Język śląski

Język śląski (śl. lo slengés [lo slẽˈʒes], la liba slengés [la ˈliba slẽˈʒes] — język północnoromański używany na Śląsku.

Fonologia

Spółgłoski

	Wargowe	Dziąsłowe	Zadziąsłowe	Miękkopodniebienne	Krtaniowe
Nosowe	m	n	ɲ
Zwarte	p b	t d		k g
Szczelinowe	f v	s z	ʃ ʒ		h
Aproksymanty	w	l	j
Drżące		r

Samogłoski

Monoftongi

	Przednie	Centralne	Tylne
Przymknięte	i		u
Półprzymknięte	e		o
Półotwarte	ɛ		ɔ
Otwarte		a

Samogłoski półotwarte /ɛ, ɔ/ występują wyłącznie w sylabach akcentowanych.

Dyftongi i tryftongi

Wstępujące		Zstępujące
Dźwięk	Przykład	Dźwięk	Przykład
ja	peadra [ˈpjadra]	aj	ogai [oˈgaj]
wa	doabra	[ˈdwabra]	dao [daw]
jɛ	...	ɛj	...

Morfologia

Rodzajniki

m	f
u	ua /wa/

	m	f
sg	lo	la
pl	li

Ściągnięcia

Rodzajniki ściągają się z przyimkami.

	à (GEN.)	de	ei	tra
u	amu	du	mu	tras u
ua	amua	dua	mua	tras ua
lo	ao	dao	nao	tras-o
la	à la	da	na	tras-a
li	ai	di	ni	tras-i

Zaimki wskazujące

Bliskie

	m	f
sg	es	easta
pl	esti

Odległe

	m	f
sg	çao	ceala
pl	cei

Ściągnięcia

Podobnie jak rodzajniki, zaimki wskazujące ściągają się z przyimkami.

	à (GEN.)	de	ei
es	as	des	nes
easta	asta	deasta	neasta
esti	asti	desti	nesti
çao	à çao	daçao	naçao
ceala	à ceala	daceala	naceala
cei	à cei	dacei	nacei

Zaimki osobowe

			Podmiot	Dopełnienie		Po przyimku
				bliższe	dalsze
Sing.	1.os.		jo, j-	me, m-		mei
	2.os.		tu, t-	te, t-		tei
	3.os.	m	eo, el	lo, l-	le, lei	elo
		f	eala, eal-	la, l-		eala
		refl.	—	se, s-		sei
Plur.	1.os.		ni
	2.os.		vi
	3.os.		eli	li	lor	eli

Zaimki przysłówkowe

Lokatyw	Genetyw
cheo, chel	ne, n-

Czasowniki — odmiana

Ta sekcja poświęcona jest syntetycznym formom czasownika.

I koniugacja

Bezokolicznik	negà /neˈga/
Imiesłów bierny	negà /neˈga/
	SG			PL
	I	II	III	I	II	III
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy	nego /ˈnɛgo/	neaga /ˈɲaga/	neaga /ˈɲaga/	neaga /ˈɲaga/	neaga /ˈɲaga/	neaga /ˈɲaga/
Imperfekt	negoua /neˈgwa/	negoua /neˈgwa/	negoua /neˈgwa/	negoua /neˈgwa/	negoua /neˈgwa/	negoua /neˈgwa/
Tryb łączący
Czas teraźniejszy	nej /ˈnɛʒ/	nej /ˈnɛʒ/	nej /ˈnɛʒ/	negi /ˈnɛʒi/	negi /ˈnɛʒi/	negi /ˈnɛʒi/
Imperfekt	negas /neˈgas/	negas /neˈgas/	negas /neˈgas/	negasi /neˈgasi/	negasi /neˈgasi/	negasi /neˈgasi/
Tryb rozkazujący
—	—	neaga /ˈɲaga/	—	—	—	—

krótka

Bezokolicznik	domí /doˈmi/
Imiesłów bierny	domí /doˈmi/
	SG			PL
	I	II	III	I	II	III
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy	domjo /ˈdɔ̃ʒo/	domi /ˈdɔmi/	domi, dome /ˈdɔmi/, /ˈdɔme/	domi /ˈdɔmi/	domi /ˈdɔmi/	domi /ˈdɔmi/
Imperfekt	domeia /doˈmja/	domeia /doˈmja/	domeia /doˈmja/	domeia /doˈmja/	domeia /doˈmja/	domeia /doˈmja/
Tryb łączący
Czas teraźniejszy	doama /ˈdwama/	doama /ˈdwama/	doama /ˈdwama/	doama /ˈdwama/	doama /ˈdwama/	doama /ˈdwama/
Imperfekt	domis /doˈmis/	domis /doˈmis/	domis /doˈmis/	domisi /doˈmisi/	domisi /doˈmisi/	domisi /doˈmisi/
Tryb rozkazujący
—	—	domi /ˈdɔmi/	—	—	—	—

długa

Bezokolicznik	hiní /ʃiˈɲi/
Imiesłów bierny	hiní /ʃiˈɲi/
	SG			PL
	I	II	III	I	II	III
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy	hinix /ʃiˈɲiʃ/	hinix /ʃiˈɲiʃ/	hinix /ʃiˈɲiʃ/	hinixi /ʃiˈɲiʃi/	hinixi /ʃiˈɲiʃi/	hinixi /ʃiˈɲiʃi/
Imperfekt	hineia /ʃiˈɲa/	hineia /ʃiˈɲa/	hineia /ʃiˈɲa/	hineia /ʃiˈɲa/	hineia /ʃiˈɲa/	hineia /ʃiˈɲa/
Tryb łączący
Czas teraźniejszy	hinixa /ʃiˈɲiʃa/	hinixa /ʃiˈɲiʃa/	hinixa /ʃiˈɲiʃa/	hinixa /ʃiˈɲiʃa/	hinixa /ʃiˈɲiʃa/	hinixa /ʃiˈɲiʃa/
Imperfekt	hinis /ʃiˈɲis/	hinis /ʃiˈɲis/	hinis /ʃiˈɲis/	hinisi /ʃiˈɲisi/	hinisi /ʃiˈɲisi/	hinisi /ʃiˈɲisi/
Tryb rozkazujący
—	—	hinix /ʃiˈɲiʃ/	—	—	—	—