Język ański

Język Ański Αν
Typologia:	VOS Aglutynacyjny Ergatywny Lewogłowy
Utworzenie:	커래얟쓰 w 2020
Sposoby zapisu:	Grecki~Ański Łaciński Pismo Tybetańskie
Klasyfikacja:	Izolowany
Kody
Conlanger–1	an, ann
Lista conlangów

        Język ański - Aprioryczny, naturalistyczny conlang użytkownika 커래얟쓰.

Tło Historyczne

Język ański był tworzony przez użytkownika 커래얟쓰 prawdopodobnie od 2018 roku, przy czym dopiero w połowie 2020 przybrał obecny zadowalający kształt. Język ten nie jest tworzony na potrzeby żadnego conworldu, jest wyrazem zainteresowania twórcy bogactwem i zróżnicowaniem językowym świata oraz chęcią posiadania flagowego conlangu na własne potrzeby. Ciężko więc jest wskazać jednoznacznie jakikolwiek wzór czy inspiracje w językach naturalnych. Język ański jest niejako wypadkową wiedzy autora na temat najróżniejszych rodzin językowych oraz uniwersaliów i łączy cechy składniowe, gramatyczne, leksykalne i fonologiczne uznane przez autora za ciekawe, wygodne i wzajemnie spójne. Można zatem wskazać jedynie pojedyncze podobieństwa w pewnych obszarach – w przypadku fonologii i początkowym braku spółgłosek wargowych (współcześnie istnieje fonem /m/) jest to cecha wspólna z częścią języków północnoamerykańskich, przede wszystkim irokeskich. W przypadku składni – ergatywność, lewogłowość, szyk VOS przywodzi na myśl od razu języki majańskie przy czym odróżnia go od nich wybitnie odrębna gramatyka, do której podobieństw (jak i do składni) można bardziej dopatrywać się w niektórych językach austronezyjskich. Z punktu widzenia conlangu można zaklasyfikować go jako:

• A priori - tworzony od podstaw, nie bazujący na żadnym naturalnym prajęzyku. Może posiadać pewną dozę zapożyczeń z języków naturalnych, zwłaszcza w obrębie nowych technologii jednak docelowo będzie miał słowa rodzime na wypadek potrzeby wykorzystania go w conworldzie nie mającego styczności z ziemią
• Realistyczny – język posiada spójne cechy które mogłyby zaistnieć w rzeczywistości

Język ański wykorzystywany jest w nieopublikowanej personalnej twórczości autora – w przynajmniej 2 poniekąd nakładających się na siebie conworldach. Prawdopodobnie będzie również używany w projekcie Kyon jako izolowany język mniejszości etnicznej w Surandralu.

Fonetyka

Samogłoski

	Przednie	Centralne	Tylne
Przymknięte	i		ɯ • u
Środkowe	e̞		ɤ̞ • o̞
Otwarte		a

Język ański posiada symetryczny zestaw 7 samogłosek rozróżnianych pod względem barwy. Nie ma kontrastu długości czy nosowości. Tylne niezaokrąglone samogłoski (ɯ, ɤ̞) mają czasami tendencje do centralizacji przez co niektórzy użytkownicy mogą je realizować odpowiednio jako ɨ oraz ə. Fonemy e̞ oraz o̞ mogą być również realizowane jako ɛ ɔ.

Ściemnienie samogłosek

Charakterystycznym dla języka ańskiego jest zjawisko tzw. ściemniania samogłosek po spółgłoskach uwularnych (języczkowych), które można scharakteryzować jako RTR (retracted tongue root) czyli wymawianie samogłoski z wycofanym korzeniem języka do tyłu, przez co nazywane mogą być także faryngalizowanymi. Samogłoski takie mają dość charakterystyczną ciemną barwę przez powstające przewężenie między korzeniem języka, a tylną ścianą gardła co jest zdecydowanie bardziej słyszalne w przypadku samogłosek tylnych i centralnych niż przednich (i, e̞), przy których może nie występować wcale. Zjawisko to ma również wpływ na barwę samogłosek przymkniętych oraz otwartych - i ɯ u a ulegają centralizacji odpowiednio do ɪ ɨ ʊ ɐ~ɑ.

W przeciwieństwie np do języka kazachskiego, który kontrastuje samogłoski przednie (ATR+) z tylnymi (RTR) w języku ańskim sytuacja jest odwrotna. Samogłoski ściemnione występują niefonemicznie jako efekt wpływu poprzedzających je spółgłosek uwularnych.

Dyftongi

Istnienie dyftongów w ańskim jest kwestią sporną, powszechnie uważa się że ich nie ma. Wszelkie pary z [i] lub [u] (te drugie rzadko występujące) jako drugim elementem tradycyjnie przez anistów traktowane są nie jako dyftongi tylko jako pary z wygłosową spółgłoską [j] oraz [w]. Nawet przy założeniu iż byłyby to dyftongi problemem takiej interpretacji jest to iż często i/u tworzy osobną morę lub nawet sylabę i realizowane jest odpowiednio jako [ji] i [wu]. Osoby odrzucające powyższą interpretację mogą w takim wypadku postulować istnienie dyftongów uj ɯj e̞j ɤ̞j o̞j aj aw o̞w ɤ̞w.

Występowanie innych samogłosek obok siebie jest niezmiernie rzadkie i wymawiane z rozziewem. W sytuacji gdy na skutek złożeń czy afiksacji powstałoby takie połączenie często dochodzi do wstawienia epentetycznej półsamogłoski lub zwarcia krtaniowego lub też zmiany pierwszej z samogłosek w [j] lub [w].

Spółgłoski

	Wargowe	Dziąsłowe	Dziąsłowe Welaryzowane	Palatalne	Welarne	Uwularne	Krtaniowe
Nosowe	m	n			ŋ
Zwarte / Afrykaty		t	tˠ~tˤ	ts	k	q	ʔ
		d	dˠ~dˤ	dz	g	ɢ
		tʰ		tsʰ	kʰ	qʰ
Szczelinowe		s			x	χ	h
		z
		sʰ
Aproksymanty				j	w
Drżące		r
Boczne		l~ʟ