typologia: | Fleksyjny SVO |
Faktycznie | |
Utworzenie: | Henryk Pruthenia w 2018 |
W Adnacie | |
Używany w : | brak |
Klasyfikacja: | j. romańskie
|
Lista conlangów |
Zobacz też słownik tego języka. |
Język wandyjski (wand. lêndua vandca ['ʎendwa 'vanka]) - język Wandów, jednego z wielu ludów żyjących na Adnacie.
Procesy fonetyczne
- h > ∅
- ă, ā > a
- ae, ĕ > e [ɛ]
- oe, ē > ia
- ĭ > ê [e]
- ī > i
- ŏ > o
- ō > uo
- ŭ > ɨ (akcentowane), e (nieakcentowane)
- ū > au
- au > au
- _o, _uo {j, i} > e
- uo> /wɨ/ ô
- eV, iV (nieakcentowana) > jV
- f-, u- > h-
- VfV > h
- ct, tt > ht
- CC > SC
- ll, rr > l, r
- VbV, VvV > β̥
- VdV, VgV > ð̥, ɣ̥
- ns, ks > hs > h
- kw, gw > pw, bw
- VsV, Rs > z
- β̥, ð̥, ɣ̥ > f, s, h
- gn > nm
- sc > h
- tiV > sjo
- mw, nw, rw, lw > m, n, r, l
- monoftongizacja nieakcentowanych dyftongów:
- au > a
- uɨ > e
- palatalizacja:
- l_, n_ {i, j, e} > ʎ ɲ
- gl, kl, lg, lk > ʎ
- kn, ng, nk > ɲ
- rn > nn
- częste wypadnięcie /i/, /e/ znajdującego się zaraz po sylabie akcentowanej, jeżeli znajdowały się po sonornej lub szczelinowej, a nie znajdowały się w wygłosie
- k_, g_ {m} > p, b
- mt, tm, md, dm > mp, pm, mb, bm
- np, pn, nb, bn > nt, tn, nd, dn
Dźwięki
Samogłoski
Monoftongi:
- i ɨ u (i u ou)
- e (ê)
- ɛ ɔ (e o)
- a (a)
Dyftongi:
- au (au)
- uɨ (ô)
Spółgłoski
- m n ɲ (m n nh)
- p b t d k ɡ (p b t d c g)
- f v s z h (f v ss~s s h)
- w r l ʎ j (u r l lh i)
Akcent
Zapis
Akcent może padać na przedostatnią lub przedprzedostatnią sylabę.
Dla języka eilidzkiego używa się zmodyfikowanego alfabetu łacińskiego:
A a | Au au | B b | C c | D d | E e | Ê ê |
/a/ | /au/ | /b/ | /k/ | /d/ | /ɛ/ | /e/ |
F f | G g | H h | I i | L l | Lh lh | M m |
/f/ | /g/ | /h/ | /i/, /j/ | /l/ | /ʎ/ | /m/ |
N n | Nh nh | O o | Ou ou | Ô ô | P p | R r |
/n/ | /ɲ/ | /ɔ/ | /u/ | /wɨ/ | /p/ | /r/ |
S s | ss | T t | U u | V v | ||
/s/, /z/ | /s/ | /t/ | /ɨ/, /w/ | /v/ |
Dodatkowo należy zaznaczyć, że zamiast litery <ê> można używać literę <î>.
Gramatyka
Zaimki
Rzeczownik
Deklinacja I
Deklinacja I f siala "gwiazda" | ||
---|---|---|
Przypadek | Sg | Pl |
Nom. | siala | siale |
Gen. | siale | sialanne |
Acc. | sialan | sialas |
Deklinacja II
Deklinacja II m maurs "ściana, mur, granica" | ||
---|---|---|
Przypadek | Sg | Pl |
Nom. | maurs | mauri |
Gen. | mauri | maurenne |
Acc. | mauren | maures |
Deklinacja IIa m aher "pole" | ||
---|---|---|
Przypadek | Sg | Pl |
Nom. | aher | ahri |
Gen. | ahri | ahrenne |
Acc. | ahren | ahres |
Deklinacja II n belen "wojna" | ||
---|---|---|
Przypadek | Sg | Pl |
Nom. | belen | bela |
Gen. | beli | belenne |
Acc. | belen | bela |
Deklinacja III
Deklinacja III m ome "człowiek, mężczyzna" | ||
---|---|---|
Przypadek | Sg | Pl |
Nom. | ome | omnês |
Gen. | omnês | omnênne |
Acc. | omnen | omnês |
Deklinacja III f hine "koniec" | ||
---|---|---|
Przypadek | Sg | Pl |
Nom. | hine | hinês |
Gen. | hinês | hinênne |
Acc. | hinen | hinês |
Deklinacja III n numen "imię" | ||
---|---|---|
Przypadek | Sg | Pl |
Nom. | numen | numna |
Gen. | numnês | numnênne |
Acc. | numen | numna |
Deklinacja IV
Deklinacja IV m mans "ręka, dłoń" | ||
---|---|---|
Przypadek | Sg | Pl |
Nom. | mans | manas |
Gen. | manas | manenne |
Acc. | manen | manas |
Deklinacja IV n conna "róg" | ||
---|---|---|
Przypadek | Sg | Pl |
Nom. | conna | connas |
Gen. | connas | connenne |
Acc. | connen | connas |
Deklinacja V
Deklinacja V f hisias "wiara, religia" | ||
---|---|---|
Przypadek | Sg | Pl |
Nom. | hisias | hisie |
Gen. | hisi | hisianne |
Acc. | hisien | hisie |
Przymiotnik
Przymiotnik odmienia się przez rodzaje, liczby i przypadki. Częstym zjawiskiem jest synkretyzm form. Występują tylko dwie deklinacje przymiotnikowe.
Deklinacja I 'bon "dobry" | ||||||
---|---|---|---|---|---|---|
Przypadek | Sg | Pl | ||||
m | f | n | m | f | n | |
Nom. | bon | bona | bonen | boni | bone | bona |
Gen. | boni | bone | boni | bonen | ||
Acc. | bonen | bonan | bonen | bones | bonas | bona |
Deklinacja II hortês "silny" | ||||||
---|---|---|---|---|---|---|
Przypadek | Sg | Pl | ||||
m | f | n | m | f | n | |
Nom. | hortês | horte | horsias | horsia | ||
Gen. | hortês | horsien | ||||
Acc. | horten | horte | horsias | horsia |
Stopniowanie
- -ior II
- -êssên, -êssêma I
Przyimek
W języku wandyjskim przyimki mogą łączyć się a dopełniaczem lub z biernikiem, Istnieje też grupa przyimków, która może łączyć się z oboma przypadkami, w zależności, czy opisują położenie, czy ruch.
Z dopełniaczem
- af - od + Gen
- dia - o + Loc; na temat + Gen
- cun - z + Ins
- iah - z + Gen
- grasia - dzięki + Dat
- palan - przy + Ins (o ludziach)
- pre - przed + Ins (o czasie
- pô - po + Acc
- vêc - zamiast
- sên - bez
Z biernikiem
- ass - ku + Dat; w stronę + Gen, dla + Gen, także w funkcji celownika
- ante - przed + Ins
- cêrca - przy + Ins
- cêrcen - wokół + Gen
- conna - przeciw + Dat
- ehtra - poza + ???
- êntere - pomiędzy + Ins
- êntra - wewnątrz + Gen
- per - przez + Acc (o przestrzeni)
- pône - za + Ins
- posc - po + Loc (o czasie), poza + Ins (o przestreni
- preter - oprócz + Gen, mimo + Gen
- prope - około + Gen (o czasie)
- profter - ze względu na + Acc
- trans - wzdłuż + Gen
Z dopełniaczem i biernikiem
Z dopełniaczem
- ên - w + Loc, na + Loc
- suf - pod
- supre - nad
Z biernikiem
- ên - w + Acc, na + Acc, przez + Acc (o czasie)
- suf - pod
- supre - nad
Czasownik
W języku wandyjskim czasownik odmienia się przez czasy, osoby, liczby, strony i tryby. Występują też trzy główne koniugacje czasowników, różniące się między sobą jak bezokolicznikiem, tak i pierwszą osobą:
- I - amu, amare "kochać";
- II - vêssie, vêssiare "widzieć", często uznawana za podtyp I koniugacji;
- III - lehu, lehere "czytać";
- IV - aussie, aussire "słyszeć".
Istnieje też duża grupa czasowników nieregularnych.
Czas teraźniejszy
W czasie teraźniejszym zachowuje się podział na cztery klasy koniugacyjne, chociaż I i II czasami się łączy w jedną, większą, koniugację.
|
|
|
|
Imperfekt
Imperfekt opisuje zdarzenia z przeszłości, które nie zostały zakończone, lub fakt ich zakończenia nie jest ważny. W imperfekcie koniugacje II, III i IV zlały się w jedną, różniącą się od koniugacji I jedynie obecnością -i- we fleksji.
|
|
Perfekt
Perfekt opisuje zdarzenia przeszłe, które zostały zakończone. W tym czasie doszło do zlania się form II i III koniugacji. Częste są też wymiany samogłoskowe w samym rdzeniu.
|
|
|
|
Tryb rozkazujący
|
|
|
|
Imiesłów czynny
Imiesłowy czynne odmieniają się jak przymiotniki II deklinacji.
|
|
|
|
Imiesłów bierny
Imiesłowy bierne odmieniają się jak przymiotniki I deklinacji.
|
|
|
|
Przykładowy tekst
Świt | Dilaulhen |
---|---|
W pierwszy niedzielny poranek wiosny |
Ên Sôlce prime maniane viarês |