Język ajdyniriański
Język ajdyniriański (ajd. cabhar aydīniru [ʦäbʱäɾ äjdɨɲiɾu] lub Aydīnôhirya [äjdɨno̞xiɾjä]) — język stworzony przez Borlacha, jako jego pierwszy konlang. Mimo, że a propri, zainspirowany został wieloma prawdziwymi językami, głównie starożytnymi indo-irańskimi (sanskryt, awestyjski, staro-perski), językami kaukaskimi (gruziński, czeczeński), łaciną, ormiańskim i kilkoma indiańskimi.
W świecie Kyonu jest językiem urzędowym Wielkiego Imperium Ajdyniriańskiego i świętym językiem Daedżanizmu. Od języków okolicznych ludów wyróżnia go przede wszystkim rozbudowana fleksja, spora liczba przypadków i podział 1 osoby liczby mnogiej na "my" inkluzywne, ekskluzywne i podwójne. Wywodzi się z wymarłego języka ayńadhańskiego.
Fonologia
Język ajdyniriański posiada bogaty zestaw spółgłosek i samogłosek, w tym 3 spółgłoski ejektywne.
Samogłoski
| Zapis | IPA |
|---|---|
| a | /ä/ |
| ā | /a:/ |
| ą | /ɔ̃/ |
| e | /ɛ/ (/e/) |
| é | /ɛɪ/ |
| ę | /ɛ̃/ |
| i | /i/ |
| y | /j/ |
| o | /o/ (/ɔ/) |
| ô | /o̞/ (/ɶ/) |
| u | /u/ (/ʊ/) |
| ū | /u:/ |
| û | /ʉ/ |
Spółgłoski
| Zapis | IPA |
|---|---|
| b | /b/ |
| bh | /bʱ/ |
| ch | /ʧ/ |
| c | /ʦ/ |
| ć | /t͡ɕ/ |
| d | /d̪/ |
| dh | /d̪ʱ/ |
| f | /f/ |
| g | /g/ |
| gh | /gʱ/ |
| h | /x/ |
| hw | /xʷ/ |
| kh | /χ/ |
| ī | /ɨ/ (/ɨ̞/) |
| q | /q/ |
| k | /k/ |
| ḱ | /kʼ/ |
| l | /l/ |
| m | /m/ |
| n | /n/ |
| ń | /ɲ/ |
| p | /p/ |
| ṕ | /pʼ/ |
| r | /ɾ/ |
| r̄ | /r/ (/ʀ/) |
| rh | /ʁ/ |
| s | /s/ |
| ś | /ɕ/ |
| sh | /ʃ/ (/ʂ/) |
| ŝ | /ɬ/ |
| t | /t/ |
| ť | /tʼ/ |
| v | /v/ (/ʋ/) |
| z | /z/ |
| zh | /ʐ/ |
| ź | /ʑ/ |
| j | /dʒ/ |
| dj | /d͡ʑ/ |
| dz | /d͡z/ |
| w | /w/ |
| x | /ks/ |
Często występują również dźwięki /gʷ/ i /kʷ/.
Pismo
R̄agul
Ajdyniriański zapisywany jest pismem alfabetycznym, który jest mocno zmodyfikowanym alfabetem awestyjskim. Jego nazwa to r̄agul, co znaczy po prostu pismo. R̄agul składa się z 58 znaków, w tym 13 samogłosek, 41 spółgłosek i 4 znaków interpunkcyjnych. Zazwyczaj jeden znak odpowiada jednemu dźwiękowi. Niektóre litery mogą być wymawiane inaczej w standardowym języku (używanym na rdzennych ziemiach Ajdyniriańczyków) i inaczej w jednym z kilku dialektów regionalnych. W r̄agulu czyta i piszę się od lewej do prawej, nie ma również rozróżnienia między małymi i wielkimi literami.
Nie da się jednoznacznie stwierdzić gdzie powstał ten rodzaj pisma, lecz najstarsze znane inskrypcje zapisane za pomocą r̄agulu (w staro-ajdyniriańskim) pochodzą sprzed ponad 3.500 lat ziemskich, i są inskrypcjami koronacyjnymi kilku pierwszych władców Djyazhoaru. Prawdopodobnie jednak jego historia jest znacznie starsza, może bowiem pochodzić z mitycznej praojczyzny Ajdyniriańczyków, Ayńadhanaz Vaedjorxa, znajdującej się najprawdopodobniej w wysokogórskich, zachodnich rubieżach dzisiejszego Państwa Oleskiego.
Ortografia
Istnieje kilka podstawowych zasad odnośnie zapisu i wymowy znaków.
- /ɲ/ można zapisać również jako ni, zwłaszcza na końcu słowa
- q wymawia się jako /q/, lecz qu odpowiada /kʷ/
- gw odpowiada /gʷ/, tak samo jak hw to /xʷ/ (mimo, że nie posiada oddzielnego znaku w r̄agulu
- zapis si, ci i zi to zmiękczone s, c i z
- śi, ći i żi to z kolei długie ś, ć i ź