Język albioński: Różnice pomiędzy wersjami
(Utworzył nową stronę „{{język | kolor = #008080 | nazwa = Język albioński | nazwa własna = ???? | alfabet u = Łacińskie, śmieszne celtyckie? | typologia u = Fleksyjny<br/>VSO | fak...”) |
|||
(Nie pokazano 100 pośrednich wersji utworzonych przez tego samego użytkownika) | |||
Linia 1: | Linia 1: | ||
+ | {{AM}} | ||
{{język | {{język | ||
| kolor = #008080 | | kolor = #008080 | ||
| nazwa = Język albioński | | nazwa = Język albioński | ||
− | | nazwa własna = | + | | nazwa własna = Eackti albynsa<br>[ˈjaχtiː ˈalbiːnsa] |
| alfabet u = Łacińskie, śmieszne celtyckie? | | alfabet u = Łacińskie, śmieszne celtyckie? | ||
| typologia u = Fleksyjny<br/>VSO | | typologia u = Fleksyjny<br/>VSO | ||
Linia 20: | Linia 21: | ||
{{słownik}} | {{słownik}} | ||
− | '''Język albioński''' - język | + | '''Język albioński''' - język używany w [[Adnata|Adnacie]]. |
= Pokrewieństwo językowe = | = Pokrewieństwo językowe = | ||
− | Język albioński jest językiem celtyckim, który powstał w wyniku powolnej ewolucji z tego języka. Ze względu na zachowanie praceltyckiego *kʷ, np. ''' | + | Język albioński jest językiem celtyckim, który powstał w wyniku powolnej ewolucji z tego języka. Ze względu na zachowanie praceltyckiego *kʷ, np. '''qefra''' (''qeffra'') "cztery", j. albioński przynależy do parafiletycznej grupy języków q-celtyckich. Wiele innowacji fonetycznych, a także fleksyjnych, j. albioński dzieli z językami brytońskimi; jednak nie dzieli wielu wczesnych i znaczących innowacji wspólnych dla wszystkich języków brytońskich, przez co postuluje się jedynie swojego rodzaju ligę językową dla tych języków. |
− | = Procesy fonetyczne = | + | = Zmiany językowe = |
+ | |||
+ | == Procesy fonetyczne == | ||
*VbV, VdV, VgV > VvV, VðV, VɣV | *VbV, VdV, VgV > VvV, VðV, VɣV | ||
+ | *ɣ > j | ||
*VkV, VtV > VgV, VdV | *VkV, VtV > VgV, VdV | ||
*bb, dd, gg > b, d, g | *bb, dd, gg > b, d, g | ||
Linia 38: | Linia 42: | ||
*kk, tt > x, θ | *kk, tt > x, θ | ||
*w- > ɣw- > gw- | *w- > ɣw- > gw- | ||
− | |||
*-j > -ð | *-j > -ð | ||
*sr- > fr- | *sr- > fr- | ||
Linia 49: | Linia 52: | ||
*sl-, sm-, sn- > l-, m-, n- | *sl-, sm-, sn- > l-, m-, n- | ||
*sɸ > f | *sɸ > f | ||
− | * | + | *-m > -n |
+ | *wC > hC | ||
*ds, dz > ðð | *ds, dz > ðð | ||
*θ, ð > h, dz | *θ, ð > h, dz | ||
Linia 58: | Linia 62: | ||
*ei > ē | *ei > ē | ||
*ai > ē̥ | *ai > ē̥ | ||
+ | *ē̥ > ā | ||
+ | *przeniesienie akcentu na pierwszą długą samogłoskę, lub pierwszą sylabę zamkniętą, lub na pierwszą sylabę; | ||
+ | *_i, {w, kʷ, gʷ) > ʉ | ||
+ | *i_ {w} > ʉ | ||
+ | *_ī, {w, kʷ, gʷ) > ʉ̄ | ||
+ | *ī_ {w} > ʉ̄ | ||
+ | *u_ {w} > ʉ | ||
+ | *_o, {w, kʷ, gʷ) > u | ||
+ | *o_ {w} > u | ||
+ | *_ō, {w, kʷ, gʷ, f, v, b) > ū | ||
+ | *ō_ {w} > ū | ||
+ | |||
+ | == Zmiany morfologiczne == | ||
+ | *wygłosowe -ā dla ā-tematów uległo skróceniu; | ||
+ | *przyjęcie przez celownik liczby podwójnej i mnogiej formy narzędnika; | ||
+ | *zanik ablatywu i narzędnika; | ||
+ | *wypadnięcie końcówki -os o-tematów. | ||
= Dźwięki = | = Dźwięki = | ||
== Samogłoski == | == Samogłoski == | ||
− | + | {| class="wikitable" style="text-align:center" | |
− | + | |+ Samogłoski języka albiońskiego | |
− | + | |- | |
− | + | ! | |
+ | ! Przednie | ||
+ | !Centralne | ||
+ | !Tylne | ||
+ | |- | ||
+ | ! Przymknięte | ||
+ | | i ī | ||
+ | | ʉ ʉ̄ | ||
+ | | u ū | ||
+ | |- | ||
+ | ! Średnie | ||
+ | | e ē | ||
+ | | | ||
+ | | o ō | ||
+ | |- | ||
+ | ! Otwarte | ||
+ | | | ||
+ | | a ā | ||
+ | | | ||
+ | |} | ||
== Spółgłoski == | == Spółgłoski == | ||
+ | {| class="wikitable" style="text-align:center" | ||
+ | |+ Spółgłoski języka albiońskiego | ||
+ | |- | ||
+ | !rowspan=2 colspan="2"| | ||
+ | !rowspan=2| Dwu-<br />wargowe | ||
+ | !rowspan=2| Dziąsłowe | ||
+ | !colspan="2"|Tylno-<br />językowa. | ||
+ | !rowspan=2| Języczkowe | ||
+ | !rowspan=2| Krtaniowe | ||
+ | |- | ||
+ | !Nielab. | ||
+ | !Labial. | ||
+ | |- | ||
+ | ! colspan="2"| Nosowe | ||
+ | | m | ||
+ | | n | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | |- | ||
+ | ! rowspan="2"| Zwarte | ||
+ | ! Bezdźwięczne | ||
+ | | | ||
+ | | t | ||
+ | | k | ||
+ | | kʷ | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | |- | ||
+ | ! Dźwięczne | ||
+ | | b | ||
+ | | d | ||
+ | | g | ||
+ | | gʷ | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | |- | ||
+ | ! rowspan="2"| Zwarto-<br />szczelinowe | ||
+ | ! Bezdźwięczne | ||
+ | | | ||
+ | | ts͡ | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | |- | ||
+ | ! Dźwięczne | ||
+ | | | ||
+ | | d͡z | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | |- | ||
+ | ! rowspan="2"| Szczelinowe | ||
+ | ! Bezdźwięczne | ||
+ | | f | ||
+ | | s | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | χ | ||
+ | | h | ||
+ | |- | ||
+ | ! Dźwięczne | ||
+ | | v | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | |- | ||
+ | ! colspan="2"| Boczne | ||
+ | | | ||
+ | | l | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | |- | ||
+ | ! rowspan="2"| Drżące | ||
+ | ! Bezdźwięczne | ||
+ | | | ||
+ | | r̥ | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | |- | ||
+ | ! Dźwięczne | ||
+ | | | ||
+ | | r | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | |- | ||
+ | ! colspan="2"| Półotwarte | ||
+ | | w | ||
+ | | | ||
+ | | j¹ | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | |} | ||
+ | *'''¹''' spółgłoska /j/ pomiędzy samogłoskami i w nagłosie wyrazu często przyjmuje postać /ʝ/, a po spółgłoskach, w zależności od dźwięczności /ç/ lub /ʝ/. | ||
== Akcent == | == Akcent == | ||
+ | W języku albiońskim akcent pada na pierwszą sylabę wyrazu. Możliwe jest też, by akcent padał na pierwszą ciężką sylabę (to jest z długą samogłoską, lub sylabę zamkniętą), o ile nie jest to sylaba wygłosowa. | ||
= Zapis = | = Zapis = | ||
+ | == Pismo albiońskie == | ||
+ | Pismo albiońskie jest pismem alfabetycznym. Składa się z 24 znaków, z czego każdy znak występuje w formie wielkiej i małej. | ||
+ | {| class="wikitable" style="text-align:center" | ||
+ | |+ Alfabet Albioński | ||
+ | !A<br>[[Plik:Agom.PNG]] | ||
+ | !B<br>[[Plik:Bgom.PNG]] | ||
+ | !C<br>[[Plik:Cgom.PNG]] | ||
+ | !D<br>[[Plik:Dgom.PNG]] | ||
+ | !R<br>[[Plik:Egom.PNG]] | ||
+ | !F<br>[[Plik:Fgom.PNG]] | ||
+ | !G<br>[[Plik:Ggom.PNG]] | ||
+ | !H<br>[[Plik:Hgom.PNG]] | ||
+ | !I<br>[[Plik:Igom.PNG]] | ||
+ | !K<br>[[Plik:Kgom.PNG]] | ||
+ | !L<br>[[Plik:Lgom.PNG]] | ||
+ | !M<br>[[Plik:Mgom.PNG]] | ||
+ | |- | ||
+ | |a<br>[[Plik:Ami.PNG]] | ||
+ | |b<br>[[Plik:Bmi.PNG]] | ||
+ | |c<br>[[Plik:Cmi.PNG]] | ||
+ | |d<br>[[Plik:Dmi.PNG]] | ||
+ | |e<br>[[Plik:Emi.PNG]] | ||
+ | |f<br>[[Plik:Fmi.PNG]] | ||
+ | |g<br>[[Plik:Gmi.PNG]] | ||
+ | |h<br>[[Plik:Hmi.PNG]] | ||
+ | |i<br>[[Plik:Imi.PNG]] | ||
+ | |k<br>[[Plik:Kmi.PNG]] | ||
+ | |l<br>[[Plik:Lmi.PNG]] | ||
+ | |m<br>[[Plik:Mmi.PNG]] | ||
+ | |- | ||
+ | !N<br>[[Plik:Ngom.PNG]] | ||
+ | !O<br>[[Plik:Ogom.PNG]] | ||
+ | !P<br>[[Plik:Pgom.PNG]] | ||
+ | !Q<br>[[Plik:Qgom.PNG]] | ||
+ | !R<br>[[Plik:Rgom.PNG]] | ||
+ | !S<br>[[Plik:Sgom.PNG]] | ||
+ | !T<br>[[Plik:Tgom.PNG]] | ||
+ | !U<br>[[Plik:Ugom.PNG]] | ||
+ | !V<br>[[Plik:Vgom.PNG]] | ||
+ | !W<br>[[Plik:Wgom.PNG]] | ||
+ | !Y<br>[[Plik:Ygom.PNG]] | ||
+ | !Z<br>[[Plik:Zgom.PNG]] | ||
+ | |- | ||
+ | |n<br>[[Plik:Nmi.PNG]] | ||
+ | |o<br>[[Plik:Omi.PNG]] | ||
+ | |p<br>[[Plik:Pmi.PNG]] | ||
+ | |q<br>[[Plik:Qmi.PNG]] | ||
+ | |r<br>[[Plik:Rmi.PNG]] | ||
+ | |s<br>[[Plik:Smi.PNG]] | ||
+ | |t<br>[[Plik:Tmi.PNG]] | ||
+ | |u<br>[[Plik:Umi.PNG]] | ||
+ | |v<br>[[Plik:Vmi.PNG]] | ||
+ | |w<br>[[Plik:Wmi.PNG]] | ||
+ | |y<br>[[Plik:Ymi.PNG]] | ||
+ | |z<br>[[Plik:Zmi.PNG]] | ||
+ | |} | ||
+ | Znaku "v" czasami używa się zamiast "f" na zachodzie. | ||
+ | |||
+ | == Zapis łaciński == | ||
+ | Ważną cechę pisma albiońskiego jest nierozróżnianie długich i krótkich samogłosek poza sylabą akcentowaną za pomocą znaków dla samogłosek. Zamiast tego stosuje się formę podwojoną spółgłoski po samogłosce długiej; w wygłosie słowa samogłoski krótkie i długie nie rozróżniają się w ogóle (choć czasami, jeżeli następujący wyraz zaczyna się od spółgłoski, to może zostać ona zapisana w formie podwójnej). Jeżeli po długiej samogłosce występuje zbitka NC, to długość samogłoski zaznacza się na obstruencie. | ||
+ | {| class="wikitable" style="text-align:center" | ||
+ | |+ Spółgłoski | ||
+ | |- | ||
+ | !rowspan=2|Dźwięk | ||
+ | !colspan=2|Zapis | ||
+ | |- | ||
+ | !Forma<br>pojedyncza | ||
+ | !Forma<br>podwójna | ||
+ | |- | ||
+ | | b | ||
+ | | b | ||
+ | | bb | ||
+ | |- | ||
+ | | t | ||
+ | | t | ||
+ | | th | ||
+ | |- | ||
+ | | d | ||
+ | | d | ||
+ | | dd | ||
+ | |- | ||
+ | | k | ||
+ | | c | ||
+ | | ck | ||
+ | |- | ||
+ | | g | ||
+ | | g | ||
+ | | gg | ||
+ | |- | ||
+ | | kʷ | ||
+ | | q | ||
+ | | qq | ||
+ | |- | ||
+ | | gʷ | ||
+ | | gw | ||
+ | | ggw | ||
+ | |- | ||
+ | |rowspan=3|f | ||
+ | | ff | ||
+ | |rowspan=3|fh | ||
+ | |- | ||
+ | | fC | ||
+ | |- | ||
+ | | ffG | ||
+ | |- | ||
+ | |rowspan=3|v | ||
+ | | f | ||
+ | |rowspan=3|fb | ||
+ | |- | ||
+ | | fbC | ||
+ | |- | ||
+ | | fG | ||
+ | |- | ||
+ | | s | ||
+ | | s | ||
+ | | ss | ||
+ | |- | ||
+ | | rowspan=2|χ | ||
+ | | ch | ||
+ | | rowspan=2|cch | ||
+ | |- | ||
+ | | ckC | ||
+ | |- | ||
+ | | h | ||
+ | | h | ||
+ | | hh | ||
+ | |- | ||
+ | | rowspan=2|ts | ||
+ | | z | ||
+ | | rowspan=2|zt | ||
+ | |- | ||
+ | | -st- | ||
+ | |- | ||
+ | | rowspan=3|dz | ||
+ | | z | ||
+ | | rowspan=3|ddh | ||
+ | |- | ||
+ | | dhC | ||
+ | |- | ||
+ | | dhG | ||
+ | |- | ||
+ | | m | ||
+ | | mm | ||
+ | | mh | ||
+ | |- | ||
+ | | n | ||
+ | | nn | ||
+ | | nh | ||
+ | |- | ||
+ | | l | ||
+ | | l | ||
+ | | ll | ||
+ | |- | ||
+ | | r | ||
+ | | r | ||
+ | | rr | ||
+ | |- | ||
+ | |rowspan=2| r̥ | ||
+ | | rh | ||
+ | |rowspan=2|rrh | ||
+ | |- | ||
+ | | rCh | ||
+ | |- | ||
+ | | rowspan=6|j | ||
+ | | i | ||
+ | | rowspan=6|ggh | ||
+ | |- | ||
+ | | -gg | ||
+ | |- | ||
+ | | VggV | ||
+ | |- | ||
+ | | dla CjV<br>różne<br>kombinacje | ||
+ | |- | ||
+ | | VgC | ||
+ | |- | ||
+ | | VgG | ||
+ | |- | ||
+ | | w | ||
+ | | w | ||
+ | | ww | ||
+ | |} | ||
+ | |||
+ | {| class="wikitable" style="text-align:center" | ||
+ | |+Samogłoski | ||
+ | |- | ||
+ | !rowspan=2 colspan=2|Dźwięk | ||
+ | !colspan=2|Akcentowana | ||
+ | !colspan=2|Nieakcentowana | ||
+ | |- | ||
+ | !V | ||
+ | !(C)jV | ||
+ | !V | ||
+ | !CjV | ||
+ | |- | ||
+ | |rowspan=2| i | ||
+ | | i | ||
+ | | i | ||
+ | | i | ||
+ | |rowspan=2| i | ||
+ | |rowspan=2| i | ||
+ | |- | ||
+ | | ī | ||
+ | | y | ||
+ | | y | ||
+ | |- | ||
+ | |rowspan=2| u | ||
+ | | u | ||
+ | | u | ||
+ | | eu | ||
+ | |rowspan=2| u | ||
+ | |rowspan=2| yu | ||
+ | |- | ||
+ | | ū | ||
+ | | uw | ||
+ | | euw | ||
+ | |- | ||
+ | |rowspan=2| e | ||
+ | | e | ||
+ | | e | ||
+ | | ee | ||
+ | |rowspan=2| e | ||
+ | |rowspan=2| ye | ||
+ | |- | ||
+ | | ē | ||
+ | | ei | ||
+ | | iey | ||
+ | |- | ||
+ | |rowspan=2| o | ||
+ | | o | ||
+ | | o | ||
+ | | eo | ||
+ | |rowspan=2| o | ||
+ | |rowspan=2| yo | ||
+ | |- | ||
+ | | ō | ||
+ | | ow | ||
+ | | eou | ||
+ | |- | ||
+ | |rowspan=2| a | ||
+ | | a | ||
+ | | a | ||
+ | | ay | ||
+ | |rowspan=2| a | ||
+ | |rowspan=2| ya | ||
+ | |- | ||
+ | | ā | ||
+ | | ea | ||
+ | | eay | ||
+ | |- | ||
+ | |rowspan=2| ʉ | ||
+ | | ʉ | ||
+ | | w | ||
+ | | ew | ||
+ | |rowspan=2| w | ||
+ | |rowspan=2| yw | ||
+ | |- | ||
+ | | ʉ̄ | ||
+ | | w | ||
+ | | ew | ||
+ | |} | ||
+ | |||
+ | = Gramatyka = | ||
+ | == Zaimek == | ||
+ | {| | ||
+ | | | ||
+ | {| class="wikitable" style="text-align:center" | ||
+ | |+I osoba | ||
+ | |- | ||
+ | !Przypadek | ||
+ | !Sg | ||
+ | !Du | ||
+ | !Pl | ||
+ | |- | ||
+ | ! Nom. | ||
+ | | my | ||
+ | | | ||
+ | | nys | ||
+ | |- | ||
+ | ! Gen. | ||
+ | | mon | ||
+ | | | ||
+ | | anffron | ||
+ | |- | ||
+ | ! Dat. | ||
+ | | mw | ||
+ | | | ||
+ | | ame | ||
+ | |- | ||
+ | ! Acc. | ||
+ | | me | ||
+ | | | ||
+ | | nys | ||
+ | |- | ||
+ | ! Loc. | ||
+ | | mw | ||
+ | | | ||
+ | | ame | ||
+ | |} | ||
+ | | | ||
+ | {| class="wikitable" style="text-align:center" | ||
+ | |+I osoba | ||
+ | |- | ||
+ | !Przypadek | ||
+ | !Sg | ||
+ | !Du | ||
+ | !Pl | ||
+ | |- | ||
+ | ! Nom. | ||
+ | | mī | ||
+ | | | ||
+ | | nīs | ||
+ | |- | ||
+ | ! Gen. | ||
+ | | mon | ||
+ | | | ||
+ | | anfron | ||
+ | |- | ||
+ | ! Dat. | ||
+ | | mʉ̄ | ||
+ | | | ||
+ | | amē | ||
+ | |- | ||
+ | ! Acc. | ||
+ | | me | ||
+ | | | ||
+ | | nīs | ||
+ | |- | ||
+ | ! Loc. | ||
+ | | mʉ̄ | ||
+ | | | ||
+ | | amē | ||
+ | |} | ||
+ | |} | ||
+ | |||
+ | {| | ||
+ | | | ||
+ | {| class="wikitable" style="text-align:center" | ||
+ | |+II osoba | ||
+ | |- | ||
+ | !Przypadek | ||
+ | !Sg | ||
+ | !Du | ||
+ | !Pl | ||
+ | |- | ||
+ | ! Nom. | ||
+ | | ty | ||
+ | | | ||
+ | | hwws | ||
+ | |- | ||
+ | ! Gen. | ||
+ | | ton | ||
+ | | | ||
+ | | hweffron | ||
+ | |- | ||
+ | ! Dat. | ||
+ | | tw | ||
+ | | | ||
+ | | ume | ||
+ | |- | ||
+ | ! Acc. | ||
+ | | te | ||
+ | | | ||
+ | | hwws | ||
+ | |- | ||
+ | ! Loc. | ||
+ | | tw | ||
+ | | | ||
+ | | ume | ||
+ | |} | ||
+ | | | ||
+ | {| class="wikitable" style="text-align:center" | ||
+ | |+II osoba | ||
+ | |- | ||
+ | !Przypadek | ||
+ | !Sg | ||
+ | !Du | ||
+ | !Pl | ||
+ | |- | ||
+ | ! Nom. | ||
+ | | tī | ||
+ | | | ||
+ | | hwʉ̄s | ||
+ | |- | ||
+ | ! Gen. | ||
+ | | ton | ||
+ | | | ||
+ | | hwefron | ||
+ | |- | ||
+ | ! Dat. | ||
+ | | tʉ̄ | ||
+ | | | ||
+ | | umē | ||
+ | |- | ||
+ | ! Acc. | ||
+ | | te | ||
+ | | | ||
+ | | hwʉ̄s | ||
+ | |- | ||
+ | ! Loc. | ||
+ | | tʉ̄ | ||
+ | | | ||
+ | | umē | ||
+ | |} | ||
+ | |} | ||
+ | |||
+ | == Rzeczownik == | ||
+ | === O-tematowa === | ||
+ | {| | ||
+ | | | ||
+ | {| class="wikitable" style="text-align:center" | ||
+ | |+ Deklinacja o-tematowa męska | ||
+ | <br> | ||
+ | '''gwwr''' "człowiek" | ||
+ | |- | ||
+ | !Przypadek | ||
+ | !Sg | ||
+ | !Du | ||
+ | !Pl | ||
+ | |- | ||
+ | !Nom. | ||
+ | | gwwr | ||
+ | | gwwr'''w''' | ||
+ | | gwwr'''o''' | ||
+ | |- | ||
+ | !Gen. | ||
+ | | gwwr'''i''' | ||
+ | | gwwr'''iss''' | ||
+ | | gwwr'''on''' | ||
+ | |- | ||
+ | !Dat. | ||
+ | | gwwr'''i''' | ||
+ | | gwwr'''ofin''' | ||
+ | | gwwr'''ofis''' | ||
+ | |- | ||
+ | !Acc. | ||
+ | | gwwr'''on''' | ||
+ | | gwwr'''w''' | ||
+ | | gwwr'''iss''' | ||
+ | |- | ||
+ | !Loc. | ||
+ | | gwwr'''e''' | ||
+ | | gwwr'''w''' | ||
+ | | gwwr'''ofis''' | ||
+ | |- | ||
+ | !Voc. | ||
+ | | gwwr'''e''' | ||
+ | | gwwr'''w''' | ||
+ | | gwwr'''iss''' | ||
+ | |} | ||
+ | | | ||
+ | {| class="wikitable" style="text-align:center" | ||
+ | |+ Deklinacja o-tematowa męska | ||
+ | <br>'''gwʉr''' "człowiek" | ||
+ | |- | ||
+ | !Przypadek | ||
+ | !Sg | ||
+ | !Du | ||
+ | !Pl | ||
+ | |- | ||
+ | !Nom. | ||
+ | | gwʉr | ||
+ | | gwʉr'''ʉ̄''' | ||
+ | | gwʉr'''ō''' | ||
+ | |- | ||
+ | !Gen. | ||
+ | | gwʉr'''ī''' | ||
+ | | gwʉr'''īs''' | ||
+ | | gwʉr'''on''' | ||
+ | |- | ||
+ | !Dat. | ||
+ | | gwʉr'''ī''' | ||
+ | | gwʉr'''ovin''' | ||
+ | | gwʉr'''ovis''' | ||
+ | |- | ||
+ | !Acc. | ||
+ | | gwʉr'''on''' | ||
+ | | gwʉr'''ʉ̄''' | ||
+ | | gwʉr'''īs''' | ||
+ | |- | ||
+ | !Loc. | ||
+ | | gwʉr'''ē''' | ||
+ | | gwʉr'''ʉ̄''' | ||
+ | | gwʉr'''ovis''' | ||
+ | |- | ||
+ | !Voc. | ||
+ | | gwʉr'''e''' | ||
+ | | gwʉr'''ʉ̄''' | ||
+ | | gwʉr'''īs''' | ||
+ | |} | ||
+ | |} | ||
+ | |||
+ | {| | ||
+ | | | ||
+ | {| class="wikitable" style="text-align:center" | ||
+ | |+ Deklinacja o-tematowa nijaka | ||
+ | <br> | ||
+ | '''dynon''' "miasto" | ||
+ | |- | ||
+ | !Przypadek | ||
+ | !Sg | ||
+ | !Du | ||
+ | !Pl | ||
+ | |- | ||
+ | !Nom. | ||
+ | | dyn'''on''' | ||
+ | | dyn'''w''' | ||
+ | | dyn'''o''' | ||
+ | |- | ||
+ | !Gen. | ||
+ | | dyn'''i''' | ||
+ | | dyn'''iss''' | ||
+ | | dyn'''on''' | ||
+ | |- | ||
+ | !Dat. | ||
+ | | dyn'''i''' | ||
+ | | dyn'''ofin''' | ||
+ | | dyn'''ofis''' | ||
+ | |- | ||
+ | !Acc. | ||
+ | | dyn'''on''' | ||
+ | | dyn'''w''' | ||
+ | | dyn'''o''' | ||
+ | |- | ||
+ | !Loc. | ||
+ | | dyn'''e''' | ||
+ | | dyn'''w''' | ||
+ | | dyn'''ofis''' | ||
+ | |- | ||
+ | !Voc. | ||
+ | | dyn'''on''' | ||
+ | | dyn'''w''' | ||
+ | | dyn'''o''' | ||
+ | |} | ||
+ | | | ||
+ | {| class="wikitable" style="text-align:center" | ||
+ | |+ Deklinacja o-tematowa męska | ||
+ | <br>'''dīnon''' "miasto" | ||
+ | |- | ||
+ | !Przypadek | ||
+ | !Sg | ||
+ | !Du | ||
+ | !Pl | ||
+ | |- | ||
+ | !Nom. | ||
+ | | dīn'''on''' | ||
+ | | dīn'''ʉ̄''' | ||
+ | | dīn'''ō''' | ||
+ | |- | ||
+ | !Gen. | ||
+ | | dīn'''ī''' | ||
+ | | dīn'''īs''' | ||
+ | | dīn'''on''' | ||
+ | |- | ||
+ | !Dat. | ||
+ | | dīn'''ī''' | ||
+ | | dīn'''ovin''' | ||
+ | | dīn'''ovis''' | ||
+ | |- | ||
+ | !Acc. | ||
+ | | dīn'''on''' | ||
+ | | dīn'''ʉ̄''' | ||
+ | | dīn'''ō''' | ||
+ | |- | ||
+ | !Loc. | ||
+ | | dīn'''ē''' | ||
+ | | dīn'''ʉ̄''' | ||
+ | | dīn'''ovis''' | ||
+ | |- | ||
+ | !Voc. | ||
+ | | dīn'''on''' | ||
+ | | dīn'''ʉ̄''' | ||
+ | | dīn'''ō''' | ||
+ | |} | ||
+ | |} | ||
+ | |||
+ | === Ā-tematowa === | ||
+ | {| | ||
+ | | | ||
+ | {| class="wikitable" style="text-align:center" | ||
+ | |+ Deklinacja a-tematowa żeńska | ||
+ | <br> '''lowfa''' "ręka" | ||
+ | |- | ||
+ | !Przypadek | ||
+ | !Sg | ||
+ | !Du | ||
+ | !Pl | ||
+ | |- | ||
+ | !Nom. | ||
+ | | lowf'''a''' | ||
+ | | lowf'''a''' | ||
+ | | lowf'''as''' | ||
+ | |- | ||
+ | !Gen. | ||
+ | | lowf'''yas''' | ||
+ | | lowf'''awh''' | ||
+ | | lowf'''on''' | ||
+ | |- | ||
+ | !Dat. | ||
+ | | lowf'''a''' | ||
+ | | lowf'''afin''' | ||
+ | | lowf'''afis''' | ||
+ | |- | ||
+ | !Acc. | ||
+ | | lowf'''in''' | ||
+ | | lowf'''a''' | ||
+ | | lowf'''as''' | ||
+ | |- | ||
+ | !Loc. | ||
+ | | lowf'''i''' | ||
+ | | lowf'''afin''' | ||
+ | | lowf'''afis''' | ||
+ | |- | ||
+ | !Voc. | ||
+ | | lowf'''e''' | ||
+ | | lowf'''a''' | ||
+ | | lowf'''as''' | ||
+ | |} | ||
+ | | | ||
+ | {| class="wikitable" style="text-align:center" | ||
+ | |+ Deklinacja a-tematowa żeńska | ||
+ | <br> '''lōva''' "ręka" | ||
+ | |- | ||
+ | !Przypadek | ||
+ | !Sg | ||
+ | !Du | ||
+ | !Pl | ||
+ | |- | ||
+ | !Nom. | ||
+ | | lōv'''a''' | ||
+ | | lōv'''ā''' | ||
+ | | lōv'''as''' | ||
+ | |- | ||
+ | !Gen. | ||
+ | | lōv'''jas''' | ||
+ | | lōv'''awh''' | ||
+ | | lōv'''on''' | ||
+ | |- | ||
+ | !Dat. | ||
+ | | lōv'''ā''' | ||
+ | | lōv'''avin''' | ||
+ | | lōv'''avis''' | ||
+ | |- | ||
+ | !Acc. | ||
+ | | lōv'''in''' | ||
+ | | lōv'''ā''' | ||
+ | | lōv'''as''' | ||
+ | |- | ||
+ | !Loc. | ||
+ | | lōv'''ī''' | ||
+ | | lōv'''avin''' | ||
+ | | lōv'''avis''' | ||
+ | |- | ||
+ | !Voc. | ||
+ | | lōv'''e''' | ||
+ | | lōv'''ā''' | ||
+ | | lōv'''as''' | ||
+ | |} | ||
+ | |} | ||
+ | |||
+ | {| | ||
+ | | | ||
+ | {| class="wikitable" style="text-align:center" | ||
+ | |+ Deklinacja a-tematowa męska | ||
+ | <br> '''nefas''' "niespodzianka" | ||
+ | |- | ||
+ | !Przypadek | ||
+ | !Sg | ||
+ | !Du | ||
+ | !Pl | ||
+ | |- | ||
+ | !Nom. | ||
+ | | nef'''as''' | ||
+ | | nef'''a''' | ||
+ | | nef'''as''' | ||
+ | |- | ||
+ | !Gen. | ||
+ | | nef'''yas''' | ||
+ | | nef'''awh''' | ||
+ | | nef'''on''' | ||
+ | |- | ||
+ | !Dat. | ||
+ | | nef'''a''' | ||
+ | | nef'''afin''' | ||
+ | | nef'''afis''' | ||
+ | |- | ||
+ | !Acc. | ||
+ | | nef'''in''' | ||
+ | | nef'''a''' | ||
+ | | nef'''as''' | ||
+ | |- | ||
+ | !Loc. | ||
+ | | nef'''i''' | ||
+ | | nef'''afin''' | ||
+ | | nef'''afis''' | ||
+ | |- | ||
+ | !Voc. | ||
+ | | nef'''e''' | ||
+ | | nef'''a''' | ||
+ | | nef'''as''' | ||
+ | |} | ||
+ | | | ||
+ | {| class="wikitable" style="text-align:center" | ||
+ | |+ Deklinacja a-tematowa męska | ||
+ | <br> '''nevas''' "niespodzianka" | ||
+ | |- | ||
+ | !Przypadek | ||
+ | !Sg | ||
+ | !Du | ||
+ | !Pl | ||
+ | |- | ||
+ | !Nom. | ||
+ | | nev'''as''' | ||
+ | | nev'''ā''' | ||
+ | | nev'''as''' | ||
+ | |- | ||
+ | !Gen. | ||
+ | | nev'''jas''' | ||
+ | | nev'''awh''' | ||
+ | | nev'''on''' | ||
+ | |- | ||
+ | !Dat. | ||
+ | | nev'''ā''' | ||
+ | | nev'''avin''' | ||
+ | | nev'''avis''' | ||
+ | |- | ||
+ | !Acc. | ||
+ | | nev'''in''' | ||
+ | | nev'''ā''' | ||
+ | | nev'''as''' | ||
+ | |- | ||
+ | !Loc. | ||
+ | | nev'''ī''' | ||
+ | | nev'''avin''' | ||
+ | | nev'''avis''' | ||
+ | |- | ||
+ | !Voc. | ||
+ | | nev'''e''' | ||
+ | | nev'''ā''' | ||
+ | | nev'''as''' | ||
+ | |} | ||
+ | |} | ||
+ | |||
+ | {| | ||
+ | | | ||
+ | {| class="wikitable" style="text-align:center" | ||
+ | |+ Deklinacja ya-tematowa żeńska | ||
+ | <br> '''anafi''' "wina" | ||
+ | |- | ||
+ | !Przypadek | ||
+ | !Sg | ||
+ | !Du | ||
+ | !Pl | ||
+ | |- | ||
+ | !Nom. | ||
+ | | anaf'''i''' | ||
+ | | anaf'''a''' | ||
+ | | anaf'''as''' | ||
+ | |- | ||
+ | !Gen. | ||
+ | | anaf'''yas''' | ||
+ | | anaf'''yawh''' | ||
+ | | anaf'''yon''' | ||
+ | |- | ||
+ | !Dat. | ||
+ | | anaf'''ya''' | ||
+ | | anaf'''yafin''' | ||
+ | | anaf'''yafis''' | ||
+ | |- | ||
+ | !Acc. | ||
+ | | anaf'''īn''' | ||
+ | | anaf'''ya''' | ||
+ | | anaf'''yas''' | ||
+ | |- | ||
+ | !Loc. | ||
+ | | anaf'''i''' | ||
+ | | anaf'''yafin''' | ||
+ | | anaf'''yafis''' | ||
+ | |- | ||
+ | !Voc. | ||
+ | | anaf'''ye''' | ||
+ | | anaf'''ya''' | ||
+ | | anaf'''yas''' | ||
+ | |} | ||
+ | | | ||
+ | {| class="wikitable" style="text-align:center" | ||
+ | |+ Deklinacja ya-tematowa żeńska | ||
+ | <br> '''anavī''' "wina" | ||
+ | |- | ||
+ | !Przypadek | ||
+ | !Sg | ||
+ | !Du | ||
+ | !Pl | ||
+ | |- | ||
+ | !Nom. | ||
+ | | anav'''ī''' | ||
+ | | anav'''jā''' | ||
+ | | anav'''jas''' | ||
+ | |- | ||
+ | !Gen. | ||
+ | | anav'''jas''' | ||
+ | | anav'''jawh''' | ||
+ | | anav'''jon''' | ||
+ | |- | ||
+ | !Dat. | ||
+ | | anav'''jā''' | ||
+ | | anav'''javin''' | ||
+ | | anav'''javis''' | ||
+ | |- | ||
+ | !Acc. | ||
+ | | anav'''īn''' | ||
+ | | anav'''jā''' | ||
+ | | anav'''jas''' | ||
+ | |- | ||
+ | !Loc. | ||
+ | | anav'''ī''' | ||
+ | | anav'''javin''' | ||
+ | | anav'''javis''' | ||
+ | |- | ||
+ | !Voc. | ||
+ | | anav'''je''' | ||
+ | | anav'''jā''' | ||
+ | | anav'''jas''' | ||
+ | |} | ||
+ | |} | ||
+ | |||
+ | === I-tematowa === | ||
+ | {| | ||
+ | | | ||
+ | {| class="wikitable" style="text-align:center" | ||
+ | |+ Deklinacja i-tematowa żeńska | ||
+ | <br>'''hylis''' "oko" | ||
+ | |- | ||
+ | !Przypadek | ||
+ | !Sg | ||
+ | !Du | ||
+ | !Pl | ||
+ | |- | ||
+ | !Nom. | ||
+ | | hyl'''is''' | ||
+ | | hyl'''i''' | ||
+ | | hyl'''iss''' | ||
+ | |- | ||
+ | !Gen. | ||
+ | | hyl'''ess''' | ||
+ | | hyl'''wwh''' | ||
+ | | hyl'''yon''' | ||
+ | |- | ||
+ | !Dat. | ||
+ | | hyl'''e''' | ||
+ | | hyl'''ifin''' | ||
+ | | hyl'''ifis''' | ||
+ | |- | ||
+ | !Acc. | ||
+ | | hyl'''in''' | ||
+ | | hyl'''i''' | ||
+ | | hyl'''iss''' | ||
+ | |- | ||
+ | !Loc. | ||
+ | | hyl'''i''' | ||
+ | | hyl'''ifin''' | ||
+ | | hyl'''ifis''' | ||
+ | |- | ||
+ | !Voc. | ||
+ | | hyl'''i''' | ||
+ | | hyl'''i''' | ||
+ | | hyl'''iss''' | ||
+ | |} | ||
+ | | | ||
+ | {| class="wikitable" style="text-align:center" | ||
+ | |+ Deklinacja i-tematowa żeńska | ||
+ | <br>'''hīlis''' "oko" | ||
+ | |- | ||
+ | !Przypadek | ||
+ | !Sg | ||
+ | !Du | ||
+ | !Pl | ||
+ | |- | ||
+ | !Nom. | ||
+ | | hīl'''is''' | ||
+ | | hīl'''ī''' | ||
+ | | hīl'''īs''' | ||
+ | |- | ||
+ | !Gen. | ||
+ | | hīl'''ēs''' | ||
+ | | hīl'''ʉwh''' | ||
+ | | hīl'''jon''' | ||
+ | |- | ||
+ | !Dat. | ||
+ | | hīl'''ē''' | ||
+ | | hīl'''ivin''' | ||
+ | | hīl'''ivis''' | ||
+ | |- | ||
+ | !Acc. | ||
+ | | hīl'''in''' | ||
+ | | hīl'''ī''' | ||
+ | | hīl'''īs''' | ||
+ | |- | ||
+ | !Loc. | ||
+ | | hīl'''ī''' | ||
+ | | hīl'''ivin''' | ||
+ | | hīl'''ivis''' | ||
+ | |- | ||
+ | !Voc. | ||
+ | | hīl'''i''' | ||
+ | | hīl'''ī''' | ||
+ | | hīl'''īs''' | ||
+ | |} | ||
+ | |} | ||
+ | |||
+ | {| | ||
+ | | | ||
+ | {| class="wikitable" style="text-align:center" | ||
+ | |+ Deklinacja i-tematowa nijaka | ||
+ | <br>'''clwni''' "bagno" | ||
+ | |- | ||
+ | !Przypadek | ||
+ | !Sg | ||
+ | !Du | ||
+ | !Pl | ||
+ | |- | ||
+ | !Nom. | ||
+ | | clwn'''i''' | ||
+ | | clwn'''i''' | ||
+ | | clwn'''yo''' | ||
+ | |- | ||
+ | !Gen. | ||
+ | | clwn'''ess''' | ||
+ | | clwn'''wwh''' | ||
+ | | clwn'''yon''' | ||
+ | |- | ||
+ | !Dat. | ||
+ | | clwn'''e''' | ||
+ | | clwn'''ifin''' | ||
+ | | clwn'''ifis''' | ||
+ | |- | ||
+ | !Acc. | ||
+ | | clwn'''i''' | ||
+ | | clwn'''i''' | ||
+ | | clwn'''yo''' | ||
+ | |- | ||
+ | !Loc. | ||
+ | | clwn'''i''' | ||
+ | | clwn'''ifin''' | ||
+ | | clwn'''ifis''' | ||
+ | |- | ||
+ | !Voc. | ||
+ | | clwn'''i''' | ||
+ | | clwn'''i''' | ||
+ | | clwn'''yo''' | ||
+ | |} | ||
+ | | | ||
+ | {| class="wikitable" style="text-align:center" | ||
+ | |+ Deklinacja i-tematowa nijaka | ||
+ | <br>'''klʉ̄ni''' "bagno" | ||
+ | |- | ||
+ | !Przypadek | ||
+ | !Sg | ||
+ | !Du | ||
+ | !Pl | ||
+ | |- | ||
+ | !Nom. | ||
+ | | klʉ̄n'''i''' | ||
+ | | klʉ̄n'''ī''' | ||
+ | | klʉ̄n'''jō''' | ||
+ | |- | ||
+ | !Gen. | ||
+ | | klʉ̄n'''ēs''' | ||
+ | | klʉ̄n'''ʉwh''' | ||
+ | | klʉ̄n'''jon''' | ||
+ | |- | ||
+ | !Dat. | ||
+ | | klʉ̄n'''ē''' | ||
+ | | klʉ̄n'''ivin''' | ||
+ | | klʉ̄n'''ivis''' | ||
+ | |- | ||
+ | !Acc. | ||
+ | | klʉ̄n'''i''' | ||
+ | | klʉ̄n'''ī''' | ||
+ | | klʉ̄n'''jō''' | ||
+ | |- | ||
+ | !Loc. | ||
+ | | klʉ̄n'''ī''' | ||
+ | | klʉ̄n'''ivin''' | ||
+ | | klʉ̄n'''ivis''' | ||
+ | |- | ||
+ | !Voc. | ||
+ | | klʉ̄n'''i''' | ||
+ | | klʉ̄n'''ī''' | ||
+ | | klʉ̄n'''jō''' | ||
+ | |} | ||
+ | |} | ||
+ | |||
+ | === U-tematowe === | ||
+ | {| | ||
+ | | | ||
+ | {| class="wikitable" style="text-align:center" | ||
+ | |+ Deklinacja u-tematowa męska | ||
+ | <br>'''bidus''' "życie" | ||
+ | |- | ||
+ | !Przypadek | ||
+ | !Sg | ||
+ | !Du | ||
+ | !Pl | ||
+ | |- | ||
+ | !Nom. | ||
+ | | bid'''us''' | ||
+ | | bid'''w''' | ||
+ | | bid'''uwes''' | ||
+ | |- | ||
+ | !Gen. | ||
+ | | bid'''ws''' | ||
+ | | bid'''uww''' | ||
+ | | bid'''uwon''' | ||
+ | |- | ||
+ | !Dat. | ||
+ | | bid'''w''' | ||
+ | | bid'''ufin''' | ||
+ | | bid'''ufis''' | ||
+ | |- | ||
+ | !Acc. | ||
+ | | bid'''un''' | ||
+ | | bid'''w''' | ||
+ | | bid'''iss''' | ||
+ | |- | ||
+ | !Loc. | ||
+ | | bid'''i''' | ||
+ | | bid'''ufin''' | ||
+ | | bid'''ufis''' | ||
+ | |- | ||
+ | !Voc. | ||
+ | | bid'''u''' | ||
+ | | bid'''w''' | ||
+ | | bid'''uwes''' | ||
+ | |} | ||
+ | | | ||
+ | {| class="wikitable" style="text-align:center" | ||
+ | |+ Deklinacja u-tematowa męska | ||
+ | <br>'''bidus''' "życie" | ||
+ | |- | ||
+ | !Przypadek | ||
+ | !Sg | ||
+ | !Du | ||
+ | !Pl | ||
+ | |- | ||
+ | !Nom. | ||
+ | | bid'''us''' | ||
+ | | bid'''ʉ̄''' | ||
+ | | bid'''uwes''' | ||
+ | |- | ||
+ | !Gen. | ||
+ | | bid'''ʉ̄s''' | ||
+ | | bid'''uwʉ̄''' | ||
+ | | bid'''uwon''' | ||
+ | |- | ||
+ | !Dat. | ||
+ | | bid'''ʉ̄''' | ||
+ | | bid'''uvin''' | ||
+ | | bid'''uvis''' | ||
+ | |- | ||
+ | !Acc. | ||
+ | | bid'''un''' | ||
+ | | bid'''ʉ̄''' | ||
+ | | bid'''īs''' | ||
+ | |- | ||
+ | !Loc. | ||
+ | | bid'''ī''' | ||
+ | | bid'''uvin''' | ||
+ | | bid'''uvis''' | ||
+ | |- | ||
+ | !Voc. | ||
+ | | bid'''u''' | ||
+ | | bid'''ʉ̄''' | ||
+ | | bid'''uwes''' | ||
+ | |} | ||
+ | |} | ||
+ | |||
+ | {| | ||
+ | | | ||
+ | {| class="wikitable" style="text-align:center" | ||
+ | |+ Deklinacja u-tematowa nijaka | ||
+ | <br>'''idu''' "kawałek, część" | ||
+ | |- | ||
+ | !Przypadek | ||
+ | !Sg | ||
+ | !Du | ||
+ | !Pl | ||
+ | |- | ||
+ | !Nom. | ||
+ | | id'''u''' | ||
+ | | id'''w''' | ||
+ | | id'''wu''' | ||
+ | |- | ||
+ | !Gen. | ||
+ | | id'''wss''' | ||
+ | | id'''uww''' | ||
+ | | id'''uwon''' | ||
+ | |- | ||
+ | !Dat. | ||
+ | | id'''w''' | ||
+ | | id'''ufin''' | ||
+ | | id'''ufis''' | ||
+ | |- | ||
+ | !Acc. | ||
+ | | id'''u''' | ||
+ | | id'''w''' | ||
+ | | id'''wu''' | ||
+ | |- | ||
+ | !Loc. | ||
+ | | id'''i''' | ||
+ | | id'''ufin''' | ||
+ | | id'''ufis''' | ||
+ | |- | ||
+ | !Voc. | ||
+ | | id'''u''' | ||
+ | | id'''w''' | ||
+ | | id'''wu''' | ||
+ | |} | ||
+ | | | ||
+ | {| class="wikitable" style="text-align:center" | ||
+ | |+ Deklinacja u-tematowa nijaka | ||
+ | <br>'''idu''' "część, kawałek" | ||
+ | |- | ||
+ | !Przypadek | ||
+ | !Sg | ||
+ | !Du | ||
+ | !Pl | ||
+ | |- | ||
+ | !Nom. | ||
+ | | id'''u''' | ||
+ | | id'''ʉ̄''' | ||
+ | | id'''wu''' | ||
+ | |- | ||
+ | !Gen. | ||
+ | | id'''ʉ̄s''' | ||
+ | | id'''uwʉ̄''' | ||
+ | | id'''uwon''' | ||
+ | |- | ||
+ | !Dat. | ||
+ | | id'''ʉ̄''' | ||
+ | | id'''uvin''' | ||
+ | | id'''uvis''' | ||
+ | |- | ||
+ | !Acc. | ||
+ | | id'''u''' | ||
+ | | id'''ʉ̄''' | ||
+ | | id'''wu''' | ||
+ | |- | ||
+ | !Loc. | ||
+ | | id'''ī''' | ||
+ | | id'''uvin''' | ||
+ | | id'''uvis''' | ||
+ | |- | ||
+ | !Voc. | ||
+ | | id'''u''' | ||
+ | | id'''ʉ̄''' | ||
+ | | id'''wu''' | ||
+ | |} | ||
+ | |} | ||
+ | |||
+ | === Spółgłoskowa === | ||
+ | {| | ||
+ | | | ||
+ | {| class="wikitable" style="text-align:center" | ||
+ | |+ Deklinacja spółgłoskowa | ||
+ | <br>'''tegg''' "dom" | ||
+ | |- | ||
+ | !Przypadek | ||
+ | !Sg | ||
+ | !Du | ||
+ | !Pl | ||
+ | |- | ||
+ | !Nom. | ||
+ | | tegg | ||
+ | | tegges'''e''' | ||
+ | | tegges'''es''' | ||
+ | |- | ||
+ | !Gen. | ||
+ | | tegges'''os''' | ||
+ | | tegges'''w''' | ||
+ | | tegges'''on''' | ||
+ | |- | ||
+ | !Dat. | ||
+ | | tegges'''e''' | ||
+ | | tegges'''ofin''' | ||
+ | | tegges'''ofis''' | ||
+ | |- | ||
+ | !Acc. | ||
+ | | tegges'''an''' | ||
+ | | tegges'''e''' | ||
+ | | tegges'''oss''' | ||
+ | |- | ||
+ | !Loc. | ||
+ | | tegges'''i''' | ||
+ | | tegges'''ofin''' | ||
+ | | tegges'''ofis''' | ||
+ | |- | ||
+ | !Voc. | ||
+ | | tegg | ||
+ | | tegges'''e''' | ||
+ | | tegges'''es''' | ||
+ | |} | ||
+ | | | ||
+ | {| class="wikitable" style="text-align:center" | ||
+ | |+ Deklinacja spółgłoskowa | ||
+ | <br>'''tej''' "dom" | ||
+ | |- | ||
+ | !Przypadek | ||
+ | !Sg | ||
+ | !Du | ||
+ | !Pl | ||
+ | |- | ||
+ | !Nom. | ||
+ | | tej | ||
+ | | tejes'''e''' | ||
+ | | tejes'''es''' | ||
+ | |- | ||
+ | !Gen. | ||
+ | | tejes'''os''' | ||
+ | | tejes'''ʉ̄''' | ||
+ | | tejes'''on''' | ||
+ | |- | ||
+ | !Dat. | ||
+ | | tejes'''ē''' | ||
+ | | tejes'''ovin''' | ||
+ | | tejes'''ovis''' | ||
+ | |- | ||
+ | !Acc. | ||
+ | | tejes'''an''' | ||
+ | | tejes'''e''' | ||
+ | | tejes'''ōs''' | ||
+ | |- | ||
+ | !Loc. | ||
+ | | tejes'''i''' | ||
+ | | tejes'''ovin''' | ||
+ | | tejes'''ovis''' | ||
+ | |- | ||
+ | !Voc. | ||
+ | | tej | ||
+ | | tejes'''e''' | ||
+ | | tejes'''es''' | ||
+ | |} | ||
+ | |} | ||
+ | |||
+ | {| | ||
+ | | | ||
+ | {| class="wikitable" style="text-align:center" | ||
+ | |+ Podtypy deklinacji spółgłoskowej | ||
+ | |- | ||
+ | !Przypadek | ||
+ | !''król'' | ||
+ | !''druid'',<br>czarodziej | ||
+ | !''róg''<br>(bitewny) | ||
+ | !''przyjaciel'' | ||
+ | !''dom'' | ||
+ | !''rzeka'' | ||
+ | !''imię'' | ||
+ | !''kamień'' | ||
+ | !''ojciec'' | ||
+ | !''matka'' | ||
+ | |- | ||
+ | !Nom. | ||
+ | | rhy'''cks''' | ||
+ | | drwww'''z''' | ||
+ | | carnu'''cks''' | ||
+ | | caran'''z''' | ||
+ | | tegg | ||
+ | | af'''i''' | ||
+ | | aman | ||
+ | | agam | ||
+ | | ad'''i''' | ||
+ | | mowd'''i''' | ||
+ | |- | ||
+ | !Acc. | ||
+ | | rhy'''gg'''an | ||
+ | | drwww'''z'''an | ||
+ | | carnu'''g'''an | ||
+ | | caran'''t'''an | ||
+ | | tegg'''es'''an | ||
+ | | af'''on'''an | ||
+ | | aman'''an'''an | ||
+ | | agam'''am'''an | ||
+ | | ah'''rh'''an | ||
+ | | mowh'''rh'''an | ||
+ | |} | ||
+ | |- | ||
+ | {| class="wikitable" style="text-align:center" | ||
+ | |+ Podtypy deklinacji spółgłoskowej | ||
+ | |- | ||
+ | !Przypadek | ||
+ | !''król'' | ||
+ | !''druid'',<br>czarodziej | ||
+ | !''róg''<br>(bitewny) | ||
+ | !''przyjaciel'' | ||
+ | !''dom'' | ||
+ | !''rzeka'' | ||
+ | !''imię'' | ||
+ | !''kamień'' | ||
+ | !''ojciec'' | ||
+ | !''matka'' | ||
+ | |- | ||
+ | !Nom. | ||
+ | | r̥ī'''xs''' | ||
+ | | drʉwʉ'''ts''' | ||
+ | | karnu'''xs''' | ||
+ | | karan'''ts''' | ||
+ | | tej | ||
+ | | av'''ī''' | ||
+ | | aman | ||
+ | | agam | ||
+ | | ad'''ī''' | ||
+ | | mōd'''ī''' | ||
+ | |- | ||
+ | !Acc. | ||
+ | | r̥ī'''j'''an | ||
+ | | drʉwʉ'''dz'''an | ||
+ | | karnu'''g'''an | ||
+ | | karan'''t'''an | ||
+ | | tej'''es'''an | ||
+ | | av'''on'''an | ||
+ | | aman'''an'''an | ||
+ | | agam'''am'''an | ||
+ | | ah'''r̥'''an | ||
+ | | mōh'''r̥'''an | ||
+ | |} | ||
+ | |} | ||
+ | |||
+ | == Przymiotnik == | ||
+ | === O-tematowa === | ||
+ | |||
+ | {| class="wikitable" style="text-align:center" | ||
+ | |+ ''ʉlqs'' "zły" | ||
+ | !rowspan=2|Cas. | ||
+ | !colspan=3|Sg. | ||
+ | !colspan=3|Du. | ||
+ | !colspan=3|Pl. | ||
+ | |- | ||
+ | !''m'' | ||
+ | !''n'' | ||
+ | !''f'' | ||
+ | !''m'' | ||
+ | !''n'' | ||
+ | !''f'' | ||
+ | !''m'' | ||
+ | !''n'' | ||
+ | !''f'' | ||
+ | |- | ||
+ | !Nom. | ||
+ | | ʉlq'''s''' | ||
+ | | ʉlq'''on''' | ||
+ | | ʉlq'''a''' | ||
+ | |colspan=2|ʉlq'''ʉ̄''' | ||
+ | | ʉlq'''ā''' | ||
+ | |colspan=2| ʉlq'''ō''' | ||
+ | | ʉlq'''as''' | ||
+ | |- | ||
+ | !Gen. | ||
+ | |colspan=2| ʉlq'''ī''' | ||
+ | | ʉlq'''jas''' | ||
+ | |colspan=2|ʉlq'''īs''' | ||
+ | | ʉlq'''awh''' | ||
+ | |colspan=3|ʉlq'''on''' | ||
+ | |- | ||
+ | !Dat. | ||
+ | |colspan=2| ʉlq'''ī''' | ||
+ | | ʉlq'''ā''' | ||
+ | |colspan=2|ʉlq'''ovin''' | ||
+ | | ʉlq'''avin''' | ||
+ | |colspan=2|ʉlq'''ovis''' | ||
+ | | ʉlq'''avis''' | ||
+ | |- | ||
+ | !Acc. | ||
+ | |colspan=2| ʉlq'''on''' | ||
+ | | ʉlq'''in''' | ||
+ | |colspan=2|ʉlq'''ʉ̄''' | ||
+ | | ʉlq'''ā''' | ||
+ | |colspan=2|ʉlq'''īs''' | ||
+ | | ʉlq'''as''' | ||
+ | |- | ||
+ | !Loc. | ||
+ | |colspan=2| ʉlq'''ē''' | ||
+ | | ʉlq'''ī''' | ||
+ | |colspan=2|ʉlq'''ʉ̄''' | ||
+ | | ʉlq'''avin''' | ||
+ | |colspan=2|ʉlq'''ovis''' | ||
+ | | ʉlq'''avis''' | ||
+ | |- | ||
+ | !Voc. | ||
+ | |ʉlq'''e''' | ||
+ | |ʉlq'''on''' | ||
+ | | ʉlq'''e''' | ||
+ | |colspan=2|ʉlq'''ʉ̄''' | ||
+ | | ʉlq'''ā''' | ||
+ | |colspan=2|ʉlq'''īs''' | ||
+ | | ʉlq'''as''' | ||
+ | |} | ||
+ | |||
+ | == Czasownik == | ||
+ | W j. albiońskim istnieją trzy główne klasy czasowników: | ||
+ | *e-tematyczne: | ||
+ | **e/o-tematyczne, np. '''bered'''/'''bered''' "''nieść''" | ||
+ | **a-tematyczne, np. '''binad'''/'''binad''' "''gryźć''" | ||
+ | *V-tematyczne: | ||
+ | **ō-tematyczne, np. '''gnōd'''/'''gnowdd''' "''wiedzieć''" | ||
+ | **ī-tematyczne, np. '''tuvīd'''/'''tuvidd''' "''tworzyć''" | ||
+ | **ʉ̄-tematyczne, np. '''lʉnkʷʉ̄d'''/'''lwnqwdd''' "''zostawić''", "''zostawiać''" | ||
+ | *r-tamatyczne, np. '''ōjedord'''/'''owggedord''' "''bać się''" | ||
+ | |||
+ | === Bezokolicznik === | ||
+ | Albioński bezokolicznik kończy się zawsze spółgłoską '''-d''' dla czasowników z krótkimi samogłoskami tematycznymi, lub wersją długą '''-dd''' dla czasowników z długimi samogłoskami tematycznymi (nawet, jeżeli z przyczyn ortograficznych wystarczyłoby zwykłe użycie jednej spółgłoski, np. ''gnowdd'', zamiast spodziewanego ''gnowd''). | ||
+ | |||
+ | === Forma rzeczowna === | ||
+ | W j. albiońskim można utworzyć rzeczownik tak od czasownika w stronie czynnej, jak i biernej. | ||
+ | |||
+ | ==== Forma czynna ==== | ||
+ | Rzeczownik odczasowny tworzy się w j. albiońskim za pomocą sufiksu '''-wun'''/'''-wun''' dodawanego do tematu czasownika: | ||
+ | *dla tematycznych | ||
+ | **e/o-tematyczne, np. '''beruwun'''/'''beruwun''' "''noszenie''" | ||
+ | **a-tematyczne, np. '''binawun'''/'''binawun''' "''gryzienie''" | ||
+ | *dla V-tematycznych: | ||
+ | **ō-tematyczne, np. '''gnūwun'''/'''gnuwwun''' "''wiedza''" | ||
+ | **ī-tematyczne, np. '''tuvʉ̄wun'''/'''tuvwwun''' "''tworzenie''" | ||
+ | **ʉ̄-tematyczne, np. '''lʉnkʷʉ̄wun'''/'''lwnqwwwun''' "''zostawianie''" | ||
+ | *dla r-tamatycznych, np. '''ōjedurwun'''/'''owggedurwun''' "''banie się''", "''strach''" | ||
+ | |||
+ | ==== Forma bierna ==== | ||
+ | |||
+ | === Imiesłów === | ||
+ | W j. albiońskim występują imiesłowy czynne i bierne różnych czasów. | ||
+ | |||
+ | ==== Imiesłów czynny czasu teraźniejszego ==== | ||
+ | Imiesłów czynny cz. t. tworzony jest od formy trzeciej osoby liczby mnogiej czasownika w czasie teraźniejszym. | ||
+ | {| | ||
+ | | | ||
+ | {| class="wikitable" style="text-align:center" | ||
+ | |+ ''bered''<br>"nieść" | ||
+ | !3. sg | ||
+ | |ber'''ond''' | ||
+ | |- | ||
+ | !im. nom. m sg. | ||
+ | | ber'''onz''' | ||
+ | |- | ||
+ | !im. gen. m sg. | ||
+ | | ber'''ond'''i | ||
+ | |} | ||
+ | | | ||
+ | {| class="wikitable" style="text-align:center" | ||
+ | |+ ''bered''<br>"nieść" | ||
+ | !3. sg | ||
+ | |ber'''ond''' | ||
+ | |- | ||
+ | !im. nom. m sg. | ||
+ | | ber'''ondz''' | ||
+ | |- | ||
+ | !im. gen. m sg. | ||
+ | | ber'''ond'''ī | ||
+ | |} | ||
+ | | | ||
+ | |} | ||
+ | |||
+ | ==== Imiesłów czynny czasu przeszłego ==== | ||
+ | |||
+ | ==== Imiesłów bierny czasu teraźniejszego ==== | ||
+ | Imiesłów bierny cz. t. tworzony jest od formy trzeciej osoby liczby mnogiej czasownika w czasie teraźniejszym za pomocą sufiksu -'''m'''-. | ||
+ | {| | ||
+ | | | ||
+ | {| class="wikitable" style="text-align:center" | ||
+ | |+ ''bered''<br>"nieść" | ||
+ | !3. sg | ||
+ | |ber'''ond''' | ||
+ | |- | ||
+ | !im. nom. m sg. | ||
+ | | ber'''oms''' | ||
+ | |- | ||
+ | !im. gen. m sg. | ||
+ | | ber'''om'''i | ||
+ | |} | ||
+ | | | ||
+ | {| class="wikitable" style="text-align:center" | ||
+ | |+ ''bered''<br>"nieść" | ||
+ | !3. sg | ||
+ | |ber'''ond''' | ||
+ | |- | ||
+ | !im. nom. m sg. | ||
+ | | ber'''oms''' | ||
+ | |- | ||
+ | !im. gen. m sg. | ||
+ | | ber'''om'''ī | ||
+ | |} | ||
+ | | | ||
+ | |} | ||
+ | |||
+ | ==== Imiesłów bierny czasu przeszłego niedokonanego ==== | ||
+ | |||
+ | ==== Imiesłów bierny czasu przeszłego dokonanego ==== | ||
+ | Imiesłów bierny czasu przeszłego dokonanego tworzy się za pomocą sufiksu -'''d'''-. | ||
+ | {| | ||
+ | | | ||
+ | {| class="wikitable" style="text-align:center" | ||
+ | |+ ''bered''<br>"nieść" | ||
+ | !im. nom. m sg. | ||
+ | | ber'''oz''' | ||
+ | |- | ||
+ | !im. gen. m sg. | ||
+ | | ber'''od'''i | ||
+ | |} | ||
+ | | | ||
+ | {| class="wikitable" style="text-align:center" | ||
+ | |+ ''bered''<br>"nieść" | ||
+ | |- | ||
+ | !im. nom. m sg. | ||
+ | | ber'''ots''' | ||
+ | |- | ||
+ | !im. gen. m sg. | ||
+ | | ber'''od'''ī | ||
+ | |} | ||
+ | | | ||
+ | |} | ||
+ | |||
+ | === Tryb oznajmujący === | ||
+ | Czasowniki w czasie teraźniejszym odmieniają się tak przez osoby, liczby, strony i czasy. | ||
+ | |||
+ | ==== Strona czynna ==== | ||
+ | W stronie czynnej występują cztery formy czasowe: | ||
+ | *czas teraźniejszy; | ||
+ | *czas przyszły; | ||
+ | *czas przeszły dokonany; | ||
+ | *czas przeszły niedokonany. | ||
+ | Formy strony czynnej tworzone są za pomocą fleksji. | ||
+ | |||
+ | ===== Czas teraźniejszy ===== | ||
+ | {| | ||
+ | | | ||
+ | {| class="wikitable" style="text-align:center" | ||
+ | |+''bered''<br> "nieść" | ||
+ | |- | ||
+ | !Prs. | ||
+ | !Sg | ||
+ | !Pl | ||
+ | |- | ||
+ | ! 1. | ||
+ | | ber'''y''' | ||
+ | | ber'''oniss''' | ||
+ | |- | ||
+ | ! 2. | ||
+ | | ber'''es''' | ||
+ | | ber'''ede''' | ||
+ | |- | ||
+ | ! 3. | ||
+ | | ber'''et''' | ||
+ | | ber'''ond''' | ||
+ | |} | ||
+ | | | ||
+ | {| class="wikitable" style="text-align:center" | ||
+ | |+''binad''<br> "gryźć" | ||
+ | |- | ||
+ | !Prs. | ||
+ | !Sg | ||
+ | !Pl | ||
+ | |- | ||
+ | ! 1. | ||
+ | | bina'''ff''' | ||
+ | | bina'''niss''' | ||
+ | |- | ||
+ | ! 2. | ||
+ | | bina'''s''' | ||
+ | | bina'''de''' | ||
+ | |- | ||
+ | ! 3. | ||
+ | | bina'''t''' | ||
+ | | bina'''nd''' | ||
+ | |} | ||
+ | | | ||
+ | {| class="wikitable" style="text-align:center" | ||
+ | |+''gnowdd ''<br> "wiedzieć" | ||
+ | |- | ||
+ | !Prs. | ||
+ | !Sg | ||
+ | !Pl | ||
+ | |- | ||
+ | ! 1. | ||
+ | | gnow'''ff''' | ||
+ | | gnow'''niss''' | ||
+ | |- | ||
+ | ! 2. | ||
+ | | gnow'''s''' | ||
+ | | gnow'''de''' | ||
+ | |- | ||
+ | ! 3. | ||
+ | | gnow'''t''' | ||
+ | | gnow'''nd''' | ||
+ | |} | ||
+ | | | ||
+ | {| class="wikitable" style="text-align:center" | ||
+ | |+''tuvidd ''<br> "tworzyć" | ||
+ | |- | ||
+ | !Prs. | ||
+ | !Sg | ||
+ | !Pl | ||
+ | |- | ||
+ | ! 1. | ||
+ | | tuvi'''fh''' | ||
+ | | tuvi'''nhiss''' | ||
+ | |- | ||
+ | ! 2. | ||
+ | | tuvi'''ss''' | ||
+ | | tuvi'''dde''' | ||
+ | |- | ||
+ | ! 3. | ||
+ | | tuvi'''th''' | ||
+ | | tuvi'''ndd''' | ||
+ | |} | ||
+ | | | ||
+ | {| class="wikitable" style="text-align:center" | ||
+ | |+''lwnqwdd ''<br> "zostawić" | ||
+ | |- | ||
+ | !Prs. | ||
+ | !Sg | ||
+ | !Pl | ||
+ | |- | ||
+ | ! 1. | ||
+ | | lwnqw'''fh''' | ||
+ | | lwnqw'''nhiss''' | ||
+ | |- | ||
+ | ! 2. | ||
+ | | lwnqw'''ss''' | ||
+ | | lwnqw'''dde''' | ||
+ | |- | ||
+ | ! 3. | ||
+ | | lwnqw'''th''' | ||
+ | | lwnqw'''ndd''' | ||
+ | |} | ||
+ | | | ||
+ | {| class="wikitable" style="text-align:center" | ||
+ | |+''owggedord ''<br> "bać się" | ||
+ | |- | ||
+ | !Prs. | ||
+ | !Sg | ||
+ | !Pl | ||
+ | |- | ||
+ | ! 1. | ||
+ | | owgg'''irr''' | ||
+ | | owggedom'''niss''' | ||
+ | |- | ||
+ | ! 2. | ||
+ | | owggedar'''s''' | ||
+ | | owggedar'''de''' | ||
+ | |- | ||
+ | ! 3. | ||
+ | | owggedar'''t''' | ||
+ | | owggedar'''ond''' | ||
+ | |} | ||
+ | | | ||
+ | |} | ||
+ | {| | ||
+ | | | ||
+ | {| class="wikitable" style="text-align:center" | ||
+ | |+''bered''<br> "nieść" | ||
+ | |- | ||
+ | !Prs. | ||
+ | !Sg | ||
+ | !Pl | ||
+ | |- | ||
+ | ! 1. | ||
+ | | ber'''ī''' | ||
+ | | ber'''onīs''' | ||
+ | |- | ||
+ | ! 2. | ||
+ | | ber'''es''' | ||
+ | | ber'''ede''' | ||
+ | |- | ||
+ | ! 3. | ||
+ | | ber'''et''' | ||
+ | | ber'''ond''' | ||
+ | |} | ||
+ | | | ||
+ | {| class="wikitable" style="text-align:center" | ||
+ | |+''binad''<br> "gryźć" | ||
+ | |- | ||
+ | !Prs. | ||
+ | !Sg | ||
+ | !Pl | ||
+ | |- | ||
+ | ! 1. | ||
+ | | bina'''f''' | ||
+ | | bina'''nīs''' | ||
+ | |- | ||
+ | ! 2. | ||
+ | | bina'''s''' | ||
+ | | bina'''de''' | ||
+ | |- | ||
+ | ! 3. | ||
+ | | bina'''t''' | ||
+ | | bina'''nd''' | ||
+ | |} | ||
+ | | | ||
+ | {| class="wikitable" style="text-align:center" | ||
+ | |+''gnōd''<br> "wiedzieć" | ||
+ | |- | ||
+ | !Prs. | ||
+ | !Sg | ||
+ | !Pl | ||
+ | |- | ||
+ | ! 1. | ||
+ | | gnō'''f''' | ||
+ | | gnō'''nīs''' | ||
+ | |- | ||
+ | ! 2. | ||
+ | | gnō'''s''' | ||
+ | | gnō'''de''' | ||
+ | |- | ||
+ | ! 3. | ||
+ | | gnō'''t''' | ||
+ | | gnō'''nd''' | ||
+ | |} | ||
+ | | | ||
+ | {| class="wikitable" style="text-align:center" | ||
+ | |+''tuvīd''<br> "tworzyć" | ||
+ | |- | ||
+ | !Prs. | ||
+ | !Sg | ||
+ | !Pl | ||
+ | |- | ||
+ | ! 1. | ||
+ | | tuvī'''f''' | ||
+ | | tuvī'''nīs''' | ||
+ | |- | ||
+ | ! 2. | ||
+ | | tuvī'''s''' | ||
+ | | tuvī'''de''' | ||
+ | |- | ||
+ | ! 3. | ||
+ | | tuvī'''t''' | ||
+ | | tuvī'''nd''' | ||
+ | |} | ||
+ | | | ||
+ | {| class="wikitable" style="text-align:center" | ||
+ | |+''lʉnkʷʉ̄d''<br> "zostawić" | ||
+ | |- | ||
+ | !Prs. | ||
+ | !Sg | ||
+ | !Pl | ||
+ | |- | ||
+ | ! 1. | ||
+ | | lʉnkʷʉ̄'''f''' | ||
+ | | lʉnkʷʉ̄'''nīs''' | ||
+ | |- | ||
+ | ! 2. | ||
+ | | lʉnkʷʉ̄'''s''' | ||
+ | | lʉnkʷʉ̄'''de''' | ||
+ | |- | ||
+ | ! 3. | ||
+ | | lʉnkʷʉ̄'''t''' | ||
+ | | lʉnkʷʉ̄'''nd''' | ||
+ | |} | ||
+ | | | ||
+ | {| class="wikitable" style="text-align:center" | ||
+ | |+''ōjedord''<br> "bać się" | ||
+ | |- | ||
+ | !Prs. | ||
+ | !Sg | ||
+ | !Pl | ||
+ | |- | ||
+ | ! 1. | ||
+ | | ōj'''īr''' | ||
+ | | ōjedom'''nīs''' | ||
+ | |- | ||
+ | ! 2. | ||
+ | | ōjedar'''s''' | ||
+ | | ōjedar'''de''' | ||
+ | |- | ||
+ | ! 3. | ||
+ | | ōjedar'''t''' | ||
+ | | ōjedar'''ond''' | ||
+ | |} | ||
+ | | | ||
+ | |} | ||
+ | |||
+ | ===== Czas przyszły ===== | ||
+ | Czas przyszły, inaczej niż inne formy czasowe, charakteryzuje się reduplikacją rdzeni czasowników. Początkowo miało to miejsce tylko przy czasownikach e- i a-tematycznych, ale rozprzestrzeniło się to tez na inne typy czasowników (przy czym nie dochodzi jednak do redukcji głównej sylaby, a po prostu powtórzenie sylaby lub jej części w formie krótkiej). Jeżeli czasownik rozpoczyna się samogłoski, to dochodzi do wypełnienia rozziewu za pomocą spółgłoski /h/, np. '''elōd''' "zyskać", ale ''heh(e)lōt'' "zyska". | ||
+ | {| | ||
+ | | | ||
+ | {| class="wikitable" style="text-align:center" | ||
+ | |+''bered''<br>"nieść" | ||
+ | |- | ||
+ | !Prs. | ||
+ | !Sg | ||
+ | !Pl | ||
+ | |- | ||
+ | ! 1. | ||
+ | | bibr'''jōn''' | ||
+ | | bibr'''jōnīs''' | ||
+ | |- | ||
+ | ! 2. | ||
+ | | bibr'''jōs''' | ||
+ | | bibr'''jōde''' | ||
+ | |- | ||
+ | ! 3. | ||
+ | | bibr'''jōt''' | ||
+ | | bibr'''jōnd''' | ||
+ | |} | ||
+ | | | ||
+ | {| class="wikitable" style="text-align:center" | ||
+ | |+''gnōd''<br>"wiedzieć" | ||
+ | |- | ||
+ | !Prs. | ||
+ | !Sg | ||
+ | !Pl | ||
+ | |- | ||
+ | ! 1. | ||
+ | | gnagn'''ōn''' | ||
+ | | gnagn'''ōnīs''' | ||
+ | |- | ||
+ | ! 2. | ||
+ | | gnagn'''ōs''' | ||
+ | | gnagn'''ōde''' | ||
+ | |- | ||
+ | ! 3. | ||
+ | | gnagn'''ōt''' | ||
+ | | gnagn'''ōnd''' | ||
+ | |} | ||
+ | | | ||
+ | |} | ||
+ | |||
+ | ===== Czas przeszły dokonany ===== | ||
+ | Czas przeszły dokonany opisuje zdarzenia przeszłe, które mają zakończony charakter, lub w wyniku których doszło do zmiany stanu. | ||
+ | {| | ||
+ | | | ||
+ | {| class="wikitable" style="text-align:center" | ||
+ | |+''bered''<br>"nieść" | ||
+ | |- | ||
+ | !Prs. | ||
+ | !Sg | ||
+ | !Pl | ||
+ | |- | ||
+ | ! 1. | ||
+ | | bertsī | ||
+ | | bertsonīs | ||
+ | |- | ||
+ | ! 2. | ||
+ | | bertses | ||
+ | | bertsede | ||
+ | |- | ||
+ | ! 3. | ||
+ | | bertst | ||
+ | | bertsond | ||
+ | |} | ||
+ | | | ||
+ | {| class="wikitable" style="text-align:center" | ||
+ | |+''gnōd''<br>"wiedzieć" | ||
+ | |- | ||
+ | !Prs. | ||
+ | !Sg | ||
+ | !Pl | ||
+ | |- | ||
+ | ! 1. | ||
+ | | gnōtsī | ||
+ | | gnōtsonīs | ||
+ | |- | ||
+ | ! 2. | ||
+ | | gnōtses | ||
+ | | gnōtsede | ||
+ | |- | ||
+ | ! 3. | ||
+ | | gnōtst | ||
+ | | gnōtsond | ||
+ | |} | ||
+ | | | ||
+ | |} | ||
+ | Końcówka trzeciej osoby liczby pojedynczej -'''tst''' realizowana jest zawsze jako /ts͡/. | ||
+ | |||
+ | ===== Czas przeszły niedokonany ===== | ||
+ | Czas przeszły niedokonany (też ''imperfekt'') opisuje zdarzenia przeszłe, które trwały pewien czas, lub są tłem innego zdarzenia. | ||
+ | {| | ||
+ | | | ||
+ | {| class="wikitable" style="text-align:center" | ||
+ | |+''bered''<br>"nieść" | ||
+ | |- | ||
+ | !Prs. | ||
+ | !Sg | ||
+ | !Pl | ||
+ | |- | ||
+ | ! 1. | ||
+ | | bere'''m''' | ||
+ | | bere'''mets''' | ||
+ | |- | ||
+ | ! 2. | ||
+ | | bere'''des''' | ||
+ | | bere'''swets''' | ||
+ | |- | ||
+ | ! 3. | ||
+ | | bere | ||
+ | | bere'''ndets''' | ||
+ | |} | ||
+ | | | ||
+ | {| class="wikitable" style="text-align:center" | ||
+ | |+''gnōd''<br>"wiedzieć" | ||
+ | |- | ||
+ | !Prs. | ||
+ | !Sg | ||
+ | !Pl | ||
+ | |- | ||
+ | ! 1. | ||
+ | | gnō'''m''' | ||
+ | | gnō'''mets''' | ||
+ | |- | ||
+ | ! 2. | ||
+ | | gnō'''des''' | ||
+ | | gnō'''swets''' | ||
+ | |- | ||
+ | ! 3. | ||
+ | | gnō | ||
+ | | gnō'''ndets''' | ||
+ | |} | ||
+ | | | ||
+ | |} | ||
+ | |||
+ | === Tryb łączący === | ||
+ | |||
+ | === Tryb rozkazujący === | ||
+ | Tryb rozkazujący | ||
+ | {| | ||
+ | | | ||
+ | {| class="wikitable" style="text-align:center" | ||
+ | |+''bered''<br> "nieść" | ||
+ | |- | ||
+ | !Prs. | ||
+ | !Sg | ||
+ | !Pl | ||
+ | |- | ||
+ | ! 1. | ||
+ | | ber'''ifh'''! | ||
+ | | ber'''inniss'''! | ||
+ | |- | ||
+ | ! 2. | ||
+ | | ber'''y'''! | ||
+ | | ber'''idde'''! | ||
+ | |- | ||
+ | ! 3. | ||
+ | | ber'''itt'''! | ||
+ | | ber'''indd'''! | ||
+ | |} | ||
+ | | | ||
+ | {| class="wikitable" style="text-align:center" | ||
+ | |+''gnowdd ''<br> "wiedzieć" | ||
+ | |- | ||
+ | !Prs. | ||
+ | !Sg | ||
+ | !Pl | ||
+ | |- | ||
+ | ! 1. | ||
+ | | gnow'''ff'''! | ||
+ | | gnow'''niss'''! | ||
+ | |- | ||
+ | ! 2. | ||
+ | | gnow! | ||
+ | | gnow'''de'''! | ||
+ | |- | ||
+ | ! 3. | ||
+ | | gnow'''t'''! | ||
+ | | gnow'''nd'''! | ||
+ | |} | ||
+ | | | ||
+ | |} | ||
+ | |||
+ | {| | ||
+ | | | ||
+ | {| class="wikitable" style="text-align:center" | ||
+ | |+''bered''<br> "nieść" | ||
+ | |- | ||
+ | !Prs. | ||
+ | !Sg | ||
+ | !Pl | ||
+ | |- | ||
+ | ! 1. | ||
+ | | ber'''īf'''! | ||
+ | | ber'''īnīs'''! | ||
+ | |- | ||
+ | ! 2. | ||
+ | | ber'''ī'''! | ||
+ | | ber'''īde'''! | ||
+ | |- | ||
+ | ! 3. | ||
+ | | ber'''īt'''! | ||
+ | | ber'''īnd'''! | ||
+ | |} | ||
+ | | | ||
+ | {| class="wikitable" style="text-align:center" | ||
+ | |+''gnōd''<br> "wiedzieć" | ||
+ | |- | ||
+ | !Prs. | ||
+ | !Sg | ||
+ | !Pl | ||
+ | |- | ||
+ | ! 1. | ||
+ | | gnō'''f'''! | ||
+ | | gnō'''nīs'''! | ||
+ | |- | ||
+ | ! 2. | ||
+ | | gnō! | ||
+ | | gnō'''de'''! | ||
+ | |- | ||
+ | ! 3. | ||
+ | | gnō'''t'''! | ||
+ | | gnō'''nd'''! | ||
+ | |} | ||
+ | | | ||
+ | |} | ||
+ | |||
+ | = Przykładowy tekst = | ||
+ | == Voveso in mori == | ||
+ | {| | ||
+ | | | ||
+ | {| class="wikitable" style="text-align:left" | ||
+ | |+Albioński | ||
+ | !Gwuwesy mori | ||
+ | |- | ||
+ | | | ||
+ | <br>Gwuwesy mori mewon gwannon | ||
+ | <br>Gweazonddo gwwnto cammand mewon gwernhon | ||
+ | <br>Qe con qugwon hwefon | ||
+ | <br>Sdubnend mewin monin. | ||
+ | <br> | ||
+ | <br>Eitaff ton, mewe glenne! | ||
+ | <br>Eitaff ton, twsa tunna! | ||
+ | <br>Gwuwesy mori mewon gwannon | ||
+ | |} | ||
+ | | | ||
+ | {| class="wikitable" style="text-align:left" | ||
+ | |+Galijski | ||
+ | !Voveso in mori | ||
+ | |- | ||
+ | | | ||
+ | <br>Voveso in mori mon vandas | ||
+ | <br>Veidos ventos cambon mon verno | ||
+ | <br>Et con papon lomnen | ||
+ | <br>Luxtodos imon siraxta | ||
+ | <br> | ||
+ | <br>Suouelo, imon oro | ||
+ | <br>Suouelo, tauson tunda | ||
+ | <br>Voveso in mori mon vandas | ||
+ | |} | ||
+ | | | ||
+ | {| class="wikitable" style="text-align:left" | ||
+ | |+Polski | ||
+ | !Tonę w morzu mych łez | ||
+ | |- | ||
+ | | | ||
+ | <br>Tonę w morzu mych łez. | ||
+ | <br>Wyjące wiatry szarpią mój maszt | ||
+ | <br>I z każdym ruchem. | ||
+ | <br>Pogłębiają moje tęsknoty | ||
+ | <br> | ||
+ | <br>Witaj, mój brzegu. | ||
+ | <br>Witaj, cicha falo. | ||
+ | <br>Tonę w morzu mych łez | ||
+ | |} | ||
+ | | | ||
+ | |} | ||
+ | |||
+ | {| class="wikitable" style="text-align:left" | ||
+ | |+Albioński<br>(zapis albioński) | ||
+ | ![[Plik:Ggom.PNG]][[Plik:Wmi.PNG]][[Plik:Umi.PNG]][[Plik:Wmi.PNG]][[Plik:Emi.PNG]][[Plik:Smi.PNG]][[Plik:Ymi.PNG]] [[Plik:Mmi.PNG]][[Plik:Omi.PNG]][[Plik:Rmi.PNG]][[Plik:Imi.PNG]] | ||
+ | |- | ||
+ | | | ||
+ | <br>[[Plik:Ggom.PNG]][[Plik:Wmi.PNG]][[Plik:Umi.PNG]][[Plik:Wmi.PNG]][[Plik:Emi.PNG]][[Plik:Smi.PNG]][[Plik:Ymi.PNG]] [[Plik:Mmi.PNG]][[Plik:Omi.PNG]][[Plik:Rmi.PNG]][[Plik:Imi.PNG]] [[Plik:Mmi.PNG]][[Plik:Emi.PNG]][[Plik:Wmi.PNG]][[Plik:Omi.PNG]][[Plik:Nmi.PNG]] [[Plik:Gmi.PNG]][[Plik:Wmi.PNG]][[Plik:Ami.PNG]][[Plik:Nmi.PNG]][[Plik:Nmi.PNG]][[Plik:Omi.PNG]][[Plik:Nmi.PNG]] | ||
+ | <br>[[Plik:Ggom.PNG]][[Plik:Wmi.PNG]][[Plik:Emi.PNG]][[Plik:Ami.PNG]][[Plik:Zmi.PNG]][[Plik:Omi.PNG]][[Plik:Nmi.PNG]][[Plik:Dmi.PNG]][[Plik:Dmi.PNG]][[Plik:Omi.PNG]] [[Plik:Gmi.PNG]][[Plik:Wmi.PNG]][[Plik:Wmi.PNG]][[Plik:Nmi.PNG]][[Plik:Tmi.PNG]][[Plik:Omi.PNG]] [[Plik:Cmi.PNG]][[Plik:Ami.PNG]][[Plik:Mmi.PNG]][[Plik:Mmi.PNG]][[Plik:Ami.PNG]][[Plik:Nmi.PNG]][[Plik:Dmi.PNG]] [[Plik:Mmi.PNG]][[Plik:Emi.PNG]][[Plik:Wmi.PNG]][[Plik:Omi.PNG]][[Plik:Nmi.PNG]] [[Plik:Gmi.PNG]][[Plik:Wmi.PNG]][[Plik:Emi.PNG]][[Plik:Rmi.PNG]][[Plik:Nmi.PNG]][[Plik:Hmi.PNG]][[Plik:Omi.PNG]][[Plik:Nmi.PNG]] | ||
+ | <br>[[Plik:Qgom.PNG]][[Plik:Emi.PNG]] [[Plik:Cmi.PNG]][[Plik:Omi.PNG]][[Plik:Nmi.PNG]] [[Plik:Qmi.PNG]][[Plik:Umi.PNG]][[Plik:Gmi.PNG]][[Plik:Wmi.PNG]][[Plik:Omi.PNG]][[Plik:Nmi.PNG]] [[Plik:Hmi.PNG]][[Plik:Wmi.PNG]][[Plik:Emi.PNG]][[Plik:Fmi.PNG]][[Plik:Omi.PNG]][[Plik:Nmi.PNG]] | ||
+ | <br>[[Plik:Sgom.PNG]][[Plik:Dmi.PNG]][[Plik:Umi.PNG]][[Plik:Bmi.PNG]][[Plik:Nmi.PNG]][[Plik:Emi.PNG]][[Plik:Nmi.PNG]][[Plik:Dmi.PNG]] [[Plik:Mmi.PNG]][[Plik:Emi.PNG]][[Plik:Wmi.PNG]][[Plik:Imi.PNG]][[Plik:Nmi.PNG]] [[Plik:Mmi.PNG]][[Plik:Omi.PNG]][[Plik:Nmi.PNG]][[Plik:Imi.PNG]][[Plik:Nmi.PNG]]. | ||
+ | <br> | ||
+ | <br>[[Plik:Egom.PNG]][[Plik:Imi.PNG]][[Plik:Tmi.PNG]][[Plik:Ami.PNG]][[Plik:Fmi.PNG]][[Plik:Fmi.PNG]] [[Plik:Tmi.PNG]][[Plik:Omi.PNG]][[Plik:Nmi.PNG]], [[Plik:Mmi.PNG]][[Plik:Emi.PNG]][[Plik:Wmi.PNG]][[Plik:Emi.PNG]] [[Plik:Gmi.PNG]][[Plik:Lmi.PNG]][[Plik:Emi.PNG]][[Plik:Nmi.PNG]][[Plik:Nmi.PNG]][[Plik:Emi.PNG]]! | ||
+ | <br>[[Plik:Egom.PNG]][[Plik:Imi.PNG]][[Plik:Tmi.PNG]][[Plik:Ami.PNG]][[Plik:Fmi.PNG]][[Plik:Fmi.PNG]] [[Plik:Tmi.PNG]][[Plik:Omi.PNG]][[Plik:Nmi.PNG]], [[Plik:Tmi.PNG]][[Plik:Wmi.PNG]][[Plik:Smi.PNG]][[Plik:Ami.PNG]] [[Plik:Tmi.PNG]][[Plik:Umi.PNG]][[Plik:Nmi.PNG]][[Plik:Nmi.PNG]][[Plik:Ami.PNG]]! | ||
+ | <br>[[Plik:Ggom.PNG]][[Plik:Wmi.PNG]][[Plik:Umi.PNG]][[Plik:Wmi.PNG]][[Plik:Emi.PNG]][[Plik:Smi.PNG]][[Plik:Ymi.PNG]] [[Plik:Mmi.PNG]][[Plik:Omi.PNG]][[Plik:Rmi.PNG]][[Plik:Imi.PNG]] [[Plik:Mmi.PNG]][[Plik:Emi.PNG]][[Plik:Wmi.PNG]][[Plik:Omi.PNG]][[Plik:Nmi.PNG]] [[Plik:Gmi.PNG]][[Plik:Wmi.PNG]][[Plik:Ami.PNG]][[Plik:Nmi.PNG]][[Plik:Nmi.PNG]][[Plik:Omi.PNG]][[Plik:Nmi.PNG]] | ||
+ | |} | ||
+ | |||
+ | == Pójdę między... == | ||
+ | {| | ||
+ | | | ||
+ | {| class="wikitable" style="text-align:left" | ||
+ | |+Albioński | ||
+ | !Hihdyonn enrhe... | ||
+ | |- | ||
+ | | | ||
+ | Crynzond blowdas wch Tuwi gwuli | ||
+ | <br>Ceanye Amrante ech Leifesi | ||
+ | <br>Gwwnn agamamon enrhe afonofis | ||
+ | <br>Gwestiztond nugwwgas scowlas | ||
+ | <br> | ||
+ | <br>Hihdyonn enrhe alisafis | ||
+ | <br>Hihdyonn enrhe crwwafis | ||
+ | <br> | ||
+ | <br>Amya lockscet gwuwl anne | ||
+ | <br>Qei seggedes tafawuwunon | ||
+ | <br>Zowff gwerboz | ||
+ | <br> | ||
+ | <br>Hihdyonn enrhe darufis | ||
+ | <br>Hihdyonn enrhe haligofis | ||
+ | <br> | ||
+ | <br>Helzy gwelon | ||
+ | <br>Hihlyonn qe nescon | ||
+ | <br>Bidu gwaniddon olwe | ||
+ | <br>Na dowdlyoth me o Tw | ||
+ | |} | ||
+ | | | ||
+ | {| class="wikitable" style="text-align:left" | ||
+ | |+Polski | ||
+ | !Pójdę między... | ||
+ | |- | ||
+ | | | ||
+ | Zwiędły kwiaty na Twym grobie | ||
+ | <br>Piękna Stokrotko z Gór | ||
+ | <br>Biel kamieni pośród rzek | ||
+ | <br>Pochłonęły nocne cienie | ||
+ | <br> | ||
+ | <br>Pójdę między olchy | ||
+ | <br>Pójdę między wrzosy | ||
+ | <br> | ||
+ | <br>Choć pada światło tam | ||
+ | <br>Gdzie siałaś spojrzenie | ||
+ | <br>Stoję oślepiony | ||
+ | <br> | ||
+ | <br>Pójdę między dęby | ||
+ | <br>Pójdę między wierzby | ||
+ | <br> | ||
+ | <br>Odjąłem wzrok | ||
+ | <br>Odejmę i życie | ||
+ | <br>Świat skruszony w pył | ||
+ | <br>Nie oddzieli mnie od Ciebie | ||
+ | |} | ||
+ | | | ||
+ | |} | ||
+ | |||
+ | == Kwiat Ettariel == | ||
+ | {| | ||
+ | | | ||
+ | {| class="wikitable" style="text-align:left" | ||
+ | |+Albioński | ||
+ | !Blowda Ettaryelyas | ||
+ | |- | ||
+ | | | ||
+ | <br>Gwenodd Te, hinn etsit bidws mewi ardis | ||
+ | <br>Gwiche Ettaryele! | ||
+ | <br>Gaded mochy damy gweizwwunon mwnin | ||
+ | <br>Qe hwdin blowdin | ||
+ | <br>Gweness deicktun tuwi qe mennu | ||
+ | <br>Drucktufis gwlicktess samaly con gwannin argantoms. | ||
+ | |} | ||
+ | | | ||
+ | {| class="wikitable" style="text-align:left" | ||
+ | |+Polski | ||
+ | !Kwiat Ettariel | ||
+ | |- | ||
+ | | | ||
+ | <br>Miłować ciebie, to jest życia mego cel | ||
+ | <br>Nadobna Ettariel | ||
+ | <br>Zachować tedy pozwól wspomnień skarb | ||
+ | <br>I czarodziejski kwiat | ||
+ | <br>Miłości zakład twej i znak | ||
+ | <br>Kroplami rosy niby łzami posrebrzony. | ||
+ | |} | ||
+ | | | ||
+ | |} | ||
[[Kategoria:Użytkownik:Henryk Pruthenia]][[Kategoria:Adnata]] | [[Kategoria:Użytkownik:Henryk Pruthenia]][[Kategoria:Adnata]] |
Aktualna wersja na dzień 13:51, 18 sty 2019
Język albioński Eackti albynsa [ˈjaχtiː ˈalbiːnsa] | |
---|---|
Sposoby zapisu: | Łacińskie, śmieszne celtyckie? |
Typologia: | Fleksyjny VSO |
Faktycznie | |
Utworzenie: | Henryk Pruthenia w 2018 |
W Adnacie | |
Używany w : | brak |
Klasyfikacja: | j. celtyckie
|
Lista conlangów |
Zobacz też słownik tego języka. |
Język albioński - język używany w Adnacie.
Pokrewieństwo językowe
Język albioński jest językiem celtyckim, który powstał w wyniku powolnej ewolucji z tego języka. Ze względu na zachowanie praceltyckiego *kʷ, np. qefra (qeffra) "cztery", j. albioński przynależy do parafiletycznej grupy języków q-celtyckich. Wiele innowacji fonetycznych, a także fleksyjnych, j. albioński dzieli z językami brytońskimi; jednak nie dzieli wielu wczesnych i znaczących innowacji wspólnych dla wszystkich języków brytońskich, przez co postuluje się jedynie swojego rodzaju ligę językową dla tych języków.
Zmiany językowe
Procesy fonetyczne
- VbV, VdV, VgV > VvV, VðV, VɣV
- ɣ > j
- VkV, VtV > VgV, VdV
- bb, dd, gg > b, d, g
- ɸ-, -ɸ- > 0
- ll > l
- VmV > VvV
- VmbV > VmmV
- VCmV > VmV
- nd > nn
- -pp- > -f-
- kk, tt > x, θ
- w- > ɣw- > gw-
- -j > -ð
- sr- > fr-
- str- > θr
- -sr-, -str- > ðr, θr
- r- > r̥
- rG > rG
- rC > r̥C
- s- > h-
- sl-, sm-, sn- > l-, m-, n-
- sɸ > f
- -m > -n
- wC > hC
- ds, dz > ðð
- θ, ð > h, dz
- st > ts
- ū > ī
- ā > ō
- au, ou, oi > ʉ̄
- ei > ē
- ai > ē̥
- ē̥ > ā
- przeniesienie akcentu na pierwszą długą samogłoskę, lub pierwszą sylabę zamkniętą, lub na pierwszą sylabę;
- _i, {w, kʷ, gʷ) > ʉ
- i_ {w} > ʉ
- _ī, {w, kʷ, gʷ) > ʉ̄
- ī_ {w} > ʉ̄
- u_ {w} > ʉ
- _o, {w, kʷ, gʷ) > u
- o_ {w} > u
- _ō, {w, kʷ, gʷ, f, v, b) > ū
- ō_ {w} > ū
Zmiany morfologiczne
- wygłosowe -ā dla ā-tematów uległo skróceniu;
- przyjęcie przez celownik liczby podwójnej i mnogiej formy narzędnika;
- zanik ablatywu i narzędnika;
- wypadnięcie końcówki -os o-tematów.
Dźwięki
Samogłoski
Przednie | Centralne | Tylne | |
---|---|---|---|
Przymknięte | i ī | ʉ ʉ̄ | u ū |
Średnie | e ē | o ō | |
Otwarte | a ā |
Spółgłoski
Dwu- wargowe |
Dziąsłowe | Tylno- językowa. |
Języczkowe | Krtaniowe | |||
---|---|---|---|---|---|---|---|
Nielab. | Labial. | ||||||
Nosowe | m | n | |||||
Zwarte | Bezdźwięczne | t | k | kʷ | |||
Dźwięczne | b | d | g | gʷ | |||
Zwarto- szczelinowe |
Bezdźwięczne | ts͡ | |||||
Dźwięczne | d͡z | ||||||
Szczelinowe | Bezdźwięczne | f | s | χ | h | ||
Dźwięczne | v | ||||||
Boczne | l | ||||||
Drżące | Bezdźwięczne | r̥ | |||||
Dźwięczne | r | ||||||
Półotwarte | w | j¹ |
- ¹ spółgłoska /j/ pomiędzy samogłoskami i w nagłosie wyrazu często przyjmuje postać /ʝ/, a po spółgłoskach, w zależności od dźwięczności /ç/ lub /ʝ/.
Akcent
W języku albiońskim akcent pada na pierwszą sylabę wyrazu. Możliwe jest też, by akcent padał na pierwszą ciężką sylabę (to jest z długą samogłoską, lub sylabę zamkniętą), o ile nie jest to sylaba wygłosowa.
Zapis
Pismo albiońskie
Pismo albiońskie jest pismem alfabetycznym. Składa się z 24 znaków, z czego każdy znak występuje w formie wielkiej i małej.
A |
B |
C |
D |
R |
F |
G |
H |
I |
K |
L |
M |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
a |
b |
c |
d |
e |
f |
g |
h |
i |
k |
l |
m |
N |
O |
P |
Q |
R |
S |
T |
U |
V |
W |
Y |
Z |
n |
o |
p |
q |
r |
s |
t |
u |
v |
w |
y |
z |
Znaku "v" czasami używa się zamiast "f" na zachodzie.
Zapis łaciński
Ważną cechę pisma albiońskiego jest nierozróżnianie długich i krótkich samogłosek poza sylabą akcentowaną za pomocą znaków dla samogłosek. Zamiast tego stosuje się formę podwojoną spółgłoski po samogłosce długiej; w wygłosie słowa samogłoski krótkie i długie nie rozróżniają się w ogóle (choć czasami, jeżeli następujący wyraz zaczyna się od spółgłoski, to może zostać ona zapisana w formie podwójnej). Jeżeli po długiej samogłosce występuje zbitka NC, to długość samogłoski zaznacza się na obstruencie.
Dźwięk | Zapis | |
---|---|---|
Forma pojedyncza |
Forma podwójna | |
b | b | bb |
t | t | th |
d | d | dd |
k | c | ck |
g | g | gg |
kʷ | q | |
gʷ | gw | ggw |
f | ff | fh |
fC | ||
ffG | ||
v | f | fb |
fbC | ||
fG | ||
s | s | ss |
χ | ch | cch |
ckC | ||
h | h | hh |
ts | z | zt |
-st- | ||
dz | z | ddh |
dhC | ||
dhG | ||
m | mm | mh |
n | nn | nh |
l | l | ll |
r | r | rr |
r̥ | rh | rrh |
rCh | ||
j | i | ggh |
-gg | ||
VggV | ||
dla CjV różne kombinacje | ||
VgC | ||
VgG | ||
w | w | ww |
Dźwięk | Akcentowana | Nieakcentowana | |||
---|---|---|---|---|---|
V | (C)jV | V | CjV | ||
i | i | i | i | i | i |
ī | y | y | |||
u | u | u | eu | u | yu |
ū | uw | euw | |||
e | e | e | ee | e | ye |
ē | ei | iey | |||
o | o | o | eo | o | yo |
ō | ow | eou | |||
a | a | a | ay | a | ya |
ā | ea | eay | |||
ʉ | ʉ | w | ew | w | yw |
ʉ̄ | w | ew |
Gramatyka
Zaimek
|
|
|
|
Rzeczownik
O-tematowa
|
|
|
|
Ā-tematowa
|
|
|
|
|
|
I-tematowa
|
|
|
|
U-tematowe
|
|
|
|
Spółgłoskowa
|
|
|
Przypadek | król | druid, czarodziej |
róg (bitewny) |
przyjaciel | dom | rzeka | imię | kamień | ojciec | matka |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Nom. | r̥īxs | drʉwʉts | karnuxs | karants | tej | avī | aman | agam | adī | mōdī |
Acc. | r̥ījan | drʉwʉdzan | karnugan | karantan | tejesan | avonan | amananan | agamaman | ahr̥an | mōhr̥an |
Przymiotnik
O-tematowa
Cas. | Sg. | Du. | Pl. | ||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
m | n | f | m | n | f | m | n | f | |
Nom. | ʉlqs | ʉlqon | ʉlqa | ʉlqʉ̄ | ʉlqā | ʉlqō | ʉlqas | ||
Gen. | ʉlqī | ʉlqjas | ʉlqīs | ʉlqawh | ʉlqon | ||||
Dat. | ʉlqī | ʉlqā | ʉlqovin | ʉlqavin | ʉlqovis | ʉlqavis | |||
Acc. | ʉlqon | ʉlqin | ʉlqʉ̄ | ʉlqā | ʉlqīs | ʉlqas | |||
Loc. | ʉlqē | ʉlqī | ʉlqʉ̄ | ʉlqavin | ʉlqovis | ʉlqavis | |||
Voc. | ʉlqe | ʉlqon | ʉlqe | ʉlqʉ̄ | ʉlqā | ʉlqīs | ʉlqas |
Czasownik
W j. albiońskim istnieją trzy główne klasy czasowników:
- e-tematyczne:
- e/o-tematyczne, np. bered/bered "nieść"
- a-tematyczne, np. binad/binad "gryźć"
- V-tematyczne:
- ō-tematyczne, np. gnōd/gnowdd "wiedzieć"
- ī-tematyczne, np. tuvīd/tuvidd "tworzyć"
- ʉ̄-tematyczne, np. lʉnkʷʉ̄d/lwnqwdd "zostawić", "zostawiać"
- r-tamatyczne, np. ōjedord/owggedord "bać się"
Bezokolicznik
Albioński bezokolicznik kończy się zawsze spółgłoską -d dla czasowników z krótkimi samogłoskami tematycznymi, lub wersją długą -dd dla czasowników z długimi samogłoskami tematycznymi (nawet, jeżeli z przyczyn ortograficznych wystarczyłoby zwykłe użycie jednej spółgłoski, np. gnowdd, zamiast spodziewanego gnowd).
Forma rzeczowna
W j. albiońskim można utworzyć rzeczownik tak od czasownika w stronie czynnej, jak i biernej.
Forma czynna
Rzeczownik odczasowny tworzy się w j. albiońskim za pomocą sufiksu -wun/-wun dodawanego do tematu czasownika:
- dla tematycznych
- e/o-tematyczne, np. beruwun/beruwun "noszenie"
- a-tematyczne, np. binawun/binawun "gryzienie"
- dla V-tematycznych:
- ō-tematyczne, np. gnūwun/gnuwwun "wiedza"
- ī-tematyczne, np. tuvʉ̄wun/tuvwwun "tworzenie"
- ʉ̄-tematyczne, np. lʉnkʷʉ̄wun/lwnqwwwun "zostawianie"
- dla r-tamatycznych, np. ōjedurwun/owggedurwun "banie się", "strach"
Forma bierna
Imiesłów
W j. albiońskim występują imiesłowy czynne i bierne różnych czasów.
Imiesłów czynny czasu teraźniejszego
Imiesłów czynny cz. t. tworzony jest od formy trzeciej osoby liczby mnogiej czasownika w czasie teraźniejszym.
|
|
Imiesłów czynny czasu przeszłego
Imiesłów bierny czasu teraźniejszego
Imiesłów bierny cz. t. tworzony jest od formy trzeciej osoby liczby mnogiej czasownika w czasie teraźniejszym za pomocą sufiksu -m-.
|
|
Imiesłów bierny czasu przeszłego niedokonanego
Imiesłów bierny czasu przeszłego dokonanego
Imiesłów bierny czasu przeszłego dokonanego tworzy się za pomocą sufiksu -d-.
|
|
Tryb oznajmujący
Czasowniki w czasie teraźniejszym odmieniają się tak przez osoby, liczby, strony i czasy.
Strona czynna
W stronie czynnej występują cztery formy czasowe:
- czas teraźniejszy;
- czas przyszły;
- czas przeszły dokonany;
- czas przeszły niedokonany.
Formy strony czynnej tworzone są za pomocą fleksji.
Czas teraźniejszy
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Czas przyszły
Czas przyszły, inaczej niż inne formy czasowe, charakteryzuje się reduplikacją rdzeni czasowników. Początkowo miało to miejsce tylko przy czasownikach e- i a-tematycznych, ale rozprzestrzeniło się to tez na inne typy czasowników (przy czym nie dochodzi jednak do redukcji głównej sylaby, a po prostu powtórzenie sylaby lub jej części w formie krótkiej). Jeżeli czasownik rozpoczyna się samogłoski, to dochodzi do wypełnienia rozziewu za pomocą spółgłoski /h/, np. elōd "zyskać", ale heh(e)lōt "zyska".
|
|
Czas przeszły dokonany
Czas przeszły dokonany opisuje zdarzenia przeszłe, które mają zakończony charakter, lub w wyniku których doszło do zmiany stanu.
|
|
Końcówka trzeciej osoby liczby pojedynczej -tst realizowana jest zawsze jako /ts͡/.
Czas przeszły niedokonany
Czas przeszły niedokonany (też imperfekt) opisuje zdarzenia przeszłe, które trwały pewien czas, lub są tłem innego zdarzenia.
|
|
Tryb łączący
Tryb rozkazujący
Tryb rozkazujący
|
|
|
|
Przykładowy tekst
Voveso in mori
|
|
|
Pójdę między...
|
|
Kwiat Ettariel
|
|