|
|
| (Nie pokazano 6 wersji utworzonych przez 2 użytkowników) |
| Linia 15: |
Linia 15: |
| | | | |
| | '''Język hellingijø''' (''ho tungiz hellingijø'', dosł. język grecki) - język stworzony dla conworldu w 2012. Jest to kreol języka pragermańskiego z starożytnym greckim. | | '''Język hellingijø''' (''ho tungiz hellingijø'', dosł. język grecki) - język stworzony dla conworldu w 2012. Jest to kreol języka pragermańskiego z starożytnym greckim. |
| − | | + | |
| | =Fonetyka= | | =Fonetyka= |
| | | | |
| Linia 1216: |
Linia 1216: |
| | ana itin hulmaz iði skepi, hwat itinø wulliz de-ehða, iðiz hifï sehwða. hiz hezø itin barazo wagaz dragða, anþeroz itim mikilazo burþinnjaz forjða, andi þriðoz itin unþrofï igira forjða. ha skipi to þo hifïzo sagjða: "minaz harði miz hofiða, hwanne ik itin unþrofï ridanðiz ana hifï sehwa." hoz hifïzo sagjdum: "ahi, skepi, anseraz hardï ansiz hofanða, hwanne wiz it sehwama: iðiz unþrofiz, ho huriz, þermazaniz hufini furi hummai fram skepïz wulli nutoniða. andi skipi wullïz de-ehiða." it ahanðiz, ha skipi ana ebnalanðï fleuhða. | | ana itin hulmaz iði skepi, hwat itinø wulliz de-ehða, iðiz hifï sehwða. hiz hezø itin barazo wagaz dragða, anþeroz itim mikilazo burþinnjaz forjða, andi þriðoz itin unþrofï igira forjða. ha skipi to þo hifïzo sagjða: "minaz harði miz hofiða, hwanne ik itin unþrofï ridanðiz ana hifï sehwa." hoz hifïzo sagjdum: "ahi, skepi, anseraz hardï ansiz hofanða, hwanne wiz it sehwama: iðiz unþrofiz, ho huriz, þermazaniz hufini furi hummai fram skepïz wulli nutoniða. andi skipi wullïz de-ehiða." it ahanðiz, ha skipi ana ebnalanðï fleuhða. |
| | | | |
| − | [[Kategoria:Języki sztuczne]] | + | [[Kategoria:Języki sztuczne a posteriori]] |
| | + | [[Kategoria:Użytkownik:tqr]] |
| | + | [[Kategoria:Nooblangi]] |
Wersja z 01:26, 20 kwi 2019
|
|
hellingijø
ho tungiz hellingijø
|
| Utworzenie:
|
tqr w 2012
|
| Sposoby zapisu:
|
runy, minuskuła runiczna, łacinka
|
| Typologia:
|
SOV
|
| Kody
|
| Conlanger–1
|
hel
|
| Conlanger–3
|
pos.hel.tqr
|
| Przykład
|
Powszechna Deklaracja Praw Człowieka
Allaz itima unþrofizo ismi iluþirazaniz andi ebnazaniz in hezø werþanasizi andi nomazo genniðiz.
Hïz isi itin mundï andi itim sundaz giftiðiz andi urhazan furi itinoz allandijø in itim fundiwizi itinou þifinasiziz hraman.
|
| Lista conlangów
|
Język hellingijø (ho tungiz hellingijø, dosł. język grecki) - język stworzony dla conworldu w 2012. Jest to kreol języka pragermańskiego z starożytnym greckim.
Fonetyka
Dźwięki hellingijø
| Zapis
|
IPA
|
Przykład
|
| a
|
/a/
|
arhaz - stary
|
| ä
|
/a:/
|
hilä - słońcu
|
| e
|
/ɛ/
|
berehan - padać
|
| i
|
/i/
|
biziz - życie
|
| ï
|
/i:/
|
huberunðï - kapitanowi
|
| o
|
/ɔ/
|
broðaz - brat
|
| ö
|
/ɔ:/
|
þö - mu
|
| ø
|
/õ:/
|
brinnanø - palić
|
| m
|
/m/
|
dermaz - skóra
|
| n
|
/n/
|
ehan - mieć
|
| p
|
/p/
|
aplaz - jabłko
|
| b
|
/b/
|
baraz - broda
|
| t
|
/t/
|
blosða - kwiat
|
| d
|
/d/
|
duhti - córka
|
| f
|
/ɸ, pʰ/
|
finan - pić
|
| þ
|
/θ, tʰ/
|
þermaz - ciepły
|
| ð
|
/ð, dʰ/
|
gerði - ziemia
|
| s
|
/s/
|
swartaz - czarny
|
| z
|
/z/
|
sizan - ratować
|
| z na końcu wyrazu
|
/z/ lub /ʒ/
|
skipaz - statek
|
| r
|
/r/
|
silubri - srebro
|
| j
|
/j/
|
motijan - spotkać
|
| l
|
/l/
|
kilðiz - dziecko
|
| w
|
/w/
|
hwiðaz - biały
|
| k
|
/k/
|
krawiz - kruk
|
| g
|
/g/
|
gennan - rodzić
|
| h
|
/x/
|
hemeri - dzień
|
Gramatyka
Zaimki
ik - ja
|
|
l. pojedyncza
|
l. podwójna
|
l. mnoga
|
| Nom.
|
ik
|
wit
|
wiz
|
| Gen.
|
minaz
|
ankeraz
|
anseraz
|
| Dat.
|
miz
|
ankiz
|
ansiz
|
| Acc.
|
mik
|
ank
|
ans
|
ðu - ty
|
|
l. pojedyncza
|
l. podwójna
|
l. mnoga
|
| Nom.
|
þu
|
jut
|
juz
|
| Gen.
|
þinaz
|
inkweraz
|
izweraz
|
| Dat.
|
þiz
|
inkwiz
|
izwiz
|
| Acc.
|
þik
|
inkw
|
izwiz
|
hiz - on, ten
|
|
l. pojedyncza
|
l. mnoga
|
| Nom.
|
hiz
|
hïz
|
| Gen.
|
hez
|
hezø
|
| Dat.
|
himmai
|
himmaz
|
| Acc.
|
hinø
|
hinz
|
si - ona, ta
|
|
l. pojedyncza
|
l. mnoga
|
| Nom.
|
si
|
ijoz
|
| Gen.
|
ezoz
|
ezø
|
| Dat.
|
ezoi
|
imaz
|
| Acc.
|
ijø
|
ijoz
|
it - ono, to
|
|
l. pojedyncza
|
l. mnoga
|
| Nom.
|
it
|
ijo
|
| Gen.
|
es
|
ezø
|
| Dat.
|
immai
|
immaz
|
| Acc.
|
it
|
ijo
|
sa - on, tamten
|
|
l. pojedyncza
|
l. mnoga
|
| Nom.
|
sa
|
þai
|
| Gen.
|
þanø
|
þaiz
|
| Dat.
|
þa
|
þaiz
|
| Acc.
|
þammai
|
þaimaz
|
so - ona, tamta
|
|
l. pojedyncza
|
l. mnoga
|
| Nom.
|
so
|
þöz
|
| Gen.
|
þa
|
þaiz
|
| Dat.
|
þaizoi
|
þainoz
|
| Acc.
|
þø
|
þaiz
|
þat - ono, tamto
|
|
l. pojedyncza
|
l. mnoga
|
| Nom.
|
þat
|
þo
|
| Gen.
|
þa
|
þaiz
|
| Dat.
|
þammai
|
þainaz
|
| Acc.
|
þat
|
þo
|
Rodzajniki
Rodzajniki określone
Rodzajnik określony męski
|
|
l. pojedyncza
|
l. podwójna
|
l. mnoga
|
| Nom.
|
ho
|
høz
|
hoz
|
| Gen.
|
þow
|
þon
|
þo
|
| Dat.
|
þö
|
þon
|
þoz
|
| Acc.
|
þo
|
þøz
|
þuz
|
Rodzajnik określony nijaki
|
|
l. pojedyncza
|
l. mnoga
|
| Nom.
|
ho
|
hoz
|
| Gen.
|
þow
|
þo
|
| Dat.
|
þö
|
þoz
|
| Acc.
|
þo
|
þa
|
Rodzajnik określony żeński
|
|
l. pojedyncza
|
l. mnoga
|
| Nom.
|
ha
|
haz
|
| Gen.
|
þa
|
þoz
|
| Dat.
|
þi
|
þiz
|
| Acc.
|
þe
|
þez
|
Rodzajniki nieokreślone
Rodzajnik nieokreślony męski i nijaki
|
|
l. pojedyncza
|
l. mnoga
|
| Nom.
|
iðiz
|
itina
|
| Gen.
|
itinø
|
itinoz
|
| Dat.
|
itini
|
iðiz
|
| Acc.
|
itin
|
itinaz
|
Rodzajnik nieokreślony żeński
|
|
l. pojedyncza
|
l. mnoga
|
| Nom.
|
iði
|
itin
|
| Gen.
|
itinø
|
itinoz
|
| Dat.
|
itini
|
iðiz
|
| Acc.
|
iði
|
itin
|
Liczebniki
Liczebniki zwykłe i porządkowe
| Liczba
|
Liczebnik zwykły
|
Liczebnik porządkowy
|
| 1
|
hiz
|
frunoz
|
| 2
|
twaiz
|
anþeroz
|
| 3
|
þriz
|
þridoz
|
| 4
|
þiziz
|
þeroz
|
| 5
|
finðiz
|
fimðoz
|
| 6
|
sehiz
|
sehðoz
|
| 7
|
hebuniz
|
hebunðoz
|
| 8
|
ohðiz
|
ogudoz
|
| 9
|
newiz
|
dewoz
|
| 10
|
tehiz
|
tehoz
|
Rzeczowniki
Rzeczownik posiada trzy rodzaje - męski, żeński i nijaki. Odmienia się przez przypadki: mianownik, dopełniacz, celownik, biernik. Rodzaj męski posiada liczbę podwójną, pozostałe tylko pojedynczą i mnogą. Jest 6 deklinacji.
I deklinacja
Rzeczowniki rodzaju męskiego zakończone na -iz.
Deklinacja huberunðiz (m) - kapitan, wódz
|
|
l. pojedyncza
|
l. podwójna
|
l. mnoga
|
| Nom.
|
huberunðiz
|
huberundize
|
huberundïzo
|
| Gen.
|
huberunðïz
|
huberundizin
|
huberundijø
|
| Dat.
|
huberunðï
|
huberundizin
|
huberundimaz
|
| Acc.
|
huberunðï
|
huberundize
|
huberundinz
|
| Voc.
|
huberindïza
|
|
|
huberunðiz jest jedynym słowem posiadającym wołacz.
II deklinacja
Rzeczowniki rodzaju nijakiego zakończone na -az.
Deklinacja þalaz (n) - morze
|
|
l. pojedyncza
|
l. mnoga
|
| Nom.
|
þalaz
|
þalazo
|
| Gen.
|
þaliziz
|
þalizø
|
| Dat.
|
þalizi
|
þalizumaz
|
| Acc.
|
þalaz
|
þalizo
|
III deklinacja
Rzeczowniki rodzaju żeńskiego zakończone na -i.
Deklinacja miri (f) - region, prowincja
|
|
l. pojedyncza
|
l. mnoga
|
| Nom.
|
miri
|
mirï
|
| Gen.
|
mirïz
|
mirjø
|
| Dat.
|
mirï
|
mirimaz
|
| Acc.
|
miri
|
mirï
|
IV deklinacja
Rzeczowniki rodzaju żeńskiego zakończone na -a.
Deklinacja hila (f) - słońce
|
|
l. pojedyncza
|
l. mnoga
|
| Nom.
|
hila
|
hilä
|
| Gen.
|
hiläz
|
hilø
|
| Dat.
|
hilä
|
hilimaz
|
| Acc.
|
hili
|
hilï
|
V deklinacja
Rzeczowniki rodzaju męskiego zakończone na -az.
Deklinacja bazilidomaz (m) - królestwo
|
|
l. pojedyncza
|
l. podwójna
|
l. mnoga
|
| Nom.
|
bazilidomaz
|
bazilidomaze
|
bazilidomäzo
|
| Gen.
|
bazilidomäz
|
bazilidomazin
|
bazilidomajø
|
| Dat.
|
bazilidomä
|
bazilidomazin
|
bazilidomamaz
|
| Acc.
|
bazilidomä
|
bazilidomaze
|
bazilidomanz
|
VI deklinacja
Rzeczowniki rodzaju męskiego zakończone na -oz.
Deklinacja denoz (m) - lud
|
|
l. pojedyncza
|
l. podwójna
|
l. mnoga
|
| Nom.
|
denoz
|
denoze
|
denözo
|
| Gen.
|
denöz
|
denozin
|
deno
|
| Dat.
|
denö
|
denozin
|
denomaz
|
| Acc.
|
denö
|
denoze
|
denonz
|
Czasowniki
Niemal wszystkie czasowniki są słabe, mało jest nieregularności.
I koniugacja
I koniugacja jest najczęściej spotykana w języku hellingijø. Dotyczy czasowników zakończonych na -an oraz na -anø.
Odmiana czasownika groppan - pisać.
Czas teraźniejszy
|
|
l. pojedyncza
|
l. podwójna
|
l. mnoga
|
| 1 os.
|
groppa
|
groppoz
|
groppam
|
| 2 os.
|
groppiz
|
groppaz
|
groppit
|
| 3 os.
|
groppit
|
|
groppand
|
Czas teraźniejszy, tryb łączący
|
|
l. pojedyncza
|
l. podwójna
|
l. mnoga
|
| 1 os.
|
groppaw
|
groppawa
|
groppama
|
| 2 os.
|
groppiza
|
groppaza
|
groppiða
|
| 3 os.
|
groppiða
|
|
groppanða
|
Czas teraźniejszy, tryb życzący
|
|
l. pojedyncza
|
l. podwójna
|
l. mnoga
|
| 1 os.
|
groppim
|
groppimiz
|
groppimiz
|
| 2 os.
|
groppu
|
groppiðiz
|
groppiðiz
|
| 3 os.
|
groppø
|
|
groppeniz
|
Tryb życzący używany jest jako czas przyszły.
Czas przeszły
|
|
l. pojedyncza
|
l. podwójna
|
l. mnoga
|
| 1 os.
|
groppða
|
groppðu
|
groppðum
|
| 2 os.
|
groppðez
|
groppðiz
|
groppdut
|
| 3 os.
|
groppða
|
|
groppdun
|
Czas przeszły, tryb łączący
|
|
l. pojedyncza
|
l. podwójna
|
l. mnoga
|
| 1 os.
|
groppðä
|
groppdiwa
|
groppdima
|
| 2 os.
|
groppdeza
|
groppdiða
|
groppdut
|
| 3 os.
|
groppðä
|
|
groppdina
|
Tryb rozkazujący
|
|
l. pojedyncza
|
l. podwójna
|
l. mnoga
|
| 1 os.
|
|
|
groppjam
|
| 2 os.
|
groppi
|
groppaz
|
groppit
|
| 3 os.
|
groppiðu
|
|
groppinðu
|
Imiesłowy
|
|
imiesłów
|
| teraźniejszy
|
groppanðiz
|
| przeszły
|
groppiðiz
|
II koniugacja
Do tej kategorii należą czasowniki zakończone na -on i -onø.
Czasowniki nieregularne
Czasownik inai, inan - być
Czas teraźniejszy
|
|
l. pojedyncza
|
l. podwójna
|
l. mnoga
|
| 1 os.
|
imi
|
izu
|
ismi
|
| 2 os.
|
i
|
istuðiz
|
isðu
|
| 3 os.
|
isði
|
|
isi
|
Czas teraźniejszy, tryb łączący
|
|
l. pojedyncza
|
l. podwójna
|
l. mnoga
|
| 1 os.
|
sijaw
|
siwa
|
sima
|
| 2 os.
|
sijeza
|
siþiza
|
siða
|
| 3 os.
|
sije
|
|
sinda
|
Czas teraźniejszy, tryb życzący
|
|
l. pojedyncza
|
l. podwójna
|
l. mnoga
|
| 1 os.
|
im
|
isu
|
isø
|
| 2 os.
|
imu
|
isuðiz
|
iðiz
|
| 3 os.
|
imin
|
|
isan
|
Czas przeszły
|
|
l. pojedyncza
|
l. podwójna
|
l. mnoga
|
| 1 os.
|
waz
|
wezu
|
wezum
|
| 2 os.
|
wazða
|
weziz
|
wezut
|
| 3 os.
|
wez
|
|
wezun
|
Czas przeszły, tryb łączący
|
|
l. pojedyncza
|
l. podwójna
|
l. mnoga
|
| 1 os.
|
wezä
|
weziwa
|
wezima
|
| 2 os.
|
wezeza
|
weziza
|
wesiða
|
| 3 os.
|
wezä
|
|
wezinða
|
Tryb rozkazujący
|
|
l. pojedyncza
|
l. podwójna
|
l. mnoga
|
| 1 os.
|
|
|
|
| 2 os.
|
wezi
|
wezaz
|
wezit
|
| 3 os.
|
weziðu
|
|
wezinðu
|
Imiesłowy
|
|
imiesłów
|
| teraźniejszy
|
wezanðiz
|
| przeszły
|
|
Czasownik beunan - być, istnieć
Czas teraźniejszy
|
|
l. pojedyncza
|
l. podwójna
|
l. mnoga
|
| 1 os.
|
biuma
|
beu
|
beam
|
| 2 os.
|
biuziz
|
beuðiz
|
beut
|
| 3 os.
|
biut
|
|
biund
|
Przymiotniki
Przymiotniki mają końcówkę -az. Odmieniają się przez przypadki, rodzaje i liczby (pojedynczą i mnogą, rzeczownik w liczbie podwójnej określany jest przymiotnikiem w liczbie mnogiej).
Odmiana
Odmiana przymiotnika igiraz - szybki.
Rodzaj męski
|
|
l. pojedyncza
|
l. mnoga
|
| Nom.
|
igirazo
|
igirazaniz
|
| Gen.
|
igirazanu
|
igirazanø
|
| Dat.
|
igirazini
|
igirazammaz
|
| Acc.
|
igirazanu
|
igirazanunz
|
Rodzaj nijaki
|
|
l. pojedyncza
|
l. mnoga
|
| Nom.
|
igirazo
|
igirazono
|
| Gen.
|
igirazanu
|
igirazanø
|
| Dat.
|
igirazini
|
igirazammaz
|
| Acc.
|
igirazo
|
igirazono
|
Rodzaj żeński
|
|
l. pojedyncza
|
l. mnoga
|
| Nom.
|
igirazo
|
igirazno
|
| Gen.
|
igiraziniz
|
igiraznø
|
| Dat.
|
igirazini
|
igirazammaz
|
| Acc.
|
igirazo
|
igirazno
|
Stopniowanie
Stopniowanie przymiotnika igiraz - szybki.
|
|
l. pojedyncza
|
|
|
igiraz
|
| stopień wyższy
|
igirizaz
|
| stopień najwyższy
|
igiristaz
|
Przysłówki
Przysłówki tworzone są od przymiotników poprzez usunięcie końcówki -z. Tak więc szybko to igira, od igiraz - szybki. Przysłówki są nieodmienne
Stopniowanie
|
|
l. pojedyncza
|
|
|
igira
|
| stopień wyższy
|
igiriza
|
| stopień najwyższy
|
igirista
|
Reforma ortografii
Przykłady
Ojcze nasz
anseraz faþiriz, hwaz in itim oranï biuziz,
haggiðiz þinaz onamaz sijeza.
þinaz bazilidomaz kwemiða,
þinaz bulizi ana þe gerði
hwo ana þo oranï þuriða.
anseraz hemerilikazini itini arþizi tohemeri gebeniza
anði anseraz hamariðï sigihoriza,
hwo wiz itini sundarï anagagin anziz sighoram.
anði to itinø hagadomiziz de-agiza
halðiz þinaz fram itinø ubiliziz siziza.
amen.
Bajka Schleichera
Iti skepi andi itina hifïzo
ana itin hulmaz iði skepi, hwat itinø wulliz de-ehða, iðiz hifï sehwða. hiz hezø itin barazo wagaz dragða, anþeroz itim mikilazo burþinnjaz forjða, andi þriðoz itin unþrofï igira forjða. ha skipi to þo hifïzo sagjða: "minaz harði miz hofiða, hwanne ik itin unþrofï ridanðiz ana hifï sehwa." hoz hifïzo sagjdum: "ahi, skepi, anseraz hardï ansiz hofanða, hwanne wiz it sehwama: iðiz unþrofiz, ho huriz, þermazaniz hufini furi hummai fram skepïz wulli nutoniða. andi skipi wullïz de-ehiða." it ahanðiz, ha skipi ana ebnalanðï fleuhða.
