Język ajdyniriański: Różnice pomiędzy wersjami

Z Conlanger
Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania
Linia 2: Linia 2:
  
 
W świecie [[Kyon|Kyonu]] jest językiem urzędowym Wielkiego Imperium Ajdyniriańskiego i świętym językiem Daedżanizmu. Od języków okolicznych ludów wyróżnia go przede wszystkim rozbudowana fleksja, spora liczba przypadków i podział 1 osoby liczby mnogiej na "my" inkluzywne, ekskluzywne i podwójne. Wywodzi się z wymarłego języka ayńadhańskiego.  
 
W świecie [[Kyon|Kyonu]] jest językiem urzędowym Wielkiego Imperium Ajdyniriańskiego i świętym językiem Daedżanizmu. Od języków okolicznych ludów wyróżnia go przede wszystkim rozbudowana fleksja, spora liczba przypadków i podział 1 osoby liczby mnogiej na "my" inkluzywne, ekskluzywne i podwójne. Wywodzi się z wymarłego języka ayńadhańskiego.  
==Fonologia==
+
==Dźwięki==
 
Język ajdyniriański posiada bogaty zestaw spółgłosek i samogłosek, w tym 3 spółgłoski ejektywne.   
 
Język ajdyniriański posiada bogaty zestaw spółgłosek i samogłosek, w tym 3 spółgłoski ejektywne.   
 
===Samogłoski===
 
===Samogłoski===
Linia 194: Linia 194:
 
<br>-  ''gw'' odpowiada /gʷ/, tak samo jak ''hw'' to /xʷ/ (mimo, że nie posiada oddzielnego znaku w r̄agulu
 
<br>-  ''gw'' odpowiada /gʷ/, tak samo jak ''hw'' to /xʷ/ (mimo, że nie posiada oddzielnego znaku w r̄agulu
 
<br>- zapis ''si'', ''ci'' i ''zi'' to zmiękczone ''s'', ''c'' i ''z''
 
<br>- zapis ''si'', ''ci'' i ''zi'' to zmiękczone ''s'', ''c'' i ''z''
<br>- ''śi'', ''ći'' i ''żi'' to z kolei długie ''ś'', ''ć'' i ''ź''
+
<br>- ''śi'', ''ći'' i ''źi'' to z kolei długie ''ś'', ''ć'' i ''ź''
  
 
==Gramatyka==
 
==Gramatyka==
 +
Ajdyniriański jest językiem wysoce fleksyjnym, czasowniki odmieniają się przez osoby, czasy i tryby. Podstawowym szykiem zdania jest SOV, ale bez problemu można używać także szyku dowolnego. Występują również różnego rodzaju przedrostki. Co ciekawe, w ajdyniriańskim występuje obwiatyw.
 +
===Osoby i odmiana czasowników===
 +
Czasowniki regularne odmienia się przez osoby poprzez dodanie doń odpowiedniej końcówki. Wszystkie czasowniki regularne w bezokoliczniku kończą się na '''-e'''.
 +
{| class="wikitable"
 +
|-
 +
!  Osoba 
 +
!  Końcówka 
 +
|-
 +
| align="center" | ja - xé
 +
| align="center" | '''-ar'''
 +
|-
 +
| align="center" | ty - mę
 +
| align="center" | '''-yt'''
 +
|-
 +
| align="center" | on - źa
 +
| align="center" | '''-ti'''
 +
|-
 +
| align="center" | ona - rha
 +
| align="center" | '''-ta'''
 +
|-
 +
| align="center" | ono - qa
 +
| align="center" | '''-to'''
 +
|-
 +
| align="center" | my (inkluzywne) - ṕef
 +
| align="center" | '''-z'''
 +
|-
 +
| align="center" | my (podwójne) - ṕur
 +
| align="center" | '''-ź'''
 +
|-
 +
| align="center" | my (ekskluzywne) - ṕi
 +
| align="center" | '''-zi'''
 +
|-
 +
| align="center" | wy - yôk
 +
| align="center" | '''-el'''
 +
|-
 +
| align="center" | oni - ta
 +
| align="center" | '''-rą'''
 +
|-
 +
| align="center" | obwiatyw
 +
| align="center" | '''-aite'''
 +
|}
 +
 
==Słownictwo==
 
==Słownictwo==
  

Wersja z 23:24, 11 paź 2016

Język ajdyniriański (ajd. cabhar aydīniru [ʦäbʱäɾ äjdɨɲiɾu] lub Aydīnôhirya [äjdɨno̞xiɾjä]) — język stworzony przez Borlacha, jako jego pierwszy konlang. Mimo, że a propri, zainspirowany został wieloma prawdziwymi językami, głównie starożytnymi indo-irańskimi (sanskryt, awestyjski, staro-perski), językami kaukaskimi (gruziński, czeczeński), łaciną, ormiańskim i kilkoma indiańskimi.

W świecie Kyonu jest językiem urzędowym Wielkiego Imperium Ajdyniriańskiego i świętym językiem Daedżanizmu. Od języków okolicznych ludów wyróżnia go przede wszystkim rozbudowana fleksja, spora liczba przypadków i podział 1 osoby liczby mnogiej na "my" inkluzywne, ekskluzywne i podwójne. Wywodzi się z wymarłego języka ayńadhańskiego.

Dźwięki

Język ajdyniriański posiada bogaty zestaw spółgłosek i samogłosek, w tym 3 spółgłoski ejektywne.

Samogłoski

Zapis IPA
a /ä/
ā /a:/
ą /ɔ̃/
e /ɛ/ (/e/)
é /ɛɪ/
ę /ɛ̃/
i /i/
y /j/
o /o/ (/ɔ/)
ô /o̞/ (/ɶ/)
u /u/ (/ʊ/)
ū /u:/
û /ʉ/

Spółgłoski

Zapis IPA
b /b/
bh /bʱ/
ch /ʧ/
c /ʦ/
ć /t͡ɕ/
d /d̪/
dh /d̪ʱ/
f /f/
g /g/
gh /gʱ/
h /x/
hw /xʷ/
kh /χ/
ī /ɨ/ (/ɨ̞/)
q /q/
k /k/
/kʼ/
l /l/
m /m/
n /n/
ń /ɲ/
p /p/
/pʼ/
r /ɾ/
/r/ (/ʀ/)
rh /ʁ/
s /s/
ś /ɕ/
sh /ʃ/ (/ʂ/)
ŝ /ɬ/
t /t/
ť /tʼ/
v /v/ (/ʋ/)
z /z/
zh /ʐ/
ź /ʑ/
j /dʒ/
dj /d͡ʑ/
dz /d͡z/
w /w/
x /ks/

Często występują również dźwięki /gʷ/ i /kʷ/.

Pismo

R̄agul

Ajdyniriański zapisywany jest pismem alfabetycznym, który jest mocno zmodyfikowanym alfabetem awestyjskim. Jego nazwa to r̄agul, co znaczy po prostu pismo. R̄agul składa się z 58 znaków, w tym 13 samogłosek, 41 spółgłosek i 4 znaków interpunkcyjnych. Zazwyczaj jeden znak odpowiada jednemu dźwiękowi. Niektóre litery mogą być wymawiane inaczej w standardowym języku (używanym na rdzennych ziemiach Ajdyniriańczyków) i inaczej w jednym z kilku dialektów regionalnych. W r̄agulu czyta i piszę się od lewej do prawej, nie ma również rozróżnienia między małymi i wielkimi literami.

Nie da się jednoznacznie stwierdzić gdzie powstał ten rodzaj pisma, lecz najstarsze znane inskrypcje zapisane za pomocą r̄agulu (w staro-ajdyniriańskim) pochodzą sprzed ponad 3.500 lat ziemskich, i są inskrypcjami koronacyjnymi kilku pierwszych władców Djyazhoaru. Prawdopodobnie jednak jego historia jest znacznie starsza, może bowiem pochodzić z mitycznej praojczyzny Ajdyniriańczyków, Ayńadhanaz Vaedjorxa, znajdującej się najprawdopodobniej w wysokogórskich, zachodnich rubieżach dzisiejszego Państwa Oleskiego.

Ragul.png
Napis po prawej: Éxan Khshāyarvan Aydīniru. Hwadāmi, varīśdāmi ag dzaraman - Wielkie Imperium Ajdyniriańskie. Wiedza, siła i zwycięstwo.

Ortografia

Istnieje kilka podstawowych zasad odnośnie zapisu i wymowy znaków.
- /ɲ/ można zapisać również jako ni, zwłaszcza na końcu słowa
- q wymawia się jako /q/, lecz qu odpowiada /kʷ/
- gw odpowiada /gʷ/, tak samo jak hw to /xʷ/ (mimo, że nie posiada oddzielnego znaku w r̄agulu
- zapis si, ci i zi to zmiękczone s, c i z
- śi, ći i źi to z kolei długie ś, ć i ź

Gramatyka

Ajdyniriański jest językiem wysoce fleksyjnym, czasowniki odmieniają się przez osoby, czasy i tryby. Podstawowym szykiem zdania jest SOV, ale bez problemu można używać także szyku dowolnego. Występują również różnego rodzaju przedrostki. Co ciekawe, w ajdyniriańskim występuje obwiatyw.

Osoby i odmiana czasowników

Czasowniki regularne odmienia się przez osoby poprzez dodanie doń odpowiedniej końcówki. Wszystkie czasowniki regularne w bezokoliczniku kończą się na -e.

Osoba Końcówka
ja - xé -ar
ty - mę -yt
on - źa -ti
ona - rha -ta
ono - qa -to
my (inkluzywne) - ṕef -z
my (podwójne) - ṕur
my (ekskluzywne) - ṕi -zi
wy - yôk -el
oni - ta -rą
obwiatyw -aite

Słownictwo