Język adski

Język adski (ad. ada) - język używany przez rasę Skubiszy w świecie Gruszek Na Wierzbie I Śliwek Na Sośnie. Uchodzi za najbardziej archaiczny spośród języków ras luckich, choć nie zostało to dowiedzione naukowo. Język adski zapisywany jest łacinką (na codzień) oraz własnym alfabetem (w conworldzie).

Fonetyka i fonologia

Samogłoski

• A a [ɑ]
• E e [æ, ɛ]
• Ë ë [ɜ]
• I i [i]
• Ï ï [ɨ]
• U u [ɯ, u]

Spółgłoski

Spółgłoski zwarte:

• P p [p]
• T t [t]
• K k [k]
• Q q [q]

Uwaga! W wygłosie wszystkie zwarte ulegają spirantyzacji i są wymawiane odpowiednio [ɸ], [θ], [x] i [χ].
Spółgłoski szczelinowe:

• C c [θ]
• S s [s, ʃ]
• J j [ʝ]

Spółgłoski nosowe

• M m [ɱ]
• N n [n]

Spółgłoski drżące

• V v [ʙ]
• R r [r]

Dalsze uwagi

Akcent jest stały i pada zawsze na pierwszą sylabę słowa. Schemat sylaby to (C)V(C).

Gramatyka

Język adski jest językiem aglutynacyjnym, używającym głównie sufiksów. Podstawowy szyk zdania to VOS. W języku występuje harmonia samogłoskowa.

Harmonia samogłosek

Wewnątrz każdego wyrazu w języku adskim mają prawo występować samogłoski tylko jednego rodzaju - przednie, środkowe lub tyle. W konsekwencji każdy sufiks występujący w tym języku jest trójpostaciowy. Harmonia samogłosek spełnia w tym języku funkcję semantyczną, wskazując na to, czy słowa odnoszą się do świata żywych (samogłoski przednie), umarłych (tylne) czy też granicy światów (środkowe).

warianty samogłosek	zapis skrócony	po e lub i	po ë lub ï	po a lub u
e, ë, a	a3	e	ë	a
i, ï, u	u3	i	ï	u

Imię

Zaimki osobowe

Specyficzny dla Skubiszy jest brak zaimków odpowiadających polskim ja, ty i wy - zamiast nich używa się imion lub w odniesieniu do nie-Skubiszy nazwy rasy.
Najważniejsze z istniejących zaimków zawiera tabela.

	zwykły	pytający	względny	zaprzeczony
my inkluzywne	erviv "my z tobą"	erim "czyżby my? być może my"	erimne "my, wzmiankowani już wcześniej"	server "nie my, nikt z nas"
my ekskluzywne	qivpek "my bez ciebie"	qivim "czyżby my? być może my"	qivimne "my, wzmiankowani już wcześniej"	sivper "nie my, nikt z nas"
osoba	esepqe "on, ona, ono, ktoś"	esepqen "kto?"	esetne "ten, wzmiankowany wcześniej"	esetriq "nikt"
rzecz	rim "to, tamto, coś"	rini "co?"	rimne "to, wzmiankowane wcześniej"	rimriq "nic"
miejsce	inni "gdzieś, tu, tam"	invin "gdzie?"	innine "w miejscu wzmiankowanym wcześniej"	riq "poza; nigdzie"
czas	ijem "kiedyś, wtedy"	ijeme "kiedy?"	ijemne "w czasie wzmiankowanym wcześniej"	riq "poza; nigdy"

Czasownik

Czasy

Czasu u Skubiszów w oparciu o uproszczony stożek Minkowskiego.

W j. adskim występuje 6 czasów gramatycznych. Podział czasów bliski jest fizycznej koncepcji przestawienia czasoprzestrzeni na stożku Minkowskiego, ale wyróżnia też przeszłość i przyszłość pewną (zdarzywszą się, zdarzoną).

1. Czas "tu i teraz" - nazywa zdarzenia dziejące się dokładnie w chwili i mi mówienia. Na schemacie reprezentowany przez pomarańczową kropkę pośrodku.
2. Czas przeszły zdarzywszy się - używany jest przy opisie tego, co zdarzyło się z obiektem lub istotą będącą "tu i teraz"; jego użycie sygnalizuje pewność, że zdarzenie miało miejsce. Na schemacie: żółta linia w przeszłości.
3. Czas przeszły ogólny - opisuje to, co zdarzyło się lub mogło się zdarzyć w widzialnej przeszłości. Na schemacie: niebieski obszar (przeszłość) wraz z żółtą linią.
4. Czas przyszły zdarzony - analogicznie do przeszłego odpowiednika używany jest przy opisie tego, co zdarzy się z obiektem lub istotą będącą "tu i teraz"; jego użycie sygnalizuje pewność, że zdarzenie będzie miało miejsce. Na schemacie: zielonkawa linia w przyszłości.
5. Czas przyszły ogólny - analogicznie do przeszłego odpowiednika pisuje to, co zdarzyło się lub mogło się zdarzyć w widzialnej przeszłości. Na schemacie: czerwonawy obszar (przyszłość) wraz z zielonkawą linią.
6. Czas poza - używany, gdy mowa jest o rzeczach będących poza zasięgiem wzroku i wizji Skubiszy. Na schemacie oznaczone kolorem białym.