Język duźlejbski

Język duźlejbski Izýk Duzlëblijščí,
Sposoby zapisu:	łaciński, cyrylica
Typologia:	analityczno-fleksyjny SOV
Faktycznie
Utworzenie:	Henryk Pruthenia w 2012
W ?
Używany w :	Duźlebia
Klasyfikacja:	J. słowiańśkie wschodniosłowiańskie peryferyjne duźlejbski
Lista conlangów

Przeczytaj też podręcznik tego języka.

Zobacz też słownik tego języka.

Język duźlejbski, alternatywnie też: duźlebski (duźl. zýk duzlëblijščí) - język a posteriori wywodzący się za pomocą regularnych procesów fonetycznych z języka prasłowiańskiego. Język został zaadaptowany też dla projektu Celtosławii, gdzie jest używany w Duźlebii, na obszarze pomiędzy Karpatami, Morzem Czarnym, a ujściem Dunaju.

Rozwój z prasłowiańszczyzny

• i (w pozycji akcentowanej) > 'aj (gdy w wygłosie > ě(j)ь~'a(j)ь )
• i (w pozycji nieakcentowanej) > ь
• ę > į > i
• akcent zachowany
• ą > ų
• TorT, TolT > TъroT, TъloT
• TerT, TelT > TiroT, TiloT
• orT, olT > rъT, lъT
• kv', gv', xv' > cv', dzv', sv'
• tl, dl > sl, zl
• tj, dj > š, ž
• brak v– przed „y”
• l, l´, r, r´ > ъ, ь, ъr, ir
• ě > ьj
• šč, št' > šš
• dz > ž
• žd' > žž
• odpadnięcie jerów w wygłosie (za wyjątkiem biernika żywotnych, gdzie się zachował)

wydłużenie zastępcze

• u męskich żywotnych bierniki wszystkich liczb są tożsame z dopełniaczem.
• c', š', ž', č' > c, š, ž, č
• g > ɣ
• t', d' > c', dz'
• a:, o: > [o] /å/
• ų: > ų «drugie»
• e (przed akcentowaną) > ь
• o, y, u (przed akcentowaną) > ə
• czwarta palatalizacja
• k' > č'
• ɣ' > ž'
• e: > ö:
• vj, pj, bj, mj > vl, pl, bl, ml

Zapis

Cyrylica

Alfabet duźlejbski

Аа	А̊а̊	Бб	Вв	Гг	Дд
[a]	[o:], [a:]	[b]	[v]	[ɣ], [g]	[d], [d͡zʲ]
Єє	Є̊є̊	Жж	Җҗ	Зз	Ии
[e]	[œ:], [e:]	[ʐ]	[ʐ:]	[z]	[i]
И̊и̊	Іі	Кк	Лл	Мм	Нн
[i:]	[j]	[k]	[l]	[m]	[n]
Оо	О̊о̊	Пп	Рр	Сс	Тт
[ɔ], [ə]	[ɔ:]	[p]	[r]	[s]	[t], [t͡sʲ]
Уу	У̊у̊	Хх	Цц	Чч	Шш
[u], [ə]	[u:]	[x]	[t͡s]	[t͡ʂ]	[ʂ]
Щщ	Ъъ	Ꙑꙑ	Ꙑ̊ꙑ̊	Ьь	Ѣѣ
[ʂ:]	[ʊ̆]~[ɔ̆]	[ɨ], [ə]	[ɨ:]	[ɪ̆]~[ɛ̆]	[ɪ̆j]~[ɛ̆j]
Юю	Ю̊ю̊	Ꙗꙗ	Ꙗ̊ꙗ̊	Ѥѥ	Ѥ̊ѥ̊
[ju], [ʲu] [jə], [ʲə]	[ju:], [ʲu:]	[ja], [ʲa]	[jo:], [ʲo:], [ja:], [ʲa:]	[je]	[jœ:], [je:]
Ѫѫ	Ѫ̊ѫ̊	Ѭѭ	Ѭ̊ѭ̊	Ѵѵ
[ũ]	[ɨ̃]	[jũ], [ʲũ]	[jɨ̃], [ʲɨ̃]	[v]

Uwagi

Znak а̊

Znak а̊ używany jest dla zapisywania rodzimych słów oraz starych zapożyczeń z długą samogłoską [o:], jak i dla późniejszych zapożyczeń, gdzie oznacza długą samogłoskę [a:]

Znak є̊

Znak є̊ używany jest dla zapisywania rodzimych słów oraz starych zapożyczeń z długą samogłoską [œ:], jak i dla późniejszych zapożyczeń, gdzie oznacza długą samogłoskę [e:]

Znaki ѫ oraz ѫ̊

Znak ѫ jest używany na piśmie dla zapisu dźwięków [ũ] oraz [ɨ̃], a znak ѫ̊ jest używany jedynie jako pomoc osobom uczącym się.

Znak ѵ

Iżyca jest używana dla oddania dźwięku [v] w greckich, a także łacińskich, zapożyczeniach.

Miękkość

Miękkość zaznacza się na dwa różne sposoby:

• samogłoskami jotowanymi - przed samogłoskami;
• komorą - w wygłosie oraz przed spółgłoską, o ile to potrzebne;
• miękkość jest domyślna przed "є" oraz "є̊".

Znaki diakrytyczne

Występują następujące znaki diakrytyczne:

• kółko, które oznacza długość,
• kamora, która oznacza palatalizację; występuje z następującymi znakami: б̑, в̑, г̑, д̑, ж̑, з̑, к̑, л̑, м̑, н̑, п̑, р̑, с̑, т̑, ч̑
• kreska, która używana jest w celu rozróżnienia wymowy par а̊ : а̩̊ ([o:] : [a:]) oraz є̊ : є̩̊ ([œ:] : [e:]).

Interpunkcja

Używa się znaków greckiej interpunkcji oraz znaku titła.

Łacinka

Aa	*Áá	Åå	Bb	Cc	Čč	Dd	Ee	*Éé	Ëë
[a]	[a:]	[o:]	[b]	[ts]	[tʂ]	[d]	[e]	[e]	[ɪ̆]
Gg	Hh	Ii	Íí	Jj	Kk	Ll	Mm	Nn	Oo
[ɣ]	[x]	[i]	[i:]	[j], [ʲ]	[k]	l], [ɫ]	[m]	[n]	[ɔ]
*Óó	Öö	Pp	Rr	Ss	Šš	Ŝŝ	Tt	Uu	Úú
[ɔ:]	[œ:]	[p]	[r]	[s]	[ʂ]	[ʂ:]	[t]	[u]	[u:]
Ųų	Üü	Vv	Yy	Ýý	Əə	Zz	Žž	Ẑẑ
[ũ], [ɨ̃]**	[ʊ̆]	[v]	[ɨ]	[ɨ:]	[ə]	[z]	[ʐ]	[ʐ:]

Uwagi Litery oznaczone gwiazdą występują tylko w zapożyczeniach. Druga wymowa «ų», to tzw. ų pochylone, pochodzące od długiego ų. Wymawiane jak /y/ nosowe. Nie jest zaznaczane na piśmie. Wyrazy, w których używa się znaków Ə, ə, można zapisywać też w sposób etymologiczny.

Dźwięki

Samogłoski

• i iː ɨ ɨː ɨ̃ u uː ũ
• ɪ̆ ʊ̆
• e eː oː
• ə
• œː ɔ ɔː
• a aː

Spółgłoski

• m n
• mʲ nʲ
• p b t d k ɡ
• pʲ bʲ
• v s z ʂ ʐ ʂː ʐː x ɣ
• vʲ sʲ zʲ ʂʲ ʐʲ ʂːʲ ʐːʲ xʲ
• ts tʂ
• tsʲ dzʲ tʂʲ

Gramatyka

Czasownik

Czas Teraźniejszy

Koniugacja I
Osoba	Sg	Du	Pl
1.
2.
3.