Język albioński: Różnice pomiędzy wersjami
(→Zapis) |
|||
Linia 1678: | Linia 1678: | ||
|} | |} | ||
− | + | ===== Czas przyszły ===== | |
− | + | Czas przyszły, inaczej niż inne formy czasowe, charakteryzuje się reduplikacją rdzeni czasowników. Początkowo miało to miejsce tylko przy czasownikach e- i a-tematycznych, ale rozprzestrzeniło się to tez na inne typy czasowników (przy czym nie dochodzi jednak do redukcji głównej sylaby, a po prostu powtórzenie sylaby lub jej części w formie krótkiej). Jeżeli czasownik rozpoczyna się samogłoski, to dochodzi do wypełnienia rozziewu za pomocą spółgłoski /h/, np. '''elōd''' "zyskać", ale ''hehelōt'' "zyska". | |
+ | {| | ||
+ | | | ||
{| class="wikitable" style="text-align:center" | {| class="wikitable" style="text-align:center" | ||
− | |+ | + | |+''bered''<br>"nieść" |
|- | |- | ||
!Prs. | !Prs. | ||
Linia 1688: | Linia 1690: | ||
|- | |- | ||
! 1. | ! 1. | ||
− | | | + | | bibr'''jōn''' |
− | | | + | | bibr'''jōnīs''' |
|- | |- | ||
! 2. | ! 2. | ||
− | | | + | | bibr'''jōs''' |
− | | | + | | bibr'''jōde''' |
|- | |- | ||
! 3. | ! 3. | ||
− | | | + | | bibr'''jōt''' |
− | | | + | | bibr'''jōnd''' |
+ | |} | ||
+ | | | ||
+ | {| class="wikitable" style="text-align:center" | ||
+ | |+''gnōd''<br>"wiedzieć" | ||
+ | |- | ||
+ | !Prs. | ||
+ | !Sg | ||
+ | !Pl | ||
+ | |- | ||
+ | ! 1. | ||
+ | | gnagn'''ōn''' | ||
+ | | gnagn'''ōnīs''' | ||
+ | |- | ||
+ | ! 2. | ||
+ | | gnagn'''ōs''' | ||
+ | | gnagn'''ōde''' | ||
+ | |- | ||
+ | ! 3. | ||
+ | | gnagn'''ōt''' | ||
+ | | gnagn'''ōnd''' | ||
+ | |} | ||
+ | | | ||
|} | |} | ||
[[Kategoria:Użytkownik:Henryk Pruthenia]][[Kategoria:Adnata]] | [[Kategoria:Użytkownik:Henryk Pruthenia]][[Kategoria:Adnata]] |
Wersja z 00:21, 12 lip 2018
Język albioński ???? | |
---|---|
Sposoby zapisu: | Łacińskie, śmieszne celtyckie? |
Typologia: | Fleksyjny VSO |
Faktycznie | |
Utworzenie: | Henryk Pruthenia w 2018 |
W Adnacie | |
Używany w : | brak |
Klasyfikacja: | j. celtyckie
|
Lista conlangów |
Zobacz też słownik tego języka. |
Język albioński - język używany w Adnacie.
Pokrewieństwo językowe
Język albioński jest językiem celtyckim, który powstał w wyniku powolnej ewolucji z tego języka. Ze względu na zachowanie praceltyckiego *kʷ, np. qefru (qeffru) "cztery", j. albioński przynależy do parafiletycznej grupy języków q-celtyckich. Wiele innowacji fonetycznych, a także fleksyjnych, j. albioński dzieli z językami brytońskimi; jednak nie dzieli wielu wczesnych i znaczących innowacji wspólnych dla wszystkich języków brytońskich, przez co postuluje się jedynie swojego rodzaju ligę językową dla tych języków.
Zmiany językowe
Procesy fonetyczne
- VbV, VdV, VgV > VvV, VðV, VɣV
- ɣ > j
- VkV, VtV > VgV, VdV
- bb, dd, gg > b, d, g
- ɸ-, -ɸ- > 0
- ll > l
- VmV > VvV
- VmbV > VmmV
- VCmV > VmV
- nd > nn
- -pp- > -f-
- kk, tt > x, θ
- w- > ɣw- > gw-
- -j > -ð
- sr- > fr-
- str- > θr
- -sr-, -str- > ðr, θr
- r- > r̥
- rG > rG
- rC > r̥C
- s- > h-
- sl-, sm-, sn- > l-, m-, n-
- sɸ > f
- -m > -n
- wC > hC
- ds, dz > ðð
- θ, ð > h, dz
- st > ts
- ū > ī
- ā > ō
- au, ou, oi > ʉ̄
- ei > ē
- ai > ē̥
- ē̥ > ā
- przeniesienie akcentu na pierwszą długą samogłoskę, lub pierwszą sylabę zamkniętą, lub na pierwszą sylabę;
- _i, {w, kʷ, gʷ) > ʉ
- i_ {w} > ʉ
- _ī, {w, kʷ, gʷ) > ʉ̄
- ī_ {w} > ʉ̄
- u_ {w} > ʉ
- _o, {w, kʷ, gʷ) > u
- o_ {w} > u
- _ō, {w, kʷ, gʷ, f, v, b) > ū
- ō_ {w} > ū
Zmiany morfologiczne
- wygłosowe -ā dla ā-tematów uległo skróceniu;
- przyjęcie przez celownik liczby podwójnej i mnogiej formy narzędnika;
- zanik ablatywu i narzędnika;
- wypadnięcie końcówki -os o-tematów.
Dźwięki
Samogłoski
Przednie | Centralne | Tylne | |
---|---|---|---|
Przymknięte | i ī | ʉ ʉ̄ | u ū |
Średnie | e ē | o ō | |
Otwarte | a ā |
Spółgłoski
Dwu- wargowe |
Dziąsłowe | Tylno- językowa. |
Języczkowe | Krtaniowe | |||
---|---|---|---|---|---|---|---|
Nielab. | Labial. | ||||||
Nosowe | m | n | |||||
Zwarte | Bezdźwięczne | t | k | kʷ | |||
Dźwięczne | b | d | g | gʷ | |||
Zwarto- szczelinowe |
Bezdźwięczne | ts͡ | |||||
Dźwięczne | d͡z | ||||||
Szczelinowe | Bezdźwięczne | f | s | χ | h | ||
Dźwięczne | v | ||||||
Boczne | l | ||||||
Drżące | Bezdźwięczne | r̥ | |||||
Dźwięczne | r | ||||||
Półotwarte | w | j¹ |
- ¹ spółgłoska /j/ pomiędzy samogłoskami i w nagłosie wyrazu często przyjmuje postać /ʝ/, a po spółgłoskach, w zależności od dźwięczności /ç/ lub /ʝ/.
Akcent
W języku albiońskim akcent pada na pierwszą sylabę wyrazu. Możliwe jest też, by akcent padał na pierwszą ciężką sylabę (to jest z długą samogłoską, lub sylabę zamkniętą), o ile nie jest to sylaba wygłosowa.
Zapis
Ważną cechę pisma albiońskiego jest nierozróżnianie długich i krótkich samogłosek poza sylabą akcentowaną za pomocą znaków dla samogłosek. Zamiast tego stosuje się formę podwojoną spółgłoski po samogłosce długiej; w wygłosie słowa samogłoski krótkie i długie nie rozróżniają się w ogóle (choć czasami, jeżeli następujący wyraz zaczyna się od spółgłoski, to może zostać ona zapisana w formie podwójnej).
Dźwięk | Zapis | |
---|---|---|
Forma pojedyncza |
Forma podwójna | |
b | b | bb |
t | t | th |
d | d | dd |
k | c | ck |
g | g | gg |
kʷ | q | |
gʷ | gw | ggw |
f | ff | fh |
fC | ||
ffG | ||
v | f | fb |
fbC | ||
fG | ||
s | s | ss |
χ | ch | cch |
ckC | ||
h | h | hh |
ts | z | zt |
-st- | ||
dz | z | ddh |
dhC | ||
dhG | ||
m | mm | mh |
n | nn | nh |
l | l | ll |
r | r | rr |
r̥ | rh | rrh |
rCh | ||
j | i | ggh |
-gg | ||
VggV | ||
dla CjV różne kombinacje | ||
VgC | ||
VgG | ||
w | w | ww |
Dźwięk | Akcentowana | Nieakcentowana | |||
---|---|---|---|---|---|
V | CjV | V | CjV | ||
i | i | i | i | i | i |
ī | y | y | |||
u | u | u | eu | u | yu |
ū | uw | euw | |||
e | e | e | ee | e | ye |
ē | ei | iey | |||
o | o | o | eo | o | yo |
ō | ow | eou | |||
a | a | a | ay | a | ya |
ā | ea | eay | |||
ʉ | ʉ | w | ew | w | yw |
ʉ̄ | w | ew |
Gramatyka
Zaimek
|
|
|
|
Rzeczownik
O-tematowa
|
|
|
|
Ā-tematowa
|
|
|
|
I-tematowa
|
|
|
|
U-tematowe
|
|
|
|
Spółgłoskowa
|
|
|
Przypadek | król | druid, czarodziej |
róg (bitewny) |
przyjaciel | dom | rzeka | imię | ojciec | matka |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Nom. | r̥īxs | drʉwʉts | karnuxs | karants | tej | avī | aman | adī | mōdī |
Acc. | r̥ījan | drʉwʉdzan | karnugan | karantan | tejesan | avonan | amananam | ahr̥an | mōhr̥an |
Czasownik
W j. albiońskim istnieją trzy główne klasy czasowników:
- e-tematyczne, np. bered/bered "nieść"
- V-tematyczne:
- a-tematyczne, np. binad/binad "gryźć"
- ō-tematyczne, np. gnōd/gnowdd "wiedzieć"
- ī-tematyczne, np. tuvīd/tuvidd "tworzyć"
- ʉ̄-tematyczne, np. lʉnkʷʉ̄d/lwnqwdd "zostawić", "zostawiać"
- r-tamatyczne, np. ōjedord/owggedord "bać się"
Bezokolicznik
Albioński bezokolicznik kończy się zawsze spółgłoską -d dla czasowników z krótkimi samogłoskami tematycznymi, lub wersją długą -dd dla czasowników z długimi samogłoskami tematycznymi (nawet, jeżeli z przyczyn ortograficznych wystarczyłoby zwykłe użycie jednej spółgłoski, np. gnowdd, zamiast spodziewanego gnowd).
Forma rzeczowna
Rzeczownik odczasowny tworzy się w j. albiońskim za pomocą sufiksu -wun/-wun dodawanego do tematu czasownika:
- dla atematycznych, np. beruwun/beruwun "noszenie"
- dla tematycznych:
- a-tematyczne, np. binawun/binawun "gryzienie"
- ō-tematyczne, np. gnūwun/gnuwwun "wiedza"
- ī-tematyczne, np. tuvʉ̄wun/tuvwwun "tworzenie"
- ʉ̄-tematyczne, np. lʉnkʷʉ̄wun/lwnqwwwun "zostawianie"
- dla r-tamatycznych, np. ōjedurwun/owggedurwun "banie się", "strach"
Tryb oznajmujący
Czasowniki w czasie teraźniejszym odmieniają się tak przez osoby, liczby, strony i czasy.
Strona czynna
W stronie czynnej występują cztery formy czasowe:
- czas teraźniejszy;
- czas przyszły;
- czas przeszły dokonany;
- czas przeszły niedokonany.
Formy strony czynnej tworzone są za pomocą fleksji.
Czas teraźniejszy
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Czas przyszły
Czas przyszły, inaczej niż inne formy czasowe, charakteryzuje się reduplikacją rdzeni czasowników. Początkowo miało to miejsce tylko przy czasownikach e- i a-tematycznych, ale rozprzestrzeniło się to tez na inne typy czasowników (przy czym nie dochodzi jednak do redukcji głównej sylaby, a po prostu powtórzenie sylaby lub jej części w formie krótkiej). Jeżeli czasownik rozpoczyna się samogłoski, to dochodzi do wypełnienia rozziewu za pomocą spółgłoski /h/, np. elōd "zyskać", ale hehelōt "zyska".
|
|