Język ërütat

Język ërütat (Ërütat gölı ['ərytɑt 'gʰœlɯ]) - język aglutynacyjno-polisyntetyczny. Gramatycznie wzorowany na języku tureckim, leksykalnie nie ma praktycznie zapożyczeń. Pozwala na utworzenie bardzo złożonych kombinacji wyrazowych dzięki rozbudowanemu słowotwórstwu.

Fonologia

Alfabet

Do zapisu używany jest alfabet azerski. Fonologicznie język ten najbardziej zbliżony jest do języków tureckich:

Alfabet ërütat	IPA
Aa	ɑ
Ää	a
Bb	b
Cc	ʤ
Çç	ʧ
Dd	d
Ee	e
Ëë	ɘ
Ff	f
Gg	gʰ
Ğğ	ʔ
Hh	h
Iı	ɯ
İi	ɪ
Z̧z̧	ʒ
Kk	k
Qq	g
Ll	l
Mm	m
Nn	n
Oo	ɔ
Öö	œ
Pp	p
Rr	r
Ss	s
Şş	ʃ
Tt	t
Uu	u
Üü	y
Vv	w
Xx	ʦ
Yy	j
Zz	z

W erutat nie może dojść do sytuacji, w której są dwie samogłoski pod rząd. Spółgłoski też nie mogą się łączyć w zbitki, z wyjątkami zbitek, gdzie drugą literą jest r, v, y, h lub l. Akcent jest dynamiczny, stały pod względem fonetycznym w zależności od długości wyrazu:

• w wyrazach dwusylabowych jest oksytoniczny (pada na ostatnią sylabę)
• w wyrazach trzysylabowych jest inicjalny (pada na pierwszą sylabę)
• w wyrazach czterosylabowych i pięciosylabowych jest proparoksytoniczny (pada na trzecią sylabę od tyłu), akcent poboczny jest natomiast oksytoniczny
• w wyrazach mających więcej, niż pięć sylab akcent pada na drugą sylabę od początku, a poboczny jest proparoksytoniczny
• w rzadkich sytuacjach powyżej dziesięciu sylab w wyrazie akcent pada na trzecią sylabę od początku, a poboczny pozostaje proparoksytoniczny

Morfologia

Przestawka samogłosek

W 2019 doszło do przestawki samogłosek w erutackim, co doprowadziło do rozbicia szwy na dwa fomeny, spowodowało liczne zmiany w odmianie (m.in. znaczne skrócenie morfemów), a także reformę ortografji. Przestawka dotyczyła samogłosek a, e i ə w sylabach otwartych i zamkniętych. W erutackim sylabą zamkniętą może być tylko ostatnia sylaba wyrazu, wszystkie pozostałe są zawsze otwarte, jednakże przy odmianie wyrazów sylaba, która w rdzeniu jest zamknięta, staje się z reguły sylabą otwartą (rzadko dochodzi do sytuacji, w której wygłosowa sylaba otwarta rdzenia staje się zamkniętą. Przestawka przechodziła następująco:

Sylaby otwarte

a - e (maşa - meşe)

e - a (rekı - rakı)

ə - ë (ərütat - ërütat)

Sylaby zamknięte

a - ä (am - äm)

e - e (lez̧ - lez̧)

ə - a (dəb - dab)

Zasady odmian

Ostatnia samogłoska w rdzeniu jest podstawą odmiany wyrazów w języku ërütat:

Typy odmian w erutacie
Numer odmiany	Ostatnia samogłoska wyrazu	Końcówka
I	ı, o, u, ä, e	-e, -CäC (na końcu wyrazów)
II	e, i, ö, ü, a	-a, -CeC (na końcu wyrazów)
III	a, ë	-ë, -CaC (na końcu wyrazów), (-o, -ö, -u, -ü)

Przykładem tego są zasady tworzenia liczby mnogiej:

Zasady tworzenia liczby mnogiej
Podstawa wyrazu	Końcówka	Efekt	Znaczenie
Uş	-e/äşr	Uşäşr	Wody
Gven	-(a/e)şr	Gvaneşr	Unicestwienia
Tınë	-(ë/a)şr	Tinaşr	Śliwki

Tworzenie części mowy

Rozbudowane słowotwórstwo pozwala na utworzenia przymiotnika, czasownika (w każdej stronie - czynnej, biernej i zwrotnej) i przysłówka. Kolejne części mowy tworzy się dodając końcówki:

I. Rzeczownik (brak końcówek), np. tınë - śliwka
 II. Przysłówek (+r*), np. tınar - śliwkowo
  IIIa. Przymiotnik (+v), np. tınarv - śliwkowy
  IIIb. Czasownik w stronie czynnej (+ө), np. tınërë - śliwkować
   IVa. Czasownik w stronie biernej (+q), np. tınëraq - śliwkowany
   IVb. Czasownik w stronie zwrotnej (xı+), np. xıtınërë - śliwkować się

Rzeczownik

Rzeczowniki odmieniają się przez liczby i przypadki. Nie rozróżnia się rodzajów gramatycznych. Podobnie jak w innych częściach mowy, przy dodawaniu końcówek należy się stosować do typu odmiany. Do rzeczowników zaliczane są także liczebniki, które podlegają słowotwórstwu i odmianom. Identycznie do rzeczownika odmienia się zaimek.

Liczba

Liczba jest pierwszą końcówką aglutynacyjną, które jest dodawana za rdzeniem. Liczbę mnogą tworzy się końcówką -(ө)şr, gdzie ,,ө" to samogłoska zależna od rodzaju odmiany. Liczbę mnogą można utworzyć od każdego rzeczownika, gdyż ërütat nie dzieli rzeczowników na policzalne i niepoliczalne, np. 'uş - uşaşar' to dosłownie 'woda - wody'. Przykładowo, istnieje różnica między ,,butelką wody" a ,,butelką wód".

Deklinacja

Przypadek gramatyczny to druga, po liczbie, końcówka dodawana do rzeczownika. Wyróżnia się 10 przypadków o zastosowaniach podobnych do polskich. Jeden z przypadków - wołacz jest przypadkiem używanym znacznie częściej niż w polskim. W deklinacji obowiązuje harmonia samogłosek:

Deklinacja
Przypadek	Pytania (ërütat)	Pytania (polski)	Końcówka	Przykład	Znaczenie
Mianownik	äv? läv?	kto? co?	-∅	vüd	góra
Biernik	ev? läv?	kogo? co?	-(ө)t	vüdet	górę
Dopełniacz	dev?	czyj?	-(ө)y(ө)	vüdya	góry
Celownik	uv? luv? kluv?	komu? czemu? przy czym?	-(ө)s	vüdes	górze/przy górze
Narzędnik	ov? lov?	kim? czym?	-(ө)x	vüdex	górą/z górą
Ablatyw	çe av? çe lüv?	od kogo? od czego?	-(ө)v(ө)	vüdva	z góry / (od góry)
Miejscownik	do?	gdzie?	-(ө)z	vüdez	np. na górze/w górze
Wołacz	-	-	-(ө)ğ	vüdeğ	góro!
Allatyw	eğ ev? eğ lüv?	do kogo? do czego?	-(ө)l(ө)	vüdla	na górę / (do góry)
Adessyw	ker ev? ker lüv?	za/przed kim? za/przed czym?	-(ө)h(ө)	vüdha	przed górą / (za górą)

Aby utworzyć liczbę mnogą w danym przypadku należy doczepić do formy l.mn. końcówkę przypadka, np. vüdaşrel - do gór.

Zdrobnienia/zgrubienia

Zgrubienia i zdrobnienia także są częściej używane niż w polskim. Jest to trzecia końcówka, doczepiana po liczbie i przypadku. Końcówka zdrobnienia to -(Ө)çӨn, a zgrubienia -gl(Ө), np. xëçan - serek, xëglë - serzysko. Przykładem zastosowania trzech końcówek w jednym wyrazie to np. xëşrëvëçan - od serków

Zaimki dzierżawcze

Czwartą i ostatnią końcówką aglutynacyjną jest zaimek dzierżawczy, przydzielany zgodnie z harmonią samogłosek:

Zaimki dzierżawcze
Zaimek polski	Końcówka ërütat	Przykład	Znaczenie
mój	-(ө)kөs	kırökes	mój pies
twój	-(ө)mөf	kırömef	twój pies
jego/jej	-(ө)cө	kıröca	jego/jej pies
nasz	-(ө)lөr	kıröler	nasz pies
wasz	-(ө)pөr	kıröper	wasz pies
ich	-(ө)ny	kıröny	ich pies

np. kıröşralaçaneny - do ich piesków

Czasownik

W erutacie czasowniki są zawsze na końcu zdania, z uwagi na szyk zdania SOV.

Czasy gramatyczne

Czasy teraźniejsze

W każdym czasie teraźniejszym czasowniki mają te same końcówki osobowe, czasy rozróżnia się pod końcówce czasu:

Końcówki w czasach teraźniejszych
Osoba	Końcówka
kle (ja)	-өk
mağö (ty)	-өz
ə (on/ona/ono)	-∅
ler (my)	-(ө)lөs
per (wy)	-өmөx
ərə (oni/one)	-rө
İ (forma grzecznościowa)	-yө

Czas teraźniejszy I

Czas teraźniejszy I odnosi się do czynności ogólnej i powtarzalnej. Budowa czasownika w tym czasie polega na dodaniu do bezokolicznika końcówki czasu (-f-) i odpowiedniej końcówki osobowej. Przykład odmiany:

Czasownik glöra (jeść) w czasie teraźniejszym I
Osoba	Forma
kle (ja)	glörafek
mrö (ty)	glörafez
ə (on/ona/ono)	glöref
ler (my)	glörafles
per (wy)	glörafamex
ərə (oni/one)	glörafra
İ (forma grzecznościowa)	glörafya

Przykład użycia: Xëyat glörafles. - (My) jemy ser. (dosł. "Ser jemy.")

Czas teraźniejszy II

Czas teraźniejszy II odnosi się do czynności, dziejącej się w momencie wypowiedzi (na zasadzie podobnej do angielskiego present continous). Budowa czasownika w tym czasie polega na dodaniu do bezokolicznika końcówki czasu (-ğr-) i odpowiedniej końcówki osobowej. Przykład odmiany:

Czasownik glöra (jeść) w czasie teraźniejszym II
Osoba	Forma
kle (ja)	glörağrek
mrö (ty)	glörağrez
ə (on/ona/ono)	glöreğr
ler (my)	glörağrales
per (wy)	glörağramex
ərə (oni/one)	glörağrara
İ (forma grzecznościowa)	glörağraya

Przykład użycia: Klöyet glörağrek. - (Ja teraz) jem jabłko. (dosł. "Jabłko [teraz] jem.")

Formy teraźniejsze z czasownikiem ,,być"

Erutat nie posiada czasownika być, więc w takich przypadkach należy dodać końcówkę teraźniejszą do dopełnienia. Określany rzeczownik (dopełnienie) nie może się deklinować, ale podlega każdej innej formie odmiany.

Rzeczownik kırö (pies) z czasownikiem być
Osoba	Forma
kle (ja)	kıröyek
mrö (ty)	kıröyez
ə (on/ona/ono)	kırö
ler (my)	kıröles
per (wy)	kırömex
ərə (oni/one)	kırörer
İ (forma grzecznościowa)	kıröyey

Przykład użycia: Kıröyez. - Jesteś psem. (dosł. "Pies jesteś.")

Czasy przeszłe

Erutat posiada pewną cechę języków fleksyjnych - przedrostki dokonane, działające na zasadzie podobnej do języka polskiego lub litewskiego. Podobnie jak w czasie teraźniejszym, czasowniki w czasie przeszłym mają te same końcówki osobowe, czasy rozróżnia się pod końcówce czasu:

Końcówki w czasach przeszłych
Osoba	Końcówka
kle (ja)	-rө
mrö (ty)	-gө
ə (on/ona/ono)	-h
ler (my)	-yө
per (wy)	-mrө
ərə (oni/one)	-şө
İ (forma grzecznościowa)	-çө

Czas przeszły niedokonany

Czas przeszły niedokonany odnosi się do niezakończonych czynności dziejących się w przeszłości. Budowa czasownika w tym czasie polega na dodaniu do bezokolicznika końcówki czasu (-nrӨ-) i odpowiedniej końcówki osobowej.

Czasownik glöra (jeść) w czasie przeszłym niedokonanyn
Osoba	Forma
kle (ja)	glöranrara
mrö (ty)	glöranraga
ə (on/ona/ono)	glöranrah
ler (my)	glöranraya
per (wy)	glöranramra
ərə (oni/one)	glöranraşa
İ (forma grzecznościowa)	glöranraça

Przykład użycia: Xëyat glöranraya. - (My) jedliśmy ser. (dosł. "Ser jedliśmy.")

Czas przeszły dokonany

Czas przeszły dokonany działa tak samo jak w języku polskim. Dotyczy czynności zakończonych w przeszłości. Czasowniki te mają dodany jeden z pięciu możliwych przedrostków. Na ogół jest to „ür(ı)”, ale zdarzają się także: bör, kam, mət i şv(ı). Czasownik tworzy się dodając przedrostek dokonany do czasownika, końcówkę czasu (-tө-) i końcówkę osobową.

Czasownik ürıglöra (zjeść) w czasie przeszłym dokonanym
Osoba	Forma
kle (ja)	ürıglöratara
mrö (ty)	ürıglörataga
ə (on/ona/ono)	ürıglöratah
ler (my)	ürıglörataya
per (wy)	ürıglöratamra
ərə (oni/one)	ürıglörataşa
İ (forma grzecznościowa)	ürıglörataça

Przykład użycia: Klöyet ürıglöratara. - Zjadłem jabłko. (dosł. "Jabłko zjadłem.")

Czas zaprzeszły

Czas zaprzeszły odnosi się do czynności przeszłej dokonanej, która wydarzyła się przed jakąś inną czynnością przeszłą. Czas ten posiada specjalną budowę zdania:

[podmiot i dopełnienie] + [czasownik w czasie zaprzeszłym] + qu + [podmiot i dopełnienie] + [czasownik w innym czasie przeszłym].

Czasownik tworzy się tak samo jak czas przeszły dk., różnicą jest to, że znika oznaczenie czasu.Jest archaicznym, rzadko używanym czasem.

Czasownik ürıglöra (zjeść) w czasie zaprzeszłym
Osoba	Forma
kle (ja)	ürıglörara
mrö (ty)	ürıglöraga
ə (on/ona/ono)	ürıglörah
ler (my)	ürıglöredye
per (wy)	ürıglöramra
ərə (oni/one)	ürıglöraşa
İ (forma grzecznościowa)	ürıglöraça

Przykład użycia: Uşät egliyokərədət qu klöşeret urıglöredetre. - Wypiliśmy wodę, a potem zjedliśmy jabłka.

Czasy przyszłe

W języku erutat występują trzy czasy przyszłe: niedokonany, dokonany i zaprzyszły. Odmieniają się tak samo, jak ich przeszłe odpowiedniki, otrzymują jedynie inne końcówki osobowe:

Końcówki w czasach przyszłych
Osoba	Końcówka
kle (ja)	-z̧ө
mrö (ty)	-qө
ə (on/ona/ono)	-fө
ler (my)	-nөr
per (wy)	-vөq
ərə (oni/one)	-zөb
İ (forma grzecznościowa)	-tөg

Przykłady zdań w czasach przyszłych:

Czasy przyszłe
Czas	Przykładowe zdanie	Tłumaczenie
Przyszły niedokonany	Klöyet glöranraz̧a.	Będę jadł jabłko.
Przyszły dokonany	Klöyet ürıglörataz̧a.	Zjem jabłko.
Zaprzyszły	Uşet eglijokərədət qu klöyet urıglöredeteje.	Wypiję wodę, a potem zjem jabłko.

Aoryst

Aoryst jest czasem, który odnosi się do czasu nieokreślonego lub kilku czasów na raz. Jest bardzo często używany w mowie potocznej. Tłumaczy się on na język polski jako formy przyszłości/przeszłości wyrażone czasem teraźniejszym (np. Jutro idziemy do sklepu.) Odmienia się poprzez dodanie końcówki czasu teraźniejszego bezpośrednio do rdzenia. Przykład użycia:

Äm logräl çömrales. - Jutro idziemy do sklepu

Znaki interpunkcyjne (oddzielacze)

Erutat dysponuje kropką (na końcu wypowiedzenia) i apostrofem (używanym do oddzielania spójnika od rzeczownika, np. Kırö ha'srın - pies i kot). Pozostałe znaki interpunkcyjne są wyrażane wyrazami. W użyciu są również znak zapytania, wykrzyknik i przecinek.

la (przecinek) - oddziela wymieniane wyrazy. Można go pomijać.
zäp (dwukropek) - zastępuje polski dwukropek lub myślnik
ir (wykrzyknik) - zastępuje polski wykrzyknik, stawia się go za czasownikiem. Można go pomijać.
z̧eq (znak zapytania) - tak, jak w przypadku wykrzyknika. Można go pomijać.
inoli (średnik) - zastępuje polski średnik
äç ... çe (cudzysłów) - zastosowanie jak w polskim, do utworzenia cudzysłowia wielokrotnego wystarczy umieścić jeden cudzysłów w drugim
äf ... fe (nawias) - zastosowanie jak w polskim, nawias graficzny jest wykorzystywany tylko w matematyce (podobnie jak inne znaki matematyczne). 
Podwójny nawias tworzy się na następującej zasadzie: äf ... efäf ... fefe ... fe itd.

Przymiotniki i przysłówki

Odmieniają się tylko przez sześć stopni:

Stopnie przymiotnika
Stopień	Końcówka	Przykład (sëmırv - zielony)
Najniższy	-өlr	sëmırvälr (najmniej zielony)
Niższy	-өl	sëmırväl (mniej zielony)
Równy	-	sëmırv (zielony)
Wyższy	-өf	sëmırväf (zieleńszy)
Najwyższy	-өfөt	sëmırvefät (najzieleńszy)
Arcynajwyższy	-өfөtөn	sëmırvefetän (najzieleńszy z wszystkich; arcyzielony)

Zaimek

Zaimki osobowe

Zaimek osobowy ma w większości odmianę nieregularną

Deklinacja zaimków osobowych
Przypadek/Osoba	kla	meğ	ë	lar	par	ërë	İ
Mianownik	kle	mağö	ə	ler	per	ərə	İ
Biernik	kö	ınıqe	ür	lerret	perret	ərət	İğes
Dopełniacz	-(ө)kөsө	-(ө)mөfөrө	-(ө)yө	-(ө)lөrө	-(ө)pөrө	-(ө)yөnөrө	-(ө)yөnө
Celownik	alü	ağü	əklı	lü	pü	ərərı	İqe
Narzędnik	föl	möl	əqlü	löl	pöl	ərəl	Üpa
Ablatyw	omvo	məğö	əqo	ləmvö	pəmvö	ərəqo	Oh
Miejscownik	myel	pre	ob	tım	yat	nın	Yıb
Wołacz	klök	pağö	ag	vıde	des	ara	A
Allatyw	klev	mağöv	əv	lerve	perve	ərəve	İv
Adessyw	kleverə	mağöverə	əverə	lerverə	perverə	ərəverə	İverə

Słowotwórstwo

Erutat dysponuje praktycznie nieograniczonym zasobem słownictwa, można w nim łączyć wyrazy tworząc bardzo złożone tworzy, które zachowują się polisyntetycznie. Można łączyć dwa różne rzeczowniki, tworząc nowe. Interpretacja słowotwórczych tworów jest bardzo ważna do zrozumienia niektórych czasowników, np. uşre, dosłownie oznacza to "wodować", ale erutat rozumie to równie dobrze jako "pić wodę" lub "myć [coś] wodą". Rozumienie wielu czasowników jest bardzo skomplikowane i zależy od kontekstu, zwłaszcza dlatego, że wyrażenia można przedstawiać na kilka różnych sposobów. Wyrażanie zdań na różny sposób na przykładzie zdania "Piję wodę" :

Sposób przedstawienia zdania	Zasady tworzenia tym sposobem	Efekt
Klasyczny	Utworzenie normalnego zdania w szyku SOV.	Uşät kërëfak.
Polisyntetyczny	Umieszczenie dopełnienia między wyrazem a końcówką oznaczającą czasownik. Dopełnienie może być odmienione	Këyuşrefäk. lub Këyuşetrefäk.
Interpretacyjny	Stworzenie zdania z jednego czasownika, w którym trzeba zinterpretować jego znaczenie	Uşrefäk.

Forma klasyczna obowiązuje, gdy mówi się do osób starszych i dzieci, może, ale nie musi być potoczna. Występuje także w normalnej rozmowie, rzadziej w oficjalnej. Forma polisyntetyczna jest używana przy ważnych komunikatach i oficjalnych wypowiedziach. Interpretacyjna jest na ogół stosowana, jako potoczna. Przez te zasady utworzenie słownika może sprawiać pewne problemy, gdyż wiele słów można przedstawić innymi, np. lekarz to albo po prostu lekarz, albo leczący człowiek. Z drugiej strony pozwala to na nieograniczone tworzenie wyrazów.

Dalsze przykłady słowotwórstwa

Zdanie polisyntetyczne może zostać rozbudowane, np. "Myłem psa". (pies - kırö, mycie - taq)

Sposób przedstawienia zdania	Efekt
Klasyczny	Kıröt tëqrönrörö.
Polisyntetyczny	Tëqëkırörenrere. lub Tëqëkırötrenrere.
Interpretacyjny	---

Uwaga! W tym wypadku zdanie interpretacyjne nie miało sensu.

Jeśli do tego doda się narzędnik, to zdanie będzie miało więcej wariantów, np. "Myłem psa gąbką" (gąbka - cırü):

Sposób przedstawienia zdania	Efekt
Klasyczny	Kıröt cırüxa tëqrönrörö.
Polisyntetyczny	Tëqëkıröcırürenrere lub Tëqëkırötcırüxrenrere.
Interpretacyjny	Kıröt cırürenrere lub Cırükırörenrere.

Zdanie można rozbudowywać dalej, np. "Myłem psa gąbką z sklepu" (sklep - logr):

Sposób przedstawienia zdania	Efekt
Klasyczny	Kıröt cırüxa logräv tëqrönrörö.
Polisyntetyczny	Tëqëkıröcırülograranrara lub Tëqëkırötacırüxelograranrara.
Interpretacyjny	Kıröt cırülograranrara lub Cırülogrevekırörenrere.

Myjąc psa gąbką z sklepu jadłem obiad: (obiad - z̧lik)

Sposób przedstawienia zdania	Efekt
Klasyczny	Kıröt cırüxa logräv glösa z̧liket tëqrönrörö.
Polisyntetyczny	Tëqëkıröcırülogreveglösaz̧likrenrere lub Tëqëkırötcırüxalogreveglösaz̧likatranrara.
Interpretacyjny	Kıröt z̧likasa cırülogreveranrara lub Cırülogrevekıröz̧likasarranrara.

W takich przypadkach forma polisyntetyczna jest naprawdę rzadko używana, a forma interpretacyjna może być przedstawiona rozmaitymi metodami.

Zapis nazw geograficznych

Zapisując nazwę geograficzną należy się stosować do wymowy nazwy danego miejsca w języku w nim używanym. Należy się jednak stosować do zasad budowy sylaby w erutacie, dlatego przy zbitkach spółgłosek (lub samogłosek) należy je oddzielić poprzednią samogłoską (lub spółgłoską), np. Doyoçlanad - Niemcy, od „Deutschland”.

Zapis

Pismo birmańskie

Oprócz alfabetu azerskiego, erutat może być zapisywany alfabetem birmańskim. Alfabet birmański nie uwzględnia reformy ortografji!

Podstawy (samogłoska+a) b - ဘ

c - ယ

ç - ည

d - ဓ

f - ဖ

g - ဂ

ğ -ခ

h - ဟ

j - ဆ

k - က

l - လ

m - မ

n - န

p - ပ

r - ဝ

s - ဇ

ş - သ

t - တ

v - ထ

x - ဈ

z - စ

y - ရ

a (podstawa samogłosek) - အ

Z innymi samogłoskami (na przykładzie z ,,k"):

ka - က

ke - ကယ်

kə - ကေ

kı - ကီး

ki - ကိ

ko - ကော်

kö - ကော့

ku - ကု

kü - ကူး

k - က်

Zbitki spółgłosek (na przykładzie z ,,k"):

k+r ကြ

k+v ကွ

k+y ကျ

k+h ကှ

k+l က္လ

Alfabetu tego używa się w tekstach bardzo formalnych. Przykład zastosowania:

Biramarav lerıği. (Pismo birmańskie, dosł. birmańskie pisanie) - ဘိဝမဝထ် လယ်ဝီးခိ။

Pismo eruckie (Kyon)

Poza używanymi na komputerze transkrypcjami (łacińską i birmańską) na Kyonie używa się 'ërütatrav lerığı' (အေဝူးတတြထ် လယ်ဝီးခီး). Pismo to jest rodzajem abugidy, jednakże podstawą każdego znaku jest nie spółgłoska, lecz samogłoska. Samogłoski są zaznaczane za pomocą znaków diakrytycznych.

Alfabet

ALFEBET ERUTCKI
LITERY UŻYWANE W ZBITKACH SPÓŁGŁOSEK
PODSTAWA SPÓŁGŁOSEK

Samogłoski

Samogłoski są zaznaczane jako znaki diakrytyczne na lub przed znakami. Zapis ten nie pokrywa się z fonotaktyką języka erutat.

SPÓŁGŁOSKI DOŁĄCZANE DO LITERY /E/

Zbitki spółgłosek

W przypadku wystąpienia zbitek spółgłosek z h, l, r, v lub y dodawane są dodatkowe znaki

ZBITKI SAMOGŁOSKOWE DO SYLABY /TE/

Przykład:

Nyeleşeret akıdamafara vədrədəğ. (Karm gęsi wroga swego.)

နျယ်လယ်သယ်ဝယ်တ် အကီးဓမဖဝ ထေဓြေဓေခ်။

Interpunkcja

Koniec zdania kończy zaznacza się nawiasem ostrym (⟩), przecinek zaznacza się pięcioma kropkami między zdaniami (⁙).

Przykładowy tekst

Wersja polska:

Historia Sznaucera Olbrzymiego

Podobieństwo do sznaucera średniego niekoniecznie wskazuje na ich bliskie pokrewieństwo. Historie obydwu ras, różnią się od siebie. Przodkowie sznaucera olbrzymiego żyli w południowych Niemczech oraz w Szwajcarii i podobnie jak rottweilery były psami pasterskimi. Sznaucery miniaturowe i średnie, swoją karierę zaczęły jako psy stajenne i dorożkarskie. Olbrzymy zaganiały bydło oraz służyły do pilnowania stad. Do uszlachetnienia rasy użyto prawdopodobnie dużych czarnych pudli i czarnych dogów niemieckich. W czasie I wojny światowej przekwalifikowano je na psy użytkowe do wojska.

ërütat:

İçıc Rüdelev Şanvaxereğe

Mibeç ürı Pesrerev Şanvaxerexe öhoşarafran pi kötedrev pyerlityenre benezoradaf. İçıcaşar e tet kınozöşeret ərəyə xıpyetoradaf. Lasaşar Rüdlerev Şanvaxereğe ulı svasirev Doyoçlanadva ha'Şvayixve egexredenrefeşe le ha'közikrev canlaç Rotveylerşer vacokıröşerexeşe. Pesrerev ha'vıyorrev Şanvaxereşer trisetyenre vroti lepişokıröşer ha'şritekıröşer preberedenrefeşe. Rüdleşer kamaborat pvotemiredrenrefeşe le tas'taraşarat vyelikoceşerredenrefeşe. Oyhovekınözoğağ poşemrev blorev veşopodleşeret ha'veşrev Doyoçodoqaşarat pisemreveşe. Uli rezvıva Ömrev Vobizokırat ərət pi byatokıröşeret nətəyə xönokonakravaşa.

Biramarav lerıği ërütat:

အိညီးယ် ဝူးဓယ်လယ်ထ် သနွဈယ်ဝယ်ခယ်။

မိဘယ်ည် အူးဝီး ပယ်ဇြယ်ဝယ်ထ် သနွဈယ်ဝယ်ဈယ် အော့ဟော်သဝဖြန် ပိ ကော့တယ်ဓြယ်ထ် ပျယ်ဝ္လိတျယ်နြယ် ဘယ်နယ်စော်ဝဓဖ်။ အိညီးယသဝ် အယ် တယ်တ် ကီးနော့စော်သယ်ဝယ်တ် အေဝေရေ ဈီးပျယ်တော်ဝဓဖ။ လဇသဝ် ဝူးဓ္လယ်ဝယ်ထ် သနွဈယ်ဝယ်ခယ် အုလီး ဇွဇိဝယ်ထ် ဓော်ရော်ည္လနဓွ ဟ၊သွရိယွယ် အယ်ဂယ်ဈြယ်ဓယ်နြယ်ဖယ်သယ် လယ် ဟ၊ကော့စိကြယ်ထ် ယန္လည် ဝေါ်ထွယ်ရ္လယ်သယ်ဝ် ထယော်ကီးသယ်ဝယ်ဈယ်သယ်။

ပယ်ဇြယ်ဝယ်ထ် ဟ၊ထီးဝြယ်ထ် သနွဈယ်ဝယ်သယ်ဝ် တြိဇယ်တျယ်နြယ် ထြော်တိ လယ်ပိသော်ကီးဝေါ်သယ်ဝ် ဟ၊သြိတယ်ကီးဝေါ်သယ်ဝ် ပြယ်ဘယ်ဝယ်ဓယ်နြယ်ဖယ်သယ်။ [w budowie]