Język wendyjski: Różnice pomiędzy wersjami
Przejdź do nawigacji
Przejdź do wyszukiwania
Linia 34: | Linia 34: | ||
*m n (m n) | *m n (m n) | ||
*p b t d k g (p b t d k g) | *p b t d k g (p b t d k g) | ||
− | *s z ʃ ʒ | + | *s z ʃ ʒ (s z š ž) |
*l r j (l r j) | *l r j (l r j) | ||
Linia 81: | Linia 81: | ||
*V:V̯ > VV̯ | *V:V̯ > VV̯ | ||
*ou > eu | *ou > eu | ||
+ | *χ > š | ||
== Rozwój systemu akcentuacyjnego == | == Rozwój systemu akcentuacyjnego == | ||
Linia 126: | Linia 127: | ||
| ti | | ti | ||
| ansmai | | ansmai | ||
− | | | + | | ušmai |
| si | | si | ||
|- | |- | ||
Linia 133: | Linia 134: | ||
| ten | | ten | ||
| ansme | | ansme | ||
− | | | + | | ušme |
| sen | | sen | ||
|- | |- | ||
Linia 140: | Linia 141: | ||
| tai | | tai | ||
| ansmi | | ansmi | ||
− | | | + | | ušmi |
| sai | | sai | ||
|- | |- | ||
Linia 147: | Linia 148: | ||
| twas | | twas | ||
| ansas | | ansas | ||
− | | | + | | ušas |
| swas | | swas | ||
|} | |} | ||
Linia 192: | Linia 193: | ||
| anašā | | anašā | ||
| anasmi | | anasmi | ||
− | | colspan="2" | | + | | colspan="2" | anoišu |
|} | |} | ||
Linia 218: | Linia 219: | ||
| Dat. | | Dat. | ||
| colspan="2" | p̧asmai | | colspan="2" | p̧asmai | ||
− | | colspan="2" | | + | | colspan="2" | p̧aišōn |
|- | |- | ||
| Acc. | | Acc. | ||
Linia 228: | Linia 229: | ||
| Loc. | | Loc. | ||
| colspan="2" | p̧asmi | | colspan="2" | p̧asmi | ||
− | | colspan="2" | | + | | colspan="2" | p̧aišu |
|} | |} | ||
Linia 272: | Linia 273: | ||
| p̧ašā | | p̧ašā | ||
| p̧asmi | | p̧asmi | ||
− | | colspan="2" | | + | | colspan="2" | p̧oišu |
|} | |} | ||
Linia 300: | Linia 301: | ||
| Loc. | | Loc. | ||
| walpai | | walpai | ||
− | | | + | | walpaišu |
|- | |- | ||
| Voc. | | Voc. | ||
Linia 330: | Linia 331: | ||
| Loc. | | Loc. | ||
| ōjai | | ōjai | ||
− | | | + | | ōjaišu |
|- | |- | ||
| Voc. | | Voc. | ||
Linia 361: | Linia 362: | ||
| Loc. | | Loc. | ||
| gasti | | gasti | ||
− | | | + | | gastišu |
|- | |- | ||
| Voc. | | Voc. | ||
Linia 392: | Linia 393: | ||
| Loc. | | Loc. | ||
| sūneu | | sūneu | ||
− | | | + | | sūnušu |
|- | |- | ||
| Voc. | | Voc. | ||
Linia 423: | Linia 424: | ||
| Loc. | | Loc. | ||
| bīnai | | bīnai | ||
− | | | + | | bīnāšu |
|- | |- | ||
| Voc. | | Voc. | ||
Linia 453: | Linia 454: | ||
| Loc. | | Loc. | ||
| padi | | padi | ||
− | | | + | | pasšu |
|- | |- | ||
| Voc. | | Voc. | ||
Linia 483: | Linia 484: | ||
| Loc. | | Loc. | ||
| skājā | | skājā | ||
− | | | + | | skājīšu |
|- | |- | ||
| Voc. | | Voc. | ||
Linia 514: | Linia 515: | ||
| Loc. | | Loc. | ||
| drowi | | drowi | ||
− | | | + | | drošu |
|- | |- | ||
| Voc. | | Voc. | ||
Linia 563: | Linia 564: | ||
| nowašā | | nowašā | ||
| nowasmi | | nowasmi | ||
− | | colspan="2" | | + | | colspan="2" | nowoišu |
|- | |- | ||
| Voc. | | Voc. |
Wersja z 17:15, 9 cze 2019
Język wendyjski | |
---|---|
Sposoby zapisu: | Łacińskie |
Typologia: | Fleksyjny SVO |
Faktycznie | |
Utworzenie: | Henryk Pruthenia w 2018 |
W Adnacie | |
Używany w : | brak |
Lista conlangów |
Zobacz też słownik tego języka. |
Język wendyjski, też wandyjski, wenedzki - język używany w Adnacie.
Dźwięki
Samogłoski
- i iː u uː (i ī u ū)
- e eː o oː (e ē o ō)
- a aː (a ā)
Dyftongi
- ai au (ai au)
- oi (oi)
- ei eu (ei eu)
Spółgłoski
- m n (m n)
- p b t d k g (p b t d k g)
- s z ʃ ʒ (s z š ž)
- l r j (l r j)
Alofonia
Przed i, ī, e, ē, ei oraz eu dochodzi do palatalizacji spółgłosek zwartych, nosowych, jak i szczelinowych. Dźwięki /k/, /g/ oraz /n/ są spalatalizowane do /c/, /ɟ/, /ɲ/. Przed o, ō, u, ū oraz oi dochodzi do silnej labializacji spółgłosek zwartych jak i nosowych.
Spółgłoski miękkie
Wszystkie spółgłoski nieszczelinowe posiadają także swój palatalizowany odpowiednik będący nie alofonem, a oddzielnym fonemem:
- mʲ ɲ (m̧ ņ)
- pʲ bʲ tsʲ dsʲ c ɟ (p̧ b̧ ţ ḑ ķ ģ)
- lʲ rʲ (ļ ŗ)
Zmiany fonetyczne
- h₁e, eh₁ > e, ē
- eh₂, h₂e > ah₂, ah₂
- eh₃, h₃e > oh₃, h₃o
- ḱ, ǵ, ǵʰ > ś, ź, ź > s, z
- N̥HC > N̥̄C
- VH > V̄
- H > ∅, ə
- dt, tt > ss
- sr > str
- _s > χ {r, k, j, w, i, u}
- kw, gw, > kʷ, gʷ
- bʰ, dʰ, gʰ > b, d, g
- eRa > aRa {r, l, m, n}
- -ēR, ōR > -ī, -ū
- R̥C- > RiC- {r, l}
- R̥, M̥ > aR, aM (rzadko iR, iM, czasem przed /i/, /j/, a też /k/, /g/)
- N̥̄C > āNC
- ə > a
- ē > ī
- -T > -∅ {t, d}
- pC, bC > C
- T¹C² > χC² {t, d, k, g}
- p...kʷ > kʷ...kʷ
- kʷ, gʷ > k, g
- o > a
- ew > ow
- uwa > owa
- sj, zj > š, ž
- VCN > VN
- ĭ, ŭ > ∅ (nieakcentowane, w szczególności po akcencie)
- ei > ai
- eu > o
- V:V̯ > VV̯
- ou > eu
- χ > š
Rozwój systemu akcentuacyjnego
- retrakcja akcentu z końcówki na:
- pierwszą sylabę wyrazu, jeżeli wszystkie samogłoski są krótkie
- na sylabę z samogłoską długą;
- proces miał miejsce przed rozbiciu się samogłosek sonornych na sekwencję VR, przez co akcent pozostawał w wygłosie. Akcent też nie przechodził na samogłoskę słabą /ə/.
- w wyrazach z samogłoskami krótkimi (gdy akcentowana jest pierwsza sylaba, za wyjątkiem wyrazów jednosylabowych (jeżeli chodzi o rdzeń) z zamkniętą sylabą w mianowniku) akcent przeskakuje na fleksję z samogłoską długą.
- skrócenie samogłosek w fleksji rzeczownika (w całkowitym wygłosie sylaby)
- ustabilizowanie się systemu paradygmatów:
- A - stała sylaba akcentowana
- B - przeskakiwanie akcentu na fleksję
- C - stały akcent na fleksji
Gramatyka
Zaimek
Zaimek osobowy
Cas. | Sg. | Pl. | Refl. | ||
---|---|---|---|---|---|
I | II | I | II | ||
Nom. | es | tū | wai | jū | – |
Gen. | mene | tewe | nas | was | se |
Dat. | meni | ti | ansmai | ušmai | si |
Acc. | men | ten | ansme | ušme | sen |
Loc. | menai | tai | ansmi | ušmi | sai |
Poss. | menas | twas | ansas | ušas | swas |
Cas. | Sg. | Pl. | |||
---|---|---|---|---|---|
m | f | n | An. | Inan. | |
Nom. | anas | anā | ana | anai | anā |
Gen. | anaša | anašās | anaša | anašōn | |
Dat. | anasmai | anašai | anasmai | anaimas | |
Acc. | anan | anān | ana | anans | anā |
Loc. | anasmi | anašā | anasmi | anoišu |
Zaimek pytający
Cas. | Sg. | Pl. | ||
---|---|---|---|---|
An. | Inan. | An. | Inan. | |
Nom. | pis | pi | p̧ais | pī |
Gen. | p̧aša | p̧aimas | ||
Dat. | p̧asmai | p̧aišōn | ||
Acc. | pin | pi | p̧ains | pī |
Loc. | p̧asmi | p̧aišu |
Cas. | Sg. | Pl. | |||
---|---|---|---|---|---|
m | f | n | An. | Inan. | |
Nom. | p̧anas | p̧anā | p̧ana | p̧anai | p̧anā |
Gen. | p̧aša | p̧ašās | p̧aša | p̧ašōn | |
Dat. | p̧asmai | p̧ašai | p̧asmai | p̧aimas | |
Acc. | p̧anan | p̧anān | p̧ana | p̧anans | p̧anā |
Loc. | p̧asmi | p̧ašā | p̧asmi | p̧oišu |
Rzeczownik
a-deklinacja
Cas. | Sg. | Pl. |
---|---|---|
Nom. | walpas | walpais |
Gen. | walpaš | walpōn |
Dat. | walpoi | walpamas |
Acc. | walpan | walpans |
Loc. | walpai | walpaišu |
Voc. | walpe | walpais |
Cas. | Sg. | Pl. |
---|---|---|
Nom. | ōjan | ōjā |
Gen. | ōjaš | ōjōn |
Dat. | ōjoi | ōjamas |
Acc. | ōjan | ōjā |
Loc. | ōjai | ōjaišu |
Voc. | ōjan | ōjā |
i-deklinacja
Cas. | Sg. | Pl. |
---|---|---|
Nom. | gastis | gasţais |
Gen. | gastiš | gasţōn |
Dat. | gasţai | gastimas |
Acc. | gastin | gastins |
Loc. | gasti | gastišu |
Voc. | gasti | gasţais |
u-deklinacja
Cas. | Sg. | Pl. |
---|---|---|
Nom. | sūnus | sūnos |
Gen. | sūnauš | sūnowan |
Dat. | sūnowai | sūnumas |
Acc. | sūnun | sūnuns |
Loc. | sūneu | sūnušu |
Voc. | sūn | sūnos |
ā-deklinacja
Cas. | Sg. | Pl. |
---|---|---|
Nom. | bīnā | bīnai |
Gen. | bīnāš | bīnān |
Dat. | bīnai | bīnāmas |
Acc. | bīnām | bīnāns |
Loc. | bīnai | bīnāšu |
Voc. | bīnā | bīnai |
C-deklinacja
Cas. | Sg. | Pl. |
---|---|---|
Nom. | pōss | pades |
Gen. | padeš | padōn |
Dat. | paḑai | pasmas |
Acc. | padan | padans |
Loc. | padi | pasšu |
Voc. | pade | pades |
ī-deklinacja
Cas. | Sg. | Pl. |
---|---|---|
Nom. | skājī | skājīs |
Gen. | skājīš | skājījōn |
Dat. | skājai | skājīmas |
Acc. | skājīn | skājīns |
Loc. | skājā | skājīšu |
Voc. | skājī | skājī |
V-deklinacja
Cas. | Sg. | Pl. |
---|---|---|
Nom. | dros | drowes |
Gen. | droweš | drowōn |
Dat. | drowai | dromas |
Acc. | dron | drons |
Loc. | drowi | drošu |
Voc. | drowe | drowes |
Przymiotnik
Cas. | Sg. | Pl. | |||
---|---|---|---|---|---|
m | f | n | An. | Inan. | |
Nom. | nowas | nowā | nowa | nowai | nowā |
Gen. | nowaša | nowašās | nowaša | nowašōn | |
Dat. | nowai | nowašai | nowai | nowaimas | |
Acc. | nowan | nowān | nowa | nowans | nowā |
Loc. | nowasmi | nowašā | nowasmi | nowoišu | |
Voc. | nowe | nowa | nowa | nowai | nowā |
Przysłówek
Przysłówek tworzy się za pomocą sufiksu -ō, -jō.