Język aloborgeński: Różnice pomiędzy wersjami

Z Conlanger
Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania
 
(Nie pokazano 33 pośrednich wersji utworzonych przez tego samego użytkownika)
Linia 2: Linia 2:
 
| kolor = #008080
 
| kolor = #008080
 
| nazwa = Język aloborgeński
 
| nazwa = Język aloborgeński
−
| nazwa własna = ????
+
| nazwa własna = Iethe wruywainyn
 
| alfabet u = Łacińskie
 
| alfabet u = Łacińskie
 
| typologia u = Fleksyjny<br/>SVO
 
| typologia u = Fleksyjny<br/>SVO
Linia 75: Linia 75:
  
 
== Spółgłoski ==
 
== Spółgłoski ==
−
*m n ɲ (m n gn)
+
*m n ɲ (m n gn~ni)
 
*mː nː (mm nn)
 
*mː nː (mm nn)
 
*p b t d k g (p b t d c g)
 
*p b t d k g (p b t d c g)
 
*θ ð s ʃ χ h (th dd s~c sh ch h)
 
*θ ð s ʃ χ h (th dd s~c sh ch h)
−
*w l r j ɬ ʎ (w l r y ll gl)
+
*w l r j ɬ ʎ (w l r y~i ll gl~li)
  
 
= Zmiany fonetyczne =
 
= Zmiany fonetyczne =
Linia 194: Linia 194:
  
 
=== Zaimek osobowy ===
 
=== Zaimek osobowy ===
 +
 +
{| class="wikitable" style="text-align:center"
 +
|+Zaimki osobowe
 +
!rowspan=2| Cas.
 +
!colspan=2| Sg.
 +
!colspan=2| Pl.
 +
|-
 +
! 1.
 +
! 2.
 +
! 1.
 +
! 2.
 +
|-
 +
! rowspan="3" | Nom.
 +
| mí
 +
| tú
 +
| ddai(ch)
 +
| gwai(ch)
 +
|-
 +
| ’ye
 +
| ’yd
 +
| ’yn
 +
| ’ych
 +
|-
 +
| ’w
 +
| ’d
 +
| ’dyn
 +
| ’wych
 +
|-
 +
! Acc.
 +
| me
 +
| te
 +
| ne
 +
| gwe
 +
|-
 +
! Poss.
 +
| mon
 +
| ton
 +
| ddain
 +
| gwain
 +
|}
 +
Zaimki drugiej i trzeciej osoby występują w dwóch formach:
 +
*pełnej - używanej dla emfazy, podkreślenia;
 +
*skróconej - używanej po czasowniku, posiadający dwie formy, w zależności od tego, czy czasownik kończy się samogłoską czy spółgłoską.
 +
 
{| class="wikitable" style="text-align:center"  
 
{| class="wikitable" style="text-align:center"  
 
|+Trzecia osoba
 
|+Trzecia osoba
Linia 200: Linia 244:
 
! f
 
! f
 
! n
 
! n
−
! Pl.
+
! colspan="2" | Pl.
 
|-
 
|-
−
! rowspan="2" | Nom
+
! rowspan="3" | Nom.
−
| rowspan="2" | hys
+
| hys
−
| rowspan="2" | shá
+
| shá
−
| rowspan="3" | hyd
+
| hyd
 
| ay
 
| ay
 +
| ai
 
|-
 
|-
−
| ai
+
| 'ys
 +
| ’ysh
 +
| ’y
 +
| colspan="2" | ’a
 +
|-
 +
| ’s
 +
| ’sh
 +
| ’d
 +
| colspan="2" | ’i
 
|-
 
|-
 
! Acc.
 
! Acc.
 
| hyn
 
| hyn
 
| hain
 
| hain
−
| ayn
+
| hyd
 +
| colspan="2" | ayn
 +
|-
 +
! Num.
 +
| colspan="5" | heh’
 
|-
 
|-
−
! Num
+
! Poss.
−
| colspan="4" | he<br>h’
+
| hon
 +
| hain
 +
| hydon
 +
| colspan="2" | aynon
 
|}
 
|}
 
W trzeciej osobie liczby mnogiej rozróżnia się dwie formy:
 
W trzeciej osobie liczby mnogiej rozróżnia się dwie formy:
 
*'''ay''' - forma podstawowa; używana, gdy następne słowo rozpoczyna się od spółgłoski;
 
*'''ay''' - forma podstawowa; używana, gdy następne słowo rozpoczyna się od spółgłoski;
 
*'''ai''' - używana, gdy następne słowo rozpoczyna się od samogłoski.
 
*'''ai''' - używana, gdy następne słowo rozpoczyna się od samogłoski.
−
Forma numeryczna dla wszystkich form to '''he''' (gdy następny wyraz rozpoczyna się od spółgłoski) lub '''h’''', gdy następujące, lub poprzedzające słowo rozpoczyna się od samogłoski.
+
Forma numeryczna dla wszystkich form to '''he''' (gdy następny wyraz rozpoczyna się od spółgłoski) lub '''h’''', gdy następujące (lub poprzedzające) słowo rozpoczyna się od samogłoski.
 +
<br>
 +
Istnieją też ściągnięte formy zaimków trzeciej osoby, są one jednak stosunkowo rzadko używane, w przeciwieństwie do zaimków osoby pierwszej i drugiej.
  
 
=== Zaimek wskazujący ===
 
=== Zaimek wskazujący ===
Linia 412: Linia 474:
 
|-
 
|-
 
! Nom.
 
! Nom.
−
| ys
+
| ys<br>s’
−
| shí
+
| shí<br>sh’
−
| rowspan="2" | yd
+
| rowspan="2" | yd<br>d’
−
| eis
+
| eis<br>s’
 
|-
 
|-
 
! Acc.
 
! Acc.
−
| yn
+
| yn<br>n’
−
| hain
+
| hain<br>n’
−
| yns
+
| yns<br>n’
 
|-
 
|-
 
! Num.
 
! Num.
Linia 427: Linia 489:
  
 
== Przymiotnik ==
 
== Przymiotnik ==
 +
Przymiotnik zachował szczątkową odmianę przez przypadki, a także odmianę rodzajową. Przymiotniki (jak i inne przydawki) stoją po opisywanym rzeczowniku.
 +
{| class="wikitable" style="text-align:center"
 +
|+ Deklinacja '''toech''' ''cichy''
 +
! Cas.
 +
! m
 +
! f
 +
! n
 +
! Pl.
 +
|-
 +
! Nom.
 +
| toech
 +
| toech'''e'''
 +
| toech'''yn'''
 +
| toech'''e'''
 +
|-
 +
! Acc.
 +
|colspan=3| toech'''yn'''
 +
| toech'''yns'''
 +
|-
 +
! Num.
 +
| colspan="4" | toech'''e'''
 +
|}
 +
 +
=== Przysłówek ===
 +
Przysłówek, o ile nie posiada niezależnej formy, tworzony jest za pomocą konstrukcji '''przymiotnik''' + '''’yn''', np.:
 +
*'''toech''' ''cichy'' > '''toech’n''' ''cicho''
 +
*'''ad''' ''szybki'' > '''ad’yn''' ''szybko''
  
 
== Liczebnik ==
 
== Liczebnik ==
 +
Część liczebników w j. aloborgeńskim odmienia się przez rodzaje. Dodatkowo łączą się one z specjalną formą rzeczownika.
 +
{| class="wikitable" style="text-align:center"
 +
|+Liczebniki
 +
! Licz.
 +
! m
 +
! f, n
 +
! Ord.
 +
|-
 +
! 1
 +
| gwen
 +
| gwene
 +
| cyntus
 +
|-
 +
! 2
 +
| ddoi
 +
| dday
 +
| aygl
 +
|-
 +
! 3
 +
| thraich
 +
| thrichry
 +
| thrait
 +
|-
 +
! 4
 +
| pedwayr
 +
| pedwre
 +
| pedwayreidos
 +
|-
 +
! 5
 +
| pym
 +
| pyme
 +
| pymeidos
 +
|-
 +
! 6
 +
| colspan="2"| gwych
 +
| gwycht
 +
|-
 +
! 7
 +
| colspan="2" | hyth
 +
| hythyweid
 +
|-
 +
! 8
 +
| colspan="2" | othe
 +
| othyweid
 +
|-
 +
! 9
 +
| colspan="2" | new
 +
| naeweid
 +
|-
 +
! 10
 +
| colspan="2" | deig
 +
| deigyweid
 +
|-
 +
! 11
 +
| gwen peddayn
 +
| gwene peddayn
 +
| gwen peddweid
 +
|-
 +
! 12
 +
| ddoi peddayn
 +
| dday peddayn
 +
| ddoi peddweid
 +
|-
 +
! 13
 +
| thraich peddayn
 +
| thrichry peddayn
 +
| thraich peddweid
 +
|-
 +
! 14
 +
| pedwayr peddayn
 +
| pedwre peddayn
 +
| pedwayr peddweid
 +
|-
 +
! 15
 +
| pym peddayn
 +
| pyme peddayn
 +
| pym peddweid
 +
|-
 +
! 16
 +
|colspan="2"| gwych peddayn
 +
| gwych peddweid
 +
|-
 +
! 17
 +
|colspan="2"| hyth peddayn
 +
| hyth peddweid
 +
|-
 +
! 18
 +
|colspan="2"| heboddwyn
 +
| heboddweid
 +
|-
 +
! 19
 +
|colspan="2"| hebwyn
 +
| hebwyweid
 +
|-
 +
! 20
 +
|colspan="2"| gwigayn
 +
| gwigaynweid
 +
|-
 +
! 21-39
 +
|colspan="2"| gwen pi gwigayn
 +
| gwen pi gwigaynweid
 +
|-
 +
! 40
 +
|colspan="2"| dduigayn
 +
| dduigaynweid
 +
|-
 +
! 41-59
 +
|colspan="2"| gwen peddayn pi dduigayn
 +
| gwen peddayn pi dduigaynweid
 +
|-
 +
! 60
 +
|colspan="2"| thraigayn
 +
| thraigaynweid
 +
|-
 +
! 61-79
 +
|colspan="2"| hebwyn pi thraigayn
 +
| hebwyn pi thraigaynweid
 +
|-
 +
! 80
 +
|colspan="2"| pydwigayn
 +
| pydwigaynweid
 +
|-
 +
! 81-97
 +
|colspan="2"| deig pi pydwigayn
 +
| deig pi pydwigaynweid
 +
|-
 +
! 98
 +
|colspan="2"| ddoidugayna
 +
| ddoidugaynweid
 +
|-
 +
! 99
 +
|colspan="2"| gwedugayna
 +
| gwedugaynweid
 +
|-
 +
! 100
 +
| colspan="2"|caynyn
 +
| caynweid
 +
|-
 +
! 200
 +
|colspan="2"| cayned
 +
| cayndeweid
 +
|-
 +
! 300
 +
|colspan="2"| thraich caynai
 +
| thraich caynaiweid
 +
|-
 +
! 400
 +
|colspan="2"| pedwayr caynai
 +
| pedwayr caynaiweid
 +
|-
 +
! 500
 +
|colspan="2"| pym caynai
 +
| pym caynaiweid
 +
|-
 +
! 600
 +
|colspan="2"| gwych caynai
 +
| gwych caynaiweid
 +
|-
 +
! 700
 +
|colspan="2"| hyth caynai
 +
| hyth caynaiweid
 +
|-
 +
! 800
 +
|colspan="2"| othe caynai
 +
| othe caynaiweid
 +
|-
 +
! 900
 +
|colspan="2"| new caynai
 +
| new caynaiweid
 +
|-
 +
! 1000
 +
|colspan="2"| awr
 +
| awrweid
 +
|-
 +
! 1000000
 +
|colspan="2"| gwerlain
 +
| gwerlainweid
 +
|}
 +
Liczebniki '''11-18''' tworzone są za pomocą cząstki '''peddayn''' wywodzącej się z PC. *''kʷe dekam''.<br>
 +
Liczebniki '''18-19''' tworzone są poprzez ''niedoliczenie'' do dwudziestki, to jest pochodzą z złożeń ''bez jednego'' i ''bez dwóch''. <br>
 +
Liczebniki '''20-97''' liczone są w systemie '''dwudziestkowym''', przy czym liczby '''1-19''' stoją przed "dziesiątką", np:
 +
*'''gwigayn''' - '''20''' - 20
 +
*'''gwen pi gwigayn''' -  '''21''' - 1+20
 +
*'''dduigayn''' - '''40''' - 2x20
 +
*'''gwen peddayn pi dduigayn''' - '''51''' -  1+10 + 2x20
 +
*'''thraigayn''' - '''600''' - 3x20
 +
*'''hebwyn pi thraigayn''' - '''79''' - 19 + 3x20
 +
*'''pydwigayn''' - '''80''' - 4x20
 +
*'''deig pi pydwigayn ''' - '''90''' - 10 + 4x20
 +
Liczebniki '''98-99''' tworzone są poprzez ''doczytanie'' do setki, to jest pochodzą z złożeń ''jeden do stu'' i ''dwa do stu''.<br>
 +
Forma '''cayned''' "200" pochodzi od dawnej formy *caynde, będącej liczbą podwójną liczebnika '''caynyn''' "100".<br>
 +
Liczebniki '''300-900''' są złożeniami liczebników głównych i formy '''caynai''', będącą liczbą mnogą od liczebnika '''caynyn'''.<br>
 +
Liczebnik '''awr''' "1000" pochodzi od praceltyckiego *abro-, znaczącego "bardzo, dużo".
 +
Liczebnik '''gwerlain''' "1 000 000" pochodzi od praceltyckiego złożenia *worlīno-, czyli "wielka liczba, mrowie".
 +
 +
== Przyimek ==
 +
W języku aloborgeńśkim przyimki łączą się z szczątkową formą biernika. Oddzielną kategorią przyimków są przyimki, które mogą oznaczać ruch, jak i położenie statyczne.
 +
 +
=== Przyimki statyczno-ruchowe ===
 +
Przyimki statyczno-ruchowe posiadają dwie formy:
 +
*ruchu - tworzoną za pomocą samego przyimka stojącego przed rzeczownikiem;
 +
*położenia - tworzony za pomocą konstrukcji cyrkumfleksowej przyimek + grupa imienna + '''yn''' ('''’n''').
 +
Np. '''yn awe''' ''do rzeki'' vs. '''yn awe’n''' ''w rzece''.
 +
<br>
 +
Do tej grupy należą następujące przyimki:
 +
*yn – w, do
 +
*ayr - przed
 +
*oll - za
 +
*as - pod
 +
*yg - na
 +
*oex - nad
 +
*gwyr - ponad
 +
 +
=== Przyimki proste ===
 +
Ta grupa przyimków zachowuje się podobnie jak w j. polskim. Do tej grupy należą następujące przyimki:
 +
*heb  - bez + GEN
 +
*ych - z + GEN (ruch), od + GEN (ruch), GEN
 +
*tu - do + GEN (ruch)
 +
*o - z + GEN (materiał)
 +
*cyn - z + INS
 +
*add - do + GEN (ruch, czas), dla + GEN, DAT
 +
*aw - od + GEN (ruch, czas)
 +
*dí - z + GEN (pochodzenie)
 +
*yth - oprócz + GEN
 +
*sawayl - jak + NOM
 +
*grid - przeciwko + DAT
 +
*wédd - za życia + GEN, w trakcie + GEN
 +
*dré - przez + ACC (ruch)
 +
*grid - przy + LOC, przez + przez + ACC (sprawstwo)
 +
*rág - przed + INS (czas)
 +
*pus - aż do + GEN
 +
*tayr - przez, naskroś
 +
*gwuyd - po (czymś)
 +
*ythyr - poza + INS
 +
*po - ku + DAT
 +
*aem – o + LOC, około + GEN, wokół + GEN; w + LOC (czas), o + LOC (czas)
 +
*ymig - pośród + GEN
 +
*yndyr - pomiędzy + INS
  
 
== Czasownik ==
 
== Czasownik ==
Linia 524: Linia 851:
 
|-
 
|-
 
! 2.
 
! 2.
−
| dyχ
+
| dych
−
| daeχ
+
| daech
−
| daχ
+
| dach
 
|-
 
|-
 
! 3.
 
! 3.
Linia 543: Linia 870:
 
! Pl.
 
! Pl.
 
|-
 
|-
−
| 1.
+
! 1.
 
| (i)gwae<sup>I</sup>
 
| (i)gwae<sup>I</sup>
 
| rowspan="3" | (i)gwyn<sup>I</sup>
 
| rowspan="3" | (i)gwyn<sup>I</sup>
Linia 551: Linia 878:
 
| rowspan="3" | (i)gwyn<sup>I</sup>
 
| rowspan="3" | (i)gwyn<sup>I</sup>
 
|-
 
|-
−
| 2.
+
! 2.
−
| (i)gwaeχ<sup>I</sup>
+
| (i)gwaech<sup>I</sup>
−
| (i)gwaeχ<sup>I</sup>
+
| (i)gwaech<sup>I</sup>
−
| (i)gwaeχ<sup>I</sup>
+
| (i)gwaech<sup>I</sup>
 
|-
 
|-
−
| 3.
+
! 3.
 
| (i)gwy<sup>I</sup>
 
| (i)gwy<sup>I</sup>
 
| (i)gwy<sup>I</sup>
 
| (i)gwy<sup>I</sup>
 
| (i)gwy<sup>I</sup>
 
| (i)gwy<sup>I</sup>
 
|-
 
|-
−
| colspan="7" | Imper.
+
! colspan="7" | Imper.
 
|-
 
|-
 
! Num.
 
! Num.
Linia 571: Linia 898:
 
! Pl.
 
! Pl.
 
|-
 
|-
−
| 2
+
! 2.
 
| i<sup>I</sup>
 
| i<sup>I</sup>
 
| idai
 
| idai
Linia 661: Linia 988:
  
 
=== Tryb przypuszczający ===
 
=== Tryb przypuszczający ===
−
Za pomocą trybu przypuszczającego tworzy się opisując możliwe wydarzenia, które nie miały miejsca, a także możliwe przyszłe wydarzenia, które nie są pewne. Tworzy się go za pomocą czasownika posiłkowego '''XXXXX''' ''być'' w formie przypuszczającej.  
+
Za pomocą trybu przypuszczającego tworzy się opisując możliwe wydarzenia, które nie miały miejsca, a także możliwe przyszłe wydarzenia, które nie są pewne. Tworzy się go za pomocą czasownika posiłkowego '''wuyd ''' ''być'' w formie przypuszczającej i formy tryby łączącego.
 +
<br>
 +
Parę czasowników posiada także archaiczną odmianę z końcówkami dawnego fleksyjnego trybu przypuszczającego.
 +
 
 +
=== Strona bierna ===
 +
Tworzy się go za pomocą czasownika posiłkowego '''wuddeidyr''' (będącego odpowiednikiem polskiego ''stać się'') oraz imiesłowów odpowiednich czasów. Czasownik '''wuddeidyr''' posiada pełną i krótką koniugację, używanych w zależności od formalności wypowiedzi.
  
 
{| class="wikitable" style="text-align:center"  
 
{| class="wikitable" style="text-align:center"  
 +
|+Odmiana pełna
 +
! colspan="3" | Oznajmujący
 +
|-
 +
! Num.
 +
! Sg.
 +
! Pl.
 +
|-
 +
! 1.
 +
| wuddoyr
 +
| rowspan="3" | wuddyndyr
 +
|-
 +
! 2.
 +
| wuddaydar
 +
|-
 +
! 3.
 +
| wuddedyr
 +
|-
 +
! colspan="3" | Subj
 +
|-
 +
! Num.
 +
! Sg.
 +
! Pl.
 +
|-
 +
! 1.
 +
| wuddayr
 +
| rowspan="3" | wuddayndyr
 +
|-
 +
! 2.
 +
| wuddaedar
 +
|-
 +
! 3.
 +
| wuddaedyr
 +
|-
 +
! colspan="3" | Imper.
 +
|-
 +
! Num.
 +
! Sg.
 +
! Pl.
 +
|-
 +
! 2.
 +
| wuddaydar
 +
| wuddyndyr
 +
|-
 +
! colspan="3" | Inf.
 +
|-
 +
| colspan="3" | wuddeidyr
 +
|-
 +
! colspan="3" | Nom. V.
 +
|-
 +
! Pas.
 +
| colspan="2" | wuddeidu
 
|}
 
|}
−
Parę czasowników posiada także archaiczną odmianę z końcówkami dawnego fleksyjnego trybu przypuszczającego.
 
  
−
=== Strona bierna ===
+
{| class="wikitable" style="text-align:center"
−
Tworzy się go za pomocą odpowiednich imiesłowów czasu oraz czasownika posiłkowego XXXXX.
+
|+Odmiana krótka
 +
! colspan="3" | Oznajmujący
 +
|-
 +
! Num.
 +
! Sg.
 +
! Pl.
 +
|-
 +
! 1.
 +
| ddoyr
 +
| rowspan="3" | ddyndyr
 +
|-
 +
! 2.
 +
| ddaydar
 +
|-
 +
! 3.
 +
| ddedyr
 +
|-
 +
! colspan="3" | Subj.
 +
|-
 +
! Num.
 +
! Sg.
 +
! Pl.
 +
|-
 +
! 1.
 +
| ddayr
 +
| rowspan="3" | ddayndyr
 +
|-
 +
! 2.
 +
| ddaedar
 +
|-
 +
! 3.
 +
| ddaedyr
 +
|-
 +
! colspan="3" | Imper.
 +
|-
 +
! Num.
 +
! Sg.
 +
! Pl.
 +
|-
 +
! 2.
 +
| ddaydar
 +
| ddyndyr
 +
|}
 +
 
 +
=== Czasownik ''wuyd'' "być" ===
 +
Czasownik '''wuyd''' odmienia się całkowicie nieregularnie. Odmienia się on według dwóch wzorów odmian:
 +
*'''pełnego''' - stosowanego w poezji, sytuacji podniosłych, używany także w języku wysokiego szczebla, w języku dworskim;
 +
*'''krótkiego''' - używany w poezji, a także w rozmowach prywatnych (każdego szczebla). Są to formy potoczne, których nie można używać w sytuacjach bardzo oficjalnych, podniosłych.
 +
 
 +
{| class="wikitable" style="text-align:center"
 +
|+Koniugacja pełna
 +
! colspan="3" | Oznajmujący
 +
|-
 +
! colspan="3" | Prs.
 +
|-
 +
! Num.
 +
! Sg.
 +
! Pl.
 +
|-
 +
! 1.
 +
| ys
 +
| rowspan="3" | ystyn
 +
|-
 +
! 2.
 +
| ystys
 +
|-
 +
! 3.
 +
| ystyd
 +
|-
 +
! colspan="3" | Impf.
 +
|-
 +
! Num.
 +
! Sg.
 +
! Pl.
 +
|-
 +
! 1.
 +
| ystanyn
 +
| rowspan="3" | ystan
 +
|-
 +
! 2.
 +
| ystide
 +
|-
 +
! 3.
 +
| ystid
 +
|-
 +
! colspan="3" | Perf.
 +
|-
 +
! Num.
 +
! Sg.
 +
! Pl.
 +
|-
 +
! 1.
 +
| ystáse
 +
| rowspan="3" | ystásyn
 +
|-
 +
! 2.
 +
| ystách
 +
|-
 +
! 3.
 +
| ystád
 +
|-
 +
! colspan="3" | Fut.
 +
|-
 +
! Num.
 +
! Sg.
 +
! Pl.
 +
|-
 +
! 1.
 +
| hystayn
 +
| rowspan="3" | hystayn
 +
|-
 +
! 2.
 +
| hystás
 +
|-
 +
! 3.
 +
| hystád
 +
|-
 +
! colspan="3" | Imper.
 +
|-
 +
! Num.
 +
! Sg.
 +
! Pl.
 +
|-
 +
! 2.
 +
| ues
 +
| ystai
 +
|-
 +
! colspan="3" | Subj.
 +
|-
 +
! Num.
 +
! Sg.
 +
! Pl.
 +
|-
 +
! 1.
 +
| ystay
 +
| rowspan="3" | ystyni
 +
|-
 +
! 2.
 +
| ystuys
 +
|-
 +
! 3.
 +
| ystuyd
 +
|-
 +
! colspan="3" | Inf.
 +
|-
 +
| colspan="3" | wuyd
 +
|-
 +
! colspan="3" | Nom. V.
 +
|-
 +
! Act.
 +
| colspan="2" | wuddán
 +
|-
 +
! Pas.
 +
| colspan="2" | wuddidu
 +
|-
 +
! colspan="3" | Prtp.
 +
|-
 +
! Mod.
 +
! Act.
 +
! Pas.
 +
|-
 +
! Prs.
 +
| wuyn
 +
| wuym
 +
|-
 +
! Impf.
 +
| wuydeit
 +
| wuydedd
 +
|-
 +
! Perf.
 +
| wuyt
 +
| wuyd
 +
|}
 +
 
 +
{| class="wikitable" style="text-align:center"
 +
|+Koniugacja krótka
 +
! colspan="3" | Oznajmujący
 +
|-
 +
! colspan="3" | Prs.
 +
|-
 +
! Num.
 +
! Sg.
 +
! Pl.
 +
|-
 +
! 1.
 +
| ys<br>s’
 +
| rowspan="3" | yn<br>n’
 +
|-
 +
! 2.
 +
| ues<br>s’
 +
|-
 +
! 3.
 +
| yd<br>d’
 +
|-
 +
! colspan="3" | Impf.
 +
|-
 +
! Num.
 +
! Sg.
 +
! Pl.
 +
|-
 +
! 1.
 +
| nyn<br>n’
 +
| rowspan="3" | stan
 +
|-
 +
! 2.
 +
| stide<br>stid’
 +
|-
 +
! 3.
 +
| stid
 +
|-
 +
! colspan="3" | Perf.
 +
|-
 +
! Num.
 +
! Sg.
 +
! Pl.
 +
|-
 +
! 1.
 +
| áse<br>ás’
 +
| rowspan="3" | hyn
 +
|-
 +
! 2.
 +
| ách
 +
|-
 +
! 3.
 +
| stád
 +
|-
 +
! colspan="3" | Fut.
 +
|-
 +
! Num.
 +
! Sg.
 +
! Pl.
 +
|-
 +
! 1.
 +
| hayn<br>h’
 +
| rowspan="3" | hayn<br>
 +
|-
 +
! 2.
 +
| hás<br>h’
 +
|-
 +
! 3.
 +
| hád<br>h’
 +
|-
 +
! colspan="3" | Imper.
 +
|-
 +
! Num.
 +
! Sg.
 +
! Pl.
 +
|-
 +
! 2.
 +
| ues
 +
| stai
 +
|-
 +
! colspan="3" | Subj
 +
|-
 +
! Num.
 +
! Sg.
 +
! Pl.
 +
|-
 +
! 1.
 +
| ay<br>i’
 +
| rowspan="3" | ni
 +
|-
 +
! 2.
 +
| uys<br>s’
 +
|-
 +
! 3.
 +
| uyd<br>d’
 +
|}
 +
 
 +
=== Czasowniki nieregularne ===
 +
 
 +
= Tekst =
  
 
{| class="wikitable" style="text-align:center"  
 
{| class="wikitable" style="text-align:center"  
 +
! Owca i konie
 +
! Yd uy pe eis aybye
 +
|-
 +
| Na wzgórzu owca, która nie miała wełny, zobaczyła konie: jeden ciągnął ciężki wóz, drugi dźwigał wielki ładunek, a trzeci wiózł szybko człowieka. Owca rzekła do koni: „Serce mnie boli, widząc, co człowiek nakazuje robić koniom”. Konie odpowiedziały: „Słuchaj, owco, serca nas bolą, kiedy widzimy, jak człowiek, pan, zabiera twoją wełnę na płaszcz dla samego siebie. I owca nie ma wełny”. Usłyszawszy to, owca pobiegła przez równinę.
 +
| Dyrcheda yg pande’n d’uy, iyd ni’d cyn blaene’n, yns aybye: dugeda gwene iaech wayrchyn, ayglyn ayrayddeda dluth meiyn, pe chymyreda thraityn ad’n gwir. Haypdy d’uy add yns aybye: „Agleid gridyn me, payn dyrche’w, pid haieid breiaed gwir add yns aybye”. Eichpdán s’aybye: „Aglyn gride ayn, payn dyrchyn’yn, puch tugmyreid gwir, ys bleid, blaene tonyn add gwayrth add hyn oenaenyn. Pe ni’d d’uy cyn blaene’n.” Payn glugndy’d myd, rayd’dy d’uy tayr iaenyn.
 
|}
 
|}
 +
 +
 
[[Kategoria:Użytkownik:Henryk Pruthenia]][[Kategoria:Adnata]]
 
[[Kategoria:Użytkownik:Henryk Pruthenia]][[Kategoria:Adnata]]

Aktualna wersja na dzień 01:19, 4 sty 2019

Język aloborgeński
Iethe wruywainyn
Sposoby zapisu: Łacińskie
Typologia: Fleksyjny
SVO
Faktycznie
Utworzenie: Henryk Pruthenia w 2018
W Adnacie
Używany w : brak
Klasyfikacja: j. indoeuropejskie
  • j. celtyckie
    • j. aloborgeński
Lista conlangów
Nuvola apps bookcase 1 blue.svg.png Zobacz też słownik tego języka.

Język aloborgeński, też alloborgeński, czy po prostu borgeński - jeden z języków używanych w Adnacie.

Dźwięki

Samogłoski

  • i iː u uː (í ú)
  • eː (é)
  • ɛ ə ɔ (e y o)
  • a ɑː (a á)

Dyftongi

Vok. a e o i u y
-e ae
æ~æi̯~ɛː~aɨ̯~ai̯ 		oe
œ~ɔɨ̯~ɔi 		ue
ʊ̯ɛ~œː~ʊ̯œ 		ye
i̯ɛ~ɜː~ɨ̯ɛ
-i ai
æi̯~ɛi̯~ai̯ 		ei
eː~ei̯~ɛi̯ 		oi*
œi̯~ɛi̯~ɔi̯ 		ui*
~ɛi̯~ui̯~œi̯
-y ay
ai̯~aʊ̯~ɛʊ̯~aɨ̯ 		oy*
œɨ̯~œʊ̯~ɜɨ̯~ɜʊ̯~ɔʊ̯~ɔɨ̯ 		uy*
œɨ̯~œʊ̯~ɨː~uɨ̯~œɨ̯
-a ea
i̯a~ɛa~æː~ɨ̯a

Wartości dźwiękowe dyftongów poddawane są wielkim wahaniom. W stylu wysokim używa się ostatniego podanego wariantu wymowy. ¹Oznaczone samogłoski występują stosunkowo rzadko.

Spółgłoski

  • m n ɲ (m n gn~ni)
  • mː nː (mm nn)
  • p b t d k g (p b t d c g)
  • θ ð s ʃ χ h (th dd s~c sh ch h)
  • w l r j ɬ ʎ (w l r y~i ll gl~li)

Zmiany fonetyczne

  • e > y _{r, l, n, m, s, χ, φ}
  • o > y _NC, _RC
  • i-przegłos {i, j}
    • e > ei
    • o, u > uy
    • ū, ou > ue
    • oi, au > ui
  • _R, _N
    • ai, oi > ye
    • a > ay
    • ū > oy
    • au > ae
  • _CV̄, _CV
    • ā > ae
    • a > e, ei
    • e > e, ay
    • ī > i, ai
    • ei > ea
  • ūCV̄ > uCV̄
  • _S, _SC
    • a > ae
    • ā > ai
    • ū > oy
    • au > oe
  • _C¹C¹
    • a > ay
    • ā > á
    • ū > ue
  • _NC, _RC
    • ā > ay
    • i > a
  • _R, _RC, _RV
    • ī > ye
    • u > e
  • āNC, āRC > ay
  • āNV, āRV > ae
  • _C# (w zamkniętej)
    • ī > ai
    • ū > ue
  • -_ (w wygłosie)
    • a, ā, u, ū, ai > -e
    • e, i > -∅
    • o > -a
    • ī, ei, ea > -i
    • oi, au, ou > ye
  • ou > oe
  • au > ay
  • nd, mb > nn, mm
  • m, n > b, d _R
  • -φl- > ɬ
  • φ_, p_ > b_ {l, r, n, m}
  • t_, s_ > d_ {l, r, n, m}
  • b, d, g > β, ð, ɣ (V_V, R_, _R)
  • p, t, k > b, d, g (V_V, _{r, l, n, m}, {l, n, m}_)
  • t, k > θ, χ (R_)
  • sφr > θr
  • b > β (za wyjątkiem _R, _N)
  • sw > gw
  • χsV > ksV
  • χsC > χC
  • ks > χ
  • kʷ, gʷ, kw, gw > p, b
  • w- > gw
  • sφ > ss
  • φsC > χC
  • φs > ss
  • sk- > ʃ
  • sk > k
  • sj, si- > ʃ
  • Vrw > Vrχw > Vrχ
  • -j- > -ð-
  • -m- > -β-
  • βn > m
  • mm, nm, mn > m
  • rm, lm > mm
  • s- > h-
  • -s- > -h-
  • χt > θ
  • tt, kk > θ, χ
  • ɣj > j
  • VtsV > VχsV
  • l- > ɬ-
  • sl- > l-
  • -w- > -∅-
  • β > w
  • kt > χt
  • VCi, VCe, VCu > V:C
  • VɣC, VwC > Vɨ̯C/V:C [Ve]
  • Vɣ > V:
  • ɣ > ∅/χ
  • VgR, VkR > VχR
  • kn, nk, gn, ng, nj > ɲ
  • kl, gl, lg, lk. lj > ʎ
  • ll > ɬ
  • gd > d
  • VːV̯ > VV̯
  • VCC > V:C
  • CC > C
  • VφC > V:C
  • φ > ∅
  • -s > -∅/-χ (rzadko, po tV-, dV-)
  • -st > -s (+wzdłużenie, ale w pierwszej sylabie!)
  • ō > ā
  • ȳ > ue
  • wstawne <e> w trudnych zbitkach
  • KOŃCÓWKI ODPADAJĄ

Gramatyka

Zaimek

Zaimki, inaczej niż inne części mowy, posiadają szczątkową odmianę deklinacyjną. Rozróżnia się formę mianownika oraz biernika (który też pełni funkcję preopozycjonału i celownika).

Zaimek osobowy

Zaimki osobowe
Cas. Sg. Pl.
1. 2. 1. 2.
Nom. mí tú ddai(ch) gwai(ch)
’ye ’yd ’yn ’ych
’w ’d ’dyn ’wych
Acc. me te ne gwe
Poss. mon ton ddain gwain

Zaimki drugiej i trzeciej osoby występują w dwóch formach:

  • pełnej - używanej dla emfazy, podkreślenia;
  • skróconej - używanej po czasowniku, posiadający dwie formy, w zależności od tego, czy czasownik kończy się samogłoską czy spółgłoską.
Trzecia osoba
Cas. m f n Pl.
Nom. hys shá hyd ay ai
'ys ’ysh ’y ’a
’s ’sh ’d ’i
Acc. hyn hain hyd ayn
Num. heh’
Poss. hon hain hydon aynon

W trzeciej osobie liczby mnogiej rozróżnia się dwie formy:

  • ay - forma podstawowa; używana, gdy następne słowo rozpoczyna się od spółgłoski;
  • ai - używana, gdy następne słowo rozpoczyna się od samogłoski.

Forma numeryczna dla wszystkich form to he (gdy następny wyraz rozpoczyna się od spółgłoski) lub h’, gdy następujące (lub poprzedzające) słowo rozpoczyna się od samogłoski.
Istnieją też ściągnięte formy zaimków trzeciej osoby, są one jednak stosunkowo rzadko używane, w przeciwieństwie do zaimków osoby pierwszej i drugiej.

Zaimek wskazujący

Zaimek wskazujący ten, ta, to
Cas. m f n Pl.
Nom. mys má myd moe
moi
Acc. myn mayn moen
Num. me
m’
Zaimek wskazujący tamten, tamta, tamto
Cas. m f n PL
Nom. han hene haned hanye
Acc. hanym henayn
Num. hane
han’

Zaimek han jest współcześnie uważany za archaiczny. Dużo częściej używana jest analityczna konstrukcja z mys oraz odpowiednim zaimkiem wskazującym miejsca (które zazwyczaj ulegają skróceniu):

  • umayn tutaj, np. mys mayp’ay "ten syn", moe maypoy’may "ci synowie";
  • ayne tam, np. mys mayp’e "tamten syn", moe maypoy’ne "tamci synowie".

Rzeczownik

W języku aloborgeńskim dawny system deklinacyjny uległ całkowitej przebudowie. Głównym przyczynkiem ku temu było przejście wszystkich rzeczowników nieoznaczających ludzi (z małymi wyjątkami, np. zjawisk atmosferycznych oraz nazw określających miejsca, też niektórych sufiksów) do rodzaju nijakiego. Zatarła się też całkowicie odmiana przez przypadki

Tablica deklinacyjna
Cas. m f n m, f, n
Ia Ib II IIIa IIIb IIIc IIId IV
o-m u-m ā-m ā-f i-f o-m o-n u-m u-n i-f i-n ā-f ā-f C-m C-m C-f C-n R-m R-f
Sg Nom. ∅ u ai e i ∅ yn u e i ↓ e e ∅ ∅ e ∅ yer yer
Voc. ↓ e ↓ ↓ ↓ ↓ ↓ e e ↓ ↓ ↓ ↓ ↓↓ C↓↓ e ∅ yer yer
Pl oy oy ai ai í ye e oy we í ie ai e y Cy Cy y yry yry
Num. ye ye e e i ye ye ye ye i i e e ↓↓ C C ∅ yr yr

Rodzajnik

W j. aloborgeńskim występuje jedynie rodzajnik określony. Tak jak zaimki, posiada on szczątkową odmianę przez przypadki.

Rodzajnik określony
Cas. m f n Pl.
Nom. ys
s’ 		shí
sh’ 		yd
d’ 		eis
s’
Acc. yn
n’ 		hain
n’ 		yns
n’
Num. he
h’

Przymiotnik

Przymiotnik zachował szczątkową odmianę przez przypadki, a także odmianę rodzajową. Przymiotniki (jak i inne przydawki) stoją po opisywanym rzeczowniku.

Deklinacja toech cichy
Cas. m f n Pl.
Nom. toech toeche toechyn toeche
Acc. toechyn toechyns
Num. toeche

Przysłówek

Przysłówek, o ile nie posiada niezależnej formy, tworzony jest za pomocą konstrukcji przymiotnik + ’yn, np.:

  • toech cichy > toech’n cicho
  • ad szybki > ad’yn szybko

Liczebnik

Część liczebników w j. aloborgeńskim odmienia się przez rodzaje. Dodatkowo łączą się one z specjalną formą rzeczownika.

Liczebniki
Licz. m f, n Ord.
1 gwen gwene cyntus
2 ddoi dday aygl
3 thraich thrichry thrait
4 pedwayr pedwre pedwayreidos
5 pym pyme pymeidos
6 gwych gwycht
7 hyth hythyweid
8 othe othyweid
9 new naeweid
10 deig deigyweid
11 gwen peddayn gwene peddayn gwen peddweid
12 ddoi peddayn dday peddayn ddoi peddweid
13 thraich peddayn thrichry peddayn thraich peddweid
14 pedwayr peddayn pedwre peddayn pedwayr peddweid
15 pym peddayn pyme peddayn pym peddweid
16 gwych peddayn gwych peddweid
17 hyth peddayn hyth peddweid
18 heboddwyn heboddweid
19 hebwyn hebwyweid
20 gwigayn gwigaynweid
21-39 gwen pi gwigayn gwen pi gwigaynweid
40 dduigayn dduigaynweid
41-59 gwen peddayn pi dduigayn gwen peddayn pi dduigaynweid
60 thraigayn thraigaynweid
61-79 hebwyn pi thraigayn hebwyn pi thraigaynweid
80 pydwigayn pydwigaynweid
81-97 deig pi pydwigayn deig pi pydwigaynweid
98 ddoidugayna ddoidugaynweid
99 gwedugayna gwedugaynweid
100 caynyn caynweid
200 cayned cayndeweid
300 thraich caynai thraich caynaiweid
400 pedwayr caynai pedwayr caynaiweid
500 pym caynai pym caynaiweid
600 gwych caynai gwych caynaiweid
700 hyth caynai hyth caynaiweid
800 othe caynai othe caynaiweid
900 new caynai new caynaiweid
1000 awr awrweid
1000000 gwerlain gwerlainweid

Liczebniki 11-18 tworzone są za pomocą cząstki peddayn wywodzącej się z PC. *kʷe dekam.
Liczebniki 18-19 tworzone są poprzez niedoliczenie do dwudziestki, to jest pochodzą z złożeń bez jednego i bez dwóch.
Liczebniki 20-97 liczone są w systemie dwudziestkowym, przy czym liczby 1-19 stoją przed "dziesiątką", np:

  • gwigayn - 20 - 20
  • gwen pi gwigayn - 21 - 1+20
  • dduigayn - 40 - 2x20
  • gwen peddayn pi dduigayn - 51 - 1+10 + 2x20
  • thraigayn - 600 - 3x20
  • hebwyn pi thraigayn - 79 - 19 + 3x20
  • pydwigayn - 80 - 4x20
  • deig pi pydwigayn - 90 - 10 + 4x20

Liczebniki 98-99 tworzone są poprzez doczytanie do setki, to jest pochodzą z złożeń jeden do stu i dwa do stu.
Forma cayned "200" pochodzi od dawnej formy *caynde, będącej liczbą podwójną liczebnika caynyn "100".
Liczebniki 300-900 są złożeniami liczebników głównych i formy caynai, będącą liczbą mnogą od liczebnika caynyn.
Liczebnik awr "1000" pochodzi od praceltyckiego *abro-, znaczącego "bardzo, dużo". Liczebnik gwerlain "1 000 000" pochodzi od praceltyckiego złożenia *worlīno-, czyli "wielka liczba, mrowie".

Przyimek

W języku aloborgeńśkim przyimki łączą się z szczątkową formą biernika. Oddzielną kategorią przyimków są przyimki, które mogą oznaczać ruch, jak i położenie statyczne.

Przyimki statyczno-ruchowe

Przyimki statyczno-ruchowe posiadają dwie formy:

  • ruchu - tworzoną za pomocą samego przyimka stojącego przed rzeczownikiem;
  • położenia - tworzony za pomocą konstrukcji cyrkumfleksowej przyimek + grupa imienna + yn (’n).

Np. yn awe do rzeki vs. yn awe’n w rzece.
Do tej grupy należą następujące przyimki:

  • yn – w, do
  • ayr - przed
  • oll - za
  • as - pod
  • yg - na
  • oex - nad
  • gwyr - ponad

Przyimki proste

Ta grupa przyimków zachowuje się podobnie jak w j. polskim. Do tej grupy należą następujące przyimki:

  • heb - bez + GEN
  • ych - z + GEN (ruch), od + GEN (ruch), GEN
  • tu - do + GEN (ruch)
  • o - z + GEN (materiał)
  • cyn - z + INS
  • add - do + GEN (ruch, czas), dla + GEN, DAT
  • aw - od + GEN (ruch, czas)
  • dí - z + GEN (pochodzenie)
  • yth - oprócz + GEN
  • sawayl - jak + NOM
  • grid - przeciwko + DAT
  • wédd - za życia + GEN, w trakcie + GEN
  • dré - przez + ACC (ruch)
  • grid - przy + LOC, przez + przez + ACC (sprawstwo)
  • rág - przed + INS (czas)
  • pus - aż do + GEN
  • tayr - przez, naskroś
  • gwuyd - po (czymś)
  • ythyr - poza + INS
  • po - ku + DAT
  • aem – o + LOC, około + GEN, wokół + GEN; w + LOC (czas), o + LOC (czas)
  • ymig - pośród + GEN
  • yndyr - pomiędzy + INS

Czasownik

Czasownik w języku aloborgeńskim uległ poważnym zmianom. Rozwinęła się fleksja imiesłowów, przebudowany został czas przeszły dokonany, a także przyszły. Dawne formy strony biernej, a także trybu życzącego zostały zamienione przez formy analityczne wspierane przez czasowniki posiłkowe. Uproszczeniu też uległa fleksja liczby mnogiej - wytworzył się charakterystyczny dla j. aloborgeńskiego synkretyzm wszystkich form.
W języku aloborgeńskim rozwinął się także system wymian wewnątrz czasownika, przez co standardowy czasownik może posiadać do trzech różnych podstaw:

  • długą(D) - pierwsza osoba liczby pojedynczej czasu teraźniejszego;
  • krótką - druga osoba liczby pojedynczej czasu teraźniejszego;
  • miękką(I) - pierwsza osoba liczby pojedynczej czasu przyszłego.

Dopiero na podstawie tych wszystkich form można odmienić czasownik w j. aloborgeńśkim
Dodatkowo część czasowników posiada też nieregularne przemiany dźwiękowe w rdzeniu.

Tabela koniugacyjna
e/o ā a
Oznajmujący
Prs.
Num. Sg Pl Sg Pl Sg Pl
1. eD yn eD ayn eD ayn
2. y ay a
3. eid aed ad
Impf.
Num. Sg. Pl. Sg. Pl. Sg. Pl.
1. ynyn yndes aynyn ayndes aynyn ayndes
2. yde ayde ayde
3 eda aeda ada
Perf.
Num. Sg. Pl. Sg. Pl Sg. Pl.
1. deseD dyn daiseD dán daeseD dan
2. dych daech dach
3. dy dae da
Fut.
Num. Sg. Pl. Sg. Pl. Sg. Pl.
1. (i)gwaeI (i)gwynI (i)gwaeI (i)gwynI (i)gwaeI (i)gwynI
2. (i)gwaechI (i)gwaechI (i)gwaechI
3. (i)gwyI (i)gwyI (i)gwyI
Imper.
Num. Sg. Pl. Sg. Pl. Sg. Pl.
2. iI idai eD aidai e edai
Subj.
aynD aynD aynD
Inf.
eid aedD ad
Nom. V.
Act. án aen ayn
Pas. idu¹ edu¹ edu¹
Prtp.
Mod. Act. Pas. Act. Pas. Act. Pas.
Prs. yn ym ayn aym ayn aym
Impf. edeitI ededd aedeitD aeteddD adeitI adedd
Perf. tI id átD aedD atI ad
  • ¹Podane rzeczowniki odmieniają się według wzoru Ia.

Czas teraźniejszy

Czas teraźniejszy opisuje zjawiska, które miały miejsce w czasie trwania mówienia, zjawiska ogólne, lub powtarzające się.

Imperfekt

Za pomocą imperfektu opisuje się przeszłe zjawiska, które nie wywołały zmiany stanu, ew. nie mają jednoznacznie dokonanego znaczenia.

Perfekt

Za pomocą perfektu opisuje się przeszły czynności, w wyniku których doszło do zmiany stanu, a także mają jednoznacznie dokonany charakter.

Czas przyszły

Wszystkie formy czasu przyszłego tworzone są na podstawie miękkiej formy czasownika. Z jego pomocą opisuje się zdarzenia przyszłe, a także zamiary i chęci.

Tryb rozkazujący

Za jego pomocą wydaje się rozkazy. Jego łagodniejsza formą jest tryb życzący.

Tryb łączący

Tryb łączący służy do transformowania mowy niezależnej na mowę zależną. Tworzony jest za pomocą specjalnej formy łączącej (<subj.>) wspólnej dla wszystkich form czasowych.

Tryb życzący

Za pomocą trybu życzącego opisuje się życzenia, a także grzeczne prośby. Tworzy się go z pomocą czasownika posiłkowego chcieć w specjalnej formie życzącej.

Tryb przypuszczający

Za pomocą trybu przypuszczającego tworzy się opisując możliwe wydarzenia, które nie miały miejsca, a także możliwe przyszłe wydarzenia, które nie są pewne. Tworzy się go za pomocą czasownika posiłkowego wuyd być w formie przypuszczającej i formy tryby łączącego.
Parę czasowników posiada także archaiczną odmianę z końcówkami dawnego fleksyjnego trybu przypuszczającego.

Strona bierna

Tworzy się go za pomocą czasownika posiłkowego wuddeidyr (będącego odpowiednikiem polskiego stać się) oraz imiesłowów odpowiednich czasów. Czasownik wuddeidyr posiada pełną i krótką koniugację, używanych w zależności od formalności wypowiedzi.

Odmiana pełna
Oznajmujący
Num. Sg. Pl.
1. wuddoyr wuddyndyr
2. wuddaydar
3. wuddedyr
Subj
Num. Sg. Pl.
1. wuddayr wuddayndyr
2. wuddaedar
3. wuddaedyr
Imper.
Num. Sg. Pl.
2. wuddaydar wuddyndyr
Inf.
wuddeidyr
Nom. V.
Pas. wuddeidu
Odmiana krótka
Oznajmujący
Num. Sg. Pl.
1. ddoyr ddyndyr
2. ddaydar
3. ddedyr
Subj.
Num. Sg. Pl.
1. ddayr ddayndyr
2. ddaedar
3. ddaedyr
Imper.
Num. Sg. Pl.
2. ddaydar ddyndyr

Czasownik wuyd "być"

Czasownik wuyd odmienia się całkowicie nieregularnie. Odmienia się on według dwóch wzorów odmian:

  • pełnego - stosowanego w poezji, sytuacji podniosłych, używany także w języku wysokiego szczebla, w języku dworskim;
  • krótkiego - używany w poezji, a także w rozmowach prywatnych (każdego szczebla). Są to formy potoczne, których nie można używać w sytuacjach bardzo oficjalnych, podniosłych.
Koniugacja pełna
Oznajmujący
Prs.
Num. Sg. Pl.
1. ys ystyn
2. ystys
3. ystyd
Impf.
Num. Sg. Pl.
1. ystanyn ystan
2. ystide
3. ystid
Perf.
Num. Sg. Pl.
1. ystáse ystásyn
2. ystách
3. ystád
Fut.
Num. Sg. Pl.
1. hystayn hystayn
2. hystás
3. hystád
Imper.
Num. Sg. Pl.
2. ues ystai
Subj.
Num. Sg. Pl.
1. ystay ystyni
2. ystuys
3. ystuyd
Inf.
wuyd
Nom. V.
Act. wuddán
Pas. wuddidu
Prtp.
Mod. Act. Pas.
Prs. wuyn wuym
Impf. wuydeit wuydedd
Perf. wuyt wuyd
Koniugacja krótka
Oznajmujący
Prs.
Num. Sg. Pl.
1. ys
s’ 		yn
n’
2. ues
s’
3. yd
d’
Impf.
Num. Sg. Pl.
1. nyn
n’ 		stan
2. stide
stid’
3. stid
Perf.
Num. Sg. Pl.
1. áse
ás’ 		hyn
2. ách
3. stád
Fut.
Num. Sg. Pl.
1. hayn
h’ 		hayn
2. hás
h’
3. hád
h’
Imper.
Num. Sg. Pl.
2. ues stai
Subj
Num. Sg. Pl.
1. ay
i’ 		ni
2. uys
s’
3. uyd
d’

Czasowniki nieregularne

Tekst

Owca i konie Yd uy pe eis aybye
Na wzgórzu owca, która nie miała wełny, zobaczyła konie: jeden ciągnął ciężki wóz, drugi dźwigał wielki ładunek, a trzeci wiózł szybko człowieka. Owca rzekła do koni: „Serce mnie boli, widząc, co człowiek nakazuje robić koniom”. Konie odpowiedziały: „Słuchaj, owco, serca nas bolą, kiedy widzimy, jak człowiek, pan, zabiera twoją wełnę na płaszcz dla samego siebie. I owca nie ma wełny”. Usłyszawszy to, owca pobiegła przez równinę. Dyrcheda yg pande’n d’uy, iyd ni’d cyn blaene’n, yns aybye: dugeda gwene iaech wayrchyn, ayglyn ayrayddeda dluth meiyn, pe chymyreda thraityn ad’n gwir. Haypdy d’uy add yns aybye: „Agleid gridyn me, payn dyrche’w, pid haieid breiaed gwir add yns aybye”. Eichpdán s’aybye: „Aglyn gride ayn, payn dyrchyn’yn, puch tugmyreid gwir, ys bleid, blaene tonyn add gwayrth add hyn oenaenyn. Pe ni’d d’uy cyn blaene’n.” Payn glugndy’d myd, rayd’dy d’uy tayr iaenyn.
Źródło: „https://jezykotw.webd.pl/w/index.php?title=Język_aloborgeński&oldid=26587”