Języki gamajskie: Różnice pomiędzy wersjami
(Utworzono nową stronę "'''Języki gamajskie''' to projekt grupowy tworzony wspólnie przez użytkowników Polskiego Forum Językowego, polegający na symulac...") |
|||
(Nie pokazano 320 wersji utworzonych przez 11 użytkowników) | |||
Linia 1: | Linia 1: | ||
− | '''Języki gamajskie''' to projekt grupowy tworzony wspólnie przez użytkowników [[Polskie Forum Językotwórców|Polskiego Forum Językowego]], polegający na symulacji rozwoju całej rodziny conlangów ''apriori'', wywodząc ją od jednego wspólnego prajęzyka - tytułowego [[Język protogamajski|języka protogamajskiego]]. Z biegiem czasu wokół rodziny języków gamajskich zaczął wyrastać oddzielny [[ | + | {{Pragamma Intro}} |
+ | '''Języki gamajskie''' to projekt grupowy tworzony wspólnie przez użytkowników [[Polskie Forum Językotwórców|Polskiego Forum Językowego]], polegający na symulacji rozwoju całej rodziny conlangów ''apriori'', wywodząc ją od jednego wspólnego prajęzyka - tytułowego [[Język protogamajski|języka protogamajskiego]]. Z biegiem czasu wokół rodziny języków gamajskich zaczął wyrastać oddzielny [[Gammaja|conworld]], w którym języki te zostały osadzone. Świat ten jest po części luźną wariacją na temat Ziemi (choć Ziemią nie jest), zainspirowaną teoriami [https://pl.wikipedia.org/wiki/Erich_von_D%C3%A4niken Ericha von Dänikena], o warunkach klimatycznych odpowiadających mniej więcej końcowi ostatniej epoki lodowcowej, oraz z możliwym lecz ograniczonym występowaniem magii. | ||
Projekt jest dowodzony przez [[Użytkownik:Borlach|Borlacha]]. Podobnie jak w wielu innych forumowych projektach grupowych, jednym z podstawowych założeń jest ''aprioryczność'' - nie można w ramach języków gamajskich, czy innych możliwych rodzin językowych występujących w conworldzie, opracowywać języków opartych na językach naturalnych. Można za to inspirować się nimi a na komputerach korzystać ze systemów zapisu znanych z rzeczywistości, z zastrzeżeniem, że dany lud ma własne pismo, a użyte systemy pisma stanowią jedynie reprezentację ''prawdziwych'' sposobów zapisu stosowanych wewnątrz conworldu. | Projekt jest dowodzony przez [[Użytkownik:Borlach|Borlacha]]. Podobnie jak w wielu innych forumowych projektach grupowych, jednym z podstawowych założeń jest ''aprioryczność'' - nie można w ramach języków gamajskich, czy innych możliwych rodzin językowych występujących w conworldzie, opracowywać języków opartych na językach naturalnych. Można za to inspirować się nimi a na komputerach korzystać ze systemów zapisu znanych z rzeczywistości, z zastrzeżeniem, że dany lud ma własne pismo, a użyte systemy pisma stanowią jedynie reprezentację ''prawdziwych'' sposobów zapisu stosowanych wewnątrz conworldu. | ||
− | Grupowy projekt | + | Grupowy projekt „języków gamajskich” narodził się w 2018 roku na forumowym Discordzie, w ramach żartów na temat ''gammy'' (spółgłoski szczelinowej miękkopodniebiennej dźwięcznej [{{IPA|ɣ}}]), różnicy zdań oraz personalnej sympatii (lub jej braku) wobec tego dźwięku. Tak też padł pomysł stworzenia rodziny języków, w ramach której każdy mógłby potraktować gammę wedle własnej woli. Punktem wyjścia dla powstania rodziny stała się więc kwestia zaniku lub zachowania występującej w prajęzyku gammy. |
− | W | + | W wrześniu 2020 roku w projekcie brało udział 12 osób: |
<div style="column-count:3;-moz-column-count:3;-webkit-column-count:3"> | <div style="column-count:3;-moz-column-count:3;-webkit-column-count:3"> | ||
* [[Użytkownik:Borlach|Borlach]] | * [[Użytkownik:Borlach|Borlach]] | ||
+ | * [[Użytkownik:Emil|Emil]] | ||
+ | * [[Użytkownik:Grímkel|Grzymkieł]] | ||
+ | * [[Użytkownik:Kazimierz|Kazimierz]] | ||
+ | * [[Użytkownik:Runiéj|Runiéj]] | ||
* [[Użytkownik:Tqr|Todsmer]] | * [[Użytkownik:Tqr|Todsmer]] | ||
− | * [[Użytkownik: | + | * [[Użytkownik:Toyatl|Toyatl]] |
* [[Użytkownik:Ulfurinn|Ulfurinn]] | * [[Użytkownik:Ulfurinn|Ulfurinn]] | ||
− | * [[Użytkownik: | + | * [[Użytkownik:CivilixXXX|CivilixXXX]] |
+ | * [[Użytkownik:Pluur|Pluur]] | ||
+ | * [[Użytkownik:F1req|F1req]] | ||
+ | * [[Użytkownik:ⰗⰎⰀⰂⰋⰖⰞ|Pławjusz]] | ||
+ | |||
</div> | </div> | ||
+ | <br> | ||
+ | ==Klasyfikacja języków gamajskich== | ||
+ | ===Języki centralne i peryferyjne=== | ||
+ | Języki gamajskie dzieli się na dwie najbardziej podstawowe grupy, tak zwaną Grupę Centralną oraz Grupę Peryferyjną. | ||
− | + | Grupa Centralna obejmuje te języki, w których protogamajska gamma [{{IPA|ɣ}}] przeszła w [{{IPA|ŋ}}]. Należą do niej przede wszystkim języki ngamskie, ńanyjskie oraz ńamski, a także naumowski. Ponieważ proces [{{IPA|ɣ}}] > [{{IPA|ŋ}}] zaszedł jeszcze przed ostatecznym rozdzieleniem się powyższych grup językowych, możliwym jest, że języki centralne są ze sobą bliżej spokrewnione i stanowią jedną grupę genetyczną, w przeciwieństwie do języków peryferyjnych. | |
− | + | Los gammy w językach peryferyjnych był natomiast różny – niektóre zachowały ją w niemal niezmienionej formie, część natomiast zastąpiła innym dźwiękiem lub zatraciła całkowicie. | |
+ | ===Lista języków gamajskich=== | ||
+ | '''Grupa centralna''' | ||
+ | *[[Język protogamajski]] | ||
+ | **[[Język prangamajski]] | ||
+ | ***[[Język ngamski]] | ||
+ | ****języki ngamskie | ||
+ | ***[[Język ńanyjski]] | ||
+ | ****języki ńanyjskie | ||
+ | ***[[Język ńamski]] | ||
+ | ***[[Język pranaumowski]] | ||
+ | ****[[Język naumowski]] | ||
+ | ****[[Język gowojski]] | ||
+ | ***Język Centralnego Stepu | ||
+ | ***[[Język naski]] | ||
+ | '''Grupa peryferyjna''' | ||
+ | *[[Język protogamajski]] | ||
+ | **Język starozongepajcki | ||
+ | ***Język średniozongepajcki | ||
+ | ****[[Język zongepajcki|Język zongepajski klasyczny]] | ||
+ | ****[[Język zongepajcki ludowy|Język zongepajski ludowy]] | ||
+ | *****Języki wschodniozongepajckie | ||
+ | ******[[Język ołłuch|Język ołłuch]] | ||
+ | ****[[Język onigammajski]] | ||
+ | *****Języki południowozongepajckie | ||
+ | ***[[Język prazachodniozongepajcki]] | ||
+ | ****[[Język wysokozongepajcki]] | ||
+ | *****Języki wysokozongepajckie | ||
+ | ****[[Język starochwadeński]] | ||
+ | *****Języki chwadeńskie | ||
+ | **[[Język prakszapszański]] | ||
+ | ***języki kszapszańskie | ||
+ | ****języki kszapszańskie przymorskie | ||
+ | *****języki dolnokszapszańskie | ||
+ | ******[[Język starokszapszański]] | ||
+ | *****języki górnokszapszańskie | ||
+ | ****języki kszapszańskie zamorskie | ||
+ | *****[[Język krapski]] | ||
+ | **[[Język protohawwajski]] | ||
+ | ***języki hawwajsko-hejdarskie | ||
+ | **[[Język prachamski]] | ||
+ | ***[[Języki chamskie|języki chamskie]] | ||
+ | **[[Język onski]] | ||
+ | ***[[Języki północnoonskie]] | ||
+ | ***[[Języki południowoonskie]] | ||
+ | **[[Język indoński]] | ||
+ | **[[Język czyrejski]] | ||
+ | **[[Baukut]] (język izolowany) | ||
+ | **[[Język pralejhamski]] | ||
+ | ***[[Języki lejhamskie]] | ||
+ | ==Historia rozwoju języków gamajskich== | ||
+ | ===Etap 0=== | ||
+ | {{Główny artykuł|Język protogamajski}} | ||
+ | {{zobacz też|Pragamajowie}} | ||
+ | ===Etap I=== | ||
+ | '''Rozpad wspólnoty protogamajskiej''' | ||
+ | Prócz rozwoju ''gh'', można zaobserwować kilka innych godnych zauważenia cech, po których pogrupować języki: | ||
+ | *rozwój ''i-ii'' oraz ''u-uu'': zasadniczo można wyróżnić trzy kierunki rozwoju: w większości języków (zongepajckie, chamskie, onskie, lejhamskie i naskie) krótkie ''i u'' zachowały swoją barwę, zaś długie ''ii uu'' uległy dyftongizacji; jednak sam dyftong zależy od języka. W czyrejskich, naumowskich oraz baukucie iloczas zanikł inaczej: ''ii uu'' się skróciły, zaś ''i u'' obniżyły swoje brzmienie. Ostatecznie, w kszapszańskich i hawwajsko-hejdarskich wydarzyła się rzecz będąca poniekąd połączeniem obu innych rozwoi: ''i u'' przetrwały, zaś ''ii uu'' obniżyły się. Porównaj na przykładzie praonskiego, pranaumowskiego i prakszapszańskiego rozwój słów ''*dhuq'' "dawać" oraz ''*uur'' "wy": | ||
+ | **praonski: ''ðuğǫ, our''; | ||
+ | **pranaumowski: ''dock, ʉr''; | ||
+ | **prakszapszański: ''đhuq, og''. | ||
+ | *powiązany z tym rozwój ''ai au'': wiele języków przeprowadziło monoftongizacje tych dyftongów, z reguły do ''e o''. Przetrwały one jednak w prakszapszańskim (jako ''ae ao''), praonskim (''ai ei oi'' oraz ''au eu ou'') oraz pranaumowskim (jako ''ai aʉ''). | ||
+ | *rozwój harmonii samogłoskowej: o ile większość języków zachowała ową harmonię, tak niektóre (naskie, czyrejskie, naumowskie) pozbyło się jej, ewentualnie pozostawiając jej ślady w słownictwie. Praonski zaś przekształcił harmonię w różne tematy odmiany, których już nie można dokładnie przewidzieć na bazie rdzenia. | ||
+ | *utrzymanie liczby podwójnej: języki takie jak onskie i zongepajckie utrzymały tą kategorię, ale w hawwajsko-hejdarskich, kszapszańskich czy naumowskich kategoria ta zniknęła. | ||
+ | ===Etap II=== | ||
+ | ===Etap III=== | ||
+ | ==Tabela kognatów== | ||
+ | {{zobacz też|Pragamajska Lista Swadesha}} | ||
+ | ===Porównanie kognatów u bezpośrednich potomków protogamajskiego=== | ||
+ | ====Rodzina==== | ||
+ | {| class="wikitable" style="font-size:95%;" | ||
+ | ! style="font-weight:normal;" width="10%" | '''[[Język protogamajski|Protogamajski]]''' | ||
+ | ! width="8%"| [[Język zongepajcki|Zongepajcki]] | ||
+ | ! width="8%"| [[Język prachamski|Prachamski]] | ||
+ | ! width="8%"| [[Język onski|Onski]] | ||
+ | ! width="8%"| [[Język baukut|Baukut]] | ||
+ | ! width="8%"| [[Język prakszapszański|Prakszapszański]] | ||
+ | ! width="7%"| [[Język protohawwajski|Protohawwajski]] | ||
+ | ! width="8%"| [[Język pranaumowski|Pranaumowski]] | ||
+ | ! width="8%"| [[Język_czyrejski|Czyrejski]] | ||
+ | ! width="7%"| język 9 | ||
+ | ! width="8%"| [[Język naski|Naski]] | ||
+ | ! width="7%"| język 11 | ||
+ | ! width="7%"| język 12 | ||
+ | ! width="7%"| język 13 | ||
+ | |- | ||
+ | ! style="font-weight:normal;" | '''taghii''' | ||
+ | /{{IPA|'taɣi:}}/ <br> | ||
+ | "ojciec" | ||
+ | | '''sagai''' <br> | ||
+ | /{{IPA|'sɐɣaɪ̯}}/ <br> | ||
+ | "ojciec" | ||
+ | |'''taqey'''<br> | ||
+ | /{{IPA|ˈtʰaɣeɪ̯}}/<br> | ||
+ | "ojciec" | ||
+ | | '''tahei'''<br> | ||
+ | /{{IPA|ˈtaʔej}}/<br> | ||
+ | "ojciec" | ||
+ | | | ||
+ | | '''ŧaꝃe'''<br> | ||
+ | /{{IPA|ˈtʰakʃe}}/<br> | ||
+ | "ojciec" | ||
+ | | '''tahe'''<br> | ||
+ | /{{IPA|'taɣe}}/ | ||
+ | |'''cåkŋi''' | ||
+ | /{{IPA|t͡sʰɔ̞ˈk͡ŋi}}/ <br> | ||
+ | "ojciec" | ||
+ | | '''daizî'''<br>/{{IPA|dai̯'ʒi}}/<br>"ojciec" | ||
+ | | | ||
+ | | '''tam'''<br>/{{IPA|tam}}/<br>"ojciec, wuj, stryj" | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | |- | ||
+ | ! style="font-weight:normal;" | '''dharaħ''' | ||
+ | /{{IPA|'ðaraħ}}/ <br> | ||
+ | "matka" | ||
+ | |'''ðaslax''' <br> | ||
+ | /{{IPA|'ðɐslɐk͡x}}/ <br> | ||
+ | "matka" | ||
+ | | '''cara''' | ||
+ | /{{IPA|ˈɬara}}/ <br> | ||
+ | "matka" | ||
+ | |'''ðarai'''<br> | ||
+ | /{{IPA|ðaraj}}/<br> | ||
+ | "matka" | ||
+ | | | ||
+ | |'''đhaga'''<br> | ||
+ | /{{IPA|ˈðʰaɣa}}/<br> | ||
+ | "matka" | ||
+ | | '''varach''' <br> | ||
+ | /{{IPA|'βarax}}/ | ||
+ | |'''dåråʀ''' | ||
+ | /{{IPA|tɔ̞ˈrɔ̞ʀ}}/ <br> | ||
+ | "matka" | ||
+ | | '''vzie'''<br>/{{IPA|'vʒɛ}}/<br>"matka" | ||
+ | | | ||
+ | | '''zam'''<br>/{{IPA|zam}}/<br>"matka, ciotka" | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | |- | ||
+ | ! style="font-weight:normal;" | '''tiiqar''' | ||
+ | /{{IPA|'ti:qar}}/ <br> | ||
+ | "brat" | ||
+ | |'''saikhaslo''' <br> | ||
+ | /{{IPA|'saɪ̯χɐslo}}/ <br> | ||
+ | "brat" | ||
+ | | '''teyqar''' | ||
+ | /{{IPA|ˈtʰeɪ̯ɣal}}/ <br> | ||
+ | "brat" | ||
+ | |'''taiğar'''<br> | ||
+ | /{{IPA|ˈtajɣaɾ}}/ <br> | ||
+ | "brat" | ||
+ | | | ||
+ | |'''teqa'''<br> | ||
+ | /{{IPA|ˈteqa}}/<br> | ||
+ | "brat" | ||
+ | | '''tekar''' <br> | ||
+ | /{{IPA|'tekar}}/ | ||
+ | | '''cickår''' | ||
+ | /{{IPA|t͡sʰiˈkːɔ̞r}}/ <br> | ||
+ | "brat" | ||
+ | | '''cíquel'''<br>/{{IPA|t͡ʃikʷɛl}}/<br>"brat" | ||
+ | | | ||
+ | | - | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | |- | ||
+ | ! style="font-weight:normal;" | '''kaylaħ''' | ||
+ | /{{IPA|'kaylaħ}}/ <br> | ||
+ | "siostra" | ||
+ | |'''chełax''' <br> | ||
+ | /{{IPA|'xeɫɐk͡x}}/ <br> | ||
+ | "siostra" | ||
+ | | '''kela''' | ||
+ | /{{IPA|ˈkʰɛla}}/ <br> | ||
+ | "siostra" | ||
+ | |'''kailai'''<br> | ||
+ | /{{IPA|kajɫaj}}/<br> | ||
+ | "siostra" | ||
+ | | | ||
+ | |'''ꝁaera'''<br> | ||
+ | /{{IPA|ˈkʰaeɾa}}/<br> | ||
+ | "siostra" | ||
+ | | '''kełach''' <br> | ||
+ | /{{IPA|'kelax}}/ | ||
+ | | '''kailåʀ''' | ||
+ | /{{IPA|kʰæi̯ˈlɔ̞ʀ}}/ <br> | ||
+ | "siostra" | ||
+ | | '''celie'''<br>/{{IPA|'t͡ʃɛlʲɛ}}/<br>"siostra" | ||
+ | | | ||
+ | | '''kem'''<br>/{{IPA|kɛm}}/<br>"siostra, brat, kuzyn(ka)" | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | |- | ||
+ | ! style="font-weight:normal;" | '''ghahan''' | ||
+ | /{{IPA|'ɣahan}}/ <br> | ||
+ | "syn" | ||
+ | |'''gahan''' <br> | ||
+ | /{{IPA|'ɣɐhɐn}}/ <br> | ||
+ | "syn" | ||
+ | | '''qān''' | ||
+ | /{{IPA|xãː}}/ <br> | ||
+ | "syn" | ||
+ | |— | ||
+ | | | ||
+ | |'''ꝅaha'''<br> | ||
+ | /{{IPA|ˈkʃapʃaha}}/<br> | ||
+ | "syn" | ||
+ | | '''hachan''' <br> | ||
+ | /{{IPA|'ɣaxan}}/ | ||
+ | | '''nnåhån''' | ||
+ | /{{IPA|nːɔ̞ˈhɔ̞n}}/ <br> | ||
+ | "syn" | ||
+ | |'''cran'''<br>/{{IPA|kʀã}}/<br>"syn" | ||
+ | | | ||
+ | | - | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | |- | ||
+ | ! style="font-weight:normal;" | '''iiyuzu''' | ||
+ | /{{IPA|'i:juzu}}/ <br> | ||
+ | "córka" | ||
+ | |'''aijuszu''' <br> | ||
+ | /{{IPA|'aɪ̯juzu}}/ <br> | ||
+ | "córka" | ||
+ | | '''ēyuzu''' | ||
+ | /{{IPA|ˈɛːjʊzʊ}}/ <br> | ||
+ | "córka" | ||
+ | |'''oyu'''<br> | ||
+ | /{{IPA|ojuw}}/<br> | ||
+ | "dziecko" | ||
+ | | | ||
+ | |'''eyuzu'''<br> | ||
+ | /{{IPA|ˈejʉzʉ}}/<br> | ||
+ | "córka" | ||
+ | | '''eyzë'''<br> | ||
+ | /{{IPA|'ejzə}}/ | ||
+ | |'''ijoro''' | ||
+ | /{{IPA|iˈjɤro}}/ <br> | ||
+ | "córka" | ||
+ | | '''íjúz'''<br>/{{IPA|'ijuʒ}}/<br>"córka" | ||
+ | | | ||
+ | | '''jeažu'''<br>/{{IPA|jɛaʒu}}/<br>"dziecko, bratanek, bratanica, siostrzeniec, siostrzenica" | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | |- | ||
+ | ! style="font-weight:normal;" | '''nipuur''' | ||
+ | /{{IPA|'nipu:r}}/ <br> | ||
+ | "wnuk, wnuczka" | ||
+ | |'''ňifauslo''' <br> | ||
+ | /{{IPA|'ɲifaʊ̯slo}}/ <br> | ||
+ | "wnuk" | ||
+ | | '''nipowr''' | ||
+ | /{{IPA|ˈnɪbʱoʊ̯l}}/ <br> | ||
+ | "wnuk, wnuczka" | ||
+ | |'''nibour'''<br> | ||
+ | /{{IPA|nibowɾ}}/<br> | ||
+ | "wnuk, wnuczka" | ||
+ | | | ||
+ | |'''niꝑogo'''<br> | ||
+ | /{{IPA|ˈnɨpʰoɣo}}/<br> | ||
+ | "wnuk" | ||
+ | | '''nifor'''<br> | ||
+ | /{{IPA|'niɸor}}/ | ||
+ | | '''nepur''' | ||
+ | /{{IPA|neˈpʰʉr}}/ <br> | ||
+ | "wnuk" | ||
+ | | '''nibul'''<br>/{{IPA|'ɲɪbɯl}}/<br>"wnuk" | ||
+ | | | ||
+ | | '''nid'''<br>/{{IPA|nid}}/<br>"wnuk, wnuczka" | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | |- | ||
+ | ! style="font-weight:normal;" | '''ħahtataghii'''<ref>dosłownie ''wielki ojciec''</ref> | ||
+ | /{{IPA|ħahta'taɣi:}}/ <br> | ||
+ | "dziadek" | ||
+ | |'''xahsasagai''' <br> | ||
+ | /{{IPA|'kxɐːsɐsɐɣaɪ̯}}/ <br> | ||
+ | "dziadek" | ||
+ | | '''ataqey''' <br> | ||
+ | /{{IPA|ˈadʱaɣeɪ̯}}/ <br> | ||
+ | "dziadek" | ||
+ | |'''ğaidatahei'''<br> | ||
+ | /{{IPA|'ɣajdataʔej}}/<br> | ||
+ | "dziadek" | ||
+ | | | ||
+ | |'''ħahŧaꝃe'''<br> | ||
+ | /{{IPA|ˈħahtʰakʃe}}/<br> | ||
+ | "wuj, stryj" | ||
+ | | '''hattatahe'''<br> | ||
+ | /{{IPA|'ɣat:ataɣe}}/ | ||
+ | | '''racåkŋi''' | ||
+ | /{{IPA|rat͡sʰɔ̞ˈk͡ŋiː}}/ <br> | ||
+ | "dziadek" | ||
+ | | '''hattaizî'''/'''hattez'''<br>/{{IPA|hat.tai̯'ʒi/'hat.tɛʒ}}/<br>"dziadek" | ||
+ | | | ||
+ | | '''matam'''<br>/{{IPA|matam}}/<br>"dziadek" | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | |- | ||
+ | ! style="font-weight:normal;" | '''ħahtadharaħ'''<ref>dosłownie ''wielka matka''</ref> | ||
+ | /{{IPA|ħahta'ðaraħ}}/ <br> | ||
+ | "babcia" | ||
+ | |'''xahsaðaslax''' <br> | ||
+ | /{{IPA|'kxɐːsɐðɐslɐk͡x}}/ <br> | ||
+ | "babcia" | ||
+ | | '''acara''' <br> | ||
+ | /{{IPA|ˈaɮara}}/ <br> | ||
+ | "babcia" | ||
+ | |'''ğaidaðar'''<br> | ||
+ | /{{IPA|'ɣajdaðaɾ}}/<br> | ||
+ | "babcia" | ||
+ | | | ||
+ | |'''hahđhagara'''<br> | ||
+ | /{{IPA|ˈhahðʰaɣaɾa}}/<br> | ||
+ | "ciotka, stryjenka" | ||
+ | | '''hattavarach'''<br> | ||
+ | /{{IPA|'ɣat:aβarax}}/ | ||
+ | | '''radåråʀ''' | ||
+ | /{{IPA|ratɔ̞ˈrɔ̞ʀ}}/ <br> | ||
+ | "dziadek" | ||
+ | | '''hattza'''<br>/{{IPA|'hat.tza}}/<br>"babcia" | ||
+ | | | ||
+ | | '''mazam'''<br>/{{IPA|mazam}}/<br>"babcia" | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | |- | ||
+ | ! style="font-weight:normal;" | '''yuziif''' | ||
+ | /{{IPA|'juzi:f}}/ <br> | ||
+ | "stryj" | ||
+ | |'''uszaipf''' <br> | ||
+ | /{{IPA|'uzaɪ̯p͡f}}/ <br> | ||
+ | "stryj, wuj" | ||
+ | | '''yuzeyf''' <br> | ||
+ | /{{IPA|ˈjʊzeɪ̯p̚}}/ <br> | ||
+ | "stryj" | ||
+ | |'''yuwei'''<br> | ||
+ | /{{IPA|juwej}}/<br> | ||
+ | "wuj, stryj" | ||
+ | | | ||
+ | |'''yuzefi'''<br> | ||
+ | /{{IPA|ˈjʉzefɨ}}/<br> | ||
+ | "dziadek, ojciec ojca" | ||
+ | | '''yuzef'''<br> | ||
+ | /{{IPA|'juzeɸ}}/ | ||
+ | |'''jorif''' | ||
+ | /{{IPA|jɤˈrif}}/ <br> | ||
+ | "kuzyn" | ||
+ | | '''juzî'''<br>/{{IPA|jɯ'ʒi}}/<br>"stryj" | ||
+ | | | ||
+ | | '''žuž'''<br>/{{IPA|ʒuʒ}}/<br>"daleki krewny, bądź dobrze znany mężczyzna o wyższej pozycji społecznej" | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | |- | ||
+ | ! style="font-weight:normal;" | '''sitaallin''' | ||
+ | /{{IPA|'sita:l:in}}/ <br> | ||
+ | "wuj" | ||
+ | |'''žisěľin''' <br> | ||
+ | /{{IPA|'t͡ʃisɛʎin}}/ <br> | ||
+ | ''wulgarne określenie mężczyzny'' | ||
+ | | '''sitōlin''' | ||
+ | /{{IPA|ˈsʰɪdʱɔːlɪ̃}}/ <br> | ||
+ | "wuj" | ||
+ | |'''sedelį'''<br> | ||
+ | /{{IPA|sɛdɛʎiw̃}}/<br> | ||
+ | "daleki krewny, bądź osoba bliska niebędąca członkiem rodziny" | ||
+ | | | ||
+ | |'''siŧeri'''<br> | ||
+ | /{{IPA|ˈsɨtʰeɾɨ}}/<br> | ||
+ | "dziadek, ojciec matki" | ||
+ | | '''sitellën'''<br> | ||
+ | /{{IPA|'sitellʲen}}/ | ||
+ | |'''secallen''' | ||
+ | /{{IPA|seˈt͡sʰælːen}}/ <br> | ||
+ | "stryj, wuj" | ||
+ | | '''zidaien'''<br>/{{IPA|ʒɪ'dai̯ɛ̃}}/<br>"wuj" | ||
+ | | | ||
+ | | - | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | |- | ||
+ | ! style="font-weight:normal;" | '''wiina''' | ||
+ | /{{IPA|'wi:na}}/ <br> | ||
+ | "ciotka (siostra ojca)" | ||
+ | |'''waina''' <br> | ||
+ | /{{IPA|'waɪ̯nɐ}}/ <br> | ||
+ | "ciocia" | ||
+ | |'''weyna''' | ||
+ | /{{IPA|'weɪ̯na}}/ <br> | ||
+ | "ciotka (siostra ojca)" | ||
+ | |— | ||
+ | | | ||
+ | |'''eňa'''<br> | ||
+ | /{{IPA|ˈenʰa}}/<br> | ||
+ | "babcia, matka ojca" | ||
+ | | '''wenë'''<br> | ||
+ | /{{IPA|'wenə}}/ | ||
+ | | '''vinå''' <br> | ||
+ | /{{IPA|ʋiˈnɔ̞}}/ <br> | ||
+ | "kuzynka" | ||
+ | | '''vin'''<br>/{{IPA|vɪ̃}}/<br>"ciotka (siostra ojca)" | ||
+ | | | ||
+ | | '''vean'''<br>/{{IPA|ʋɛan}}/<br>"daleka krewniaczka, bądź dobrze znana kobieta o wyższej pozycji społecznej" | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | |- | ||
+ | ! style="font-weight:normal;" | '''kahya''' | ||
+ | /{{IPA|'kahja}}/ <br> | ||
+ | "ciotka (siostra matki)" | ||
+ | | [[język_ołłuch|ołł.]] '''chaja''' <br> | ||
+ | /{{IPA|'xɐjɐ}}/ <br> | ||
+ | "dziewczyna" | ||
+ | | '''kaya''' | ||
+ | /{{IPA|ˈkʰaja}}/ <br> | ||
+ | "ciotka (siostra matki)" | ||
+ | |'''kai'''<br> | ||
+ | /{{IPA|kaj}}/<br>"ciocia" | ||
+ | | | ||
+ | |'''ꝁaħa'''<br> | ||
+ | /{{IPA|ˈkʰaħa}}/<br> | ||
+ | "babcia, matka matki" | ||
+ | | '''kayë'''<br> | ||
+ | /{{IPA|'kajə}}/ | ||
+ | | '''kåhjå''' | ||
+ | /{{IPA|kʰɔ̞hˈjɔ̞}}/ <br> | ||
+ | "ciotka" | ||
+ | | '''gas'''<br>/{{IPA|gaʃ}}/<br>"ciotka (siostra matki)" | ||
+ | | | ||
+ | | - | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | |- | ||
+ | |} | ||
+ | ====Ludzie i zawody==== | ||
+ | {| class="wikitable" style="font-size:95%;" | ||
+ | ! style="font-weight:normal;" width="10%" | '''[[Język protogamajski|Protogamajski]]''' | ||
+ | ! width="8%"| [[Język zongepajcki|Zongepajcki]] | ||
+ | ! width="8%"| [[Język prachamski|Prachamski]] | ||
+ | ! width="8%"| [[Język onski|Onski]] | ||
+ | ! width="8%"| [[Język baukut|Baukut]] | ||
+ | ! width="8%"| [[Język prakszapszański|Prakszapszański]] | ||
+ | ! width="7%"| [[Język protohawwajski|Protohawwajski]] | ||
+ | ! width="8%"| [[Język pranaumowski|Pranaumowski]] | ||
+ | ! width="8%"| [[Język_czyrejski|Czyrejski]] | ||
+ | ! width="7%"| język 9 | ||
+ | ! width="8%"| [[Język naski|Naski]] | ||
+ | ! width="7%"| język 11 | ||
+ | ! width="7%"| język 12 | ||
+ | ! width="7%"| język 13 | ||
+ | |- | ||
+ | ! style="font-weight:normal;" | '''ghamma''' | ||
+ | /{{IPA|'ɣam:a}}/ <br> | ||
+ | "człowiek" | ||
+ | | '''gaba''' <br> | ||
+ | /{{IPA|'ɣɐbɐ}}/ <br> | ||
+ | "człowiek" | ||
+ | | | ||
+ | | '''hąn''' <br> | ||
+ | /{{IPA|ˈʔaw̃n}}/ <br> | ||
+ | "On (człowiek narodu Onów)" | ||
+ | | | ||
+ | |'''ꝅama''' <br> | ||
+ | /{{IPA|ˈkʃapʃama}}/ <br> | ||
+ | "człowiek" | ||
+ | | | ||
+ | |'''nnåmmå''' | ||
+ | /{{IPA|nːɔ̞ˈmːɔ̞}}/ <br> | ||
+ | "człowiek" | ||
+ | |'''cranz''' | ||
+ | /{{IPA|kʀãʒ}}/<br> | ||
+ | "człowiek" | ||
+ | | | ||
+ | | '''man'''<br>/{{IPA|man}}/<br>"człowiek, Nas" | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | |- | ||
+ | ! style="font-weight:normal;" | '''laughal''' | ||
+ | /{{IPA|'lawɣal}}/ <br> | ||
+ | "mężczyzna, mąż" | ||
+ | | '''łogał''' <br> | ||
+ | /{{IPA|'ɫoɣɐɫ}}/ <br> | ||
+ | "mąż" | ||
+ | | | ||
+ | |'''lauhal''' <br> | ||
+ | /{{IPA|'lawʔal}}/ <br> | ||
+ | "mężczyzna, małżonek" | ||
+ | | | ||
+ | |'''laoꝅa''' <br> | ||
+ | /{{IPA|ˈʟaokʃapʃa}}/ <br> | ||
+ | "mężczyzna" | ||
+ | | | ||
+ | |'''laukŋål''' | ||
+ | /{{IPA|læʉ̯ˈk͡ŋɔ̞l}}/ <br> | ||
+ | "mężczyzna" | ||
+ | |'''luogel''' | ||
+ | /{{IPA|'lu̯ɔgəl}}/<br> | ||
+ | "mężczyzna" | ||
+ | | | ||
+ | | '''lol'''<br>/{{IPA|lɔl}}/<br>"mężczyzna, mąż" | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | |- | ||
+ | ! style="font-weight:normal;" | '''limmi''' | ||
+ | /{{IPA|'lim:i}}/ <br> | ||
+ | "kobieta, żona" | ||
+ | | '''ľibi''' <br> | ||
+ | /{{IPA|'ʎibi}}/ <br> | ||
+ | "żona" | ||
+ | | | ||
+ | | '''lįn''' <br> | ||
+ | /{{IPA|'ʎiw̃n}}/ <br> | ||
+ | "kobieta" | ||
+ | | | ||
+ | |'''rimi''' <br> | ||
+ | /{{IPA|ˈɾɨmɨ}}/ <br> | ||
+ | "kobieta" | ||
+ | | | ||
+ | |'''lemme''' | ||
+ | /{{IPA|leˈmːe}}/ <br> | ||
+ | "kobieta" | ||
+ | |'''lienz''' | ||
+ | /{{IPA|ʝɛ̃ʒ}}/<br> | ||
+ | "kobieta" | ||
+ | | | ||
+ | | '''lin'''<br>/{{IPA|lin}}/<br>"kobieta, żona" | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | |- | ||
+ | ! style="font-weight:normal;" | '''hitlaa''' | ||
+ | /{{IPA|'hitla:}}/ <br> | ||
+ | "kapłan, szaman" | ||
+ | | '''jisłě''' <br> | ||
+ | /{{IPA|'iːsɫɛ}}/ <br> | ||
+ | "kapłan, szaman, magik, guślarz" | ||
+ | | | ||
+ | | '''ğehl''' <br> | ||
+ | /{{IPA|'ɣɛʔɫ}}/ <br> | ||
+ | "kapłan, doradca" | ||
+ | | | ||
+ | |'''hitra''' <br> | ||
+ | /{{IPA|ˈhɨtɾa}}/ <br> | ||
+ | "król" | ||
+ | | | ||
+ | | '''hecla''' | ||
+ | /{{IPA|het͡sʰˈla}}/ <br> | ||
+ | "kapłan" | ||
+ | |'''sidlo''' | ||
+ | /{{IPA|'ʃɪdlɔ}}/<br> | ||
+ | "władca, kapłan" | ||
+ | | | ||
+ | | '''qil'''<br>/{{IPA|ʔil}}/<br>"szaman" | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | |- | ||
+ | ! style="font-weight:normal;" | '''wayla''' | ||
+ | /{{IPA|'wajla}}/ <br> | ||
+ | "kobieta, kapłanka, szamanka" | ||
+ | | '''weła''' <br> | ||
+ | /{{IPA|'weɫɐ}}/ <br> | ||
+ | "kapłanka, szamanka, czarownica" | ||
+ | | | ||
+ | | '''wail''' <br> | ||
+ | /{{IPA|'wajɫ}}/ <br> | ||
+ | "sługa, nierządnica" | ||
+ | | | ||
+ | |'''waera''' <br> | ||
+ | /{{IPA|ˈwaeɾa}}/ <br> | ||
+ | "kapłan" | ||
+ | | | ||
+ | | '''vailå''' | ||
+ | /{{IPA|ʋæi̯ˈlɔ̞}}/ <br> | ||
+ | "kapłanka, nierządnica" | ||
+ | |'''vel''' | ||
+ | /{{IPA|vɛl}}/<br> | ||
+ | "władczyni, kapłanka" | ||
+ | | | ||
+ | | '''vel'''<br>/{{IPA|ʋɛl}}/<br>"szamanka" | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | |- | ||
+ | ! style="font-weight:normal;" | '''qabrii''' | ||
+ | /{{IPA|'qabri:}}/ <br> | ||
+ | "król, wódz, bohater" | ||
+ | | '''khapsolai''' <br> | ||
+ | /{{IPA|'χɐpsolaɪ̯}}/ <br> | ||
+ | "wódz, król" | ||
+ | | | ||
+ | |'''ğamrei''' <br> | ||
+ | /{{IPA|'ɣamɾej}}/ <br> | ||
+ | "wódz" | ||
+ | | | ||
+ | | ― | ||
+ | | | ||
+ | | '''chåbri''' | ||
+ | /{{IPA|xɔ̞pˈri}}/ <br> | ||
+ | "wódz" | ||
+ | |'''quabrie''' | ||
+ | /{{IPA|'kʷabri̯ə}}/<br> | ||
+ | "król, dowódca" | ||
+ | | | ||
+ | | '''kad'''<br>/{{IPA|kad}}/<br>"wódz" | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | |- | ||
+ | ! style="font-weight:normal;" | '''waliig''' | ||
+ | /{{IPA|'wali:g}}/ <br> | ||
+ | "osoba" | ||
+ | | '''wałaik''' <br> | ||
+ | /{{IPA|'wɐɫaɪ̯k}}/ <br> | ||
+ | "osoba" | ||
+ | | | ||
+ | | '''waleing''' <br> | ||
+ | /{{IPA|'walejŋ}}/ <br> | ||
+ | "człowiek" | ||
+ | | | ||
+ | |'''wari''' <br> | ||
+ | /{{IPA|ˈwaɾɨ}}/ <br> | ||
+ | "osoba" | ||
+ | | | ||
+ | | '''vålig''' | ||
+ | /{{IPA|ʋɔ̞ˈlik}}/ <br> | ||
+ | "nie-człowiek" | ||
+ | |'''vailîc''' | ||
+ | /{{IPA|vai̯'lik}}/<br> | ||
+ | "współplemienny, członek plemienia" | ||
+ | | | ||
+ | | - | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | |- | ||
+ | ! style="font-weight:normal;" | '''suwaridu''' | ||
+ | /{{IPA|'suwaridu}}/ <br> | ||
+ | "myśliwy" | ||
+ | | '''zuwasľitu''' <br> | ||
+ | /{{IPA|'t͡suwɐsʎitu}}/ <br> | ||
+ | "myśliwy" | ||
+ | | | ||
+ | | '''sowereu''' <br> | ||
+ | /{{IPA|'sowɛrew}}/ <br> | ||
+ | "myśliwy" | ||
+ | | | ||
+ | |'''šuwagiđu''' <br> | ||
+ | /{{IPA|ˈʃʉwaɣɨdʰʉ}}/ <br> | ||
+ | "myśliwy" | ||
+ | | | ||
+ | | '''sovårezo<br>sovåredo''' | ||
+ | /{{IPA|soˈʋɔ̞ret͡so<br>soˈʋɔ̞reto}}/ <br> | ||
+ | "myśliwy" | ||
+ | |'''zuorjôt''' | ||
+ | /{{IPA|zu̯ɔr'jɔt}}/<br> | ||
+ | "myśliwy" | ||
+ | | | ||
+ | | '''suvdid'''<br>/{{IPA|suʋdid}}/<br>"myśliwy" | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | |- | ||
+ | ! style="font-weight:normal;" | '''auf''' | ||
+ | /{{IPA|'awf}}/ <br> | ||
+ | "pasterz" (dialektalnie również "przewodnik") | ||
+ | | '''opf''' <br> | ||
+ | /{{IPA|'op͡f}}/ <br> | ||
+ | "pasterz" | ||
+ | | | ||
+ | | '''au''' <br> | ||
+ | /{{IPA|'aw}}/ <br> | ||
+ | "pasterz" | ||
+ | | | ||
+ | |'''ao''' <br> | ||
+ | /{{IPA|ao}}/ <br> | ||
+ | "przywódca, bohater, wódz" | ||
+ | | | ||
+ | | '''auf''' | ||
+ | /{{IPA|ˈæʉ̯f}}/ <br> | ||
+ | "pasterz" | ||
+ | |'''op''' | ||
+ | /{{IPA|ɔp}}}/<br> | ||
+ | "przewodnik, pasterz" | ||
+ | | | ||
+ | | '''voq'''<br>/{{IPA|ʋɔʔ}}/<br>"zastępca wodza" | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | |- | ||
+ | ! style="font-weight:normal;" | '''kiigiiru''' | ||
+ | /{{IPA|'ki:gi:ru}}/ <br> | ||
+ | "rolnik, osoba robiąca w polu" | ||
+ | | '''chaikaislu''' <br> | ||
+ | /{{IPA|'xaɪ̯kaɪ̯slu}}/ <br> | ||
+ | "rolnik" | ||
+ | | | ||
+ | | '''keiğoir''' <br> | ||
+ | /{{IPA|'kejɣojɾ}}/ <br> | ||
+ | "rolnik" | ||
+ | | | ||
+ | |'''keꝃegu''' <br> | ||
+ | /{{IPA|ˈkekʃeɣʉ}}/ <br> | ||
+ | "rolnik" | ||
+ | | | ||
+ | | '''kigiro''' | ||
+ | /{{IPA|kʰiˈkiro}}/ <br> | ||
+ | "rolnik" | ||
+ | |'''cíôr''' | ||
+ | /{{IPA|t͡ʃi.'ɔr}}/<br> | ||
+ | "artystokrata" | ||
+ | '''cízír''' | ||
+ | /{{IPA|'t͡ʃiʒir}}/<br> | ||
+ | "rolnik" | ||
+ | | | ||
+ | | '''kead'''<br>/{{IPA|kɛad}}/<br>"rolnik" | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | |- | ||
+ | ! style="font-weight:normal;" | '''qadunu''' | ||
+ | /{{IPA|'qadunu}}/ <br> | ||
+ | "jeździec, osoba doglądająca koni" | ||
+ | | '''khatunu''' <br> | ||
+ | /{{IPA|'χɐtunu}}/ <br> | ||
+ | "hodowca" | ||
+ | | | ||
+ | | '''ğowun''' <br> | ||
+ | /{{IPA|'ɣowun}}/ <br> | ||
+ | "jeździec, kawaleria" | ||
+ | | | ||
+ | |'''qađuňu''' <br> | ||
+ | /{{IPA|ˈqadʰʉnʰʉ}}/ <br> | ||
+ | "jeździec" | ||
+ | | | ||
+ | | '''chåzono''' | ||
+ | /{{IPA|xɔ̞ˈt͡sono}}/ <br> | ||
+ | "jeździec" | ||
+ | | '''quaitzun''' | ||
+ | / {{IPA|'kʷai̯t͡sɯ̃}}/ <br> | ||
+ | "jeździec" | ||
+ | | | ||
+ | | '''kanu'''<br>/{{IPA|kanu}}/<br>"żołnierz" | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | |- | ||
+ | |} | ||
+ | ====Części ciała==== | ||
+ | {| class="wikitable" style="font-size:95%;" | ||
+ | ! style="font-weight:normal;" width="10%" | '''[[Język protogamajski|Protogamajski]]''' | ||
+ | ! width="8%"| [[Język zongepajcki|Zongepajcki]] | ||
+ | ! width="8%"| [[Język prachamski|Prachamski]] | ||
+ | ! width="8%"| [[Język onski|Onski]] | ||
+ | ! width="8%"| [[Język baukut|Baukut]] | ||
+ | ! width="8%"| [[Język prakszapszański|Prakszapszański]] | ||
+ | ! width="7%"| [[Język protohawwajski|Protohawwajski]] | ||
+ | ! width="8%"| [[Język pranaumowski|Pranaumowski]] | ||
+ | ! width="8%"| [[Język_czyrejski|Czyrejski]] | ||
+ | ! width="7%"| język 9 | ||
+ | ! width="8%"| [[Język naski|Naski]] | ||
+ | ! width="7%"| język 11 | ||
+ | ! width="7%"| język 12 | ||
+ | ! width="7%"| język 13 | ||
+ | |- | ||
+ | ! style="font-weight:normal;" | '''asuwan''' | ||
+ | /{{IPA|'asuwan}}/ <br> | ||
+ | "głowa" | ||
+ | | '''azuwan''' <br> | ||
+ | /{{IPA|'ɐt͡suwɐn}}/ <br> | ||
+ | "rozum" | ||
+ | | | ||
+ | | '''osową''' | ||
+ | /{{IPA|ˈosowaw̃}}/ <br> | ||
+ | "głowa" | ||
+ | | | ||
+ | |'''ašuwan''' <br> | ||
+ | /{{IPA|ˈašʉwan}}/ <br> | ||
+ | "głowa" | ||
+ | | | ||
+ | | — | ||
+ | |'''zuvan''' | ||
+ | /{{IPA|'zɯvã}}/ <br> | ||
+ | "głowa" | ||
+ | | | ||
+ | | '''jašun'''<br>/{{IPA|jaʃun}}/<br>"głowa, początek" | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | |- | ||
+ | ! style="font-weight:normal;" | '''zuumak''' | ||
+ | /{{IPA|'zu:mak}}/ <br> | ||
+ | "oko" | ||
+ | | '''szaimach''' <br> | ||
+ | /{{IPA|'zaɪ̯mɐx}}/ <br> | ||
+ | "oko" | ||
+ | | | ||
+ | | '''zaumah''' <br> | ||
+ | /{{IPA|ˈzawmaʔ}}/ <br> | ||
+ | "oko" | ||
+ | | | ||
+ | | '''zom̌ak''' <br> | ||
+ | /{{IPA|ˈzomʰak}}/ <br> | ||
+ | "spoglądać"<br><br> | ||
+ | '''zom̌a''' <br> | ||
+ | /{{IPA|ˈzomʰa}}/ <br> | ||
+ | "oko" | ||
+ | | | ||
+ | |'''rumåk''' | ||
+ | /{{IPA|rʉˈmɔ̞kʰ}}/ <br> | ||
+ | "oko" | ||
+ | |'''zúmaic''' | ||
+ | /{{IPA|'zumai̯k}}/ <br> | ||
+ | "oko" | ||
+ | | | ||
+ | | '''žoam'''<br>/{{IPA|ʒɔam}}/<br>"oko" | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | |- | ||
+ | ! style="font-weight:normal;" | '''nirrya''' | ||
+ | /{{IPA|'nir:ja}}/ <br> | ||
+ | "łza" | ||
+ | | '''ňija''' <br> | ||
+ | /{{IPA|'ɲijɐ}}/ <br> | ||
+ | "woda" | ||
+ | | | ||
+ | | '''nerr''' <br> | ||
+ | /{{IPA|'nɛr}}/ <br> | ||
+ | "woda" | ||
+ | | | ||
+ | |'''nirya''' <br> | ||
+ | /{{IPA|ˈnɨrja}}/ <br> | ||
+ | "woda morska" | ||
+ | | | ||
+ | | '''nerrjå''' | ||
+ | /{{IPA|nerːˈjɔ̞}}/ <br> | ||
+ | "sól" | ||
+ | | '''nirie''' | ||
+ | /{{IPA|'nɪri̯ə}}/ <br> | ||
+ | "łza, ciecz" | ||
+ | | | ||
+ | | '''niž'''<br>/{{IPA|niʒ}}/<br>"przyprawa" | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | |- | ||
+ | ! style="font-weight:normal;" | '''daguum''' | ||
+ | /{{IPA|'dagu:m}}/ <br> | ||
+ | "ucho" | ||
+ | | '''takaim''' <br> | ||
+ | /{{IPA|'tɐkaɪ̯m}}/ <br> | ||
+ | "ucho, słuch" | ||
+ | | | ||
+ | |'''dağǫ''' <br> | ||
+ | /{{IPA|'daɣow̃}}/ <br> | ||
+ | "ucho" | ||
+ | | | ||
+ | | '''đakom''' <br> | ||
+ | /{{IPA|ˈdʰakom}}/ <br> | ||
+ | "przysłuchiwać się"<br><br> | ||
+ | '''đako''' <br> | ||
+ | /{{IPA|ˈdʰako}}/ <br> | ||
+ | "ucho"<br> | ||
+ | | | ||
+ | | '''zågum''' | ||
+ | /{{IPA|t͡sɔ̞ˈkʉm}}/ <br> | ||
+ | "ucho" | ||
+ | |'''tzacrún''' | ||
+ | /{{IPA|'t͡sakʀũ}}/ <br> | ||
+ | "ucho" | ||
+ | | | ||
+ | | '''dam'''<br>/{{IPA|dam}}/<br>"ucho" | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | |- | ||
+ | ! style="font-weight:normal;" | '''ħarrtaaq''' | ||
+ | /{{IPA|'ħar:ta:q}}/ <br> | ||
+ | "krew" | ||
+ | | '''xorsěkh''' <br> | ||
+ | /{{IPA|'kxoɾsɛχ}}/ <br> | ||
+ | "krew" | ||
+ | | | ||
+ | |'''ğarrtah''' <br> | ||
+ | /{{IPA|'ɣartaʔ}}/ <br> | ||
+ | "krew" | ||
+ | | | ||
+ | | '''ħarŧaka''' <br> | ||
+ | /{{IPA|ˈħartʰaka}}/ <br> | ||
+ | "krew" | ||
+ | | | ||
+ | | '''rårrcack''' | ||
+ | /{{IPA|rɔ̞rːˈt͡sʰækː}}/ <br> | ||
+ | "krew" | ||
+ | | '''hairtav''' | ||
+ | /{{IPA|'xai̯rtav}}/ <br> | ||
+ | "krew" | ||
+ | | | ||
+ | | '''mar'''<br>/{{IPA|mar}}/<br>"krew" | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | |- | ||
+ | ! style="font-weight:normal;" | '''warghat''' | ||
+ | /{{IPA|'warɣat}}/ <br> | ||
+ | "policzek, broda, szczęka" | ||
+ | | '''waslogas''' <br> | ||
+ | /{{IPA|'wɐsloɣɐs}}/ <br> | ||
+ | "broda" | ||
+ | | | ||
+ | |'''warhah''' <br> | ||
+ | /{{IPA|'waɾʔaʔ}}/ <br> | ||
+ | "twarz" | ||
+ | | | ||
+ | | '''warꝅa''' <br> | ||
+ | /{{IPA|ˈwarkʃapʃa}}/ <br> | ||
+ | "broda" | ||
+ | | | ||
+ | | '''vårnnåc''' | ||
+ | /{{IPA|ʋɔ̞rˈnːɔ̞t͡sʰ}}/ <br> | ||
+ | "szczęka, usta" | ||
+ | |'''varge''' | ||
+ | /{{IPA|'vargə}}/ <br> | ||
+ | "twarz, buzia" | ||
+ | | | ||
+ | | '''vam'''<br>/{{IPA|ʋam}}/<br>"szczęka" | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | |- | ||
+ | ! style="font-weight:normal;" | '''tayrim''' | ||
+ | /{{IPA|'tajrim}}/ <br> | ||
+ | "noga" | ||
+ | | '''šesľim''' <br> | ||
+ | /{{IPA|'ʃesʎim}}/ <br> | ||
+ | "noga" | ||
+ | | | ||
+ | | '''teirį''' <br> | ||
+ | /{{IPA|'tejɾiw̃}}/ <br> | ||
+ | "stopa" | ||
+ | | | ||
+ | | '''ŧaegi''' <br> | ||
+ | /{{IPA|ˈtʰaeɣɨ}}/ <br> | ||
+ | "noga" | ||
+ | | | ||
+ | | '''cairem''' | ||
+ | /{{IPA|t͡sʰæi̯ˈrem}}/ <br> | ||
+ | "noga" | ||
+ | | '''derin''' | ||
+ | /{{IPA|derɪ̃}}/ <br> | ||
+ | "noga, stopa" | ||
+ | | | ||
+ | | '''tem'''<br>/{{IPA|tɛm}}/<br>"stopa" | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | |- | ||
+ | ! style="font-weight:normal;" | '''sukayrim''' | ||
+ | /{{IPA|'sukajrim}}/ <br> | ||
+ | "kolano" | ||
+ | | '''zusėsľim''' <br> | ||
+ | /{{IPA|'t͡susisʎim}}/ <br> | ||
+ | "kolano" | ||
+ | | | ||
+ | | '''sogeirį''' <br> | ||
+ | /{{IPA|'soɡejriw̃}}/ <br> | ||
+ | "staw" | ||
+ | | | ||
+ | | '''suꝁaegi''' <br> | ||
+ | /{{IPA|ˈsukʰaeɣɨ}}/ <br> | ||
+ | "kolano" | ||
+ | | | ||
+ | | '''sokairem''' | ||
+ | /{{IPA|soˈkʰæi̯rem}}/ <br> | ||
+ | "kolano, łokieć" | ||
+ | | '''zugerin''' | ||
+ | /{{IPA|zu'gerɪ̃}}/ <br> | ||
+ | "kolano" | ||
+ | | | ||
+ | | '''šukem'''<br>/{{IPA|ʃukɛm}}/<br>"noga, kolano, połączenie" | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | |- | ||
+ | ! style="font-weight:normal;" | '''ayn''' | ||
+ | /{{IPA|'ajn}}/ <br> | ||
+ | "ręka, dłoń" | ||
+ | | '''en''' <br> | ||
+ | /{{IPA|'en}}/ <br> | ||
+ | "dłoń" | ||
+ | | | ||
+ | |'''aį''' <br> | ||
+ | /{{IPA|'aj̃}}/ <br> | ||
+ | "czyn" <br> | ||
+ | '''-ę''' <br> | ||
+ | /{{IPA|ew̃}}/ <br> | ||
+ | "końcowka używana do tworzenia czasowników od rzeczowników" | ||
+ | | | ||
+ | | '''ae''' <br> | ||
+ | /{{IPA|ˈae}}/ <br> | ||
+ | "siła" | ||
+ | | | ||
+ | | '''ain''' | ||
+ | /{{IPA|ˈæi̯n}}/ <br> | ||
+ | "ręka" | ||
+ | | '''en''' | ||
+ | /{{IPA|'ɛ̃}}/ <br> | ||
+ | "ręka, dłoń" | ||
+ | | | ||
+ | | '''jen'''<br>/{{IPA|jɛn}}/<br>"dłoń" | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | |- | ||
+ | ! style="font-weight:normal;" | '''kahin''' | ||
+ | /{{IPA|'kahin}}/ <br> | ||
+ | "kość" | ||
+ | | '''chajin''' <br> | ||
+ | /{{IPA|'xɐjin}}/ <br> | ||
+ | "ręka" | ||
+ | | | ||
+ | | '''keğį''' <br> | ||
+ | /{{IPA|'keɣiw̃}}/ <br> | ||
+ | "kość" | ||
+ | | | ||
+ | | '''ꝁahi''' <br> | ||
+ | /{{IPA|ˈkʰahɨ}}/ <br> | ||
+ | "kość" | ||
+ | | | ||
+ | | '''kåhen''' | ||
+ | /{{IPA|kʰɔ̞ˈhen}}/ <br> | ||
+ | "kość" | ||
+ | | '''gaîn''' | ||
+ | /{{IPA|ga.'ɪ̃}}/ <br> | ||
+ | "kość" | ||
+ | | | ||
+ | | '''kan'''<br>/{{IPA|kan}}/<br>"kość, ręka" | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | |- | ||
+ | ! style="font-weight:normal;" | '''yuugan''' | ||
+ | /{{IPA|'ju:gan}}/ <br> | ||
+ | "ząb" | ||
+ | | '''aukan''' <br> | ||
+ | /{{IPA|'aʊ̯kɐn}}/ <br> | ||
+ | "ząb" | ||
+ | | | ||
+ | | '''yauğą''' <br> | ||
+ | /{{IPA|'jawɣaw̃}}/ <br> | ||
+ | "ząb" | ||
+ | | | ||
+ | | '''yoga''' <br> | ||
+ | /{{IPA|ˈjoɣa}}/ <br> | ||
+ | "ząb" | ||
+ | | | ||
+ | | '''jugån''' | ||
+ | /{{IPA|jʉˈkɔ̞n}}/ <br> | ||
+ | "ząb" | ||
+ | | '''júcran''' | ||
+ | /{{IPA|'jukʀã}}/ <br> | ||
+ | "ząb"<br> | ||
+ | '''cron''' | ||
+ | /{{IPA|'kʀɔ̃}}/ <br> | ||
+ | "szczęka" | ||
+ | | | ||
+ | | '''žoan'''<br>/{{IPA|ʒɔan}}/<br>"ząb" | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | |- | ||
+ | ! style="font-weight:normal;" | '''qiwaħ''' | ||
+ | /{{IPA|'qiwaħ}}/ <br> | ||
+ | "serce" <br> | ||
+ | '''qiwaħ''' <br> | ||
+ | /{{IPA|'qiwaħ}}/ <br> | ||
+ | "wierzyć" | ||
+ | | '''siwax''' <br> | ||
+ | /{{IPA|'siwɐk͡x}}/ <br> | ||
+ | "serce" | ||
+ | | | ||
+ | | '''ğewai''' <br> | ||
+ | /{{IPA|'ɣewaj}}/ <br> | ||
+ | "serce, wiara, wierzyć" | ||
+ | | | ||
+ | | '''hhiwaħa''' <br> | ||
+ | /{{IPA|ˈʡɨwaħa}}/ <br> | ||
+ | "serce"<br><br> | ||
+ | '''hhiwaħ'''<br> | ||
+ | /{{IPA|ˈʡɨwaħ}}/ <br> | ||
+ | "mieć nadzieję"<br> | ||
+ | | | ||
+ | | — | ||
+ | | '''quivai''' | ||
+ | /{{IPA|'kʷivai̯}}/ <br> | ||
+ | "serce, wierność, wiara" <br> | ||
+ | | | ||
+ | | '''kim'''<br>/{{IPA|kim}}/<br>"wiara" | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | |- | ||
+ | ! style="font-weight:normal;" | '''farra, farrah''' | ||
+ | /{{IPA|'far:a}}/, /{{IPA|'far:ah}}/ <br> | ||
+ | "wątroba" <br> | ||
+ | '''farrah''' <br> | ||
+ | /{{IPA|'far:ah}}/ <br> | ||
+ | "kochać" | ||
+ | | '''pforah''' <br> | ||
+ | /{{IPA|'p͡foɾɐː}}/ <br> | ||
+ | "miłość" | ||
+ | | | ||
+ | | '''farr''' <br> | ||
+ | /{{IPA|'far}}/ <br> | ||
+ | "wątroba" <br> | ||
+ | '''farrai''' <br> | ||
+ | /{{IPA|'faraj}}/ <br> | ||
+ | "miłość, kochać" | ||
+ | | | ||
+ | | '''faga''' <br> | ||
+ | /{{IPA|ˈfaɣa}}/ <br> | ||
+ | "pieczeń, wątroba"<br><br> | ||
+ | '''fagah''' <br> | ||
+ | /{{IPA|ˈfaɣah}}/<br> | ||
+ | "wierzyć"<br> | ||
+ | | | ||
+ | | '''fårråh''' | ||
+ | /{{IPA|fɔ̞ˈrːɔ̞h}}/<br> | ||
+ | "serce" <br> | ||
+ | | '''far''' | ||
+ | /{{IPA|'far}}/<br> | ||
+ | "wnętrzności ogólnie" <br> | ||
+ | '''for''' | ||
+ | /{{IPA|'fɔr}}/<br> | ||
+ | "miłość" <br> | ||
+ | | | ||
+ | | '''jar'''<br>/{{IPA|jar}}/<br>"serce, miłość" | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | |- | ||
+ | ! style="font-weight:normal;" | '''ruubu''' | ||
+ | /{{IPA|'ru:bu}}/ <br> | ||
+ | "włosy, sierść" | ||
+ | | '''oslaipu''' <br> | ||
+ | /{{IPA|'oslaɪ̯pu}}/ <br> | ||
+ | "włosy" | ||
+ | | | ||
+ | | '''ruv''' <br> | ||
+ | /{{IPA|'ɾuf}}/ <br> | ||
+ | "włosy, sierść" | ||
+ | | | ||
+ | | '''loƀu''' <br> | ||
+ | /{{IPA|ˈlobʰʉ}}/ <br> | ||
+ | "włos" | ||
+ | | | ||
+ | | '''rubo''' | ||
+ | /{{IPA|rʉˈpo}}/ <br> | ||
+ | "włosy" | ||
+ | | '''rúp''' | ||
+ | /{{IPA|'rup}}/ <br> | ||
+ | "włosy" | ||
+ | | | ||
+ | | '''doab'''<br>/{{IPA|dɔab}}/<br>"włos" | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | |- | ||
+ | |} | ||
+ | ====Hodowla i rolnictwo==== | ||
+ | {| class="wikitable" style="font-size:95%;" | ||
+ | ! style="font-weight:normal;" width="10%" | '''[[Język protogamajski|Protogamajski]]''' | ||
+ | ! width="8%"| [[Język zongepajcki|Zongepajcki]] | ||
+ | ! width="8%"| [[Język prachamski|Prachamski]] | ||
+ | ! width="8%"| [[Język onski|Onski]] | ||
+ | ! width="8%"| [[Język baukut|Baukut]] | ||
+ | ! width="8%"| [[Język prakszapszański|Prakszapszański]] | ||
+ | ! width="7%"| [[Język protohawwajski|Protohawwajski]] | ||
+ | ! width="8%"| [[Język pranaumowski|Pranaumowski]] | ||
+ | ! width="8%"| [[Język_czyrejski|Czyrejski]] | ||
+ | ! width="7%"| język 9 | ||
+ | ! width="8%"| [[Język naski|Naski]] | ||
+ | ! width="7%"| język 11 | ||
+ | ! width="7%"| język 12 | ||
+ | ! width="7%"| język 13 | ||
+ | |- | ||
+ | ! style="font-weight:normal;" | '''karrad''' | ||
+ | /{{IPA|'kar:ad}}/ <br> | ||
+ | "zboże" | ||
+ | | '''chorat''' <br> | ||
+ | /{{IPA|'xoɾɐt}}/ <br> | ||
+ | "zboże" | ||
+ | | | ||
+ | | '''karran''' <br> | ||
+ | /{{IPA|ˈkaran}}/ <br> | ||
+ | "pszenica" | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | |'''kårråz''' | ||
+ | /{{IPA|kɔ̞ˈrːɔ̞t͡s}}/ <br> | ||
+ | "kłos, roślina" | ||
+ | | '''cral''' | ||
+ | /{{IPA|kʀal}}/<br> "zboże" | ||
+ | <br> | ||
+ | '''crol''' | ||
+ | /{{IPA|kʀɔl}}/<br> "jedzenie, pożywienie" | ||
+ | | | ||
+ | | '''kar'''<br>/{{IPA|kar}}/<br>"zboże" | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | |- | ||
+ | ! style="font-weight:normal;" | '''buurtiis''' | ||
+ | /{{IPA|'bu:rti:s}}/ <br> | ||
+ | "pole" | ||
+ | | '''pauslosaiz''' <br> | ||
+ | /{{IPA|'paʊ̯slosaɪ̯t͡s}}/ <br> | ||
+ | "pole" | ||
+ | | | ||
+ | | '''bourtei''' <br> | ||
+ | /{{IPA|ˈbowɾtej}}/ <br> | ||
+ | "pole" | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | |'''burcis''' | ||
+ | /{{IPA|pʉrˈt͡sʰis}}/ <br> | ||
+ | "pole" | ||
+ | | '''pfúrces''' | ||
+ | /{{IPA|'p͡furt͡ʃəʃ}}/ <br> | ||
+ | "obszar, teren, terytorium" | ||
+ | | | ||
+ | | '''boaš'''<br>/{{IPA|bɔaʃ}}/<br>"pole" | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | |- | ||
+ | ! style="font-weight:normal;" | '''ziim''' | ||
+ | /{{IPA|'zi:m}}/ <br> | ||
+ | "orać" | ||
+ | | '''szaiměj''' <br> | ||
+ | /{{IPA|'zaɪ̯mɛj}}/ <br> | ||
+ | "orać" | ||
+ | | | ||
+ | |'''zeimį''' <br> | ||
+ | /{{IPA|ˈzejmiw̃}}/ <br> | ||
+ | "orać" | ||
+ | '''zeim''' <br> | ||
+ | /{{IPA|ˈzejm}}/ <br> | ||
+ | "pług" | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | |'''rim''' | ||
+ | /{{IPA|ˈrim}}/ <br> | ||
+ | "orać" | ||
+ | | '''zin''' | ||
+ | /{{IPA|ʒɪ̃}}/ <br> | ||
+ | "orać" | ||
+ | | | ||
+ | | '''žeam'''<br>/{{IPA|ʒɛam}}/<br>"orać" | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | |- | ||
+ | ! style="font-weight:normal;" | '''pahag''' | ||
+ | /{{IPA|'pahag}}/ <br> | ||
+ | "siać" | ||
+ | | '''fahakěj''' <br> | ||
+ | /{{IPA|'fɐhɐkɛj}}/ <br> | ||
+ | "siać" | ||
+ | '''fahak''' <br> | ||
+ | /{{IPA|'fɐhɐk}}/ <br> | ||
+ | "ziarno" | ||
+ | | | ||
+ | |'''pağangą''' <br> | ||
+ | /{{IPA|ˈpaɣaŋaw̃}}/ <br> | ||
+ | "siać" | ||
+ | '''pağang''' <br> | ||
+ | /{{IPA|ˈpaɣaŋ}}/ <br> | ||
+ | "ziarno" | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | |'''påhåg''' | ||
+ | /{{IPA|pʰɔ̞ˈhɔ̞k}}/ <br> | ||
+ | "siać" | ||
+ | |'''bac''' | ||
+ | /{{IPA|bak}}/ <br> | ||
+ | "siać" | ||
+ | | | ||
+ | | '''paq'''<br>/{{IPA|paʔ}}/<br>"siać" | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | |- | ||
+ | ! style="font-weight:normal;" | '''sahmat''' | ||
+ | /{{IPA|'sahmat}}/ <br> | ||
+ | "mleć, miażdżyc" | ||
+ | | '''zahmasěj''' <br> | ||
+ | /{{IPA|'ts͡ɐːmɐsɛj}}/ <br> | ||
+ | "mleć" | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | |'''såhmåc''' | ||
+ | /{{IPA|sɔ̞hˈmɔ̞t͡sʰ}}/ <br> | ||
+ | "mleć" | ||
+ | | '''zame''' | ||
+ | /{{IPA|'zamə}}/ <br> | ||
+ | "mleć" | ||
+ | | | ||
+ | | '''šam'''<br>/{{IPA|ʃam}}/<br>"mielić" | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | |- | ||
+ | ! style="font-weight:normal;" | '''haluz''' | ||
+ | /{{IPA|'haluz}}/ <br> | ||
+ | "ziarno" | ||
+ | | – | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | |'''hålor''' | ||
+ | /{{IPA|hɔ̞ˈlɤr}}/ <br> | ||
+ | "ziarno" | ||
+ | | '''aluz''' | ||
+ | /{{IPA|'alɯʒ}}/ <br> | ||
+ | "ziarno" | ||
+ | | | ||
+ | | '''qaž'''<br>/{{IPA|ʔaʒ}}/<br>"ziarno" | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | |- | ||
+ | ! style="font-weight:normal;" | '''asaal''' | ||
+ | /{{IPA|'asa:l}}/ <br> | ||
+ | "mleko" | ||
+ | | '''azěł''' <br> | ||
+ | /{{IPA|'ɐt͡sɛɫ}}/ <br> | ||
+ | "mleko" | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | |'''åsal''' | ||
+ | /{{IPA|ɔ̞ˈsæl}}/ <br> | ||
+ | "mleko" | ||
+ | | '''asel''' | ||
+ | /{{IPA|'asəl}}/ <br> | ||
+ | "mleko" | ||
+ | | | ||
+ | | '''jaš'''<br>/{{IPA|jaʃ}}/<br>"mleko" | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | |- | ||
+ | ! style="font-weight:normal;" | '''yugtun''' | ||
+ | /{{IPA|'jugtun}}/ <br> | ||
+ | "miód, miód pitny" | ||
+ | | '''uksun''' <br> | ||
+ | /{{IPA|'uksun}}/ <br> | ||
+ | "miód" | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | '''jogcon''' | ||
+ | /{{IPA|jokˈt͡sʰon}}/ <br> | ||
+ | "miód" | ||
+ | | '''jugdun''' | ||
+ | /{{IPA|jɯgdɯ̃}}/ <br> | ||
+ | "miód" | ||
+ | | | ||
+ | | '''žun'''<br>/{{IPA|ʒun}}/<br>"miód" | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | |- | ||
+ | ! style="font-weight:normal;" | '''hautlaa''' | ||
+ | /{{IPA|'hawtla:}}/ <br> | ||
+ | "wypas" | ||
+ | | '''hosłě''' <br> | ||
+ | /{{IPA|'hosɫɛ}}/ <br> | ||
+ | "wypas" | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | '''haucla''' | ||
+ | /{{IPA|hæʉ̯t͡sˈlæ}}/ <br> | ||
+ | "wypas" | ||
+ | | '''uodla''' | ||
+ | /{{IPA|'u̯ɔdla}}/ <br> | ||
+ | "wypad" | ||
+ | | | ||
+ | | '''qož'''<br>/{{IPA|ʔoʒ}}/<br>"wypas" | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | |- | ||
+ | ! style="font-weight:normal;" | '''saman''' | ||
+ | /{{IPA|'saman}}/ <br> | ||
+ | "jarzmo" | ||
+ | | '''zaman''' <br> | ||
+ | /{{IPA|'t͡sɐmɐn}}/ <br> | ||
+ | "jarzmo" | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | |'''såmån''' | ||
+ | /{{IPA|sɔ̞ˈmɔ̞n}}/ <br> | ||
+ | "jarzmo" | ||
+ | | '''zon''' | ||
+ | /{{IPA|zɔ̃}}/ <br> | ||
+ | "jarzmo" | ||
+ | | | ||
+ | | '''šan'''<br>/{{IPA|ʃan}}/<br>"jarzmo" | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | |- | ||
+ | |} | ||
+ | ====Religia i zjawiska przyrodnicze==== | ||
+ | {| class="wikitable" style="font-size:95%;" | ||
+ | ! style="font-weight:normal;" width="10%" | '''[[Język protogamajski|Protogamajski]]''' | ||
+ | ! width="8%"| [[Język zongepajcki|Zongepajcki]] | ||
+ | ! width="8%"| [[Język prachamski|Prachamski]] | ||
+ | ! width="8%"| [[Język onski|Onski]] | ||
+ | ! width="8%"| [[Język baukut|Baukut]] | ||
+ | ! width="8%"| [[Język prakszapszański|Prakszapszański]] | ||
+ | ! width="7%"| [[Język protohawwajski|Protohawwajski]] | ||
+ | ! width="8%"| [[Język pranaumowski|Pranaumowski]] | ||
+ | ! width="8%"| [[Język_czyrejski|Czyrejski]] | ||
+ | ! width="7%"| język 9 | ||
+ | ! width="8%"| [[Język naski|Naski]] | ||
+ | ! width="7%"| język 11 | ||
+ | ! width="7%"| język 12 | ||
+ | ! width="7%"| język 13 | ||
+ | |- | ||
+ | ! style="font-weight:normal;" | '''phannif''' | ||
+ | /{{IPA|'θan:if}}/ <br> | ||
+ | "niebo" | ||
+ | | '''zadzipf''' <br> | ||
+ | /{{IPA|'t͡sɐd͡zip͡f}}/ <br> | ||
+ | "niebo" | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | |'''tånnef''' | ||
+ | /{{IPA|tɔ̞ˈnːef}}/ <br> | ||
+ | "niebo" | ||
+ | | '''psanzies''' | ||
+ | /{{IPA|'pʃãʒi̯ɛʃ}}/ <br> | ||
+ | "niebo, nieboskłon" | ||
+ | | | ||
+ | | '''san'''<br>/{{IPA|san}}/<br>"niebo" | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | |- | ||
+ | ! style="font-weight:normal;" | '''zayla''' | ||
+ | /{{IPA|'zajla}}/ <br> | ||
+ | "gwiazda" | ||
+ | | '''šzeła''' <br> | ||
+ | /{{IPA|'ʒeɫɐ}}/ <br> | ||
+ | "gwiazda" | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | |'''railå''' | ||
+ | /{{IPA|ræi̯ˈlɔ̞}}/ <br> | ||
+ | "gwiazda" | ||
+ | | '''ziel''' | ||
+ | /{{IPA|ʒi̯ɛl}}/ <br> | ||
+ | "gwiazda" | ||
+ | | | ||
+ | | '''žež'''<br>/{{IPA|ʒɛʒ}}/<br>"gwiazda" | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | |- | ||
+ | ! style="font-weight:normal;" | '''gauda''' | ||
+ | /{{IPA|'gawda}}/ <br> | ||
+ | "dzień" | ||
+ | | '''kota''' <br> | ||
+ | /{{IPA|'kotɐ}}/ <br> | ||
+ | "dzień" | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | |'''gauzå''' | ||
+ | /{{IPA|kæʉ̯ˈt͡sɔ̞}}/ <br> | ||
+ | "dzień" | ||
+ | | '''crot''' | ||
+ | /{{IPA|kʀɔt}}/ <br> | ||
+ | "dzień" | ||
+ | | | ||
+ | | '''god'''<br>/{{IPA|gɔd}}/<br>"dzień" | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | |- | ||
+ | ! style="font-weight:normal;" | '''baylar''' | ||
+ | /{{IPA|'bajlar}}/ <br> | ||
+ | "noc" | ||
+ | | '''pełaslo''' <br> | ||
+ | /{{IPA|'peɫɐslo}}/ <br> | ||
+ | "noc" | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | '''bailår''' | ||
+ | /{{IPA|pæi̯ˈlɔ̞r}}/ <br> | ||
+ | "noc" | ||
+ | | '''pfelel''' | ||
+ | /{{IPA|'p͡fɛləl}}/ <br> | ||
+ | "noc" | ||
+ | | | ||
+ | | '''bež'''<br>/{{IPA|bɛʒ}}/<br>"noc" | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | |- | ||
+ | ! style="font-weight:normal;" | '''raawwiya''' | ||
+ | /{{IPA|'ra:w:ija}}/ <br> | ||
+ | "bóg" | ||
+ | | '''oslěwawija''' <br> | ||
+ | /{{IPA|'oslɛwawijɐ}}/ <br> | ||
+ | "bóg" | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | |'''rawejå''' | ||
+ | /{{IPA|ræˈɣʷejɔ̞}}/ <br> | ||
+ | "bóg" | ||
+ | | '''ruocia''' | ||
+ | /{{IPA|ru̯ɔt͡ʃi̯a}}/ <br> | ||
+ | "bóg, bóstwo" | ||
+ | | | ||
+ | | '''Davža'''<br>/{{IPA|daʋʒa}}/<br>"najwyższy bóg religji naskiej" | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | |- | ||
+ | ! style="font-weight:normal;" | '''aaħura''' | ||
+ | /{{IPA|'a:ħura}}/ <br> | ||
+ | "anioł, dobry duch" | ||
+ | | '''ěxusla''' <br> | ||
+ | /{{IPA|'ɛk͡xuslɐ}}/ <br> | ||
+ | "duch" | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | '''aʀurå''' <br> | ||
+ | /{{IPA|æˈʀʉrɔ̞}}/ <br> | ||
+ | "duch" | ||
+ | | '''hora''' <br> | ||
+ | /{{IPA|'xɔra}}/ <br> | ||
+ | "duch, zjawa" <br> | ||
+ | '''ahûl''' <br> | ||
+ | /{{IPA|a'xul}}/ <br> | ||
+ | "demon" | ||
+ | | | ||
+ | | '''janda'''<br>/{{IPA|janda}}/<br>"bóg" | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | |- | ||
+ | ! style="font-weight:normal;" | '''aaħrriim''' | ||
+ | /{{IPA|'a:ħr:i:m}}/ <br> | ||
+ | "demon, zły duch" | ||
+ | | '''ěxraim''' <br> | ||
+ | /{{IPA|'ɛk͡xraɪ̯m}}/ <br> | ||
+ | "demon, szatan" | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | '''ʀarrim''' | ||
+ | /{{IPA|ʀæˈrːim}}/ <br> | ||
+ | "demon" | ||
+ | | '''arin''' | ||
+ | /{{IPA|'arɪ̃}}/ <br> | ||
+ | "człowiek, które źle czyni"<ref>okrutnik</ref> | ||
+ | | | ||
+ | | '''jam'''<br>/{{IPA|jam}}/<br>"demon" | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | |- | ||
+ | ! style="font-weight:normal;" | '''yinmadh''' | ||
+ | /{{IPA|'jinmað}}/ <br> | ||
+ | "księżyc, miesiąc" | ||
+ | | '''inmað''' <br> | ||
+ | /{{IPA|'inmɐð}}/ <br> | ||
+ | "księżyc" | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | '''jenmåd''' | ||
+ | /{{IPA|jenˈmɔ̞t}}/ <br> | ||
+ | "księżyc" | ||
+ | | '''imbaz''' | ||
+ | /{{IPA|'ɪ̃baʒ}}/ <br> | ||
+ | "księżyc" | ||
+ | | | ||
+ | | '''žim'''<br>/{{IPA|ʒim}}/<br>"miesiąc, księżyc" | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | |- | ||
+ | ! style="font-weight:normal;" | '''ghaabii''' | ||
+ | /{{IPA|'ɣa:bi:}}/ <br> | ||
+ | "słońce" | ||
+ | | '''gěpai''' <br> | ||
+ | /{{IPA|'ɣɛpaɪ̯}}/ <br> | ||
+ | "słońce" | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | |'''nnabi''' | ||
+ | /{{IPA|nːæˈpi}}/ <br> | ||
+ | "słońce" | ||
+ | | '''crabî''' | ||
+ | /{{IPA|kʀa'bi}}/ <br> | ||
+ | "słońce" | ||
+ | | | ||
+ | | '''mab'''<br>/{{IPA|mab}}/<br>"słońce" | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | |- | ||
+ | ! style="font-weight:normal;" | '''aab''' | ||
+ | /{{IPA|'a:b}}/ <br> | ||
+ | "ziemia, kraina" | ||
+ | | '''ěp''' <br> | ||
+ | /{{IPA|'ɛp}}/ <br> | ||
+ | "kraina" | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | '''ab''' | ||
+ | /{{IPA|ˈæp}}/ <br> | ||
+ | "terytorium, obszar" | ||
+ | | '''vop''' | ||
+ | /{{IPA|vɔp}}/ <br> | ||
+ | "ojcowizna" | ||
+ | | | ||
+ | | - | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | |- | ||
+ | ! style="font-weight:normal;" | '''katara''' | ||
+ | /{{IPA|'katara}}/ <br> | ||
+ | "woda" | ||
+ | | '''chasasla''' <br> | ||
+ | /{{IPA|'xɐsɐslɐ}}/ <br> | ||
+ | "morze" | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | '''kåcårå''' | ||
+ | /{{IPA|kʰɔ̞ˈt͡sʰɔ̞rɔ̞}}/ <br> | ||
+ | "jezioro" | ||
+ | | '''gatôl''' | ||
+ | /{{IPA|ga'tɔl}}/ <br> | ||
+ | "woda, napój" | ||
+ | | | ||
+ | | '''kada'''<br>/{{IPA|kada}}/<br>"woda" | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | |- | ||
+ | ! style="font-weight:normal;" | '''faatraa''' | ||
+ | /{{IPA|'fa:tra:}}/ <br> | ||
+ | "ogień" | ||
+ | | '''pfěslě''' <br> | ||
+ | /{{IPA|'p͡fɛslɛ}}/ <br> | ||
+ | "ogień" | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | '''facra''' | ||
+ | /{{IPA|fæt͡sʰˈræ}}/ <br> | ||
+ | "ogień" | ||
+ | | '''vodra''' | ||
+ | /{{IPA|'vɔdra}}/ <br> | ||
+ | "ogień" <br> | ||
+ | '''vat''' | ||
+ | /{{IPA|vat}}/ <br> | ||
+ | "życie" | ||
+ | | | ||
+ | | '''qad'''<br>/{{IPA|ʔad}}/<br>"ogień" | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | |- | ||
+ | ! style="font-weight:normal;" | '''dhurqagh''' | ||
+ | /{{IPA|'ðurqaɣ}}/ <br> | ||
+ | "wiatr" | ||
+ | | '''ðuslokhag''' <br> | ||
+ | /{{IPA|'ðusloχɐɣ}}/ <br> | ||
+ | "wiatr" | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | '''durckåŋ''' | ||
+ | /{{IPA|tʉrˈkːɔ̞ŋ}}/ <br> | ||
+ | "wiatr" | ||
+ | | '''vzúraquo''' | ||
+ | /{{IPA|vzu'rakʷɔ}}/ <br> | ||
+ | "wiatr" <br> | ||
+ | '''quoquo''' | ||
+ | /{{IPA|'kʷɔkʷɔ}}/ <br> | ||
+ | "wiatr górski, halny" <br> | ||
+ | | | ||
+ | | '''zuk'''<br>/{{IPA|zuk}}/<br>"wiatr" | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | |- | ||
+ | ! style="font-weight:normal;" | '''qurran''' | ||
+ | /{{IPA|'qur:an}}/ <br> | ||
+ | "burza" | ||
+ | | '''khuran''' <br> | ||
+ | /{{IPA|'χuɾɐn}}/ <br> | ||
+ | "załamanie pogody" | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | '''chorrån''' | ||
+ | /{{IPA|xoˈrːɔ̞n}}/ <br> | ||
+ | "burza" | ||
+ | | '''quorân''' | ||
+ | /{{IPA|kʷɔ'rã}}/ <br> | ||
+ | "deszcz" | ||
+ | | | ||
+ | | '''kun'''<br>/{{IPA|kun}}/<br>"burza" | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | |- | ||
+ | |} | ||
+ | ====Zaimki osobowe==== | ||
+ | {| class="wikitable" style="font-size:95%;" | ||
+ | ! style="font-weight:normal;" width="10%" | '''[[Język protogamajski|Protogamajski]]''' | ||
+ | ! width="8%"| [[Język zongepajcki|Zongepajcki]] | ||
+ | ! width="8%"| [[Język prachamski|Prachamski]] | ||
+ | ! width="8%"| [[Język onski|Onski]] | ||
+ | ! width="8%"| [[Język baukut|Baukut]] | ||
+ | ! width="8%"| [[Język prakszapszański|Prakszapszański]] | ||
+ | ! width="7%"| [[Język protohawwajski|Protohawwajski]] | ||
+ | ! width="8%"| [[Język pranaumowski|Pranaumowski]] | ||
+ | ! width="8%"| [[Język_czyrejski|Czyrejski]] | ||
+ | ! width="7%"| język 9 | ||
+ | ! width="8%"| [[Język naski|Naski]] | ||
+ | ! width="7%"| język 11 | ||
+ | ! width="7%"| język 12 | ||
+ | ! width="7%"| język 13 | ||
+ | |- | ||
+ | ! style="font-weight:normal;" | '''ghau''' | ||
+ | /{{IPA|'ɣaw}}/ <br> | ||
+ | "ja" | ||
+ | | '''go''' | ||
+ | /{{IPA|'ɣo}}/ <br> | ||
+ | "ja" | ||
+ | | '''qo''' | ||
+ | /{{IPA|xɔ}}/ <br> | ||
+ | "ja" | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | |'''nnau''' | ||
+ | /{{IPA|ˈnːæʉ̯}}/ <br> | ||
+ | "ja" | ||
+ | | '''go'''<br>/{{IPA|gɔ}}/<br>"ja" | ||
+ | | | ||
+ | | '''mo'''<br>/{{IPA|mɔ}}/<br>"ja" | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | |- | ||
+ | ! style="font-weight:normal;" | '''lii''' | ||
+ | /{{IPA|'liː}}/ <br> | ||
+ | "ty" | ||
+ | | '''łai''' | ||
+ | /{{IPA|'ɫɐɪ̯}}/ <br> | ||
+ | "ty" | ||
+ | | '''ley''' | ||
+ | /{{IPA|leɪ̯}}/ <br> | ||
+ | "ty" | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | |'''li''' | ||
+ | /{{IPA|ˈli}}/ <br> | ||
+ | "ty" | ||
+ | |'''lí'''<br>/{{IPA|'ʝi}}/<br>"ty" | ||
+ | | | ||
+ | | '''žea'''<br>/{{IPA|ʒɛa}}/<br>"ty" | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | |- | ||
+ | ! style="font-weight:normal;" | '''dhilii''' | ||
+ | /{{IPA|'ðiliː}}/ <br> | ||
+ | "Ty (grzecznościowe)" | ||
+ | | – | ||
+ | | – | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | '''deli''' | ||
+ | /{{IPA|deˈli}}/ <br> | ||
+ | "Ty (grzecznościowe)" | ||
+ | | '''vzil'''<br>/{{IPA|vʒɪl}}/<br>"Ty" | ||
+ | | | ||
+ | | - | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | |- | ||
+ | ! style="font-weight:normal;" | '''pay''' | ||
+ | /{{IPA|'paj}}/<br> | ||
+ | "on" | ||
+ | | '''pe'''<ref>w zaimku tym dochodzi do nieregularności, ponieważ nie doszło do zmiany *p > f. Możliwe również, że był regionalizm ''bay'', który dał obecną formę</ref> | ||
+ | /{{IPA|'pe}}/ <br> | ||
+ | "on" | ||
+ | | '''be'''<ref>w zaimku tym występuje nieregularny brak przydechu, por. zongepajckie ''pe''</ref> | ||
+ | /{{IPA|pɛ}}/ <br> | ||
+ | "ona", "on" | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | '''pai''' | ||
+ | /{{IPA|ˈpʰæi̯}}/<br> | ||
+ | "on" | ||
+ | | '''pe'''<br>/{{IPA|pɛ}}/<br>"ona", "on" | ||
+ | | | ||
+ | | '''pe'''<br>/{{IPA|pɛ}}/<br>"on, ona" | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | |- | ||
+ | ! style="font-weight:normal;" | '''dhipay''' | ||
+ | /{{IPA|'ðipaj}}/ <br> | ||
+ | "On (grzecznościowe)" | ||
+ | |– | ||
+ | |– | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | '''depai''' | ||
+ | /{{IPA|teˈpʰæi̯}}/<br> | ||
+ | "On (grzecznościowe)" | ||
+ | |– | ||
+ | | | ||
+ | | - | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | |- | ||
+ | ! style="font-weight:normal;" | '''zifayya''' | ||
+ | /{{IPA|'zifajːa}}/ <br> | ||
+ | "my (du.)" | ||
+ | |'''šzipfajěja''' | ||
+ | /{{IPA|'ʒipfɐjɛjɐ}}/ <br> | ||
+ | "my (du.)" | ||
+ | | '''zifeya''' | ||
+ | /{{IPA|ˈsɪvɛja}}/ <br> | ||
+ | "my (inkl.)" | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | '''refåjjå''' | ||
+ | /{{IPA|reˈɔ̞jːɔ̞}}/ <br> | ||
+ | "My (grzecznościowe)" | ||
+ | |'''ziasie'''<br>/{{IPA|'ʒaʃɛ}}/<br>"my oba" | ||
+ | | | ||
+ | | - | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | |- | ||
+ | ! style="font-weight:normal;" | '''uuruyya''' | ||
+ | /{{IPA|'uːrujːa}}/ <br> | ||
+ | "wy (du.)" | ||
+ | |'''ujěja''' <ref>nieregularne skrócenie</ref> | ||
+ | /{{IPA|'ujɛjɐ}}/ <br> | ||
+ | "wy (du.)" | ||
+ | |– | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | |– | ||
+ | |'''urie'''<br>/{{IPA|'ɯrjɛ}}/<br>"wy dwa" | ||
+ | | | ||
+ | | - | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | |- | ||
+ | ! style="font-weight:normal;" | '''zifa''' | ||
+ | /{{IPA|'zifa}}/ <br> | ||
+ | "my" | ||
+ | |'''šzipfa''' | ||
+ | /{{IPA|'ʒipfɐ}}/ <br> | ||
+ | "my" | ||
+ | | '''zifa''' | ||
+ | /{{IPA|ˈsɪva}}/ <br> | ||
+ | "my (ekskl.)" | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | '''rejå''' | ||
+ | /{{IPA|reˈjɔ̞}}/ <br> | ||
+ | "my" | ||
+ | | '''zias'''<br>/{{IPA|ʒaʃ}}/<br>"my" | ||
+ | | | ||
+ | | '''žiq'''<br>/{{IPA|ʒiʔ}}/<br>"my" | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | |- | ||
+ | ! style="font-weight:normal;" | '''uur''' | ||
+ | /{{IPA|'uːr}}/ <br> | ||
+ | "wy" | ||
+ | |'''auslo''' | ||
+ | /{{IPA|'aʊ̯slo}}/ <br> | ||
+ | "wy" | ||
+ | | '''owr''' | ||
+ | /{{IPA|oʊ̯l}}/ <br> | ||
+ | "wy" | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | '''ur''' | ||
+ | /{{IPA|ˈʉr}}/ <br> | ||
+ | "wy" | ||
+ | | '''úl'''<br>/{{IPA|ul}}/<br>"wy" | ||
+ | | | ||
+ | | '''voad'''<br>/{{IPA|ʋɔad}}/<br>"wy" | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | |- | ||
+ | ! style="font-weight:normal;" | '''dhinuur''' | ||
+ | /{{IPA|'ðinuːr}}/ <br> | ||
+ | "Wy (grzecznościowe)" | ||
+ | |– | ||
+ | |– | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | |'''dur''' | ||
+ | /{{IPA|ˈtʉr}}/ <br> | ||
+ | "Wy (grzecznościowe)" | ||
+ | | '''vzílul'''<br>/{{IPA|'vʒilɯl}}/<br>"Wy" | ||
+ | | | ||
+ | | - | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | |- | ||
+ | ! style="font-weight:normal;" | '''qa''' | ||
+ | /{{IPA|'qa}}/ <br> | ||
+ | "oni" | ||
+ | |'''kha''', '''khado''' | ||
+ | /{{IPA|'χɐ}}/, /{{IPA|'χɐdo}}/ <br> | ||
+ | "oni", "oni (du.)" | ||
+ | | '''kka''' | ||
+ | /{{IPA|kːa}}/ <br> | ||
+ | "one", "oni" | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | '''chå''' | ||
+ | /{{IPA|ˈxɔ̞}}/ <br> | ||
+ | "oni" | ||
+ | | '''qua'''<br>/{{IPA|kʷa}}/<br>"oni", "one" | ||
+ | | | ||
+ | | '''ka'''<br>{{IPA|ka}}/<br>"oni, one" | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | |- | ||
+ | ! style="font-weight:normal;" | '''dhiqa''' | ||
+ | /{{IPA|'ðiqa}}/ <br> | ||
+ | "Oni (grzecznościowe)" | ||
+ | |– | ||
+ | |– | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | '''dechå''' | ||
+ | /{{IPA|teˈxɔ̞}}/ <br> | ||
+ | "Oni (grzecznościowe)" | ||
+ | |– | ||
+ | | | ||
+ | | - | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | |- | ||
+ | |} | ||
+ | ====Liczebniki==== | ||
+ | {| class="wikitable" style="font-size:95%;" | ||
+ | ! style="font-weight:normal;" width="10%" | '''[[Język protogamajski|Protogamajski]]''' | ||
+ | ! width="8%"| [[Język zongepajcki|Zongepajcki]] | ||
+ | ! width="8%"| [[Język prachamski|Prachamski]] | ||
+ | ! width="8%"| [[Język onski|Onski]] | ||
+ | ! width="8%"| [[Język baukut|Baukut]] | ||
+ | ! width="8%"| [[Język prakszapszański|Prakszapszański]] | ||
+ | ! width="7%"| [[Język protohawwajski|Protohawwajski]] | ||
+ | ! width="8%"| [[Język pranaumowski|Pranaumowski]] | ||
+ | ! width="8%"| [[Język_czyrejski|Czyrejski]] | ||
+ | ! width="7%"| język 9 | ||
+ | ! width="8%"| [[Język naski|Naski]] | ||
+ | ! width="7%"| język 11 | ||
+ | ! width="7%"| język 12 | ||
+ | ! width="7%"| język 13 | ||
+ | |- | ||
+ | ! style="font-weight:normal;" | '''hazru''' <br> | ||
+ | /{{IPA|'hazru}}/ <br> | ||
+ | "jeden, pewien" | ||
+ | | '''haszsolu''' <br> | ||
+ | /{{IPA|'hɐzsolu}}/ <br> | ||
+ | "jeden" | ||
+ | | '''arru''' <br> | ||
+ | /{{IPA|ˈarːʊ}}/ <br> | ||
+ | "jeden" | ||
+ | | '''ğour''' <br> | ||
+ | /{{IPA|ˈɣowɾ}}/ <br> | ||
+ | "jeden" | ||
+ | | | ||
+ | | '''hae''' <br> | ||
+ | /{{IPA|hae}}/ <br> | ||
+ | "jeden" | ||
+ | | '''hazrë''' <br> | ||
+ | /{{IPA|hazrə}}/ <br> | ||
+ | "jeden" | ||
+ | | '''hårro''' <br> | ||
+ | /{{IPA|hɔ̞ˈrːo}}/ <br> | ||
+ | "jeden" | ||
+ | | '''asl''' <br> | ||
+ | /{{IPA|asl}}/ <br> | ||
+ | "jeden" <br> | ||
+ | '''zal''' <br> | ||
+ | /{{IPA|zal}}/ <br> | ||
+ | "jeden" | ||
+ | | | ||
+ | | '''qaž'''<br>/{{IPA|ʔaʒ}}/<br>"jeden" | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | |- | ||
+ | ! style="font-weight:normal;" | '''pharu''' <br> | ||
+ | /{{IPA|'θaru}}/ <br> | ||
+ | "dwa" | ||
+ | | '''zaslu''' <br> | ||
+ | /{{IPA|'t͡sɐslu}}/ <br> | ||
+ | "dwa" | ||
+ | | '''łaru''' <br> | ||
+ | /{{IPA|ˈɬʰarʊ}}/ <br> | ||
+ | "dwa" | ||
+ | | '''þor''' <br> | ||
+ | /{{IPA|'θɔɾ}}/ <br> | ||
+ | "dwa" | ||
+ | | | ||
+ | | '''tha''' <br> | ||
+ | /{{IPA|θa}}/ <br> | ||
+ | "dwa, ręka" | ||
+ | | ''' farë''' <br> | ||
+ | /{{IPA|ɸarə}}/ <br> | ||
+ | "dwa" | ||
+ | |'''tåro''' <br> | ||
+ | /{{IPA|tʰɔ̞ˈro}}/ <br> | ||
+ | "dwa" | ||
+ | | '''psol'''<br> | ||
+ | /{{IPA|psɔl}}/ <br> | ||
+ | "dwa" | ||
+ | | | ||
+ | | '''sad'''<br>/{{IPA|sad}}/<br>"dwa" | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | |- | ||
+ | ! style="font-weight:normal;" | '''dhinnu''' <br> | ||
+ | /{{IPA|'ðin:u}}/ <br> | ||
+ | "trzy" | ||
+ | | '''džidu''' <br> | ||
+ | /{{IPA|'d͡ʒidu}}/ <br> | ||
+ | "trzy" | ||
+ | | '''cīnu''' <br> | ||
+ | /{{IPA|ˈɬiːnʊ}}/ <br> | ||
+ | "trzy" | ||
+ | | '''ðęn''' <br> | ||
+ | /{{IPA|ˈðew̃n}}/ <br> | ||
+ | "trzy" | ||
+ | | | ||
+ | | '''dhi''' <br> | ||
+ | /{{IPA|ðɨ}}/ <br> | ||
+ | "trzy" | ||
+ | | '''vinnë''' <br> | ||
+ | /{{IPA|βinːə}}/ <br> | ||
+ | "trzy" | ||
+ | | '''denno''' <br> | ||
+ | /{{IPA|teˈno}}/ <br> | ||
+ | "trzy" | ||
+ | | '''vzinz''' <br> | ||
+ | /{{IPA|vʒɪ̃ʒ}}/ <br> | ||
+ | "trzy" | ||
+ | | | ||
+ | | '''zin'''<br>/{{IPA|zin}}/<br>"trzy" | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | |- | ||
+ | ! style="font-weight:normal;" | '''aasau''' <br> | ||
+ | /{{IPA|'a:saw}}/ <br> | ||
+ | "cztery" | ||
+ | | '''ězo''' <br> | ||
+ | /{{IPA|'ɛt͡so}}/ <br> | ||
+ | "cztery" | ||
+ | | '''oso''' <br> | ||
+ | /{{IPA|ˈɔzʱɔ}}/ <br> | ||
+ | "cztery" | ||
+ | | '''azau''' <br> | ||
+ | /{{IPA|'azau}}/ <br> | ||
+ | "cztery" | ||
+ | | | ||
+ | | '''ose''' <br> | ||
+ | /{{IPA|ˈose}}/ <br> | ||
+ | "cztery" | ||
+ | | '''oso''' <br> | ||
+ | /{{IPA|oso}}/ <br> | ||
+ | "cztery" | ||
+ | | '''asau''' <br> | ||
+ | /{{IPA|æˈsæʉ̯}}/ <br> | ||
+ | "cztery" | ||
+ | | '''osô''' <br> | ||
+ | /{{IPA|ɔ'sɔ}}/ <br> | ||
+ | "cztery" | ||
+ | | | ||
+ | | '''jaš'''<br>/{{IPA|jaʃ}}/<br>"cztery" | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | |- | ||
+ | ! style="font-weight:normal;" | '''kargha''' <br> | ||
+ | /{{IPA|kar'ɣa}}/ <br> | ||
+ | "pięć" | ||
+ | | '''chasloga''' <br> | ||
+ | /{{IPA|'xɐsloɣɐ}}/ <br> | ||
+ | "pięć" | ||
+ | | '''kalqa''' <br> | ||
+ | /{{IPA|kʰalˈɣa}}/ <br> | ||
+ | "pięć" | ||
+ | | '''krhai''' <br> | ||
+ | /{{IPA|krʔaj}}/ <br> | ||
+ | "pięć" | ||
+ | | | ||
+ | | '''kigu''' <br> | ||
+ | /{{IPA|ˈkɨɣʉ}}/ <br> | ||
+ | "pięć, dłoń" | ||
+ | | '''karhë''' <br> | ||
+ | /{{IPA|karɣə}}/ <br> | ||
+ | "pięć" | ||
+ | | '''kårnnå''' <br> | ||
+ | /{{IPA|kɔ̞rˈnːɔ̞}}/ <br> | ||
+ | "pięć" | ||
+ | | '''garga''' <br> | ||
+ | /{{IPA|garga}}/ <br> | ||
+ | "pięć" <br> | ||
+ | '''gar''' <br> | ||
+ | /{{IPA|gar}}/ <br> | ||
+ | "pięć" | ||
+ | | | ||
+ | | '''kam'''<br>/{{IPA|kam}}/<br>"pięć" | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | |- | ||
+ | ! style="font-weight:normal;" | '''niirra''' <br> | ||
+ | /{{IPA|ni:'r:a}}/ <br> | ||
+ | "sześć" | ||
+ | | '''naira''' <br> | ||
+ | /{{IPA|'naɪ̯ɾɐ}}/ <br> | ||
+ | "sześć" | ||
+ | | '''nēyra''' <br> | ||
+ | /{{IPA|neːɪˈra}}/ <br> | ||
+ | "sześć" | ||
+ | | '''nrhai''' <br> | ||
+ | /{{IPA|'nrʔaj}}/ <br> | ||
+ | "sześć" | ||
+ | | | ||
+ | | '''ne''' <br> | ||
+ | /{{IPA|ne}}/ <br> | ||
+ | "sześć" | ||
+ | |'''nerrë''' <br> | ||
+ | /{{IPA|nerːə}}/ <br> | ||
+ | "sześć" | ||
+ | | '''nirrå''' <br> | ||
+ | /{{IPA|niˈrːɔ̞}}/ <br> | ||
+ | "sześć" | ||
+ | | '''nir''' <br> | ||
+ | /{{IPA|nir}}/ <br> | ||
+ | "sześć" | ||
+ | | | ||
+ | | '''near'''<br>/{{IPA|nɛar}}/<br>"sześć" | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | |- | ||
+ | ! style="font-weight:normal;" | '''saugh''' <br> | ||
+ | /{{IPA|'sawɣ}}/ <br> | ||
+ | "siedem" | ||
+ | | '''zog''' <br> | ||
+ | /{{IPA|'t͡soɣ}}/ <br> | ||
+ | "siedem" | ||
+ | | '''soq''' <br> | ||
+ | /{{IPA|sʰɔk̚}}/ <br> | ||
+ | "siedem" | ||
+ | | '''sauh''' <br> | ||
+ | /{{IPA|'sawʔ}}/ <br> | ||
+ | "siedem" | ||
+ | | | ||
+ | | '''sao''' <br> | ||
+ | /{{IPA|sao}}/ <br> | ||
+ | "siedem" | ||
+ | | '''soch''' <br> | ||
+ | /{{IPA|sox}}/ <br> | ||
+ | "siedem" | ||
+ | | '''sauŋ''' <br> | ||
+ | /{{IPA|ˈsæʉ̯ŋ}}/ <br> | ||
+ | "siedem" | ||
+ | | '''zo''' <br> | ||
+ | /{{IPA|zɔ}}/ <br> | ||
+ | "siedem" | ||
+ | | | ||
+ | | '''šom'''<br>/{{IPA|sɔm}}/<br>"siedem" | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | |- | ||
+ | ! style="font-weight:normal;" | '''wayr''' <br> | ||
+ | /{{IPA|'wajr}}/ <br> | ||
+ | "osiem" | ||
+ | | '''weslo''' <br> | ||
+ | /{{IPA|'weslo}}/ <br> | ||
+ | "osiem" | ||
+ | | '''wer''' <br> | ||
+ | /{{IPA|ˈwɛl}}/ <br> | ||
+ | "osiem" | ||
+ | | '''wair''' <br> | ||
+ | /{{IPA|'wajɾ}}/ <br> | ||
+ | "osiem" | ||
+ | | | ||
+ | | '''wae''' <br> | ||
+ | /{{IPA|wae}}/ <br> | ||
+ | "osiem" | ||
+ | | '''wer''' <br> | ||
+ | /{{IPA|wer}}/ <br> | ||
+ | "osiem" | ||
+ | | '''vair''' <br> | ||
+ | /{{IPA|ˈʋæi̯r}}/ <br> | ||
+ | "osiem" | ||
+ | | '''vel''' <br> | ||
+ | /{{IPA|vɛl}}/ <br> | ||
+ | "osiem" | ||
+ | | | ||
+ | | '''ved'''<br>/{{IPA|ʋɛd}}/<br>"osiem" | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | |- | ||
+ | ! style="font-weight:normal;" | '''baalla''' <br> | ||
+ | /{{IPA|'ba:l:a}}/ <br> | ||
+ | "dziewięć" | ||
+ | | '''pěla''' <br> | ||
+ | /{{IPA|'pɛlɐ}}/ <br> | ||
+ | "dziewięć" | ||
+ | | '''bōla''' <br> | ||
+ | /{{IPA|ˈpɔːla}}/ <br> | ||
+ | "dziewięć" | ||
+ | | '''ball''' <br> | ||
+ | /{{IPA|'baʎ}}/ <br> | ||
+ | "dziewięć" | ||
+ | | | ||
+ | | '''ƀer''' <br> | ||
+ | /{{IPA|bʰeɾ}}/ <br> | ||
+ | "dziewięć" | ||
+ | |'''vollë''' <br> | ||
+ | /{{IPA|βolːə}}/ <br> | ||
+ | "dziewięć" | ||
+ | | '''ballå''' <br> | ||
+ | /{{IPA|pæˈlːɔ̞}}/ <br> | ||
+ | "dziewięć" | ||
+ | | '''bol''' <br> | ||
+ | /{{IPA|bɔl}}/ <br> | ||
+ | "dziewięć" | ||
+ | | | ||
+ | |'''bal'''<br>/{{IPA|bal}}/<br>"dziewięć" | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | |- | ||
+ | ! style="font-weight:normal;" | '''abaagh''' <br> | ||
+ | /{{IPA|'aba:ɣ}}/ <br> | ||
+ | "dziesięć" | ||
+ | | '''apěg''' <br> | ||
+ | /{{IPA|'ɐpɛɣ}}/ <br> | ||
+ | "dziesięć" | ||
+ | | '''aboq''' <br> | ||
+ | /{{IPA|ˈabɔk̚}}/ <br> | ||
+ | "dziesięć" | ||
+ | | '''avah''' <br> | ||
+ | /{{IPA|'avaʔ}}/ <br> | ||
+ | "dziesięć" | ||
+ | | | ||
+ | | '''aƀe''' <br> | ||
+ | /{{IPA|ˈabʰe}}/ <br> | ||
+ | "dziesięć, palec" | ||
+ | | '''avoch''' <br> | ||
+ | /{{IPA|aβox}}/ <br> | ||
+ | "dziesięć" | ||
+ | | '''åbaŋ''' <br> | ||
+ | /{{IPA|ɔ̞ˈpæŋ}}/ <br> | ||
+ | "dziesięć" | ||
+ | | '''abo''' <br> | ||
+ | /{{IPA|abɔ}}/ <br> | ||
+ | "dziesięć" | ||
+ | | | ||
+ | | '''am'''<br>/{{IPA|am}}/<br>"dziesięć" | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | |- | ||
+ | ! style="font-weight:normal;" | '''pharwi ''' <br> | ||
+ | /{{IPA|'θarwi}}/ <br> | ||
+ | "dwadzieścia" | ||
+ | | '''zaslowi''' <br> | ||
+ | /{{IPA|'t͡sɐslowi}}/ <br> | ||
+ | "dwadzieścia" | ||
+ | | '''łarwi''' <br> | ||
+ | /{{IPA|ˈɬʰarwɪ}}/ <br> | ||
+ | "dwadzieścia" | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | '''tagu''' <br> | ||
+ | /{{IPA|ˈθaɣʉ}}/ <br> | ||
+ | "dwadzieścia" | ||
+ | | | ||
+ | | '''tårve''' <br> | ||
+ | /{{IPA|tɔ̞rˈʋe}}/ <br> | ||
+ | "dwadzieścia" | ||
+ | | '''psar''' <br> | ||
+ | /{{IPA|psar}}/ <br> | ||
+ | "dwadzieścia" | ||
+ | | | ||
+ | | '''sav'''<br>/{{IPA|saʋ}}/<br>"dwadzieścia" | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | |- | ||
+ | ! style="font-weight:normal;" | '''karghawwa''' | ||
+ | /{{IPA|kar.ɣa'w:a}}/ <br> | ||
+ | "pięćdziesiąt" | ||
+ | | '''chaslogawawa''' <br> | ||
+ | /{{IPA|'xɐsloɣɐwɐwɐ}}/ <br> | ||
+ | "pięćdziesiąt" | ||
+ | | '''kalqwa''' <br> | ||
+ | /{{IPA|kʰalˈɣwa}}/ <br> | ||
+ | "pięćdziesiąt" | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | '''kigao''' <br> | ||
+ | /{{IPA|ˈkɨɣao}}/ <br> | ||
+ | "pięćdziesiąt" | ||
+ | | | ||
+ | | '''kårnnåwå''' | ||
+ | /{{IPA|kʰɔ̞rˈnːɔ̞ɣʷɔ̞}}/ <br> | ||
+ | "pięćdziesiąt" | ||
+ | | '''gargo''' | ||
+ | /{{IPA|'gargɔ}}/ <br> | ||
+ | "pięćdziesiąt" | ||
+ | | | ||
+ | | '''kav'''<br>/{{IPA|kaʋ}}/<br>"pięćdziesiąt" | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | |- | ||
+ | ! style="font-weight:normal;" | '''saughiw''' | ||
+ | /{{IPA|'sawɣiw}}/ | ||
+ | "siedemdziesiąt" | ||
+ | | '''zosziw''' <br> | ||
+ | /{{IPA|'t͡soziw}}/ <br> | ||
+ | "siedemdziesiąt" | ||
+ | | '''soqiw''' <br> | ||
+ | /{{IPA|ˈsʰɔɣɪʊ̯}}/ <br> | ||
+ | "siedemdziesiąt" | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | '''saogu''' <br> | ||
+ | /{{IPA|ˈsaoɣʉ}}/ <br> | ||
+ | "siedemdziesiąt" | ||
+ | | | ||
+ | | '''saukŋev''' | ||
+ | /{{IPA|sæʉ̯ˈk͡ŋeʋ}}/ | ||
+ | "siedemdziesiąt" | ||
+ | | '''zogiv''' | ||
+ | /{{IPA|zɔgiv}}/ | ||
+ | "siedemdziesiąt" | ||
+ | | | ||
+ | | '''sov'''<br>/{{IPA|sɔʋ}}/<br>"siedemdziesiąt" | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | |- | ||
+ | ! style="font-weight:normal;" | '''phaafyar''' <br> | ||
+ | /{{IPA|'θa:fjar}}/ <br> | ||
+ | "sto" | ||
+ | | '''zěpfjaslo''' <br> | ||
+ | /{{IPA|'t͡sɛp͡fjɐslo}}/ <br> | ||
+ | "sto" | ||
+ | | '''łovyar''' <br> | ||
+ | /{{IPA|ˈɬʰɔvjal}}/ <br> | ||
+ | "sto" | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | '''fef''' <br> | ||
+ | /{{IPA|fef}}/ <br> | ||
+ | "sto" | ||
+ | | | ||
+ | | '''tafjår''' <br> | ||
+ | /{{IPA|tʰæfˈjɔ̞r}}/ <br> | ||
+ | "sto" | ||
+ | |'''psofel''' <br> | ||
+ | /{{IPA|'psɔfəl}}/ <br> | ||
+ | "sto" | ||
+ | | | ||
+ | | '''saž'''<br>/{{IPA|saʒ}}/<br>"sto" | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | |- | ||
+ | ! style="font-weight:normal;" | '''ħahtaphaafyar''' | ||
+ | /{{IPA|ħahta'θa:fjar}}/ | ||
+ | "tysiąc"<ref>dosłownie ''wielkie sto''</ref> | ||
+ | | – | ||
+ | | '''atovyar''' <br> | ||
+ | /{{IPA|ˈadʱɔvjal}}/ <br> | ||
+ | "tysiąc" | ||
+ | (nieregularne skrócenie) | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | '''hahfef''' <br> | ||
+ | /{{IPA|ˈhahfef}}/ <br> | ||
+ | "tysiąc" | ||
+ | | | ||
+ | | '''ʀåhcåtafjår''' <br> | ||
+ | /{{IPA|ʀɔ̞ht͡sʰɔ̞tʰæfˈjɔ̞r}}/ <br> | ||
+ | "tysiąc" | ||
+ | | '''adapsofel''' <br> | ||
+ | /{{IPA|ada'psɔfəl}}/ <br> | ||
+ | "tysiąc" | ||
+ | | | ||
+ | | '''masaž'''<br>/{{IPA|masaʒ}}/<br>"tysiąc" | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | |- | ||
+ | |} | ||
+ | ==Przypisy== | ||
+ | <references/> | ||
[[Kategoria:Użytkownik:Borlach]] | [[Kategoria:Użytkownik:Borlach]] | ||
− | [[Kategoria: | + | [[Kategoria:Gammaja]] |
+ | [[Kategoria:Pragamajowie]] | ||
[[Kategoria:Języki gamajskie]] | [[Kategoria:Języki gamajskie]] |
Aktualna wersja na dzień 20:29, 11 lut 2024
Raħ Ghammarasa | Czytasz artykuł z serii Pragamajowie. | Język protogamajski (Słownik · Lista Swadesha · Rodzina języków gamajskich) · Mitologia · Nuzaarghis · Step Gamajski |
Języki gamajskie to projekt grupowy tworzony wspólnie przez użytkowników Polskiego Forum Językowego, polegający na symulacji rozwoju całej rodziny conlangów apriori, wywodząc ją od jednego wspólnego prajęzyka - tytułowego języka protogamajskiego. Z biegiem czasu wokół rodziny języków gamajskich zaczął wyrastać oddzielny conworld, w którym języki te zostały osadzone. Świat ten jest po części luźną wariacją na temat Ziemi (choć Ziemią nie jest), zainspirowaną teoriami Ericha von Dänikena, o warunkach klimatycznych odpowiadających mniej więcej końcowi ostatniej epoki lodowcowej, oraz z możliwym lecz ograniczonym występowaniem magii.
Projekt jest dowodzony przez Borlacha. Podobnie jak w wielu innych forumowych projektach grupowych, jednym z podstawowych założeń jest aprioryczność - nie można w ramach języków gamajskich, czy innych możliwych rodzin językowych występujących w conworldzie, opracowywać języków opartych na językach naturalnych. Można za to inspirować się nimi a na komputerach korzystać ze systemów zapisu znanych z rzeczywistości, z zastrzeżeniem, że dany lud ma własne pismo, a użyte systemy pisma stanowią jedynie reprezentację prawdziwych sposobów zapisu stosowanych wewnątrz conworldu.
Grupowy projekt „języków gamajskich” narodził się w 2018 roku na forumowym Discordzie, w ramach żartów na temat gammy (spółgłoski szczelinowej miękkopodniebiennej dźwięcznej [ɣ]), różnicy zdań oraz personalnej sympatii (lub jej braku) wobec tego dźwięku. Tak też padł pomysł stworzenia rodziny języków, w ramach której każdy mógłby potraktować gammę wedle własnej woli. Punktem wyjścia dla powstania rodziny stała się więc kwestia zaniku lub zachowania występującej w prajęzyku gammy.
W wrześniu 2020 roku w projekcie brało udział 12 osób:
Klasyfikacja języków gamajskich
Języki centralne i peryferyjne
Języki gamajskie dzieli się na dwie najbardziej podstawowe grupy, tak zwaną Grupę Centralną oraz Grupę Peryferyjną.
Grupa Centralna obejmuje te języki, w których protogamajska gamma [ɣ] przeszła w [ŋ]. Należą do niej przede wszystkim języki ngamskie, ńanyjskie oraz ńamski, a także naumowski. Ponieważ proces [ɣ] > [ŋ] zaszedł jeszcze przed ostatecznym rozdzieleniem się powyższych grup językowych, możliwym jest, że języki centralne są ze sobą bliżej spokrewnione i stanowią jedną grupę genetyczną, w przeciwieństwie do języków peryferyjnych.
Los gammy w językach peryferyjnych był natomiast różny – niektóre zachowały ją w niemal niezmienionej formie, część natomiast zastąpiła innym dźwiękiem lub zatraciła całkowicie.
Lista języków gamajskich
Grupa centralna
- Język protogamajski
- Język prangamajski
- Język ngamski
- języki ngamskie
- Język ńanyjski
- języki ńanyjskie
- Język ńamski
- Język pranaumowski
- Język Centralnego Stepu
- Język naski
- Język ngamski
- Język prangamajski
Grupa peryferyjna
- Język protogamajski
- Język starozongepajcki
- Język średniozongepajcki
- Język zongepajski klasyczny
- Język zongepajski ludowy
- Języki wschodniozongepajckie
- Język onigammajski
- Języki południowozongepajckie
- Język prazachodniozongepajcki
- Język wysokozongepajcki
- Języki wysokozongepajckie
- Język starochwadeński
- Języki chwadeńskie
- Język wysokozongepajcki
- Język średniozongepajcki
- Język prakszapszański
- języki kszapszańskie
- języki kszapszańskie przymorskie
- języki dolnokszapszańskie
- języki górnokszapszańskie
- języki kszapszańskie zamorskie
- języki kszapszańskie przymorskie
- języki kszapszańskie
- Język protohawwajski
- języki hawwajsko-hejdarskie
- Język prachamski
- Język onski
- Język indoński
- Język czyrejski
- Baukut (język izolowany)
- Język pralejhamski
- Język starozongepajcki
Historia rozwoju języków gamajskich
Etap 0
- Główny artykuł: Język protogamajski
- Zobacz też: Pragamajowie
Etap I
Rozpad wspólnoty protogamajskiej Prócz rozwoju gh, można zaobserwować kilka innych godnych zauważenia cech, po których pogrupować języki:
- rozwój i-ii oraz u-uu: zasadniczo można wyróżnić trzy kierunki rozwoju: w większości języków (zongepajckie, chamskie, onskie, lejhamskie i naskie) krótkie i u zachowały swoją barwę, zaś długie ii uu uległy dyftongizacji; jednak sam dyftong zależy od języka. W czyrejskich, naumowskich oraz baukucie iloczas zanikł inaczej: ii uu się skróciły, zaś i u obniżyły swoje brzmienie. Ostatecznie, w kszapszańskich i hawwajsko-hejdarskich wydarzyła się rzecz będąca poniekąd połączeniem obu innych rozwoi: i u przetrwały, zaś ii uu obniżyły się. Porównaj na przykładzie praonskiego, pranaumowskiego i prakszapszańskiego rozwój słów *dhuq "dawać" oraz *uur "wy":
- praonski: ðuğǫ, our;
- pranaumowski: dock, ʉr;
- prakszapszański: đhuq, og.
- powiązany z tym rozwój ai au: wiele języków przeprowadziło monoftongizacje tych dyftongów, z reguły do e o. Przetrwały one jednak w prakszapszańskim (jako ae ao), praonskim (ai ei oi oraz au eu ou) oraz pranaumowskim (jako ai aʉ).
- rozwój harmonii samogłoskowej: o ile większość języków zachowała ową harmonię, tak niektóre (naskie, czyrejskie, naumowskie) pozbyło się jej, ewentualnie pozostawiając jej ślady w słownictwie. Praonski zaś przekształcił harmonię w różne tematy odmiany, których już nie można dokładnie przewidzieć na bazie rdzenia.
- utrzymanie liczby podwójnej: języki takie jak onskie i zongepajckie utrzymały tą kategorię, ale w hawwajsko-hejdarskich, kszapszańskich czy naumowskich kategoria ta zniknęła.
Etap II
Etap III
Tabela kognatów
- Zobacz też: Pragamajska Lista Swadesha
Porównanie kognatów u bezpośrednich potomków protogamajskiego
Rodzina
Protogamajski | Zongepajcki | Prachamski | Onski | Baukut | Prakszapszański | Protohawwajski | Pranaumowski | Czyrejski | język 9 | Naski | język 11 | język 12 | język 13 |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
taghii
/'taɣi:/ |
sagai /'sɐɣaɪ̯/ |
taqey /ˈtʰaɣeɪ̯/ |
tahei /ˈtaʔej/ |
ŧaꝃe /ˈtʰakʃe/ |
tahe /'taɣe/ |
cåkŋi
/t͡sʰɔ̞ˈk͡ŋi/ |
daizî /dai̯'ʒi/ "ojciec" |
tam /tam/ "ojciec, wuj, stryj" |
|||||
dharaħ
/'ðaraħ/ |
ðaslax /'ðɐslɐk͡x/ |
cara
/ˈɬara/ |
ðarai /ðaraj/ |
đhaga /ˈðʰaɣa/ |
varach /'βarax/ |
dåråʀ
/tɔ̞ˈrɔ̞ʀ/ |
vzie /'vʒɛ/ "matka" |
zam /zam/ "matka, ciotka" |
|||||
tiiqar
/'ti:qar/ |
saikhaslo /'saɪ̯χɐslo/ |
teyqar
/ˈtʰeɪ̯ɣal/ |
taiğar /ˈtajɣaɾ/ |
teqa /ˈteqa/ |
tekar /'tekar/ |
cickår
/t͡sʰiˈkːɔ̞r/ |
cíquel /t͡ʃikʷɛl/ "brat" |
- | |||||
kaylaħ
/'kaylaħ/ |
chełax /'xeɫɐk͡x/ |
kela
/ˈkʰɛla/ |
kailai /kajɫaj/ |
ꝁaera /ˈkʰaeɾa/ |
kełach /'kelax/ |
kailåʀ
/kʰæi̯ˈlɔ̞ʀ/ |
celie /'t͡ʃɛlʲɛ/ "siostra" |
kem /kɛm/ "siostra, brat, kuzyn(ka)" |
|||||
ghahan
/'ɣahan/ |
gahan /'ɣɐhɐn/ |
qān
/xãː/ |
— | ꝅaha /ˈkʃapʃaha/ |
hachan /'ɣaxan/ |
nnåhån
/nːɔ̞ˈhɔ̞n/ |
cran /kʀã/ "syn" |
- | |||||
iiyuzu
/'i:juzu/ |
aijuszu /'aɪ̯juzu/ |
ēyuzu
/ˈɛːjʊzʊ/ |
oyu /ojuw/ |
eyuzu /ˈejʉzʉ/ |
eyzë /'ejzə/ |
ijoro
/iˈjɤro/ |
íjúz /'ijuʒ/ "córka" |
jeažu /jɛaʒu/ "dziecko, bratanek, bratanica, siostrzeniec, siostrzenica" |
|||||
nipuur
/'nipu:r/ |
ňifauslo /'ɲifaʊ̯slo/ |
nipowr
/ˈnɪbʱoʊ̯l/ |
nibour /nibowɾ/ |
niꝑogo /ˈnɨpʰoɣo/ |
nifor /'niɸor/ |
nepur
/neˈpʰʉr/ |
nibul /'ɲɪbɯl/ "wnuk" |
nid /nid/ "wnuk, wnuczka" |
|||||
ħahtataghii[1]
/ħahta'taɣi:/ |
xahsasagai /'kxɐːsɐsɐɣaɪ̯/ |
ataqey /ˈadʱaɣeɪ̯/ |
ğaidatahei /'ɣajdataʔej/ |
ħahŧaꝃe /ˈħahtʰakʃe/ |
hattatahe /'ɣat:ataɣe/ |
racåkŋi
/rat͡sʰɔ̞ˈk͡ŋiː/ |
hattaizî/hattez /hat.tai̯'ʒi/'hat.tɛʒ/ "dziadek" |
matam /matam/ "dziadek" |
|||||
ħahtadharaħ[2]
/ħahta'ðaraħ/ |
xahsaðaslax /'kxɐːsɐðɐslɐk͡x/ |
acara /ˈaɮara/ |
ğaidaðar /'ɣajdaðaɾ/ |
hahđhagara /ˈhahðʰaɣaɾa/ |
hattavarach /'ɣat:aβarax/ |
radåråʀ
/ratɔ̞ˈrɔ̞ʀ/ |
hattza /'hat.tza/ "babcia" |
mazam /mazam/ "babcia" |
|||||
yuziif
/'juzi:f/ |
uszaipf /'uzaɪ̯p͡f/ |
yuzeyf /ˈjʊzeɪ̯p̚/ |
yuwei /juwej/ |
yuzefi /ˈjʉzefɨ/ |
yuzef /'juzeɸ/ |
jorif
/jɤˈrif/ |
juzî /jɯ'ʒi/ "stryj" |
žuž /ʒuʒ/ "daleki krewny, bądź dobrze znany mężczyzna o wyższej pozycji społecznej" |
|||||
sitaallin
/'sita:l:in/ |
žisěľin /'t͡ʃisɛʎin/ |
sitōlin
/ˈsʰɪdʱɔːlɪ̃/ |
sedelį /sɛdɛʎiw̃/ |
siŧeri /ˈsɨtʰeɾɨ/ |
sitellën /'sitellʲen/ |
secallen
/seˈt͡sʰælːen/ |
zidaien /ʒɪ'dai̯ɛ̃/ "wuj" |
- | |||||
wiina
/'wi:na/ |
waina /'waɪ̯nɐ/ |
weyna
/'weɪ̯na/ |
— | eňa /ˈenʰa/ |
wenë /'wenə/ |
vinå /ʋiˈnɔ̞/ |
vin /vɪ̃/ "ciotka (siostra ojca)" |
vean /ʋɛan/ "daleka krewniaczka, bądź dobrze znana kobieta o wyższej pozycji społecznej" |
|||||
kahya
/'kahja/ |
ołł. chaja /'xɐjɐ/ |
kaya
/ˈkʰaja/ |
kai /kaj/ |
ꝁaħa /ˈkʰaħa/ |
kayë /'kajə/ |
kåhjå
/kʰɔ̞hˈjɔ̞/ |
gas /gaʃ/ "ciotka (siostra matki)" |
- |
Ludzie i zawody
Protogamajski | Zongepajcki | Prachamski | Onski | Baukut | Prakszapszański | Protohawwajski | Pranaumowski | Czyrejski | język 9 | Naski | język 11 | język 12 | język 13 |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
ghamma
/'ɣam:a/ |
gaba /'ɣɐbɐ/ |
hąn /ˈʔaw̃n/ |
ꝅama /ˈkʃapʃama/ |
nnåmmå
/nːɔ̞ˈmːɔ̞/ |
cranz
/kʀãʒ/ |
man /man/ "człowiek, Nas" |
|||||||
laughal
/'lawɣal/ |
łogał /'ɫoɣɐɫ/ |
lauhal /'lawʔal/ |
laoꝅa /ˈʟaokʃapʃa/ |
laukŋål
/læʉ̯ˈk͡ŋɔ̞l/ |
luogel
/'lu̯ɔgəl/ |
lol /lɔl/ "mężczyzna, mąż" |
|||||||
limmi
/'lim:i/ |
ľibi /'ʎibi/ |
lįn /'ʎiw̃n/ |
rimi /ˈɾɨmɨ/ |
lemme
/leˈmːe/ |
lienz
/ʝɛ̃ʒ/ |
lin /lin/ "kobieta, żona" |
|||||||
hitlaa
/'hitla:/ |
jisłě /'iːsɫɛ/ |
ğehl /'ɣɛʔɫ/ |
hitra /ˈhɨtɾa/ |
hecla
/het͡sʰˈla/ |
sidlo
/'ʃɪdlɔ/ |
qil /ʔil/ "szaman" |
|||||||
wayla
/'wajla/ |
weła /'weɫɐ/ |
wail /'wajɫ/ |
waera /ˈwaeɾa/ |
vailå
/ʋæi̯ˈlɔ̞/ |
vel
/vɛl/ |
vel /ʋɛl/ "szamanka" |
|||||||
qabrii
/'qabri:/ |
khapsolai /'χɐpsolaɪ̯/ |
ğamrei /'ɣamɾej/ |
― | chåbri
/xɔ̞pˈri/ |
quabrie
/'kʷabri̯ə/ |
kad /kad/ "wódz" |
|||||||
waliig
/'wali:g/ |
wałaik /'wɐɫaɪ̯k/ |
waleing /'walejŋ/ |
wari /ˈwaɾɨ/ |
vålig
/ʋɔ̞ˈlik/ |
vailîc
/vai̯'lik/ |
- | |||||||
suwaridu
/'suwaridu/ |
zuwasľitu /'t͡suwɐsʎitu/ |
sowereu /'sowɛrew/ |
šuwagiđu /ˈʃʉwaɣɨdʰʉ/ |
sovårezo sovåredo /soˈʋɔ̞ret͡so |
zuorjôt
/zu̯ɔr'jɔt/ |
suvdid /suʋdid/ "myśliwy" |
|||||||
auf
/'awf/ |
opf /'op͡f/ |
au /'aw/ |
ao /ao/ |
auf
/ˈæʉ̯f/ |
op
/ɔp}/ |
voq /ʋɔʔ/ "zastępca wodza" |
|||||||
kiigiiru
/'ki:gi:ru/ |
chaikaislu /'xaɪ̯kaɪ̯slu/ |
keiğoir /'kejɣojɾ/ |
keꝃegu /ˈkekʃeɣʉ/ |
kigiro
/kʰiˈkiro/ |
cíôr
/t͡ʃi.'ɔr/ |
kead /kɛad/ "rolnik" |
|||||||
qadunu
/'qadunu/ |
khatunu /'χɐtunu/ |
ğowun /'ɣowun/ |
qađuňu /ˈqadʰʉnʰʉ/ |
chåzono
/xɔ̞ˈt͡sono/ |
quaitzun
/ 'kʷai̯t͡sɯ̃/ |
kanu /kanu/ "żołnierz" |
Części ciała
Protogamajski | Zongepajcki | Prachamski | Onski | Baukut | Prakszapszański | Protohawwajski | Pranaumowski | Czyrejski | język 9 | Naski | język 11 | język 12 | język 13 |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
asuwan
/'asuwan/ |
azuwan /'ɐt͡suwɐn/ |
osową
/ˈosowaw̃/ |
ašuwan /ˈašʉwan/ |
— | zuvan
/'zɯvã/ |
jašun /jaʃun/ "głowa, początek" |
|||||||
zuumak
/'zu:mak/ |
szaimach /'zaɪ̯mɐx/ |
zaumah /ˈzawmaʔ/ |
zom̌ak /ˈzomʰak/ |
rumåk
/rʉˈmɔ̞kʰ/ |
zúmaic
/'zumai̯k/ |
žoam /ʒɔam/ "oko" |
|||||||
nirrya
/'nir:ja/ |
ňija /'ɲijɐ/ |
nerr /'nɛr/ |
nirya /ˈnɨrja/ |
nerrjå
/nerːˈjɔ̞/ |
nirie
/'nɪri̯ə/ |
niž /niʒ/ "przyprawa" |
|||||||
daguum
/'dagu:m/ |
takaim /'tɐkaɪ̯m/ |
dağǫ /'daɣow̃/ |
đakom /ˈdʰakom/ |
zågum
/t͡sɔ̞ˈkʉm/ |
tzacrún
/'t͡sakʀũ/ |
dam /dam/ "ucho" |
|||||||
ħarrtaaq
/'ħar:ta:q/ |
xorsěkh /'kxoɾsɛχ/ |
ğarrtah /'ɣartaʔ/ |
ħarŧaka /ˈħartʰaka/ |
rårrcack
/rɔ̞rːˈt͡sʰækː/ |
hairtav
/'xai̯rtav/ |
mar /mar/ "krew" |
|||||||
warghat
/'warɣat/ |
waslogas /'wɐsloɣɐs/ |
warhah /'waɾʔaʔ/ |
warꝅa /ˈwarkʃapʃa/ |
vårnnåc
/ʋɔ̞rˈnːɔ̞t͡sʰ/ |
varge
/'vargə/ |
vam /ʋam/ "szczęka" |
|||||||
tayrim
/'tajrim/ |
šesľim /'ʃesʎim/ |
teirį /'tejɾiw̃/ |
ŧaegi /ˈtʰaeɣɨ/ |
cairem
/t͡sʰæi̯ˈrem/ |
derin
/derɪ̃/ |
tem /tɛm/ "stopa" |
|||||||
sukayrim
/'sukajrim/ |
zusėsľim /'t͡susisʎim/ |
sogeirį /'soɡejriw̃/ |
suꝁaegi /ˈsukʰaeɣɨ/ |
sokairem
/soˈkʰæi̯rem/ |
zugerin
/zu'gerɪ̃/ |
šukem /ʃukɛm/ "noga, kolano, połączenie" |
|||||||
ayn
/'ajn/ |
en /'en/ |
aį /'aj̃/ |
ae /ˈae/ |
ain
/ˈæi̯n/ |
en
/'ɛ̃/ |
jen /jɛn/ "dłoń" |
|||||||
kahin
/'kahin/ |
chajin /'xɐjin/ |
keğį /'keɣiw̃/ |
ꝁahi /ˈkʰahɨ/ |
kåhen
/kʰɔ̞ˈhen/ |
gaîn
/ga.'ɪ̃/ |
kan /kan/ "kość, ręka" |
|||||||
yuugan
/'ju:gan/ |
aukan /'aʊ̯kɐn/ |
yauğą /'jawɣaw̃/ |
yoga /ˈjoɣa/ |
jugån
/jʉˈkɔ̞n/ |
júcran
/'jukʀã/ |
žoan /ʒɔan/ "ząb" |
|||||||
qiwaħ
/'qiwaħ/ |
siwax /'siwɐk͡x/ |
ğewai /'ɣewaj/ |
hhiwaħa /ˈʡɨwaħa/ |
— | quivai
/'kʷivai̯/ |
kim /kim/ "wiara" |
|||||||
farra, farrah
/'far:a/, /'far:ah/ |
pforah /'p͡foɾɐː/ |
farr /'far/ |
faga /ˈfaɣa/ |
fårråh
/fɔ̞ˈrːɔ̞h/ |
far
/'far/ |
jar /jar/ "serce, miłość" |
|||||||
ruubu
/'ru:bu/ |
oslaipu /'oslaɪ̯pu/ |
ruv /'ɾuf/ |
loƀu /ˈlobʰʉ/ |
rubo
/rʉˈpo/ |
rúp
/'rup/ |
doab /dɔab/ "włos" |
Hodowla i rolnictwo
Protogamajski | Zongepajcki | Prachamski | Onski | Baukut | Prakszapszański | Protohawwajski | Pranaumowski | Czyrejski | język 9 | Naski | język 11 | język 12 | język 13 |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
karrad
/'kar:ad/ |
chorat /'xoɾɐt/ |
karran /ˈkaran/ |
kårråz
/kɔ̞ˈrːɔ̞t͡s/ |
cral
/kʀal/ |
kar /kar/ "zboże" |
||||||||
buurtiis
/'bu:rti:s/ |
pauslosaiz /'paʊ̯slosaɪ̯t͡s/ |
bourtei /ˈbowɾtej/ |
burcis
/pʉrˈt͡sʰis/ |
pfúrces
/'p͡furt͡ʃəʃ/ |
boaš /bɔaʃ/ "pole" |
||||||||
ziim
/'zi:m/ |
szaiměj /'zaɪ̯mɛj/ |
zeimį /ˈzejmiw̃/ zeim |
rim
/ˈrim/ |
zin
/ʒɪ̃/ |
žeam /ʒɛam/ "orać" |
||||||||
pahag
/'pahag/ |
fahakěj /'fɐhɐkɛj/ fahak |
pağangą /ˈpaɣaŋaw̃/ pağang |
påhåg
/pʰɔ̞ˈhɔ̞k/ |
bac
/bak/ |
paq /paʔ/ "siać" |
||||||||
sahmat
/'sahmat/ |
zahmasěj /'ts͡ɐːmɐsɛj/ |
såhmåc
/sɔ̞hˈmɔ̞t͡sʰ/ |
zame
/'zamə/ |
šam /ʃam/ "mielić" |
|||||||||
haluz
/'haluz/ |
– | hålor
/hɔ̞ˈlɤr/ |
aluz
/'alɯʒ/ |
qaž /ʔaʒ/ "ziarno" |
|||||||||
asaal
/'asa:l/ |
azěł /'ɐt͡sɛɫ/ |
åsal
/ɔ̞ˈsæl/ |
asel
/'asəl/ |
jaš /jaʃ/ "mleko" |
|||||||||
yugtun
/'jugtun/ |
uksun /'uksun/ |
jogcon
/jokˈt͡sʰon/ |
jugdun
/jɯgdɯ̃/ |
žun /ʒun/ "miód" |
|||||||||
hautlaa
/'hawtla:/ |
hosłě /'hosɫɛ/ |
haucla
/hæʉ̯t͡sˈlæ/ |
uodla
/'u̯ɔdla/ |
qož /ʔoʒ/ "wypas" |
|||||||||
saman
/'saman/ |
zaman /'t͡sɐmɐn/ |
såmån
/sɔ̞ˈmɔ̞n/ |
zon
/zɔ̃/ |
šan /ʃan/ "jarzmo" |
Religia i zjawiska przyrodnicze
Protogamajski | Zongepajcki | Prachamski | Onski | Baukut | Prakszapszański | Protohawwajski | Pranaumowski | Czyrejski | język 9 | Naski | język 11 | język 12 | język 13 |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
phannif
/'θan:if/ |
zadzipf /'t͡sɐd͡zip͡f/ |
tånnef
/tɔ̞ˈnːef/ |
psanzies
/'pʃãʒi̯ɛʃ/ |
san /san/ "niebo" |
|||||||||
zayla
/'zajla/ |
šzeła /'ʒeɫɐ/ |
railå
/ræi̯ˈlɔ̞/ |
ziel
/ʒi̯ɛl/ |
žež /ʒɛʒ/ "gwiazda" |
|||||||||
gauda
/'gawda/ |
kota /'kotɐ/ |
gauzå
/kæʉ̯ˈt͡sɔ̞/ |
crot
/kʀɔt/ |
god /gɔd/ "dzień" |
|||||||||
baylar
/'bajlar/ |
pełaslo /'peɫɐslo/ |
bailår
/pæi̯ˈlɔ̞r/ |
pfelel
/'p͡fɛləl/ |
bež /bɛʒ/ "noc" |
|||||||||
raawwiya
/'ra:w:ija/ |
oslěwawija /'oslɛwawijɐ/ |
rawejå
/ræˈɣʷejɔ̞/ |
ruocia
/ru̯ɔt͡ʃi̯a/ |
Davža /daʋʒa/ "najwyższy bóg religji naskiej" |
|||||||||
aaħura
/'a:ħura/ |
ěxusla /'ɛk͡xuslɐ/ |
aʀurå /æˈʀʉrɔ̞/ |
hora /'xɔra/ |
janda /janda/ "bóg" |
|||||||||
aaħrriim
/'a:ħr:i:m/ |
ěxraim /'ɛk͡xraɪ̯m/ |
ʀarrim
/ʀæˈrːim/ |
arin
/'arɪ̃/ |
jam /jam/ "demon" |
|||||||||
yinmadh
/'jinmað/ |
inmað /'inmɐð/ |
jenmåd
/jenˈmɔ̞t/ |
imbaz
/'ɪ̃baʒ/ |
žim /ʒim/ "miesiąc, księżyc" |
|||||||||
ghaabii
/'ɣa:bi:/ |
gěpai /'ɣɛpaɪ̯/ |
nnabi
/nːæˈpi/ |
crabî
/kʀa'bi/ |
mab /mab/ "słońce" |
|||||||||
aab
/'a:b/ |
ěp /'ɛp/ |
ab
/ˈæp/ |
vop
/vɔp/ |
- | |||||||||
katara
/'katara/ |
chasasla /'xɐsɐslɐ/ |
kåcårå
/kʰɔ̞ˈt͡sʰɔ̞rɔ̞/ |
gatôl
/ga'tɔl/ |
kada /kada/ "woda" |
|||||||||
faatraa
/'fa:tra:/ |
pfěslě /'p͡fɛslɛ/ |
facra
/fæt͡sʰˈræ/ |
vodra
/'vɔdra/ |
qad /ʔad/ "ogień" |
|||||||||
dhurqagh
/'ðurqaɣ/ |
ðuslokhag /'ðusloχɐɣ/ |
durckåŋ
/tʉrˈkːɔ̞ŋ/ |
vzúraquo
/vzu'rakʷɔ/ |
zuk /zuk/ "wiatr" |
|||||||||
qurran
/'qur:an/ |
khuran /'χuɾɐn/ |
chorrån
/xoˈrːɔ̞n/ |
quorân
/kʷɔ'rã/ |
kun /kun/ "burza" |
Zaimki osobowe
Protogamajski | Zongepajcki | Prachamski | Onski | Baukut | Prakszapszański | Protohawwajski | Pranaumowski | Czyrejski | język 9 | Naski | język 11 | język 12 | język 13 |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
ghau
/'ɣaw/ |
go
/'ɣo/ |
qo
/xɔ/ |
nnau
/ˈnːæʉ̯/ |
go /gɔ/ "ja" |
mo /mɔ/ "ja" |
||||||||
lii
/'liː/ |
łai
/'ɫɐɪ̯/ |
ley
/leɪ̯/ |
li
/ˈli/ |
lí /'ʝi/ "ty" |
žea /ʒɛa/ "ty" |
||||||||
dhilii
/'ðiliː/ |
– | – | deli
/deˈli/ |
vzil /vʒɪl/ "Ty" |
- | ||||||||
pay
/'paj/ |
pe[4]
/'pe/ |
be[5]
/pɛ/ |
pai
/ˈpʰæi̯/ |
pe /pɛ/ "ona", "on" |
pe /pɛ/ "on, ona" |
||||||||
dhipay
/'ðipaj/ |
– | – | depai
/teˈpʰæi̯/ |
– | - | ||||||||
zifayya
/'zifajːa/ |
šzipfajěja
/'ʒipfɐjɛjɐ/ |
zifeya
/ˈsɪvɛja/ |
refåjjå
/reˈɔ̞jːɔ̞/ |
ziasie /'ʒaʃɛ/ "my oba" |
- | ||||||||
uuruyya
/'uːrujːa/ |
ujěja [6]
/'ujɛjɐ/ |
– | – | urie /'ɯrjɛ/ "wy dwa" |
- | ||||||||
zifa
/'zifa/ |
šzipfa
/'ʒipfɐ/ |
zifa
/ˈsɪva/ |
rejå
/reˈjɔ̞/ |
zias /ʒaʃ/ "my" |
žiq /ʒiʔ/ "my" |
||||||||
uur
/'uːr/ |
auslo
/'aʊ̯slo/ |
owr
/oʊ̯l/ |
ur
/ˈʉr/ |
úl /ul/ "wy" |
voad /ʋɔad/ "wy" |
||||||||
dhinuur
/'ðinuːr/ |
– | – | dur
/ˈtʉr/ |
vzílul /'vʒilɯl/ "Wy" |
- | ||||||||
qa
/'qa/ |
kha, khado
/'χɐ/, /'χɐdo/ |
kka
/kːa/ |
chå
/ˈxɔ̞/ |
qua /kʷa/ "oni", "one" |
ka ka/ "oni, one" |
||||||||
dhiqa
/'ðiqa/ |
– | – | dechå
/teˈxɔ̞/ |
– | - |
Liczebniki
Protogamajski | Zongepajcki | Prachamski | Onski | Baukut | Prakszapszański | Protohawwajski | Pranaumowski | Czyrejski | język 9 | Naski | język 11 | język 12 | język 13 |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
hazru /'hazru/ |
haszsolu /'hɐzsolu/ |
arru /ˈarːʊ/ |
ğour /ˈɣowɾ/ |
hae /hae/ |
hazrë /hazrə/ |
hårro /hɔ̞ˈrːo/ |
asl /asl/ |
qaž /ʔaʒ/ "jeden" |
|||||
pharu /'θaru/ |
zaslu /'t͡sɐslu/ |
łaru /ˈɬʰarʊ/ |
þor /'θɔɾ/ |
tha /θa/ |
farë /ɸarə/ |
tåro /tʰɔ̞ˈro/ |
psol /psɔl/ |
sad /sad/ "dwa" |
|||||
dhinnu /'ðin:u/ |
džidu /'d͡ʒidu/ |
cīnu /ˈɬiːnʊ/ |
ðęn /ˈðew̃n/ |
dhi /ðɨ/ |
vinnë /βinːə/ |
denno /teˈno/ |
vzinz /vʒɪ̃ʒ/ |
zin /zin/ "trzy" |
|||||
aasau /'a:saw/ |
ězo /'ɛt͡so/ |
oso /ˈɔzʱɔ/ |
azau /'azau/ |
ose /ˈose/ |
oso /oso/ |
asau /æˈsæʉ̯/ |
osô /ɔ'sɔ/ |
jaš /jaʃ/ "cztery" |
|||||
kargha /kar'ɣa/ |
chasloga /'xɐsloɣɐ/ |
kalqa /kʰalˈɣa/ |
krhai /krʔaj/ |
kigu /ˈkɨɣʉ/ |
karhë /karɣə/ |
kårnnå /kɔ̞rˈnːɔ̞/ |
garga /garga/ |
kam /kam/ "pięć" |
|||||
niirra /ni:'r:a/ |
naira /'naɪ̯ɾɐ/ |
nēyra /neːɪˈra/ |
nrhai /'nrʔaj/ |
ne /ne/ |
nerrë /nerːə/ |
nirrå /niˈrːɔ̞/ |
nir /nir/ |
near /nɛar/ "sześć" |
|||||
saugh /'sawɣ/ |
zog /'t͡soɣ/ |
soq /sʰɔk̚/ |
sauh /'sawʔ/ |
sao /sao/ |
soch /sox/ |
sauŋ /ˈsæʉ̯ŋ/ |
zo /zɔ/ |
šom /sɔm/ "siedem" |
|||||
wayr /'wajr/ |
weslo /'weslo/ |
wer /ˈwɛl/ |
wair /'wajɾ/ |
wae /wae/ |
wer /wer/ |
vair /ˈʋæi̯r/ |
vel /vɛl/ |
ved /ʋɛd/ "osiem" |
|||||
baalla /'ba:l:a/ |
pěla /'pɛlɐ/ |
bōla /ˈpɔːla/ |
ball /'baʎ/ |
ƀer /bʰeɾ/ |
vollë /βolːə/ |
ballå /pæˈlːɔ̞/ |
bol /bɔl/ |
bal /bal/ "dziewięć" |
|||||
abaagh /'aba:ɣ/ |
apěg /'ɐpɛɣ/ |
aboq /ˈabɔk̚/ |
avah /'avaʔ/ |
aƀe /ˈabʰe/ |
avoch /aβox/ |
åbaŋ /ɔ̞ˈpæŋ/ |
abo /abɔ/ |
am /am/ "dziesięć" |
|||||
pharwi /'θarwi/ |
zaslowi /'t͡sɐslowi/ |
łarwi /ˈɬʰarwɪ/ |
tagu /ˈθaɣʉ/ |
tårve /tɔ̞rˈʋe/ |
psar /psar/ |
sav /saʋ/ "dwadzieścia" |
|||||||
karghawwa
/kar.ɣa'w:a/ |
chaslogawawa /'xɐsloɣɐwɐwɐ/ |
kalqwa /kʰalˈɣwa/ |
kigao /ˈkɨɣao/ |
kårnnåwå
/kʰɔ̞rˈnːɔ̞ɣʷɔ̞/ |
gargo
/'gargɔ/ |
kav /kaʋ/ "pięćdziesiąt" |
|||||||
saughiw
/'sawɣiw/ "siedemdziesiąt" |
zosziw /'t͡soziw/ |
soqiw /ˈsʰɔɣɪʊ̯/ |
saogu /ˈsaoɣʉ/ |
saukŋev
/sæʉ̯ˈk͡ŋeʋ/ "siedemdziesiąt" |
zogiv
/zɔgiv/ "siedemdziesiąt" |
sov /sɔʋ/ "siedemdziesiąt" |
|||||||
phaafyar /'θa:fjar/ |
zěpfjaslo /'t͡sɛp͡fjɐslo/ |
łovyar /ˈɬʰɔvjal/ |
fef /fef/ |
tafjår /tʰæfˈjɔ̞r/ |
psofel /'psɔfəl/ |
saž /saʒ/ "sto" |
|||||||
ħahtaphaafyar
/ħahta'θa:fjar/ "tysiąc"[7] |
– | atovyar /ˈadʱɔvjal/ |
hahfef /ˈhahfef/ |
ʀåhcåtafjår /ʀɔ̞ht͡sʰɔ̞tʰæfˈjɔ̞r/ |
adapsofel /ada'psɔfəl/ |
masaž /masaʒ/ "tysiąc" |
Przypisy
- ↑ dosłownie wielki ojciec
- ↑ dosłownie wielka matka
- ↑ okrutnik
- ↑ w zaimku tym dochodzi do nieregularności, ponieważ nie doszło do zmiany *p > f. Możliwe również, że był regionalizm bay, który dał obecną formę
- ↑ w zaimku tym występuje nieregularny brak przydechu, por. zongepajckie pe
- ↑ nieregularne skrócenie
- ↑ dosłownie wielkie sto