Język eilidzki

Z Conlanger
Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania
Język eilidzki
Limna Eildini
Sposoby zapisu: Łacińskie
Typologia: Fleksyjny
SVO
Faktycznie
Utworzenie: Henryk Pruthenia w 2018
W Adnacie
Używany w : brak
Klasyfikacja: j. eilidzkie
  • j. eilidzki
Lista conlangów
Nuvola apps bookcase 1 blue.svg.png Zobacz też słownik tego języka.

Język eilidzki, Język Eilidów - starożytny język używany przez plemiona Eidów w czasach tuż po ich przybyciu na Adnatę. Stosowany przez potomków Eilidów jako język sekretny, literatury, poezji i sztuki. Jest to także język sztuk tajemnych.

Użycie

Język eilidzki był używany przez Eilidów, którzy przybyli do Adnaty. Nie przetrwały praktycznie żadne zapiski sprzed katastrofy i ich przybycia. J. eilidzki stosowany jest jako wspólny język potomków Eilidów, a także ich język literacki, język poezji i sztuki. Nie jest on używany do codziennej komunikacji, gdyż na co dzień stosowane są eilidzkie języki mówione, które, choć pochodzą od j. eilidzkiego, daleko odeszły od swojego przodka i zostały poddane silnym wpływom języków z innych grup. J. eilidzki jest językiem wegetującym, ma bowiem duże grono stałych użytkowników. Mowa Eilidów jest używana przez ich potomków i wiele innych ludów jako język sztuk tajemnych.

Zapis

Dla języka eilidzkiego używa się zmodyfikowanego alfabetu łacińskiego:

A a B b C c D d E e G g H h
[a] [b] [k] [d] [e] [g] [x]
Ƕ ƕ I i Ï ï L l M m N n O o
[xʷ] [i], [j] [i] [l] [m] [n] [o]
ö Q q R r S s T t U u V v
[o] [kʷ] [r] [s] [t] [u] [v]
Y y
[y]

Dla dźwięku /k/ przyjęto zapis za pomocą znaku c; litera k nie jest w ogóle używana. Znaki f, j, p, w, x, z także nie są używane do zapisu języka eilidzkiego, jest tak ze względu na brak zazwyczaj przypisywanych do nich głosek. Dla zapisu spółgłoski /xʷ/ użyto znaku ƕ zapożyczonego z pisma gockiego. Litera i może być stosowana dla zapisu /i/ a także /j/, a także jako część składowa dyftongów /ei/ i /ai/; do zapisu dyftongów używana jest też litera o, za pomocą której zapisuje się dyftongi /ao/ i /eo/. W użyciu stosowana jest też diereza dla zaznaczenia, że i lub o nie są częścią składową dyftongu, a także w przypadku ï dla zaznaczenia samogłoski /i/ przed innymi samogłoskami (zamiast spodziewanego /j/). Znak ö nie może występować nigdy w nagłosie słowa, więc nie istnieje forma wielkiej litery. Często jednak pomija się znak dierezy w piśmie odręcznym i w zapisie tekstów literackich.

Dźwięki

Samogłoski

Samogłoski języka eilidzkiego
Przednie Centralne Tylne
Przymknięte /i/ i, ï /y/ y /u/ u
Średnie /e/ e /o/ o, ö
Otwarte /a/ a
Dyftongi
Wygłos
przedni
Wygłos
tylny
/ai/ ai /ao/ ao
/ei/ ei /eo/ eo

Wszystkie dyftongi, a także samogłoska /y/ mogą występować tylko w pierwszej sylabie akcentowanej.

Spółgłoski

Spółgłoski języka eilidzkiego
Dwu-
wargowe
Dziąsłowe Tylno-
językowa.
Nielab. Labial.
Nosowe /m/ m /n/ n
Zwarte Bezdźwięczne /t/ t /k/ c /kʷ/ q
Dźwięczne /d/ d /g/ g
Szczelinowe /v/ v /s/ s /x/ h /xʷ/ ƕ
Boczne /l/ l
Drżące /r/ r
Półotwarte /j/ i

Budowa Sylaby

Ogólny plan budowy sylaby w języku eilidzkim to (C)V(L), gdzie C - dowolna spółgłoska; V - dowolna samogłoska; L - jedna z spółgłosek sonornych /l, r, n, m/. W języku eilidzkim częstym zjawiskiem jest rozziew, to jest obecność obok siebie dwóch samogłosek.

Akcent

Akcent w języku eilidzkim jest inicjalny. Charakteryzuje się dużą dynamiką wymowy sylaby akcentowanej, reszta sylab jednak nie jest wymawiana niedbale, a jedynie z mniejszą siłą. W wyrażeniach przyimkowych akcent pozostaje na rzeczowniku, w rzadkich przypadkach krótkich słów dwusylabowych może przejść na przyimek.

Nowa Wymowa

Wymowa współczesnych potomków Eilidów w dużym stopniu różni się od wymowy klasycznej. W szczególności w przypadku użytku j. eilidzkiego jako lingua franca, istnieje wiele znaczących różnic:

  • /xʷ/ i /kʷ/ wymawiane są współcześnie jako /f/ i /p/;
  • /y/ i /i/ zlało się do /i/;
  • /k/ i /g/ przed klasycznym /i/, /e/, /y/, /ei/, /eo/ wymawiane jest jako /ʃ/ i /ʒ/;
  • dyftongi /ei/ i /ai/ wymawiane są jako /e/, a dyftongi /ao/ i /eo/ jako /o/.

Gramatyka

Zaimek

Rzeczownik

Eilidzki rzeczownik odmienia się przez cztery przypadki (mianownik : biernik : celownik : wołacz) i dwie liczby (pojedyncza : mnoga). Istnieje pięć klas deklinacyjnych.

Deklinacja i-tematowa Eilidi "Eilida"
Przypadek Sg Pl
Nom. eilidi eilidimi
Acc. eilidin eilidir
Dat. eilide eilidisi
Voc. eilide! eilidime!
Deklinacja u-tematowa qenu "słowo"
Przypadek Sg Pl
Nom. qenu qenemi
Acc. qenun qenur
Dat. qene qenesi
Voc. qene! qeneme!
Deklinacja o-tematowa damo "droga"
Przypadek Sg Pl
Nom. damo dam
Acc. damon damor
Dat. dama damu
Voc. dam(e)! damae!
Deklinacja si-tematowa qymi "światło"
Przypadek Sg Pl
Nom. qymi qymsa
Acc. qymsin qymsor
Dat. qymsi qymsu
Voc. qym(e)! qymae!
Deklinacja ru-tematowa lyni "gwiazda"
Przypadek Sg Pl
Nom. lyni lynra
Acc. lynrun lynrur
Dat. lynru lynresi
Voc. lyn(e)! lyneme!

W formie wołacza liczby pojedynczej końcówka -e często zanika po spółgłoskach sonornych. Sporadycznie dochodzi też do tego w formie liczby mnogiej, gdzie końcówka -eme upraszcza się do -me.

Przymiotnik

W języku eilidzkim wszystkie przymiotniki przyjmują końcówkę -i. Przymiotniki stopniują się, a także odmieniają się przez przypadki i liczby. Występuje też specjalna forma orzecznika.

Deklinacja

Deklinacja mocna ylgini "biały"
Przypadek Sg Pl
Nom. ylgini ylginimi
Acc. ylginin ylginir
Dat. ylgine ylginisi
Voc. ylgin(e)! ylginime!
Orzecznik ylgin(e)
Deklinacja słaba eildini "eilidzki"
Przypadek Sg Pl
Nom. eildini eildinimi
Acc. eildinin eildinir
Dat. eildine eildinisi
Voc. eildin(e)! eildinime!
Orzecznik eildi

Stopniowanie

W j. eilidzkim występują dwa stopnie: równy i wyższy. Odpowiednikiem stopnia najwyższego jest konstrukcja z orzecznikiem lub uogólniającym dookreśleniem. Stopień wyższy tworzy się poprzez rozszerzenie tematu przymiotnika o sufiks -(a)qi.

Czasownik

Eilidzki czasownik odmienia się przez czasy (teraźniejszy : przeszły : zaprzeszły), osoby (pierwsza : druga : trzecia), tryby (oznajmujący : rozkazujący : łączący) i strony (czynna : bierna).

Koniugacje

W języku eilidzkim występują cztery koniugacje; przynależność do danej koniugacji zależy od końcówki bezokolicznika:

  • qaidini "śpiewać";
  • heruni "wołać";
  • linani "mówić";
  • cunni "szeptać"/

Bezokolicznik

Bezokolicznik w języku eilidzkim przyjmuje końcówkę -ni. Występują dwie formy bezokolicznika:

  • czynna - zakończona na -ni, jest to także forma podstawowa czasownika;
  • bierna - zakończona na -niri, tworzona o rozszerzenie tematu czasownika o sufiks -ri.

Bezokolicznik może pełnić rolę rzeczownika odczasownikowego, odmienia się wtedy jak inne rzeczowniki i-tematowe.

Czasy

Czas teraźniejszy

Formy czasu teraźniejszego tworzy się poprzez rozszerzanie tematu z końcówką tematyczną o sufiks osoby.

Koniugacja I qaidini "śpiewać"
Osoba Sg Pl
1. qaidin qaidimi
2. qaidisi qaiditi
3. qaidi qaidini
Koniugacja II heruni "wołać"
Osoba Sg Pl
1. herun herumi
2. herusi heruti
3. heru heruni
Koniugacja III linani "mówić"
Osoba Sg Pl
1. liman limami
2. limasi limati
3. lima limani
Koniugacja IV cunni "szeptać"
Osoba Sg Pl
1. cunun cunumi
2. cunusi cunuti
3. cun cunni

Czas przeszły

Formy czasu przeszłego tworzy się poprzez osłabienie samogłoski tematowej:

Koniugacja I qaidini "śpiewać"
Osoba Sg Pl
1. qaidir qaideme
2. qaidehi qaidete
3. qaide qaideni
Koniugacja II heruni "wołać"
Osoba Sg Pl
1. herur heromo
2. herohi heroto
3. hero heroni
Koniugacja III linani "mówić"
Osoba Sg Pl
1. limar limama
2. limehi limata
3. lime limeni
Koniugacja IV cunni "szeptać"
Osoba Sg Pl
1. cunur cunomo
2. cunohi cunoto
3. cuno cunoni

Czas zaprzeszły

Składnia

Słowotwórstwo