Język albioński: Różnice pomiędzy wersjami
(→Zapis) |
|||
(Nie pokazano 29 pośrednich wersji utworzonych przez tego samego użytkownika) | |||
Linia 1: | Linia 1: | ||
+ | {{AM}} | ||
{{język | {{język | ||
| kolor = #008080 | | kolor = #008080 | ||
| nazwa = Język albioński | | nazwa = Język albioński | ||
− | | nazwa własna = | + | | nazwa własna = Eackti albynsa<br>[ˈjaχtiː ˈalbiːnsa] |
| alfabet u = Łacińskie, śmieszne celtyckie? | | alfabet u = Łacińskie, śmieszne celtyckie? | ||
| typologia u = Fleksyjny<br/>VSO | | typologia u = Fleksyjny<br/>VSO | ||
Linia 23: | Linia 24: | ||
= Pokrewieństwo językowe = | = Pokrewieństwo językowe = | ||
− | Język albioński jest językiem celtyckim, który powstał w wyniku powolnej ewolucji z tego języka. Ze względu na zachowanie praceltyckiego *kʷ, np. ''' | + | Język albioński jest językiem celtyckim, który powstał w wyniku powolnej ewolucji z tego języka. Ze względu na zachowanie praceltyckiego *kʷ, np. '''qefra''' (''qeffra'') "cztery", j. albioński przynależy do parafiletycznej grupy języków q-celtyckich. Wiele innowacji fonetycznych, a także fleksyjnych, j. albioński dzieli z językami brytońskimi; jednak nie dzieli wielu wczesnych i znaczących innowacji wspólnych dla wszystkich języków brytońskich, przez co postuluje się jedynie swojego rodzaju ligę językową dla tych języków. |
= Zmiany językowe = | = Zmiany językowe = | ||
Linia 223: | Linia 224: | ||
{| class="wikitable" style="text-align:center" | {| class="wikitable" style="text-align:center" | ||
|+ Alfabet Albioński | |+ Alfabet Albioński | ||
− | !A<br>[Plik:Agom.PNG]] | + | !A<br>[[Plik:Agom.PNG]] |
− | !B<br>[Plik:Bgom.PNG]] | + | !B<br>[[Plik:Bgom.PNG]] |
− | !C<br>[Plik:Cgom.PNG]] | + | !C<br>[[Plik:Cgom.PNG]] |
− | !D<br>[Plik:Dgom.PNG]] | + | !D<br>[[Plik:Dgom.PNG]] |
− | !R<br>[Plik:Egom.PNG]] | + | !R<br>[[Plik:Egom.PNG]] |
− | !F<br>[Plik:Fgom.PNG]] | + | !F<br>[[Plik:Fgom.PNG]] |
− | !G<br>[Plik:Ggom.PNG]] | + | !G<br>[[Plik:Ggom.PNG]] |
− | !H<br>[Plik:Hgom.PNG]] | + | !H<br>[[Plik:Hgom.PNG]] |
− | !I<br>[Plik:Igom.PNG]] | + | !I<br>[[Plik:Igom.PNG]] |
− | !K<br>[Plik:Kgom.PNG]] | + | !K<br>[[Plik:Kgom.PNG]] |
− | !L<br>[Plik:Lgom.PNG]] | + | !L<br>[[Plik:Lgom.PNG]] |
− | !M<br>[Plik:Mgom.PNG]] | + | !M<br>[[Plik:Mgom.PNG]] |
|- | |- | ||
− | |a<br>[Plik:Ami.PNG]] | + | |a<br>[[Plik:Ami.PNG]] |
− | |b<br>[Plik:Bmi.PNG]] | + | |b<br>[[Plik:Bmi.PNG]] |
− | |c<br>[Plik:Cmi.PNG]] | + | |c<br>[[Plik:Cmi.PNG]] |
− | |d<br>[Plik:Dmi.PNG]] | + | |d<br>[[Plik:Dmi.PNG]] |
− | |e<br>[Plik:Emi.PNG]] | + | |e<br>[[Plik:Emi.PNG]] |
− | |f<br>[Plik:Fmi.PNG]] | + | |f<br>[[Plik:Fmi.PNG]] |
− | |g<br>[Plik:Gmi.PNG]] | + | |g<br>[[Plik:Gmi.PNG]] |
− | |h<br>[Plik:Hmi.PNG]] | + | |h<br>[[Plik:Hmi.PNG]] |
− | |i<br>[Plik:Imi.PNG]] | + | |i<br>[[Plik:Imi.PNG]] |
− | |k<br>[Plik:Kmi.PNG]] | + | |k<br>[[Plik:Kmi.PNG]] |
− | |l<br>[Plik:Lmi.PNG]] | + | |l<br>[[Plik:Lmi.PNG]] |
− | |m<br>[Plik:Mmi.PNG]] | + | |m<br>[[Plik:Mmi.PNG]] |
|- | |- | ||
− | !N<br>[Plik:Ngom.PNG]] | + | !N<br>[[Plik:Ngom.PNG]] |
− | !O<br>[Plik:Ogom.PNG]] | + | !O<br>[[Plik:Ogom.PNG]] |
− | !P<br>[Plik:Pgom.PNG]] | + | !P<br>[[Plik:Pgom.PNG]] |
− | !Q<br>[Plik:Qgom.PNG]] | + | !Q<br>[[Plik:Qgom.PNG]] |
− | !R<br>[Plik:Rgom.PNG]] | + | !R<br>[[Plik:Rgom.PNG]] |
− | !S<br>[Plik:Sgom.PNG]] | + | !S<br>[[Plik:Sgom.PNG]] |
− | !T<br>[Plik:Tgom.PNG]] | + | !T<br>[[Plik:Tgom.PNG]] |
− | !U<br>[Plik:Ugom.PNG]] | + | !U<br>[[Plik:Ugom.PNG]] |
− | !V<br>[Plik:Vgom.PNG]] | + | !V<br>[[Plik:Vgom.PNG]] |
− | !W<br>[Plik:Wgom.PNG]] | + | !W<br>[[Plik:Wgom.PNG]] |
− | !Y<br>[Plik:Ygom.PNG]] | + | !Y<br>[[Plik:Ygom.PNG]] |
− | !Z<br>[Plik:Zgom.PNG]] | + | !Z<br>[[Plik:Zgom.PNG]] |
|- | |- | ||
− | |n<br>[Plik:Nmi.PNG]] | + | |n<br>[[Plik:Nmi.PNG]] |
− | |o<br>[Plik:Omi.PNG]] | + | |o<br>[[Plik:Omi.PNG]] |
− | |p<br>[Plik:Pmi.PNG]] | + | |p<br>[[Plik:Pmi.PNG]] |
− | |q<br>[Plik:Qmi.PNG]] | + | |q<br>[[Plik:Qmi.PNG]] |
− | |r<br>[Plik:Rmi.PNG]] | + | |r<br>[[Plik:Rmi.PNG]] |
− | |s<br>[Plik:Smi.PNG]] | + | |s<br>[[Plik:Smi.PNG]] |
− | |t<br>[Plik:Tmi.PNG]] | + | |t<br>[[Plik:Tmi.PNG]] |
− | |u<br>[Plik:Umi.PNG]] | + | |u<br>[[Plik:Umi.PNG]] |
− | |v<br>[Plik:Vmi.PNG]] | + | |v<br>[[Plik:Vmi.PNG]] |
− | |w<br>[Plik:Wmi.PNG]] | + | |w<br>[[Plik:Wmi.PNG]] |
− | |y<br>[Plik:Ymi.PNG]] | + | |y<br>[[Plik:Ymi.PNG]] |
− | |z<br>[Plik:Zmi.PNG]] | + | |z<br>[[Plik:Zmi.PNG]] |
|} | |} | ||
+ | Znaku "v" czasami używa się zamiast "f" na zachodzie. | ||
== Zapis łaciński == | == Zapis łaciński == | ||
Linia 408: | Linia 410: | ||
|- | |- | ||
!V | !V | ||
− | ! | + | !(C)jV |
!V | !V | ||
!CjV | !CjV | ||
Linia 831: | Linia 833: | ||
|- | |- | ||
!Voc. | !Voc. | ||
− | | lowf''' | + | | lowf'''e''' |
| lowf'''a''' | | lowf'''a''' | ||
| lowf'''as''' | | lowf'''as''' | ||
Linia 871: | Linia 873: | ||
|- | |- | ||
!Voc. | !Voc. | ||
− | | lōv''' | + | | lōv'''e''' |
| lōv'''ā''' | | lōv'''ā''' | ||
| lōv'''as''' | | lōv'''as''' | ||
Linia 914: | Linia 916: | ||
|- | |- | ||
!Voc. | !Voc. | ||
− | | nef''' | + | | nef'''e''' |
| nef'''a''' | | nef'''a''' | ||
| nef'''as''' | | nef'''as''' | ||
Linia 920: | Linia 922: | ||
| | | | ||
{| class="wikitable" style="text-align:center" | {| class="wikitable" style="text-align:center" | ||
− | |+ Deklinacja a-tematowa | + | |+ Deklinacja a-tematowa męska |
<br> '''nevas''' "niespodzianka" | <br> '''nevas''' "niespodzianka" | ||
|- | |- | ||
Linia 954: | Linia 956: | ||
|- | |- | ||
!Voc. | !Voc. | ||
− | | nev''' | + | | nev'''e''' |
| nev'''ā''' | | nev'''ā''' | ||
| nev'''as''' | | nev'''as''' | ||
Linia 960: | Linia 962: | ||
|} | |} | ||
− | |||
{| | {| | ||
| | | | ||
{| class="wikitable" style="text-align:center" | {| class="wikitable" style="text-align:center" | ||
− | |+ Deklinacja | + | |+ Deklinacja ya-tematowa żeńska |
− | <br>''' | + | <br> '''anafi''' "wina" |
|- | |- | ||
!Przypadek | !Przypadek | ||
Linia 973: | Linia 974: | ||
|- | |- | ||
!Nom. | !Nom. | ||
− | | | + | | anaf'''i''' |
− | | | + | | anaf'''a''' |
− | | | + | | anaf'''as''' |
|- | |- | ||
!Gen. | !Gen. | ||
− | | | + | | anaf'''yas''' |
− | | | + | | anaf'''yawh''' |
− | | | + | | anaf'''yon''' |
|- | |- | ||
!Dat. | !Dat. | ||
− | | | + | | anaf'''ya''' |
− | | | + | | anaf'''yafin''' |
− | | | + | | anaf'''yafis''' |
|- | |- | ||
!Acc. | !Acc. | ||
− | | | + | | anaf'''īn''' |
− | | | + | | anaf'''ya''' |
− | | | + | | anaf'''yas''' |
|- | |- | ||
!Loc. | !Loc. | ||
− | | | + | | anaf'''i''' |
− | | | + | | anaf'''yafin''' |
− | | | + | | anaf'''yafis''' |
|- | |- | ||
!Voc. | !Voc. | ||
− | | | + | | anaf'''ye''' |
− | | | + | | anaf'''ya''' |
− | | | + | | anaf'''yas''' |
|} | |} | ||
| | | | ||
{| class="wikitable" style="text-align:center" | {| class="wikitable" style="text-align:center" | ||
− | |+ Deklinacja | + | |+ Deklinacja ya-tematowa żeńska |
− | <br>''' | + | <br> '''anavī''' "wina" |
|- | |- | ||
!Przypadek | !Przypadek | ||
Linia 1013: | Linia 1014: | ||
|- | |- | ||
!Nom. | !Nom. | ||
− | | | + | | anav'''ī''' |
− | | | + | | anav'''jā''' |
− | | | + | | anav'''jas''' |
− | |- | + | |- |
!Gen. | !Gen. | ||
− | | | + | | anav'''jas''' |
− | | | + | | anav'''jawh''' |
− | | | + | | anav'''jon''' |
|- | |- | ||
!Dat. | !Dat. | ||
− | | | + | | anav'''jā''' |
− | | | + | | anav'''javin''' |
− | | | + | | anav'''javis''' |
|- | |- | ||
!Acc. | !Acc. | ||
− | | | + | | anav'''īn''' |
− | | | + | | anav'''jā''' |
− | | | + | | anav'''jas''' |
|- | |- | ||
!Loc. | !Loc. | ||
− | | | + | | anav'''ī''' |
− | | | + | | anav'''javin''' |
− | | | + | | anav'''javis''' |
|- | |- | ||
!Voc. | !Voc. | ||
− | | | + | | anav'''je''' |
− | | | + | | anav'''jā''' |
− | | | + | | anav'''jas''' |
|} | |} | ||
|} | |} | ||
+ | === I-tematowa === | ||
{| | {| | ||
| | | | ||
{| class="wikitable" style="text-align:center" | {| class="wikitable" style="text-align:center" | ||
− | |+ Deklinacja i-tematowa | + | |+ Deklinacja i-tematowa żeńska |
− | <br>''' | + | <br>'''hylis''' "oko" |
|- | |- | ||
!Przypadek | !Przypadek | ||
Linia 1056: | Linia 1058: | ||
|- | |- | ||
!Nom. | !Nom. | ||
− | | | + | | hyl'''is''' |
− | | | + | | hyl'''i''' |
− | | | + | | hyl'''iss''' |
|- | |- | ||
!Gen. | !Gen. | ||
− | | | + | | hyl'''ess''' |
− | | | + | | hyl'''wwh''' |
− | | | + | | hyl'''yon''' |
|- | |- | ||
!Dat. | !Dat. | ||
− | | | + | | hyl'''e''' |
− | | | + | | hyl'''ifin''' |
− | | | + | | hyl'''ifis''' |
|- | |- | ||
!Acc. | !Acc. | ||
− | | | + | | hyl'''in''' |
− | | | + | | hyl'''i''' |
− | | | + | | hyl'''iss''' |
|- | |- | ||
!Loc. | !Loc. | ||
− | | | + | | hyl'''i''' |
− | | | + | | hyl'''ifin''' |
− | | | + | | hyl'''ifis''' |
|- | |- | ||
!Voc. | !Voc. | ||
− | | | + | | hyl'''i''' |
− | | | + | | hyl'''i''' |
− | | | + | | hyl'''iss''' |
|} | |} | ||
| | | | ||
{| class="wikitable" style="text-align:center" | {| class="wikitable" style="text-align:center" | ||
− | |+ Deklinacja i-tematowa | + | |+ Deklinacja i-tematowa żeńska |
− | <br>''' | + | <br>'''hīlis''' "oko" |
|- | |- | ||
!Przypadek | !Przypadek | ||
Linia 1096: | Linia 1098: | ||
|- | |- | ||
!Nom. | !Nom. | ||
− | | | + | | hīl'''is''' |
− | | | + | | hīl'''ī''' |
− | | | + | | hīl'''īs''' |
|- | |- | ||
!Gen. | !Gen. | ||
− | | | + | | hīl'''ēs''' |
− | | | + | | hīl'''ʉwh''' |
− | | | + | | hīl'''jon''' |
|- | |- | ||
!Dat. | !Dat. | ||
− | | | + | | hīl'''ē''' |
− | | | + | | hīl'''ivin''' |
− | | | + | | hīl'''ivis''' |
|- | |- | ||
!Acc. | !Acc. | ||
− | | | + | | hīl'''in''' |
− | | | + | | hīl'''ī''' |
− | | | + | | hīl'''īs''' |
|- | |- | ||
!Loc. | !Loc. | ||
− | | | + | | hīl'''ī''' |
− | | | + | | hīl'''ivin''' |
− | | | + | | hīl'''ivis''' |
|- | |- | ||
!Voc. | !Voc. | ||
− | | | + | | hīl'''i''' |
− | | | + | | hīl'''ī''' |
− | | | + | | hīl'''īs''' |
|} | |} | ||
|} | |} | ||
− | |||
{| | {| | ||
| | | | ||
{| class="wikitable" style="text-align:center" | {| class="wikitable" style="text-align:center" | ||
− | |+ Deklinacja | + | |+ Deklinacja i-tematowa nijaka |
− | <br>''' | + | <br>'''clwni''' "bagno" |
|- | |- | ||
!Przypadek | !Przypadek | ||
Linia 1140: | Linia 1141: | ||
|- | |- | ||
!Nom. | !Nom. | ||
− | | | + | | clwn'''i''' |
− | | | + | | clwn'''i''' |
− | | | + | | clwn'''yo''' |
|- | |- | ||
!Gen. | !Gen. | ||
− | | | + | | clwn'''ess''' |
− | | | + | | clwn'''wwh''' |
− | | | + | | clwn'''yon''' |
|- | |- | ||
!Dat. | !Dat. | ||
− | | | + | | clwn'''e''' |
− | | | + | | clwn'''ifin''' |
− | | | + | | clwn'''ifis''' |
|- | |- | ||
!Acc. | !Acc. | ||
− | | | + | | clwn'''i''' |
− | | | + | | clwn'''i''' |
− | | | + | | clwn'''yo''' |
|- | |- | ||
!Loc. | !Loc. | ||
− | | | + | | clwn'''i''' |
− | | | + | | clwn'''ifin''' |
− | | | + | | clwn'''ifis''' |
|- | |- | ||
!Voc. | !Voc. | ||
− | | | + | | clwn'''i''' |
− | | | + | | clwn'''i''' |
− | | | + | | clwn'''yo''' |
|} | |} | ||
| | | | ||
{| class="wikitable" style="text-align:center" | {| class="wikitable" style="text-align:center" | ||
− | |+ Deklinacja | + | |+ Deklinacja i-tematowa nijaka |
− | <br>''' | + | <br>'''klʉ̄ni''' "bagno" |
|- | |- | ||
!Przypadek | !Przypadek | ||
Linia 1180: | Linia 1181: | ||
|- | |- | ||
!Nom. | !Nom. | ||
− | | | + | | klʉ̄n'''i''' |
− | | | + | | klʉ̄n'''ī''' |
− | | | + | | klʉ̄n'''jō''' |
|- | |- | ||
!Gen. | !Gen. | ||
− | | | + | | klʉ̄n'''ēs''' |
− | | | + | | klʉ̄n'''ʉwh''' |
− | | | + | | klʉ̄n'''jon''' |
|- | |- | ||
!Dat. | !Dat. | ||
− | | | + | | klʉ̄n'''ē''' |
− | | | + | | klʉ̄n'''ivin''' |
− | | | + | | klʉ̄n'''ivis''' |
|- | |- | ||
!Acc. | !Acc. | ||
− | | | + | | klʉ̄n'''i''' |
− | | | + | | klʉ̄n'''ī''' |
− | | | + | | klʉ̄n'''jō''' |
|- | |- | ||
!Loc. | !Loc. | ||
− | | | + | | klʉ̄n'''ī''' |
− | | | + | | klʉ̄n'''ivin''' |
− | | | + | | klʉ̄n'''ivis''' |
|- | |- | ||
!Voc. | !Voc. | ||
− | | | + | | klʉ̄n'''i''' |
− | | | + | | klʉ̄n'''ī''' |
− | | | + | | klʉ̄n'''jō''' |
|} | |} | ||
|} | |} | ||
+ | === U-tematowe === | ||
{| | {| | ||
| | | | ||
{| class="wikitable" style="text-align:center" | {| class="wikitable" style="text-align:center" | ||
− | |+ Deklinacja u-tematowa | + | |+ Deklinacja u-tematowa męska |
− | <br>''' | + | <br>'''bidus''' "życie" |
|- | |- | ||
!Przypadek | !Przypadek | ||
Linia 1223: | Linia 1225: | ||
|- | |- | ||
!Nom. | !Nom. | ||
− | | | + | | bid'''us''' |
− | | | + | | bid'''w''' |
− | | | + | | bid'''uwes''' |
|- | |- | ||
!Gen. | !Gen. | ||
− | | | + | | bid'''ws''' |
− | | | + | | bid'''uww''' |
− | | | + | | bid'''uwon''' |
|- | |- | ||
!Dat. | !Dat. | ||
− | | | + | | bid'''w''' |
− | | | + | | bid'''ufin''' |
− | | | + | | bid'''ufis''' |
|- | |- | ||
!Acc. | !Acc. | ||
− | | | + | | bid'''un''' |
− | | | + | | bid'''w''' |
− | | | + | | bid'''iss''' |
|- | |- | ||
!Loc. | !Loc. | ||
− | | | + | | bid'''i''' |
− | | | + | | bid'''ufin''' |
− | | | + | | bid'''ufis''' |
|- | |- | ||
!Voc. | !Voc. | ||
− | | | + | | bid'''u''' |
− | | | + | | bid'''w''' |
− | | | + | | bid'''uwes''' |
|} | |} | ||
| | | | ||
{| class="wikitable" style="text-align:center" | {| class="wikitable" style="text-align:center" | ||
− | |+ Deklinacja u-tematowa | + | |+ Deklinacja u-tematowa męska |
− | <br>''' | + | <br>'''bidus''' "życie" |
|- | |- | ||
!Przypadek | !Przypadek | ||
Linia 1263: | Linia 1265: | ||
|- | |- | ||
!Nom. | !Nom. | ||
− | | | + | | bid'''us''' |
− | | | + | | bid'''ʉ̄''' |
− | | | + | | bid'''uwes''' |
|- | |- | ||
!Gen. | !Gen. | ||
− | | | + | | bid'''ʉ̄s''' |
− | | | + | | bid'''uwʉ̄''' |
− | | | + | | bid'''uwon''' |
|- | |- | ||
!Dat. | !Dat. | ||
− | | | + | | bid'''ʉ̄''' |
− | | | + | | bid'''uvin''' |
− | | | + | | bid'''uvis''' |
|- | |- | ||
!Acc. | !Acc. | ||
− | | | + | | bid'''un''' |
− | | | + | | bid'''ʉ̄''' |
− | | | + | | bid'''īs''' |
|- | |- | ||
!Loc. | !Loc. | ||
− | | | + | | bid'''ī''' |
− | | | + | | bid'''uvin''' |
− | | | + | | bid'''uvis''' |
|- | |- | ||
!Voc. | !Voc. | ||
− | | | + | | bid'''u''' |
− | | | + | | bid'''ʉ̄''' |
− | | | + | | bid'''uwes''' |
|} | |} | ||
|} | |} | ||
− | |||
{| | {| | ||
| | | | ||
{| class="wikitable" style="text-align:center" | {| class="wikitable" style="text-align:center" | ||
− | |+ Deklinacja | + | |+ Deklinacja u-tematowa nijaka |
− | <br>''' | + | <br>'''idu''' "kawałek, część" |
|- | |- | ||
!Przypadek | !Przypadek | ||
Linia 1307: | Linia 1308: | ||
|- | |- | ||
!Nom. | !Nom. | ||
− | | | + | | id'''u''' |
− | | | + | | id'''w''' |
− | | | + | | id'''wu''' |
|- | |- | ||
!Gen. | !Gen. | ||
− | | | + | | id'''wss''' |
− | | | + | | id'''uww''' |
− | | | + | | id'''uwon''' |
|- | |- | ||
!Dat. | !Dat. | ||
− | | | + | | id'''w''' |
− | | | + | | id'''ufin''' |
− | | | + | | id'''ufis''' |
|- | |- | ||
!Acc. | !Acc. | ||
− | | | + | | id'''u''' |
− | | | + | | id'''w''' |
− | | | + | | id'''wu''' |
|- | |- | ||
!Loc. | !Loc. | ||
− | | | + | | id'''i''' |
− | | | + | | id'''ufin''' |
− | | | + | | id'''ufis''' |
|- | |- | ||
!Voc. | !Voc. | ||
− | | | + | | id'''u''' |
− | | | + | | id'''w''' |
− | | | + | | id'''wu''' |
|} | |} | ||
| | | | ||
{| class="wikitable" style="text-align:center" | {| class="wikitable" style="text-align:center" | ||
− | |+ Deklinacja | + | |+ Deklinacja u-tematowa nijaka |
− | <br>''' | + | <br>'''idu''' "część, kawałek" |
|- | |- | ||
!Przypadek | !Przypadek | ||
Linia 1347: | Linia 1348: | ||
|- | |- | ||
!Nom. | !Nom. | ||
− | | | + | | id'''u''' |
− | | | + | | id'''ʉ̄''' |
− | | | + | | id'''wu''' |
|- | |- | ||
!Gen. | !Gen. | ||
− | | | + | | id'''ʉ̄s''' |
− | | | + | | id'''uwʉ̄''' |
− | | | + | | id'''uwon''' |
|- | |- | ||
!Dat. | !Dat. | ||
− | | | + | | id'''ʉ̄''' |
− | | | + | | id'''uvin''' |
− | | | + | | id'''uvis''' |
|- | |- | ||
!Acc. | !Acc. | ||
− | | | + | | id'''u''' |
− | | | + | | id'''ʉ̄''' |
− | | | + | | id'''wu''' |
|- | |- | ||
!Loc. | !Loc. | ||
− | | | + | | id'''ī''' |
− | | | + | | id'''uvin''' |
− | | | + | | id'''uvis''' |
|- | |- | ||
!Voc. | !Voc. | ||
− | | | + | | id'''u''' |
− | | | + | | id'''ʉ̄''' |
− | | | + | | id'''wu''' |
|} | |} | ||
|} | |} | ||
+ | === Spółgłoskowa === | ||
{| | {| | ||
| | | | ||
{| class="wikitable" style="text-align:center" | {| class="wikitable" style="text-align:center" | ||
− | |+ | + | |+ Deklinacja spółgłoskowa |
+ | <br>'''tegg''' "dom" | ||
|- | |- | ||
!Przypadek | !Przypadek | ||
− | ! | + | !Sg |
− | ! | + | !Du |
− | ! | + | !Pl |
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
|- | |- | ||
!Nom. | !Nom. | ||
− | | | + | | tegg |
− | | | + | | tegges'''e''' |
− | | | + | | tegges'''es''' |
− | | | + | |- |
− | | | + | !Gen. |
− | | | + | | tegges'''os''' |
− | | | + | | tegges'''w''' |
− | + | | tegges'''on''' | |
− | | | + | |- |
+ | !Dat. | ||
+ | | tegges'''e''' | ||
+ | | tegges'''ofin''' | ||
+ | | tegges'''ofis''' | ||
|- | |- | ||
!Acc. | !Acc. | ||
− | | | + | | tegges'''an''' |
− | | | + | | tegges'''e''' |
− | | | + | | tegges'''oss''' |
− | | | + | |- |
− | | | + | !Loc. |
− | | | + | | tegges'''i''' |
− | | | + | | tegges'''ofin''' |
− | | | + | | tegges'''ofis''' |
− | | | + | |- |
+ | !Voc. | ||
+ | | tegg | ||
+ | | tegges'''e''' | ||
+ | | tegges'''es''' | ||
|} | |} | ||
− | | | + | | |
{| class="wikitable" style="text-align:center" | {| class="wikitable" style="text-align:center" | ||
− | |+ | + | |+ Deklinacja spółgłoskowa |
+ | <br>'''tej''' "dom" | ||
|- | |- | ||
!Przypadek | !Przypadek | ||
− | ! | + | !Sg |
− | ! | + | !Du |
− | ! | + | !Pl |
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
|- | |- | ||
!Nom. | !Nom. | ||
− | | | + | | tej |
− | | | + | | tejes'''e''' |
− | | | + | | tejes'''es''' |
− | | | + | |- |
− | | | + | !Gen. |
− | | | + | | tejes'''os''' |
− | | | + | | tejes'''ʉ̄''' |
− | + | | tejes'''on''' | |
− | | | + | |- |
+ | !Dat. | ||
+ | | tejes'''ē''' | ||
+ | | tejes'''ovin''' | ||
+ | | tejes'''ovis''' | ||
|- | |- | ||
!Acc. | !Acc. | ||
− | | | + | | tejes'''an''' |
− | | | + | | tejes'''e''' |
− | | | + | | tejes'''ōs''' |
− | | | + | |- |
− | | | + | !Loc. |
− | | | + | | tejes'''i''' |
− | | | + | | tejes'''ovin''' |
− | | | + | | tejes'''ovis''' |
− | | | + | |- |
+ | !Voc. | ||
+ | | tej | ||
+ | | tejes'''e''' | ||
+ | | tejes'''es''' | ||
|} | |} | ||
|} | |} | ||
− | + | {| | |
− | + | | | |
− | |||
{| class="wikitable" style="text-align:center" | {| class="wikitable" style="text-align:center" | ||
− | |+ | + | |+ Podtypy deklinacji spółgłoskowej |
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
|- | |- | ||
− | !'' | + | !Przypadek |
− | !'' | + | !''król'' |
− | !'' | + | !''druid'',<br>czarodziej |
− | !'' | + | !''róg''<br>(bitewny) |
− | !'' | + | !''przyjaciel'' |
− | !'' | + | !''dom'' |
− | !'' | + | !''rzeka'' |
− | !'' | + | !''imię'' |
− | !'' | + | !''kamień'' |
+ | !''ojciec'' | ||
+ | !''matka'' | ||
|- | |- | ||
!Nom. | !Nom. | ||
− | | | + | | rhy'''cks''' |
− | | | + | | drwww'''z''' |
− | | | + | | carnu'''cks''' |
− | | | + | | caran'''z''' |
− | | | + | | tegg |
− | | | + | | af'''i''' |
− | | | + | | aman |
+ | | agam | ||
+ | | ad'''i''' | ||
+ | | mowd'''i''' | ||
|- | |- | ||
− | ! | + | !Acc. |
− | | | + | | rhy'''gg'''an |
− | | | + | | drwww'''z'''an |
− | | | + | | carnu'''g'''an |
− | | | + | | caran'''t'''an |
− | | | + | | tegg'''es'''an |
+ | | af'''on'''an | ||
+ | | aman'''an'''an | ||
+ | | agam'''am'''an | ||
+ | | ah'''rh'''an | ||
+ | | mowh'''rh'''an | ||
+ | |} | ||
|- | |- | ||
− | + | {| class="wikitable" style="text-align:center" | |
− | | | + | |+ Podtypy deklinacji spółgłoskowej |
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | | | ||
|- | |- | ||
− | ! | + | !Przypadek |
− | + | !''król'' | |
− | + | !''druid'',<br>czarodziej | |
− | + | !''róg''<br>(bitewny) | |
− | + | !''przyjaciel'' | |
− | + | !''dom'' | |
− | + | !''rzeka'' | |
+ | !''imię'' | ||
+ | !''kamień'' | ||
+ | !''ojciec'' | ||
+ | !''matka'' | ||
|- | |- | ||
− | ! | + | !Nom. |
− | | | + | | r̥ī'''xs''' |
− | | | + | | drʉwʉ'''ts''' |
− | | | + | | karnu'''xs''' |
− | | | + | | karan'''ts''' |
− | | | + | | tej |
− | | | + | | av'''ī''' |
+ | | aman | ||
+ | | agam | ||
+ | | ad'''ī''' | ||
+ | | mōd'''ī''' | ||
|- | |- | ||
− | ! | + | !Acc. |
− | | | + | | r̥ī'''j'''an |
− | | | + | | drʉwʉ'''dz'''an |
− | | | + | | karnu'''g'''an |
− | | | + | | karan'''t'''an |
− | | | + | | tej'''es'''an |
− | | | + | | av'''on'''an |
− | | | + | | aman'''an'''an |
+ | | agam'''am'''an | ||
+ | | ah'''r̥'''an | ||
+ | | mōh'''r̥'''an | ||
+ | |} | ||
|} | |} | ||
− | == | + | == Przymiotnik == |
− | + | === O-tematowa === | |
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | == | + | {| class="wikitable" style="text-align:center" |
− | + | |+ ''ʉlqs'' "zły" | |
− | + | !rowspan=2|Cas. | |
− | = | + | !colspan=3|Sg. |
− | + | !colspan=3|Du. | |
− | + | !colspan=3|Pl. | |
− | + | |- | |
− | + | !''m'' | |
− | + | !''n'' | |
− | + | !''f'' | |
− | + | !''m'' | |
− | + | !''n'' | |
− | + | !''f'' | |
− | + | !''m'' | |
− | + | !''n'' | |
− | + | !''f'' | |
− | + | |- | |
− | + | !Nom. | |
− | + | | ʉlq'''s''' | |
− | + | | ʉlq'''on''' | |
− | + | | ʉlq'''a''' | |
− | + | |colspan=2|ʉlq'''ʉ̄''' | |
− | + | | ʉlq'''ā''' | |
− | + | |colspan=2| ʉlq'''ō''' | |
− | + | | ʉlq'''as''' | |
− | |||
− | |||
− | | | ||
− | |||
− | | | ||
|- | |- | ||
− | ! | + | !Gen. |
− | | | + | |colspan=2| ʉlq'''ī''' |
+ | | ʉlq'''jas''' | ||
+ | |colspan=2|ʉlq'''īs''' | ||
+ | | ʉlq'''awh''' | ||
+ | |colspan=3|ʉlq'''on''' | ||
|- | |- | ||
− | ! | + | !Dat. |
− | | | + | |colspan=2| ʉlq'''ī''' |
− | | | + | | ʉlq'''ā''' |
− | | | + | |colspan=2|ʉlq'''ovin''' |
− | + | | ʉlq'''avin''' | |
− | | | + | |colspan=2|ʉlq'''ovis''' |
− | + | | ʉlq'''avis''' | |
− | | | ||
|- | |- | ||
− | ! | + | !Acc. |
− | | | + | |colspan=2| ʉlq'''on''' |
+ | | ʉlq'''in''' | ||
+ | |colspan=2|ʉlq'''ʉ̄''' | ||
+ | | ʉlq'''ā''' | ||
+ | |colspan=2|ʉlq'''īs''' | ||
+ | | ʉlq'''as''' | ||
|- | |- | ||
− | ! | + | !Loc. |
− | | | + | |colspan=2| ʉlq'''ē''' |
− | | | + | | ʉlq'''ī''' |
− | | | + | |colspan=2|ʉlq'''ʉ̄''' |
+ | | ʉlq'''avin''' | ||
+ | |colspan=2|ʉlq'''ovis''' | ||
+ | | ʉlq'''avis''' | ||
+ | |- | ||
+ | !Voc. | ||
+ | |ʉlq'''e''' | ||
+ | |ʉlq'''on''' | ||
+ | | ʉlq'''e''' | ||
+ | |colspan=2|ʉlq'''ʉ̄''' | ||
+ | | ʉlq'''ā''' | ||
+ | |colspan=2|ʉlq'''īs''' | ||
+ | | ʉlq'''as''' | ||
|} | |} | ||
− | ==== | + | == Czasownik == |
+ | W j. albiońskim istnieją trzy główne klasy czasowników: | ||
+ | *e-tematyczne: | ||
+ | **e/o-tematyczne, np. '''bered'''/'''bered''' "''nieść''" | ||
+ | **a-tematyczne, np. '''binad'''/'''binad''' "''gryźć''" | ||
+ | *V-tematyczne: | ||
+ | **ō-tematyczne, np. '''gnōd'''/'''gnowdd''' "''wiedzieć''" | ||
+ | **ī-tematyczne, np. '''tuvīd'''/'''tuvidd''' "''tworzyć''" | ||
+ | **ʉ̄-tematyczne, np. '''lʉnkʷʉ̄d'''/'''lwnqwdd''' "''zostawić''", "''zostawiać''" | ||
+ | *r-tamatyczne, np. '''ōjedord'''/'''owggedord''' "''bać się''" | ||
− | ==== | + | === Bezokolicznik === |
+ | Albioński bezokolicznik kończy się zawsze spółgłoską '''-d''' dla czasowników z krótkimi samogłoskami tematycznymi, lub wersją długą '''-dd''' dla czasowników z długimi samogłoskami tematycznymi (nawet, jeżeli z przyczyn ortograficznych wystarczyłoby zwykłe użycie jednej spółgłoski, np. ''gnowdd'', zamiast spodziewanego ''gnowd''). | ||
− | === | + | === Forma rzeczowna === |
+ | W j. albiońskim można utworzyć rzeczownik tak od czasownika w stronie czynnej, jak i biernej. | ||
− | ==== | + | ==== Forma czynna ==== |
+ | Rzeczownik odczasowny tworzy się w j. albiońskim za pomocą sufiksu '''-wun'''/'''-wun''' dodawanego do tematu czasownika: | ||
+ | *dla tematycznych | ||
+ | **e/o-tematyczne, np. '''beruwun'''/'''beruwun''' "''noszenie''" | ||
+ | **a-tematyczne, np. '''binawun'''/'''binawun''' "''gryzienie''" | ||
+ | *dla V-tematycznych: | ||
+ | **ō-tematyczne, np. '''gnūwun'''/'''gnuwwun''' "''wiedza''" | ||
+ | **ī-tematyczne, np. '''tuvʉ̄wun'''/'''tuvwwun''' "''tworzenie''" | ||
+ | **ʉ̄-tematyczne, np. '''lʉnkʷʉ̄wun'''/'''lwnqwwwun''' "''zostawianie''" | ||
+ | *dla r-tamatycznych, np. '''ōjedurwun'''/'''owggedurwun''' "''banie się''", "''strach''" | ||
− | === | + | ==== Forma bierna ==== |
− | |||
− | === | + | === Imiesłów === |
− | W | + | W j. albiońskim występują imiesłowy czynne i bierne różnych czasów. |
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | ==== | + | ==== Imiesłów czynny czasu teraźniejszego ==== |
+ | Imiesłów czynny cz. t. tworzony jest od formy trzeciej osoby liczby mnogiej czasownika w czasie teraźniejszym. | ||
{| | {| | ||
| | | | ||
{| class="wikitable" style="text-align:center" | {| class="wikitable" style="text-align:center" | ||
− | |+''bered''<br> "nieść" | + | |+ ''bered''<br>"nieść" |
+ | !3. sg | ||
+ | |ber'''ond''' | ||
|- | |- | ||
− | ! | + | !im. nom. m sg. |
− | + | | ber'''onz''' | |
− | |||
|- | |- | ||
− | ! | + | !im. gen. m sg. |
− | + | | ber'''ond'''i | |
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | | ber'''ond''' | ||
|} | |} | ||
| | | | ||
{| class="wikitable" style="text-align:center" | {| class="wikitable" style="text-align:center" | ||
− | |+'' | + | |+ ''bered''<br>"nieść" |
+ | !3. sg | ||
+ | |ber'''ond''' | ||
|- | |- | ||
− | ! | + | !im. nom. m sg. |
− | + | | ber'''ondz''' | |
− | |||
|- | |- | ||
− | ! | + | !im. gen. m sg. |
− | | | + | | ber'''ond'''ī |
− | | | + | |} |
+ | | | ||
+ | |} | ||
+ | |||
+ | ==== Imiesłów czynny czasu przeszłego ==== | ||
+ | |||
+ | ==== Imiesłów bierny czasu teraźniejszego ==== | ||
+ | Imiesłów bierny cz. t. tworzony jest od formy trzeciej osoby liczby mnogiej czasownika w czasie teraźniejszym za pomocą sufiksu -'''m'''-. | ||
+ | {| | ||
+ | | | ||
+ | {| class="wikitable" style="text-align:center" | ||
+ | |+ ''bered''<br>"nieść" | ||
+ | !3. sg | ||
+ | |ber'''ond''' | ||
|- | |- | ||
− | ! | + | !im. nom. m sg. |
− | | | + | | ber'''oms''' |
− | |||
|- | |- | ||
− | ! | + | !im. gen. m sg. |
− | | | + | | ber'''om'''i |
− | |||
|} | |} | ||
| | | | ||
{| class="wikitable" style="text-align:center" | {| class="wikitable" style="text-align:center" | ||
− | |+'' | + | |+ ''bered''<br>"nieść" |
+ | !3. sg | ||
+ | |ber'''ond''' | ||
|- | |- | ||
− | ! | + | !im. nom. m sg. |
− | + | | ber'''oms''' | |
− | |||
|- | |- | ||
− | ! | + | !im. gen. m sg. |
− | | | + | | ber'''om'''ī |
− | | | + | |} |
+ | | | ||
+ | |} | ||
+ | |||
+ | ==== Imiesłów bierny czasu przeszłego niedokonanego ==== | ||
+ | |||
+ | ==== Imiesłów bierny czasu przeszłego dokonanego ==== | ||
+ | Imiesłów bierny czasu przeszłego dokonanego tworzy się za pomocą sufiksu -'''d'''-. | ||
+ | {| | ||
+ | | | ||
+ | {| class="wikitable" style="text-align:center" | ||
+ | |+ ''bered''<br>"nieść" | ||
+ | !im. nom. m sg. | ||
+ | | ber'''oz''' | ||
|- | |- | ||
− | ! | + | !im. gen. m sg. |
− | + | | ber'''od'''i | |
− | |||
− | |||
− | |||
− | | | ||
− | |||
|} | |} | ||
| | | | ||
{| class="wikitable" style="text-align:center" | {| class="wikitable" style="text-align:center" | ||
− | |+'' | + | |+ ''bered''<br>"nieść" |
|- | |- | ||
− | ! | + | !im. nom. m sg. |
− | + | | ber'''ots''' | |
− | |||
|- | |- | ||
− | ! | + | !im. gen. m sg. |
− | + | | ber'''od'''ī | |
− | + | |} | |
− | + | | | |
− | |||
− | | | ||
− | |||
− | | | ||
− | |||
− | |||
− | | | ||
|} | |} | ||
+ | |||
+ | === Tryb oznajmujący === | ||
+ | Czasowniki w czasie teraźniejszym odmieniają się tak przez osoby, liczby, strony i czasy. | ||
+ | |||
+ | ==== Strona czynna ==== | ||
+ | W stronie czynnej występują cztery formy czasowe: | ||
+ | *czas teraźniejszy; | ||
+ | *czas przyszły; | ||
+ | *czas przeszły dokonany; | ||
+ | *czas przeszły niedokonany. | ||
+ | Formy strony czynnej tworzone są za pomocą fleksji. | ||
+ | |||
+ | ===== Czas teraźniejszy ===== | ||
+ | {| | ||
| | | | ||
{| class="wikitable" style="text-align:center" | {| class="wikitable" style="text-align:center" | ||
− | |+'' | + | |+''bered''<br> "nieść" |
|- | |- | ||
!Prs. | !Prs. | ||
Linia 1698: | Linia 1760: | ||
|- | |- | ||
! 1. | ! 1. | ||
− | | | + | | ber'''y''' |
− | | | + | | ber'''oniss''' |
|- | |- | ||
! 2. | ! 2. | ||
− | | | + | | ber'''es''' |
− | | | + | | ber'''ede''' |
|- | |- | ||
! 3. | ! 3. | ||
− | | | + | | ber'''et''' |
− | | | + | | ber'''ond''' |
|} | |} | ||
| | | | ||
{| class="wikitable" style="text-align:center" | {| class="wikitable" style="text-align:center" | ||
− | |+'' | + | |+''binad''<br> "gryźć" |
|- | |- | ||
!Prs. | !Prs. | ||
Linia 1718: | Linia 1780: | ||
|- | |- | ||
! 1. | ! 1. | ||
− | | | + | | bina'''ff''' |
− | | | + | | bina'''niss''' |
|- | |- | ||
! 2. | ! 2. | ||
− | | | + | | bina'''s''' |
− | | | + | | bina'''de''' |
|- | |- | ||
! 3. | ! 3. | ||
− | | | + | | bina'''t''' |
− | | | + | | bina'''nd''' |
|} | |} | ||
− | |||
− | |||
− | |||
| | | | ||
{| class="wikitable" style="text-align:center" | {| class="wikitable" style="text-align:center" | ||
− | |+'' | + | |+''gnowdd ''<br> "wiedzieć" |
|- | |- | ||
!Prs. | !Prs. | ||
Linia 1741: | Linia 1800: | ||
|- | |- | ||
! 1. | ! 1. | ||
− | | | + | | gnow'''ff''' |
− | | | + | | gnow'''niss''' |
|- | |- | ||
! 2. | ! 2. | ||
− | | | + | | gnow'''s''' |
− | | | + | | gnow'''de''' |
|- | |- | ||
! 3. | ! 3. | ||
− | | | + | | gnow'''t''' |
− | | | + | | gnow'''nd''' |
|} | |} | ||
| | | | ||
{| class="wikitable" style="text-align:center" | {| class="wikitable" style="text-align:center" | ||
− | |+'' | + | |+''tuvidd ''<br> "tworzyć" |
|- | |- | ||
!Prs. | !Prs. | ||
Linia 1761: | Linia 1820: | ||
|- | |- | ||
! 1. | ! 1. | ||
− | | | + | | tuvi'''fh''' |
− | | | + | | tuvi'''nhiss''' |
|- | |- | ||
! 2. | ! 2. | ||
− | | | + | | tuvi'''ss''' |
− | | | + | | tuvi'''dde''' |
|- | |- | ||
! 3. | ! 3. | ||
− | | | + | | tuvi'''th''' |
− | | | + | | tuvi'''ndd''' |
|} | |} | ||
| | | | ||
{| class="wikitable" style="text-align:center" | {| class="wikitable" style="text-align:center" | ||
− | |+'' | + | |+''lwnqwdd ''<br> "zostawić" |
|- | |- | ||
!Prs. | !Prs. | ||
Linia 1781: | Linia 1840: | ||
|- | |- | ||
! 1. | ! 1. | ||
− | | | + | | lwnqw'''fh''' |
− | | | + | | lwnqw'''nhiss''' |
|- | |- | ||
! 2. | ! 2. | ||
− | | | + | | lwnqw'''ss''' |
− | | | + | | lwnqw'''dde''' |
|- | |- | ||
! 3. | ! 3. | ||
− | | | + | | lwnqw'''th''' |
− | | | + | | lwnqw'''ndd''' |
|} | |} | ||
| | | | ||
{| class="wikitable" style="text-align:center" | {| class="wikitable" style="text-align:center" | ||
− | |+'' | + | |+''owggedord ''<br> "bać się" |
|- | |- | ||
!Prs. | !Prs. | ||
Linia 1801: | Linia 1860: | ||
|- | |- | ||
! 1. | ! 1. | ||
− | | | + | | owgg'''irr''' |
− | | | + | | owggedom'''niss''' |
|- | |- | ||
! 2. | ! 2. | ||
− | | | + | | owggedar'''s''' |
− | | | + | | owggedar'''de''' |
|- | |- | ||
! 3. | ! 3. | ||
− | | | + | | owggedar'''t''' |
− | | | + | | owggedar'''ond''' |
+ | |} | ||
+ | | | ||
|} | |} | ||
+ | {| | ||
| | | | ||
{| class="wikitable" style="text-align:center" | {| class="wikitable" style="text-align:center" | ||
− | |+'' | + | |+''bered''<br> "nieść" |
|- | |- | ||
!Prs. | !Prs. | ||
Linia 1821: | Linia 1883: | ||
|- | |- | ||
! 1. | ! 1. | ||
− | | | + | | ber'''ī''' |
− | | | + | | ber'''onīs''' |
|- | |- | ||
! 2. | ! 2. | ||
− | | | + | | ber'''es''' |
− | | | + | | ber'''ede''' |
|- | |- | ||
! 3. | ! 3. | ||
− | | | + | | ber'''et''' |
− | | | + | | ber'''ond''' |
|} | |} | ||
| | | | ||
{| class="wikitable" style="text-align:center" | {| class="wikitable" style="text-align:center" | ||
− | |+'' | + | |+''binad''<br> "gryźć" |
|- | |- | ||
!Prs. | !Prs. | ||
Linia 1841: | Linia 1903: | ||
|- | |- | ||
! 1. | ! 1. | ||
− | | | + | | bina'''f''' |
− | | | + | | bina'''nīs''' |
|- | |- | ||
! 2. | ! 2. | ||
− | | | + | | bina'''s''' |
− | | | + | | bina'''de''' |
|- | |- | ||
! 3. | ! 3. | ||
− | | | + | | bina'''t''' |
− | | | + | | bina'''nd''' |
|} | |} | ||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
| | | | ||
{| class="wikitable" style="text-align:center" | {| class="wikitable" style="text-align:center" | ||
− | |+'' | + | |+''gnōd''<br> "wiedzieć" |
|- | |- | ||
!Prs. | !Prs. | ||
Linia 1867: | Linia 1923: | ||
|- | |- | ||
! 1. | ! 1. | ||
− | | | + | | gnō'''f''' |
− | | | + | | gnō'''nīs''' |
|- | |- | ||
! 2. | ! 2. | ||
− | | | + | | gnō'''s''' |
− | | | + | | gnō'''de''' |
|- | |- | ||
! 3. | ! 3. | ||
− | | | + | | gnō'''t''' |
− | | | + | | gnō'''nd''' |
|} | |} | ||
| | | | ||
{| class="wikitable" style="text-align:center" | {| class="wikitable" style="text-align:center" | ||
− | |+'' | + | |+''tuvīd''<br> "tworzyć" |
|- | |- | ||
!Prs. | !Prs. | ||
Linia 1887: | Linia 1943: | ||
|- | |- | ||
! 1. | ! 1. | ||
− | | | + | | tuvī'''f''' |
− | | | + | | tuvī'''nīs''' |
|- | |- | ||
! 2. | ! 2. | ||
− | | | + | | tuvī'''s''' |
− | | | + | | tuvī'''de''' |
|- | |- | ||
! 3. | ! 3. | ||
− | | | + | | tuvī'''t''' |
− | | | + | | tuvī'''nd''' |
|} | |} | ||
| | | | ||
− | + | {| class="wikitable" style="text-align:center" | |
− | + | |+''lʉnkʷʉ̄d''<br> "zostawić" | |
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | {| class="wikitable" style="text-align:center" | ||
− | |+'' | ||
|- | |- | ||
!Prs. | !Prs. | ||
Linia 1913: | Linia 1963: | ||
|- | |- | ||
! 1. | ! 1. | ||
− | | | + | | lʉnkʷʉ̄'''f''' |
− | | | + | | lʉnkʷʉ̄'''nīs''' |
|- | |- | ||
! 2. | ! 2. | ||
− | | | + | | lʉnkʷʉ̄'''s''' |
− | | | + | | lʉnkʷʉ̄'''de''' |
|- | |- | ||
! 3. | ! 3. | ||
− | | | + | | lʉnkʷʉ̄'''t''' |
− | | | + | | lʉnkʷʉ̄'''nd''' |
|} | |} | ||
| | | | ||
{| class="wikitable" style="text-align:center" | {| class="wikitable" style="text-align:center" | ||
− | |+'' | + | |+''ōjedord''<br> "bać się" |
|- | |- | ||
!Prs. | !Prs. | ||
Linia 1933: | Linia 1983: | ||
|- | |- | ||
! 1. | ! 1. | ||
− | | | + | | ōj'''īr''' |
− | | | + | | ōjedom'''nīs''' |
|- | |- | ||
! 2. | ! 2. | ||
− | | | + | | ōjedar'''s''' |
− | | | + | | ōjedar'''de''' |
|- | |- | ||
! 3. | ! 3. | ||
− | | | + | | ōjedar'''t''' |
− | | | + | | ōjedar'''ond''' |
|} | |} | ||
| | | | ||
|} | |} | ||
− | |||
− | ===== Czas | + | ===== Czas przyszły ===== |
− | Czas | + | Czas przyszły, inaczej niż inne formy czasowe, charakteryzuje się reduplikacją rdzeni czasowników. Początkowo miało to miejsce tylko przy czasownikach e- i a-tematycznych, ale rozprzestrzeniło się to tez na inne typy czasowników (przy czym nie dochodzi jednak do redukcji głównej sylaby, a po prostu powtórzenie sylaby lub jej części w formie krótkiej). Jeżeli czasownik rozpoczyna się samogłoski, to dochodzi do wypełnienia rozziewu za pomocą spółgłoski /h/, np. '''elōd''' "zyskać", ale ''heh(e)lōt'' "zyska". |
{| | {| | ||
| | | | ||
Linia 1960: | Linia 2009: | ||
|- | |- | ||
! 1. | ! 1. | ||
− | | | + | | bibr'''jōn''' |
− | | | + | | bibr'''jōnīs''' |
|- | |- | ||
! 2. | ! 2. | ||
− | | | + | | bibr'''jōs''' |
− | | | + | | bibr'''jōde''' |
|- | |- | ||
! 3. | ! 3. | ||
− | | | + | | bibr'''jōt''' |
− | | | + | | bibr'''jōnd''' |
|} | |} | ||
| | | | ||
Linia 1980: | Linia 2029: | ||
|- | |- | ||
! 1. | ! 1. | ||
− | | | + | | gnagn'''ōn''' |
− | | | + | | gnagn'''ōnīs''' |
|- | |- | ||
! 2. | ! 2. | ||
− | | | + | | gnagn'''ōs''' |
− | | | + | | gnagn'''ōde''' |
|- | |- | ||
! 3. | ! 3. | ||
− | | | + | | gnagn'''ōt''' |
− | | | + | | gnagn'''ōnd''' |
+ | |} | ||
+ | | | ||
|} | |} | ||
+ | |||
+ | ===== Czas przeszły dokonany ===== | ||
+ | Czas przeszły dokonany opisuje zdarzenia przeszłe, które mają zakończony charakter, lub w wyniku których doszło do zmiany stanu. | ||
+ | {| | ||
| | | | ||
+ | {| class="wikitable" style="text-align:center" | ||
+ | |+''bered''<br>"nieść" | ||
+ | |- | ||
+ | !Prs. | ||
+ | !Sg | ||
+ | !Pl | ||
+ | |- | ||
+ | ! 1. | ||
+ | | bertsī | ||
+ | | bertsonīs | ||
+ | |- | ||
+ | ! 2. | ||
+ | | bertses | ||
+ | | bertsede | ||
+ | |- | ||
+ | ! 3. | ||
+ | | bertst | ||
+ | | bertsond | ||
|} | |} | ||
+ | | | ||
+ | {| class="wikitable" style="text-align:center" | ||
+ | |+''gnōd''<br>"wiedzieć" | ||
+ | |- | ||
+ | !Prs. | ||
+ | !Sg | ||
+ | !Pl | ||
+ | |- | ||
+ | ! 1. | ||
+ | | gnōtsī | ||
+ | | gnōtsonīs | ||
+ | |- | ||
+ | ! 2. | ||
+ | | gnōtses | ||
+ | | gnōtsede | ||
+ | |- | ||
+ | ! 3. | ||
+ | | gnōtst | ||
+ | | gnōtsond | ||
+ | |} | ||
+ | | | ||
+ | |} | ||
+ | Końcówka trzeciej osoby liczby pojedynczej -'''tst''' realizowana jest zawsze jako /ts͡/. | ||
+ | |||
+ | ===== Czas przeszły niedokonany ===== | ||
+ | Czas przeszły niedokonany (też ''imperfekt'') opisuje zdarzenia przeszłe, które trwały pewien czas, lub są tłem innego zdarzenia. | ||
+ | {| | ||
+ | | | ||
+ | {| class="wikitable" style="text-align:center" | ||
+ | |+''bered''<br>"nieść" | ||
+ | |- | ||
+ | !Prs. | ||
+ | !Sg | ||
+ | !Pl | ||
+ | |- | ||
+ | ! 1. | ||
+ | | bere'''m''' | ||
+ | | bere'''mets''' | ||
+ | |- | ||
+ | ! 2. | ||
+ | | bere'''des''' | ||
+ | | bere'''swets''' | ||
+ | |- | ||
+ | ! 3. | ||
+ | | bere | ||
+ | | bere'''ndets''' | ||
+ | |} | ||
+ | | | ||
+ | {| class="wikitable" style="text-align:center" | ||
+ | |+''gnōd''<br>"wiedzieć" | ||
+ | |- | ||
+ | !Prs. | ||
+ | !Sg | ||
+ | !Pl | ||
+ | |- | ||
+ | ! 1. | ||
+ | | gnō'''m''' | ||
+ | | gnō'''mets''' | ||
+ | |- | ||
+ | ! 2. | ||
+ | | gnō'''des''' | ||
+ | | gnō'''swets''' | ||
+ | |- | ||
+ | ! 3. | ||
+ | | gnō | ||
+ | | gnō'''ndets''' | ||
+ | |} | ||
+ | | | ||
+ | |} | ||
+ | |||
+ | === Tryb łączący === | ||
+ | |||
+ | === Tryb rozkazujący === | ||
+ | Tryb rozkazujący | ||
+ | {| | ||
+ | | | ||
+ | {| class="wikitable" style="text-align:center" | ||
+ | |+''bered''<br> "nieść" | ||
+ | |- | ||
+ | !Prs. | ||
+ | !Sg | ||
+ | !Pl | ||
+ | |- | ||
+ | ! 1. | ||
+ | | ber'''ifh'''! | ||
+ | | ber'''inniss'''! | ||
+ | |- | ||
+ | ! 2. | ||
+ | | ber'''y'''! | ||
+ | | ber'''idde'''! | ||
+ | |- | ||
+ | ! 3. | ||
+ | | ber'''itt'''! | ||
+ | | ber'''indd'''! | ||
+ | |} | ||
+ | | | ||
+ | {| class="wikitable" style="text-align:center" | ||
+ | |+''gnowdd ''<br> "wiedzieć" | ||
+ | |- | ||
+ | !Prs. | ||
+ | !Sg | ||
+ | !Pl | ||
+ | |- | ||
+ | ! 1. | ||
+ | | gnow'''ff'''! | ||
+ | | gnow'''niss'''! | ||
+ | |- | ||
+ | ! 2. | ||
+ | | gnow! | ||
+ | | gnow'''de'''! | ||
+ | |- | ||
+ | ! 3. | ||
+ | | gnow'''t'''! | ||
+ | | gnow'''nd'''! | ||
+ | |} | ||
+ | | | ||
+ | |} | ||
+ | |||
+ | {| | ||
+ | | | ||
+ | {| class="wikitable" style="text-align:center" | ||
+ | |+''bered''<br> "nieść" | ||
+ | |- | ||
+ | !Prs. | ||
+ | !Sg | ||
+ | !Pl | ||
+ | |- | ||
+ | ! 1. | ||
+ | | ber'''īf'''! | ||
+ | | ber'''īnīs'''! | ||
+ | |- | ||
+ | ! 2. | ||
+ | | ber'''ī'''! | ||
+ | | ber'''īde'''! | ||
+ | |- | ||
+ | ! 3. | ||
+ | | ber'''īt'''! | ||
+ | | ber'''īnd'''! | ||
+ | |} | ||
+ | | | ||
+ | {| class="wikitable" style="text-align:center" | ||
+ | |+''gnōd''<br> "wiedzieć" | ||
+ | |- | ||
+ | !Prs. | ||
+ | !Sg | ||
+ | !Pl | ||
+ | |- | ||
+ | ! 1. | ||
+ | | gnō'''f'''! | ||
+ | | gnō'''nīs'''! | ||
+ | |- | ||
+ | ! 2. | ||
+ | | gnō! | ||
+ | | gnō'''de'''! | ||
+ | |- | ||
+ | ! 3. | ||
+ | | gnō'''t'''! | ||
+ | | gnō'''nd'''! | ||
+ | |} | ||
+ | | | ||
+ | |} | ||
+ | |||
+ | = Przykładowy tekst = | ||
+ | == Voveso in mori == | ||
+ | {| | ||
+ | | | ||
+ | {| class="wikitable" style="text-align:left" | ||
+ | |+Albioński | ||
+ | !Gwuwesy mori | ||
+ | |- | ||
+ | | | ||
+ | <br>Gwuwesy mori mewon gwannon | ||
+ | <br>Gweazonddo gwwnto cammand mewon gwernhon | ||
+ | <br>Qe con qugwon hwefon | ||
+ | <br>Sdubnend mewin monin. | ||
+ | <br> | ||
+ | <br>Eitaff ton, mewe glenne! | ||
+ | <br>Eitaff ton, twsa tunna! | ||
+ | <br>Gwuwesy mori mewon gwannon | ||
+ | |} | ||
+ | | | ||
+ | {| class="wikitable" style="text-align:left" | ||
+ | |+Galijski | ||
+ | !Voveso in mori | ||
+ | |- | ||
+ | | | ||
+ | <br>Voveso in mori mon vandas | ||
+ | <br>Veidos ventos cambon mon verno | ||
+ | <br>Et con papon lomnen | ||
+ | <br>Luxtodos imon siraxta | ||
+ | <br> | ||
+ | <br>Suouelo, imon oro | ||
+ | <br>Suouelo, tauson tunda | ||
+ | <br>Voveso in mori mon vandas | ||
+ | |} | ||
+ | | | ||
+ | {| class="wikitable" style="text-align:left" | ||
+ | |+Polski | ||
+ | !Tonę w morzu mych łez | ||
+ | |- | ||
+ | | | ||
+ | <br>Tonę w morzu mych łez. | ||
+ | <br>Wyjące wiatry szarpią mój maszt | ||
+ | <br>I z każdym ruchem. | ||
+ | <br>Pogłębiają moje tęsknoty | ||
+ | <br> | ||
+ | <br>Witaj, mój brzegu. | ||
+ | <br>Witaj, cicha falo. | ||
+ | <br>Tonę w morzu mych łez | ||
+ | |} | ||
+ | | | ||
+ | |} | ||
+ | |||
+ | {| class="wikitable" style="text-align:left" | ||
+ | |+Albioński<br>(zapis albioński) | ||
+ | ![[Plik:Ggom.PNG]][[Plik:Wmi.PNG]][[Plik:Umi.PNG]][[Plik:Wmi.PNG]][[Plik:Emi.PNG]][[Plik:Smi.PNG]][[Plik:Ymi.PNG]] [[Plik:Mmi.PNG]][[Plik:Omi.PNG]][[Plik:Rmi.PNG]][[Plik:Imi.PNG]] | ||
+ | |- | ||
+ | | | ||
+ | <br>[[Plik:Ggom.PNG]][[Plik:Wmi.PNG]][[Plik:Umi.PNG]][[Plik:Wmi.PNG]][[Plik:Emi.PNG]][[Plik:Smi.PNG]][[Plik:Ymi.PNG]] [[Plik:Mmi.PNG]][[Plik:Omi.PNG]][[Plik:Rmi.PNG]][[Plik:Imi.PNG]] [[Plik:Mmi.PNG]][[Plik:Emi.PNG]][[Plik:Wmi.PNG]][[Plik:Omi.PNG]][[Plik:Nmi.PNG]] [[Plik:Gmi.PNG]][[Plik:Wmi.PNG]][[Plik:Ami.PNG]][[Plik:Nmi.PNG]][[Plik:Nmi.PNG]][[Plik:Omi.PNG]][[Plik:Nmi.PNG]] | ||
+ | <br>[[Plik:Ggom.PNG]][[Plik:Wmi.PNG]][[Plik:Emi.PNG]][[Plik:Ami.PNG]][[Plik:Zmi.PNG]][[Plik:Omi.PNG]][[Plik:Nmi.PNG]][[Plik:Dmi.PNG]][[Plik:Dmi.PNG]][[Plik:Omi.PNG]] [[Plik:Gmi.PNG]][[Plik:Wmi.PNG]][[Plik:Wmi.PNG]][[Plik:Nmi.PNG]][[Plik:Tmi.PNG]][[Plik:Omi.PNG]] [[Plik:Cmi.PNG]][[Plik:Ami.PNG]][[Plik:Mmi.PNG]][[Plik:Mmi.PNG]][[Plik:Ami.PNG]][[Plik:Nmi.PNG]][[Plik:Dmi.PNG]] [[Plik:Mmi.PNG]][[Plik:Emi.PNG]][[Plik:Wmi.PNG]][[Plik:Omi.PNG]][[Plik:Nmi.PNG]] [[Plik:Gmi.PNG]][[Plik:Wmi.PNG]][[Plik:Emi.PNG]][[Plik:Rmi.PNG]][[Plik:Nmi.PNG]][[Plik:Hmi.PNG]][[Plik:Omi.PNG]][[Plik:Nmi.PNG]] | ||
+ | <br>[[Plik:Qgom.PNG]][[Plik:Emi.PNG]] [[Plik:Cmi.PNG]][[Plik:Omi.PNG]][[Plik:Nmi.PNG]] [[Plik:Qmi.PNG]][[Plik:Umi.PNG]][[Plik:Gmi.PNG]][[Plik:Wmi.PNG]][[Plik:Omi.PNG]][[Plik:Nmi.PNG]] [[Plik:Hmi.PNG]][[Plik:Wmi.PNG]][[Plik:Emi.PNG]][[Plik:Fmi.PNG]][[Plik:Omi.PNG]][[Plik:Nmi.PNG]] | ||
+ | <br>[[Plik:Sgom.PNG]][[Plik:Dmi.PNG]][[Plik:Umi.PNG]][[Plik:Bmi.PNG]][[Plik:Nmi.PNG]][[Plik:Emi.PNG]][[Plik:Nmi.PNG]][[Plik:Dmi.PNG]] [[Plik:Mmi.PNG]][[Plik:Emi.PNG]][[Plik:Wmi.PNG]][[Plik:Imi.PNG]][[Plik:Nmi.PNG]] [[Plik:Mmi.PNG]][[Plik:Omi.PNG]][[Plik:Nmi.PNG]][[Plik:Imi.PNG]][[Plik:Nmi.PNG]]. | ||
+ | <br> | ||
+ | <br>[[Plik:Egom.PNG]][[Plik:Imi.PNG]][[Plik:Tmi.PNG]][[Plik:Ami.PNG]][[Plik:Fmi.PNG]][[Plik:Fmi.PNG]] [[Plik:Tmi.PNG]][[Plik:Omi.PNG]][[Plik:Nmi.PNG]], [[Plik:Mmi.PNG]][[Plik:Emi.PNG]][[Plik:Wmi.PNG]][[Plik:Emi.PNG]] [[Plik:Gmi.PNG]][[Plik:Lmi.PNG]][[Plik:Emi.PNG]][[Plik:Nmi.PNG]][[Plik:Nmi.PNG]][[Plik:Emi.PNG]]! | ||
+ | <br>[[Plik:Egom.PNG]][[Plik:Imi.PNG]][[Plik:Tmi.PNG]][[Plik:Ami.PNG]][[Plik:Fmi.PNG]][[Plik:Fmi.PNG]] [[Plik:Tmi.PNG]][[Plik:Omi.PNG]][[Plik:Nmi.PNG]], [[Plik:Tmi.PNG]][[Plik:Wmi.PNG]][[Plik:Smi.PNG]][[Plik:Ami.PNG]] [[Plik:Tmi.PNG]][[Plik:Umi.PNG]][[Plik:Nmi.PNG]][[Plik:Nmi.PNG]][[Plik:Ami.PNG]]! | ||
+ | <br>[[Plik:Ggom.PNG]][[Plik:Wmi.PNG]][[Plik:Umi.PNG]][[Plik:Wmi.PNG]][[Plik:Emi.PNG]][[Plik:Smi.PNG]][[Plik:Ymi.PNG]] [[Plik:Mmi.PNG]][[Plik:Omi.PNG]][[Plik:Rmi.PNG]][[Plik:Imi.PNG]] [[Plik:Mmi.PNG]][[Plik:Emi.PNG]][[Plik:Wmi.PNG]][[Plik:Omi.PNG]][[Plik:Nmi.PNG]] [[Plik:Gmi.PNG]][[Plik:Wmi.PNG]][[Plik:Ami.PNG]][[Plik:Nmi.PNG]][[Plik:Nmi.PNG]][[Plik:Omi.PNG]][[Plik:Nmi.PNG]] | ||
+ | |} | ||
+ | |||
+ | == Pójdę między... == | ||
+ | {| | ||
+ | | | ||
+ | {| class="wikitable" style="text-align:left" | ||
+ | |+Albioński | ||
+ | !Hihdyonn enrhe... | ||
+ | |- | ||
+ | | | ||
+ | Crynzond blowdas wch Tuwi gwuli | ||
+ | <br>Ceanye Amrante ech Leifesi | ||
+ | <br>Gwwnn agamamon enrhe afonofis | ||
+ | <br>Gwestiztond nugwwgas scowlas | ||
+ | <br> | ||
+ | <br>Hihdyonn enrhe alisafis | ||
+ | <br>Hihdyonn enrhe crwwafis | ||
+ | <br> | ||
+ | <br>Amya lockscet gwuwl anne | ||
+ | <br>Qei seggedes tafawuwunon | ||
+ | <br>Zowff gwerboz | ||
+ | <br> | ||
+ | <br>Hihdyonn enrhe darufis | ||
+ | <br>Hihdyonn enrhe haligofis | ||
+ | <br> | ||
+ | <br>Helzy gwelon | ||
+ | <br>Hihlyonn qe nescon | ||
+ | <br>Bidu gwaniddon olwe | ||
+ | <br>Na dowdlyoth me o Tw | ||
+ | |} | ||
+ | | | ||
+ | {| class="wikitable" style="text-align:left" | ||
+ | |+Polski | ||
+ | !Pójdę między... | ||
+ | |- | ||
+ | | | ||
+ | Zwiędły kwiaty na Twym grobie | ||
+ | <br>Piękna Stokrotko z Gór | ||
+ | <br>Biel kamieni pośród rzek | ||
+ | <br>Pochłonęły nocne cienie | ||
+ | <br> | ||
+ | <br>Pójdę między olchy | ||
+ | <br>Pójdę między wrzosy | ||
+ | <br> | ||
+ | <br>Choć pada światło tam | ||
+ | <br>Gdzie siałaś spojrzenie | ||
+ | <br>Stoję oślepiony | ||
+ | <br> | ||
+ | <br>Pójdę między dęby | ||
+ | <br>Pójdę między wierzby | ||
+ | <br> | ||
+ | <br>Odjąłem wzrok | ||
+ | <br>Odejmę i życie | ||
+ | <br>Świat skruszony w pył | ||
+ | <br>Nie oddzieli mnie od Ciebie | ||
+ | |} | ||
+ | | | ||
+ | |} | ||
+ | |||
+ | == Kwiat Ettariel == | ||
+ | {| | ||
+ | | | ||
+ | {| class="wikitable" style="text-align:left" | ||
+ | |+Albioński | ||
+ | !Blowda Ettaryelyas | ||
+ | |- | ||
+ | | | ||
+ | <br>Gwenodd Te, hinn etsit bidws mewi ardis | ||
+ | <br>Gwiche Ettaryele! | ||
+ | <br>Gaded mochy damy gweizwwunon mwnin | ||
+ | <br>Qe hwdin blowdin | ||
+ | <br>Gweness deicktun tuwi qe mennu | ||
+ | <br>Drucktufis gwlicktess samaly con gwannin argantoms. | ||
+ | |} | ||
+ | | | ||
+ | {| class="wikitable" style="text-align:left" | ||
+ | |+Polski | ||
+ | !Kwiat Ettariel | ||
+ | |- | ||
+ | | | ||
+ | <br>Miłować ciebie, to jest życia mego cel | ||
+ | <br>Nadobna Ettariel | ||
+ | <br>Zachować tedy pozwól wspomnień skarb | ||
+ | <br>I czarodziejski kwiat | ||
+ | <br>Miłości zakład twej i znak | ||
+ | <br>Kroplami rosy niby łzami posrebrzony. | ||
+ | |} | ||
+ | | | ||
+ | |} | ||
+ | |||
[[Kategoria:Użytkownik:Henryk Pruthenia]][[Kategoria:Adnata]] | [[Kategoria:Użytkownik:Henryk Pruthenia]][[Kategoria:Adnata]] |
Aktualna wersja na dzień 13:51, 18 sty 2019
Język albioński Eackti albynsa [ˈjaχtiː ˈalbiːnsa] | |
---|---|
Sposoby zapisu: | Łacińskie, śmieszne celtyckie? |
Typologia: | Fleksyjny VSO |
Faktycznie | |
Utworzenie: | Henryk Pruthenia w 2018 |
W Adnacie | |
Używany w : | brak |
Klasyfikacja: | j. celtyckie
|
Lista conlangów |
Zobacz też słownik tego języka. |
Język albioński - język używany w Adnacie.
Pokrewieństwo językowe
Język albioński jest językiem celtyckim, który powstał w wyniku powolnej ewolucji z tego języka. Ze względu na zachowanie praceltyckiego *kʷ, np. qefra (qeffra) "cztery", j. albioński przynależy do parafiletycznej grupy języków q-celtyckich. Wiele innowacji fonetycznych, a także fleksyjnych, j. albioński dzieli z językami brytońskimi; jednak nie dzieli wielu wczesnych i znaczących innowacji wspólnych dla wszystkich języków brytońskich, przez co postuluje się jedynie swojego rodzaju ligę językową dla tych języków.
Zmiany językowe
Procesy fonetyczne
- VbV, VdV, VgV > VvV, VðV, VɣV
- ɣ > j
- VkV, VtV > VgV, VdV
- bb, dd, gg > b, d, g
- ɸ-, -ɸ- > 0
- ll > l
- VmV > VvV
- VmbV > VmmV
- VCmV > VmV
- nd > nn
- -pp- > -f-
- kk, tt > x, θ
- w- > ɣw- > gw-
- -j > -ð
- sr- > fr-
- str- > θr
- -sr-, -str- > ðr, θr
- r- > r̥
- rG > rG
- rC > r̥C
- s- > h-
- sl-, sm-, sn- > l-, m-, n-
- sɸ > f
- -m > -n
- wC > hC
- ds, dz > ðð
- θ, ð > h, dz
- st > ts
- ū > ī
- ā > ō
- au, ou, oi > ʉ̄
- ei > ē
- ai > ē̥
- ē̥ > ā
- przeniesienie akcentu na pierwszą długą samogłoskę, lub pierwszą sylabę zamkniętą, lub na pierwszą sylabę;
- _i, {w, kʷ, gʷ) > ʉ
- i_ {w} > ʉ
- _ī, {w, kʷ, gʷ) > ʉ̄
- ī_ {w} > ʉ̄
- u_ {w} > ʉ
- _o, {w, kʷ, gʷ) > u
- o_ {w} > u
- _ō, {w, kʷ, gʷ, f, v, b) > ū
- ō_ {w} > ū
Zmiany morfologiczne
- wygłosowe -ā dla ā-tematów uległo skróceniu;
- przyjęcie przez celownik liczby podwójnej i mnogiej formy narzędnika;
- zanik ablatywu i narzędnika;
- wypadnięcie końcówki -os o-tematów.
Dźwięki
Samogłoski
Przednie | Centralne | Tylne | |
---|---|---|---|
Przymknięte | i ī | ʉ ʉ̄ | u ū |
Średnie | e ē | o ō | |
Otwarte | a ā |
Spółgłoski
Dwu- wargowe |
Dziąsłowe | Tylno- językowa. |
Języczkowe | Krtaniowe | |||
---|---|---|---|---|---|---|---|
Nielab. | Labial. | ||||||
Nosowe | m | n | |||||
Zwarte | Bezdźwięczne | t | k | kʷ | |||
Dźwięczne | b | d | g | gʷ | |||
Zwarto- szczelinowe |
Bezdźwięczne | ts͡ | |||||
Dźwięczne | d͡z | ||||||
Szczelinowe | Bezdźwięczne | f | s | χ | h | ||
Dźwięczne | v | ||||||
Boczne | l | ||||||
Drżące | Bezdźwięczne | r̥ | |||||
Dźwięczne | r | ||||||
Półotwarte | w | j¹ |
- ¹ spółgłoska /j/ pomiędzy samogłoskami i w nagłosie wyrazu często przyjmuje postać /ʝ/, a po spółgłoskach, w zależności od dźwięczności /ç/ lub /ʝ/.
Akcent
W języku albiońskim akcent pada na pierwszą sylabę wyrazu. Możliwe jest też, by akcent padał na pierwszą ciężką sylabę (to jest z długą samogłoską, lub sylabę zamkniętą), o ile nie jest to sylaba wygłosowa.
Zapis
Pismo albiońskie
Pismo albiońskie jest pismem alfabetycznym. Składa się z 24 znaków, z czego każdy znak występuje w formie wielkiej i małej.
A |
B |
C |
D |
R |
F |
G |
H |
I |
K |
L |
M |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
a |
b |
c |
d |
e |
f |
g |
h |
i |
k |
l |
m |
N |
O |
P |
Q |
R |
S |
T |
U |
V |
W |
Y |
Z |
n |
o |
p |
q |
r |
s |
t |
u |
v |
w |
y |
z |
Znaku "v" czasami używa się zamiast "f" na zachodzie.
Zapis łaciński
Ważną cechę pisma albiońskiego jest nierozróżnianie długich i krótkich samogłosek poza sylabą akcentowaną za pomocą znaków dla samogłosek. Zamiast tego stosuje się formę podwojoną spółgłoski po samogłosce długiej; w wygłosie słowa samogłoski krótkie i długie nie rozróżniają się w ogóle (choć czasami, jeżeli następujący wyraz zaczyna się od spółgłoski, to może zostać ona zapisana w formie podwójnej). Jeżeli po długiej samogłosce występuje zbitka NC, to długość samogłoski zaznacza się na obstruencie.
Dźwięk | Zapis | |
---|---|---|
Forma pojedyncza |
Forma podwójna | |
b | b | bb |
t | t | th |
d | d | dd |
k | c | ck |
g | g | gg |
kʷ | q | |
gʷ | gw | ggw |
f | ff | fh |
fC | ||
ffG | ||
v | f | fb |
fbC | ||
fG | ||
s | s | ss |
χ | ch | cch |
ckC | ||
h | h | hh |
ts | z | zt |
-st- | ||
dz | z | ddh |
dhC | ||
dhG | ||
m | mm | mh |
n | nn | nh |
l | l | ll |
r | r | rr |
r̥ | rh | rrh |
rCh | ||
j | i | ggh |
-gg | ||
VggV | ||
dla CjV różne kombinacje | ||
VgC | ||
VgG | ||
w | w | ww |
Dźwięk | Akcentowana | Nieakcentowana | |||
---|---|---|---|---|---|
V | (C)jV | V | CjV | ||
i | i | i | i | i | i |
ī | y | y | |||
u | u | u | eu | u | yu |
ū | uw | euw | |||
e | e | e | ee | e | ye |
ē | ei | iey | |||
o | o | o | eo | o | yo |
ō | ow | eou | |||
a | a | a | ay | a | ya |
ā | ea | eay | |||
ʉ | ʉ | w | ew | w | yw |
ʉ̄ | w | ew |
Gramatyka
Zaimek
|
|
|
|
Rzeczownik
O-tematowa
|
|
|
|
Ā-tematowa
|
|
|
|
|
|
I-tematowa
|
|
|
|
U-tematowe
|
|
|
|
Spółgłoskowa
|
|
|
Przypadek | król | druid, czarodziej |
róg (bitewny) |
przyjaciel | dom | rzeka | imię | kamień | ojciec | matka |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Nom. | r̥īxs | drʉwʉts | karnuxs | karants | tej | avī | aman | agam | adī | mōdī |
Acc. | r̥ījan | drʉwʉdzan | karnugan | karantan | tejesan | avonan | amananan | agamaman | ahr̥an | mōhr̥an |
Przymiotnik
O-tematowa
Cas. | Sg. | Du. | Pl. | ||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
m | n | f | m | n | f | m | n | f | |
Nom. | ʉlqs | ʉlqon | ʉlqa | ʉlqʉ̄ | ʉlqā | ʉlqō | ʉlqas | ||
Gen. | ʉlqī | ʉlqjas | ʉlqīs | ʉlqawh | ʉlqon | ||||
Dat. | ʉlqī | ʉlqā | ʉlqovin | ʉlqavin | ʉlqovis | ʉlqavis | |||
Acc. | ʉlqon | ʉlqin | ʉlqʉ̄ | ʉlqā | ʉlqīs | ʉlqas | |||
Loc. | ʉlqē | ʉlqī | ʉlqʉ̄ | ʉlqavin | ʉlqovis | ʉlqavis | |||
Voc. | ʉlqe | ʉlqon | ʉlqe | ʉlqʉ̄ | ʉlqā | ʉlqīs | ʉlqas |
Czasownik
W j. albiońskim istnieją trzy główne klasy czasowników:
- e-tematyczne:
- e/o-tematyczne, np. bered/bered "nieść"
- a-tematyczne, np. binad/binad "gryźć"
- V-tematyczne:
- ō-tematyczne, np. gnōd/gnowdd "wiedzieć"
- ī-tematyczne, np. tuvīd/tuvidd "tworzyć"
- ʉ̄-tematyczne, np. lʉnkʷʉ̄d/lwnqwdd "zostawić", "zostawiać"
- r-tamatyczne, np. ōjedord/owggedord "bać się"
Bezokolicznik
Albioński bezokolicznik kończy się zawsze spółgłoską -d dla czasowników z krótkimi samogłoskami tematycznymi, lub wersją długą -dd dla czasowników z długimi samogłoskami tematycznymi (nawet, jeżeli z przyczyn ortograficznych wystarczyłoby zwykłe użycie jednej spółgłoski, np. gnowdd, zamiast spodziewanego gnowd).
Forma rzeczowna
W j. albiońskim można utworzyć rzeczownik tak od czasownika w stronie czynnej, jak i biernej.
Forma czynna
Rzeczownik odczasowny tworzy się w j. albiońskim za pomocą sufiksu -wun/-wun dodawanego do tematu czasownika:
- dla tematycznych
- e/o-tematyczne, np. beruwun/beruwun "noszenie"
- a-tematyczne, np. binawun/binawun "gryzienie"
- dla V-tematycznych:
- ō-tematyczne, np. gnūwun/gnuwwun "wiedza"
- ī-tematyczne, np. tuvʉ̄wun/tuvwwun "tworzenie"
- ʉ̄-tematyczne, np. lʉnkʷʉ̄wun/lwnqwwwun "zostawianie"
- dla r-tamatycznych, np. ōjedurwun/owggedurwun "banie się", "strach"
Forma bierna
Imiesłów
W j. albiońskim występują imiesłowy czynne i bierne różnych czasów.
Imiesłów czynny czasu teraźniejszego
Imiesłów czynny cz. t. tworzony jest od formy trzeciej osoby liczby mnogiej czasownika w czasie teraźniejszym.
|
|
Imiesłów czynny czasu przeszłego
Imiesłów bierny czasu teraźniejszego
Imiesłów bierny cz. t. tworzony jest od formy trzeciej osoby liczby mnogiej czasownika w czasie teraźniejszym za pomocą sufiksu -m-.
|
|
Imiesłów bierny czasu przeszłego niedokonanego
Imiesłów bierny czasu przeszłego dokonanego
Imiesłów bierny czasu przeszłego dokonanego tworzy się za pomocą sufiksu -d-.
|
|
Tryb oznajmujący
Czasowniki w czasie teraźniejszym odmieniają się tak przez osoby, liczby, strony i czasy.
Strona czynna
W stronie czynnej występują cztery formy czasowe:
- czas teraźniejszy;
- czas przyszły;
- czas przeszły dokonany;
- czas przeszły niedokonany.
Formy strony czynnej tworzone są za pomocą fleksji.
Czas teraźniejszy
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Czas przyszły
Czas przyszły, inaczej niż inne formy czasowe, charakteryzuje się reduplikacją rdzeni czasowników. Początkowo miało to miejsce tylko przy czasownikach e- i a-tematycznych, ale rozprzestrzeniło się to tez na inne typy czasowników (przy czym nie dochodzi jednak do redukcji głównej sylaby, a po prostu powtórzenie sylaby lub jej części w formie krótkiej). Jeżeli czasownik rozpoczyna się samogłoski, to dochodzi do wypełnienia rozziewu za pomocą spółgłoski /h/, np. elōd "zyskać", ale heh(e)lōt "zyska".
|
|
Czas przeszły dokonany
Czas przeszły dokonany opisuje zdarzenia przeszłe, które mają zakończony charakter, lub w wyniku których doszło do zmiany stanu.
|
|
Końcówka trzeciej osoby liczby pojedynczej -tst realizowana jest zawsze jako /ts͡/.
Czas przeszły niedokonany
Czas przeszły niedokonany (też imperfekt) opisuje zdarzenia przeszłe, które trwały pewien czas, lub są tłem innego zdarzenia.
|
|
Tryb łączący
Tryb rozkazujący
Tryb rozkazujący
|
|
|
|
Przykładowy tekst
Voveso in mori
|
|
|
Pójdę między...
|
|
Kwiat Ettariel
|
|