Język duźlejbski: Różnice pomiędzy wersjami

Z Conlanger
Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania
Linia 252: Linia 252:
 
=== Czas Teraźniejszy ===
 
=== Czas Teraźniejszy ===
 
{| class="wikitable" style="text-align:center"
 
{| class="wikitable" style="text-align:center"
−
!colspan=4| Koniugacja I
+
!colspan=4| Koniugacja Iа
 +
|-
 +
!Osoba
 +
!Sg
 +
!Du
 +
!Pl
 +
|-
 +
!1.
 +
| нєс'''ѫ́'''
 +
| нєс'''є́вѣ'''
 +
| нєс'''є̊́м'''
 +
|-
 +
!2.
 +
| нєс'''є̊́ш'''
 +
| нєс'''є́та'''
 +
| нєс'''є́тє'''
 +
|-
 +
!3.
 +
| нєс'''є̊́т̑'''
 +
| нєс'''є́тє'''
 +
| нєс'''ѫ̊т̑'''
 +
|}
 +
 
 +
{| class="wikitable" style="text-align:center"
 +
!colspan=4| Koniugacja Ib
 +
|-
 +
!Osoba
 +
!Sg
 +
!Du
 +
!Pl
 +
|-
 +
!1.
 +
|
 +
|
 +
|
 +
|-
 +
!2.
 +
|
 +
|
 +
|
 +
|-
 +
!3.
 +
|
 +
|
 +
|
 +
|}
 +
 
 +
{| class="wikitable" style="text-align:center"
 +
!colspan=4| Koniugacja Ic
 +
|-
 +
!Osoba
 +
!Sg
 +
!Du
 +
!Pl
 +
|-
 +
!1.
 +
|
 +
|
 +
|
 +
|-
 +
!2.
 +
|
 +
|
 +
|
 +
|-
 +
!3.
 +
|
 +
|
 +
|
 +
|}
 +
 
 +
{| class="wikitable" style="text-align:center"
 +
!colspan=4| Koniugacja Ia
 +
|-
 +
!Osoba
 +
!Sg
 +
!Du
 +
!Pl
 +
|-
 +
!1.
 +
|
 +
|
 +
|
 +
|-
 +
!2.
 +
|
 +
|
 +
|
 +
|-
 +
!3.
 +
|
 +
|
 +
|
 +
|}
 +
 
 +
{| class="wikitable" style="text-align:center"
 +
!colspan=4| Koniugacja Ia
 
|-
 
|-
 
!Osoba
 
!Osoba

Wersja z 17:38, 3 wrz 2017

Język duźlejbski
Izýk Duzlëblijščí,
Sposoby zapisu: łaciński, cyrylica
Typologia: analityczno-fleksyjny
SOV
Faktycznie
Utworzenie: Henryk Pruthenia w 2012
W ?
Używany w : Duźlebia
Klasyfikacja: J. słowiańśkie
  • wschodniosłowiańskie
    • peryferyjne
      • duźlejbski
Lista conlangów
Nuvola apps bookcase.svg.png Przeczytaj też podręcznik tego języka.
Nuvola apps bookcase 1 blue.svg.png Zobacz też słownik tego języka.

Język duźlejbski, alternatywnie też: duźlebski (duźl. zýk duzlëblijščí) - język a posteriori wywodzący się za pomocą regularnych procesów fonetycznych z języka prasłowiańskiego. Język został zaadaptowany też dla projektu Celtosławii, gdzie jest używany w Duźlebii, na obszarze pomiędzy Karpatami, Morzem Czarnym, a ujściem Dunaju.

Rozwój z prasłowiańszczyzny

  • i (w pozycji akcentowanej) > 'aj (gdy w wygłosie > ě(j)ь~'a(j)ь )
  • i (w pozycji nieakcentowanej) > ь
  • ę > į > i
  • akcent zachowany
  • ą > ų
  • TorT, TolT > TъroT, TъloT
  • TerT, TelT > TiroT, TiloT
  • orT, olT > rъT, lъT
  • kv', gv', xv' > cv', dzv', sv'
  • tl, dl > sl, zl
  • tj, dj > š, ž
  • brak v– przed „y”
  • l, l´, r, r´ > ъ, ь, ъr, ir
  • ě > ьj
  • šč, št' > šš
  • dz > ž
  • žd' > žž
  • odpadnięcie jerów w wygłosie (za wyjątkiem biernika żywotnych, gdzie się zachował)

wydłużenie zastępcze

  • u męskich żywotnych bierniki wszystkich liczb są tożsame z dopełniaczem.
  • c', š', ž', č' > c, š, ž, č
  • g > ɣ
  • t', d' > c', dz'
  • a:, o: > [o] /å/
  • ų: > ų «drugie»
  • e (przed akcentowaną) > ь
  • o, y, u (przed akcentowaną) > ə
  • czwarta palatalizacja
  • k' > č'
  • ɣ' > ž'
  • e: > ö:
  • vj, pj, bj, mj > vl, pl, bl, ml

Zapis

Cyrylica

Alfabet duźlejbski

Аа А̊а̊ Бб Вв Гг Дд
[a] [o:], [a:] [b] [v] [ɣ], [g] [d], [d͡zʲ]
Єє Є̊є̊ Жж Җҗ Зз Ии
[e] [œ:], [e:] [ʐ] [ʐ:] [z] [i]
И̊и̊ Іі Кк Лл Мм Нн
[i:] [j] [k] [l] [m] [n]
Оо О̊о̊ Пп Рр Сс Тт
[ɔ], [ə] [ɔ:] [p] [r] [s] [t], [t͡sʲ]
Уу У̊у̊ Хх Цц Чч Шш
[u], [ə] [u:] [x] [t͡s] [t͡ʂ] [ʂ]
Щщ Ъъ Ꙑꙑ Ꙑ̊ꙑ̊ Ьь Ѣѣ
[ʂ:] [ʊ̆]~[ɔ̆] [ɨ], [ə] [ɨ:] [ɪ̆]~[ɛ̆] [ɪ̆j]~[ɛ̆j]
Юю Ю̊ю̊ Ꙗꙗ Ꙗ̊ꙗ̊ Ѥѥ Ѥ̊ѥ̊
[ju], [ʲu]

[jə], [ʲə]

[ju:], [ʲu:] [ja], [ʲa] [jo:], [ʲo:],

[ja:], [ʲa:]

[je] [jœ:], [je:]
Ѫѫ Ѫ̊ѫ̊ Ѭѭ Ѭ̊ѭ̊ Ѵѵ
[ũ] [ɨ̃] [jũ], [ʲũ] [jɨ̃], [ʲɨ̃] [v]

Uwagi

Znak а̊

Znak а̊ używany jest dla zapisywania rodzimych słów oraz starych zapożyczeń z długą samogłoską [o:], jak i dla późniejszych zapożyczeń, gdzie oznacza długą samogłoskę [a:]

Znak є̊

Znak є̊ używany jest dla zapisywania rodzimych słów oraz starych zapożyczeń z długą samogłoską [œ:], jak i dla późniejszych zapożyczeń, gdzie oznacza długą samogłoskę [e:]

Znaki ѫ oraz ѫ̊

Znak ѫ jest używany na piśmie dla zapisu dźwięków [ũ] oraz [ɨ̃], a znak ѫ̊ jest używany jedynie jako pomoc osobom uczącym się.

Znak ѵ

Iżyca jest używana dla oddania dźwięku [v] w greckich, a także łacińskich, zapożyczeniach.

Miękkość

Miękkość zaznacza się na dwa różne sposoby:

  • samogłoskami jotowanymi - przed samogłoskami;
  • komorą - w wygłosie oraz przed spółgłoską, o ile to potrzebne;
  • miękkość jest domyślna przed "є" oraz "є̊".

Znaki diakrytyczne

Występują następujące znaki diakrytyczne:

  • kółko, które oznacza długość,
  • kamora, która oznacza palatalizację; występuje z następującymi znakami: б̑, в̑, г̑, д̑, ж̑, з̑, к̑, л̑, м̑, н̑, п̑, р̑, с̑, т̑, ч̑
  • kreska, która używana jest w celu rozróżnienia wymowy par а̊ : а̩̊ ([o:] : [a:]) oraz є̊ : є̩̊ ([œ:] : [e:]).

Interpunkcja

Używa się znaków greckiej interpunkcji oraz znaku titła.

Łacinka

Aa *Áá Åå Bb Cc Čč Dd Ee *Éé Ëë
[a] [a:] [o:] [b] [ts] [tʂ] [d] [e] [e] [ɪ̆]
Gg Hh Ii Íí Jj Kk Ll Mm Nn Oo
[ɣ] [x] [i] [i:] [j], [ʲ] [k] l], [ɫ] [m] [n] [ɔ]
*Óó Öö Pp Rr Ss Šš Ŝŝ Tt Uu Úú
[ɔ:] [œ:] [p] [r] [s] [ʂ] [ʂ:] [t] [u] [u:]
Ųų Üü Vv Yy Ýý Əə Zz Žž Ẑẑ
[ũ], [ɨ̃]** [ʊ̆] [v] [ɨ] [ɨ:] [ə] [z] [ʐ] [ʐ:]

Uwagi Litery oznaczone gwiazdą występują tylko w zapożyczeniach. Druga wymowa «ų», to tzw. ų pochylone, pochodzące od długiego ų. Wymawiane jak /y/ nosowe. Nie jest zaznaczane na piśmie. Wyrazy, w których używa się znaków Ə, ə, można zapisywać też w sposób etymologiczny.

Dźwięki

Samogłoski

  • i iː ɨ ɨː ɨ̃ u uː ũ
  • ɪ̆ ʊ̆
  • e eː oː
  • ə
  • œː ɔ ɔː
  • a aː

Spółgłoski

  • m n
  • mʲ nʲ
  • p b t d k ɡ
  • pʲ bʲ
  • v s z ʂ ʐ ʂː ʐː x ɣ
  • vʲ sʲ zʲ ʂʲ ʐʲ ʂːʲ ʐːʲ xʲ
  • ts tʂ
  • tsʲ dzʲ tʂʲ

Gramatyka

Czasownik

Czas Teraźniejszy

Koniugacja Iа
Osoba Sg Du Pl
1. нєсѫ́ нєсє́вѣ нєсє̊́м
2. нєсє̊́ш нєсє́та нєсє́тє
3. нєсє̊́т̑ нєсє́тє нєсѫ̊т̑
Koniugacja Ib
Osoba Sg Du Pl
1.
2.
3.
Koniugacja Ic
Osoba Sg Du Pl
1.
2.
3.
Koniugacja Ia
Osoba Sg Du Pl
1.
2.
3.
Koniugacja Ia
Osoba Sg Du Pl
1.
2.
3.
Źródło: „https://jezykotw.webd.pl/w/index.php?title=Język_duźlejbski&oldid=21429”