Język fylski
Język fylski - jeden z języków fylskich. Wyrósł na bazie języka starofylskiego i dialektów nowyfylskich (to jest cechy nowofylskie przedostały się do fylskiego języka literackiego). Jest językiem fleksyjno-aglutynacyjnym z pewnymi analitycznymi konstrukcjami. Występuje w nim kategoria określoności.
Głoski
Spółgłoski
- m n (m n)
- t k q ʔ (t k q ')
- f s (f s)
- l (l)
- ɬ (ll)
Samogłoski
- i iː u uː (i ī u ū)
- a aː (a ā)
Akcent
Akcent pada na przedprzedostatnią sylabę, o ile w przedostatniej sylabie nie występuje samogłoska długa - wtedy to ona jest akcentowana.
Struktura sylaby
Ogólna struktura sylaby to (C)V; występuje więc prawo otwartej sylaby. Niektóre dźwięki (/ll/ oraz /'/) nigdy nie występują jednak w sylabie nagłosowej. W jednym słowie może występować tylko jedna samogłoska długa.
Gramatyka
Zaimek
Zaimki osobowe | |||
---|---|---|---|
Osoba | Sg | Pl | |
1. | qā | mina | |
2. | sā | sina | |
3. | mā | māsa |
Rzeczownik
Rzeczownik odmienia się przez przypadki i liczby. Możliwe jest też aglutynacyjne utworzenie form rodzaju żeńskiego od form męskich.
Rodzaj
W języku fylskim rodzaj nie jest zjawiskiem stricte gramatycznym. Nie jest też on też nigdzie zaznaczany. Istnieje za to leksykalne rozróżnienie pomiędzy osoba płci męskiej i żeńskiej. Należy nadmienić, że forma męska pełni też funkcję formy neutralnej. Formy żeńskie tworzy się za pomocą jednego z trzech sufiksów:
- -ma; np. āfa "sprzedawca" > āfa "XXX";
- -qa; np. tūku "brat" > tūkuqa "siostra";
- -li; np. illa "słuchacz" > illali "słuchaczka".
Liczba
Istnieją trzy ogólne końcówki liczby mnogiej występujące w języku fylskim:
- -na - głównie dla rzeczowników oznaczających ludzi (przede wszystkim mężczyzn), zwierzęta i pojęcia abstrakcyjne;
- -la - głównie dla rzeczowników oznaczających ludzi (tak mężczyzn, jak i kobiet), a także elementów przyrody,
- -'i - dla elementów przyrody, przedmiotów, zwierząt, abstrakcji, a także zbiorów jednostek.
Sufiks liczby jest dodawany aglutynacyjnie do odmienionego przez przypadek rzeczownika.
Przypadek
W języku fylskim istnieje pięć przypadków:
- mianownik - pełni funkcję podmiotu w zdaniu;
- biernik - pełni funkcję dopełnienia dalszego i bliższego w zdaniu, używany jest także w bezpośrednich zwrotach do ludzi (pełni także funkcję podobną do polskiego wołacza);
- narzędnik - używany jest tak samo dla opisu sposobu wykonywania jakiejś czynności, używanych narzędzi, a także dla charakterystyki (w jaki sposób? samochodem jaki? samochodowy jak? jak samochodem, podobnie do samochodu); używany jest także jako orzecznik;
- prepozycjonal - łączy się z przyimkami miejsca i czasu, wyraża ruch dokądś, a także stateczne położenie;
- ablatyw - wyraża ruch skądś, od czegoś, używany jest także z częścią przyimków, w tym w konstrukcjach posesywnych; czasem pełni też funkcję dopełnienia bliższego (biernik partytywny).
Deklinacja
Istnieje pięć głównych deklinacji rzeczownika, a także trzy deklinacje rozszerzające temat rzeczownika.
Zaimki osobowe | ||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Przypadek | Deklinacja | |||||||
I | II | III | IV | V | Tematowa | |||
a | b | c | ||||||
Nom. | āfa
sprzedawca |
illa
słuchacz |
tūku
brat |
fū'a
ręka |
qāfa
kamień |
ī'a
woda |
tū
drzewo |
qī
dzień |
Acc. | āfa | illama | tūkuma | fū'a'u | qāfa'u | īfu | tūmu | qīnu |
Ins. | āfana | illana | tūkuna | fū'ami | qāfafa | īfana | tūmana | qīnana |
Prep. | āfa'i | illa'i | tūkuma | fū'ama | qāfama | īfu | tūmu | qīnu |
Abl. | āfaqa | illa'u | tūku'u | fū'ana | qāfa na | īfa | tūma | qīna |
Słownik
- āfa - sprzedawca
- fū'a - ręka
- illa - słuchacz
- ī'a - woda
- qāfa - kamień
- qī - dzień
- tū - drzewo
- tūku - brat