Język komum

Typ:	a priori
Lista conlangów

język komum komum
Sposoby zapisu:	Kerdorcha
Utworzenie:	Pingijno w 2010
Klasyfikacja:	arassańskie komum nowy komum
Lista conlangów

Ten artykuł zawiera znaki Kerdorchy. Bez odpowiedniej czcionki będziesz widzieć jedynie transliterację i znaki pomocnicze.

Zobacz też słownik tego języka.

Język komum - to konlang stwarzany przez Pingijna. Alfabetem pomocniczym jest łaciński. Owego języka używa się na Pangahi, głównie przez Komumelczyków; na półwyspie Kesido oraz na północnej części Prawego Rogu Tarodu. Komum jest językiem fleksyjnym, odmienia się przez dużą liczbę (21) przypadków. Ma też 7 liczb. Warto dodać też, że każde rzeczowniki w przypadkach odmieniają się w każdej liczbie.

Modlitwa Pańska

Lwa Ke*deemiti, sewmi Lere mi Wezeemi romm
Rle sin}t naywwin
Rle iistut kiiddin
Rle tujuńi rim
vwet mi wezeemi bo mi Pangayo
Lere lwo meśko \kuko lite miykhe źożwe
Ywe Lere lwo nayaniro etpo}we

Vwet ywe lawe lwete neyent'ete etpo}e
Ywe Lere fi nuću*ko ziki ki
Deąe Lere wol eis ąid ferttin
Prorim

Transkrypcja:

Lwa Kerhdeemiti, sewmi Lere mi Wezeemi romm
Rle sinsst naywwin
Rle iistut kiiddin
Rle tujunni rim
vwet mi wezeemi bo mi Pangayo (Bouni)
Lere lwo mexxko c'kuko lite miykhe jjozzwe
Ywe Lere lwo nayaniro etposswe
Vwet ywe lawe lwete neyent'ete etposse
Ywe Lere fi nug'uhrko ziki ki
Debbe Lere wol eis bbid ferttin
Prorim

Fonologia

Samogłoski

Spółgłoski

W nawiasach kwadratowych - zapis łaciński języka. Jeśli nie ma litery w nawiasie, zapisuje się tak jak to wygląda w IPA.

	dwu- wargowe	wargowo- zębowe	zębowe	dziąsłowe	retrofl.	podnieb.	warg.- miękkopodn.	miękkopodn.	języczkowe	gardłowe	krt.
nosowe	m				ɳ <nn>			ŋ <n>
zwarte	p b			t d	ʈʂ <cc>	c ɟ <c jj>		k g	q		ʔ <'>
szczelinowe	ɸ <f>			s z	ʂ ʐ <ss zz>	ç ʝ <xx j>		ɣ [y]	(ʁ) <rh, hr, rh, hrh>	ħ <hh>	h
drżące	ʙ̥ ʙ <pp bb>								ʀ <rh, hr, rh, hrh>
uderzeniowe				ɾ <r>
boczne szczelinowe				ɬ <x>
boczne półotwarte				l			ʟʷ <ll>
półotwarte		ʋ <v>				j <y>	w [w]
ejektywne/ inektywne	p' ɓ <p' b'>			t' ɗ s' <t' d' s'>				(k') kʼ↓ gʼ↓ <k' g'>	(q')
mlaski	ʘ <p'>		ǀ <c'>

Rodzina języka na Pangahi

Samogłoski

półwysep Kesido na Pangahi

Flaga języka komum

Alfabet komum

Kerdorcha	IPA	Transliteracja	Nazwa litery
A a	[a]	A a	Ata
D d	[d]	D d	Dita
D" d'	[ɗ]	D' d'	D'ita
I i	[i]	I i	Ita
E e	[ɛ]	E e	Ede
M m	[m]	M m	Med'i
U u	[ɵ]	U u	Ume
F f	[ɸ]	F f	Fume
Y y	[ɣ]	Y y	Yek
V v	[ʋ]	V v	Ved'i
B b	[b]	B b	Bed'i
Ą ą	[ʙ]	Bb bb	Bboka
G g	[g]	G g	Ged'i
Ć ć	[(?)]	G' g'	G'oka
Q q	[q]	Q q	Qoqa
Q" q'	[q']	Q' q'	Q'oq'a
B" b'	[ɓ]	B' b'	B'et'i
C c	[c]	C c	Coka
T t	[t]	T t	Tika
T" +	[t']	T' t'	T'ika
| \	[ǀ]	C' c'	C'ik'a
€ ó	[ʈʂ]	Cc cc	Ccika
K k	[k]	K k	Koka
K" k'	[(?)]	K' k'	K'ok'a
H h	[h]	H h	Hola
~ `	[ħ]	Hh hh	Hhopa
O o	[ɒ]	O o	Ota
Z z	[z]	Z z	Zeme
Ż ż	[ʐ]	Zz zz	Zzeme
N n	[ŋ]	N n	Naxe
Ń ń	[ɳ]	Nn nn	Nnafe
P p	[p]	P p	Pade
< >	[ʘ]	P' p'	P'at'e
% /	[ʙ̥]	Pp pp	Ppoka
X x	[ɬ]	X x	Xetta
Ś ś	[ç]	Xx xx	Xxeda
L l	[l]	L l	Lema
Ł ł	[ʟʷ]	Ll ll	Lleta
S s	[s]	S s	Sema
S" s'	[s']	S' s'	S'ema
$ }	[ʂ]	Ss ss	Ssema
J j	[ʝ]	J j	Jenu
Ź ź	[ɟ]	Jj jj	Jjenu
R r	[ɾ]	R r	Rem
& *	[ʁ]/[ʀ]	Rhr rh hr hrh	Rhem
W w	[w]	W w	Wem

Koniugacja

Przykład: kodda (stosować), ditia (marzyć), cctu'a (siedzieć), kama (robić)

-~~a - czasownik zakończony podwojoną spółgłoską i a
-~a - czasownik zakończony spółgłoską i a
-~ia - czasownik zakończony na ia
-V'a - czasownik zakończony samogłoską i 'a

Tryby i aspekty

W komum występują cztery aspekty i sześć (siedem z orzekającym) trybów.

Czasy

W komum występują trzy czasy - przeszły, teraźniejszy oraz przyszły. Czasowniki odmieniają się przez nie bardzo prosto, lecz istnieją też czasowniki nieregularne.

Osoby i rodzaje

W komum występuje siedem osób lub osiem licząc rzadko wyróżnianego "si" (ono, to). W starym komum każda osoba miała swój odpowiednik rodzajowy, teraz tylko 3. os. liczby pojedynczej ma 3 rodzaje(ti - on; si - ono, to; di - ona). "Ti" i "Si" mają taką samą odmianę, lecz "di" ma już inną (jednak nie w czasownikach zakończonych na -ia.

Liczby

Czasowniki, a przy tym także zaimki osobowe odmieniają się przez dwie liczby: pojedynczą(kobu, lere, ti, si, di) i mnogą (lawe, mala, nano)

	bezokolicznik	Kobu	Lere	Ti/Si	Di	Lawe	Mala	Nano
tryb orzekający I (-~~a)	kodda	kodd	kodd	koddi	koddii	kodde	kodde	kod
tryb orzekający II (-~a)	kama	kam	kam	kami	kamii	kame	kame	kam
tryb orzekający III (-~ia)	ditia	diti	diti	ditii	ditii	ditie	ditie	dit
tryb orzekający IV (-V'a)	cctu'a	cctu	cctu	cctui	cctuii	cctue	cctue	cct'
tryb rozkazujący	kodda	koddwete	koddwe	koddin	koddiin	koddet'	koddt'	kode
tryb powinności	koddamuu	koddme'er	koddmut	koddemdo	koddemerra	koddemi	koddemiti	kodemetre
tryb przypuszczający	-	kaddme	kaddmu	kaddto	kaddtoro	kaddeme	kaddeti	kadter
tryb obowiązku I (-a)	koddar	kodder	koddem	koddie	koddiie	koddeme	koddeme	koder
tryb obowiązku II (-ia, u'a)	ditiarm cctu'arm	ditir cctur	ditim cctum	ditiie cctue(i)	ditiie cctue(ii)	ditime cctume(e)	ditime cctume(e)	diter ccter
tryb grzecznościowy (można łączyć z innymi trybami)	-	koddmete	koddum	koddimi	koddiimi	koddemte	koddem	kodmer
aspekt kontynuujący	koddatt	koddete	koddete	kodditi	koddiit	koddete	koddet	kodet
aspekt uniwersalny	keddeta	keddete	keddete	kedditi	keddiit	keddete	keddet	kedet
aspekt dokonany	k'ekodda	k'ekodd	k'ekodd	k'ekoddi	k'ekoddii	k'ekodde	k'ekodde	k'kod
aspekt niedokonany	ekodda	ekodde	ekodde	ekoddie	ekoddiie	ekoddete	ekoddete	ekode

	bezokolicznik	Kobu	Lere	Ti/Si	Di	Lawe	Mala	Nano
czas przeszły	kiodda	kiodd	kiodd	kioddi	kioddii	kiodde	kiodde	kiod
czas teraźniejszy	kodda	kodd	kodd	koddi	koddii	kodde	kodde	kod
czas przyszły	k'odda	k'odd	k'odd	k'oddi	k'oddii	k'odde	k'odde	k'od

Deklinacja

Każdy rzeczownik, przymiotnik, liczebnik, lecz nie każdy zaimek odmienia się przez przypadki. Przez liczby zaś odmieniają się: rzeczowniki, przymiotniki, (nie każde) zaimki.

Przypadki

Mianownik (kto, co; sshe sso)
Illatyw (w kogo, w co; u sshu,u ussu)
Dopełniacz (kogo, czego; ssho, ssa)
Sublatyw (na kogo, na co; pfo sseh, pfo ses)
Instrumental ( z kim z czym; sshi, ss'e)
Komitatyw (z kim, z czym; tre sshio, tre ssia)
Celownik (komu, czemu; sshite, ssat)
Biernik (kogo, co; sshoa, ssa)
Posesyw (czyj, czego; sshey, ssoy)
Causalis-finalis (dla kogo; dla czego; vim sshime, vim ssam)
Miejscownik (gdzie, o kim, o czym; mlide, ne sshuu, ne ssii)
Instruktyw (po czyjemu, w jaki sposób; od sshode, kempwita, [sshode, ssede])
Formalis (jako to, jako co; veve sshi, veve ssi)
Komparatyw (jak kto, jak co; vwet ssho, vwet sso)
Latyw (do kogo, do czego; fi ssko, fi ssko)
Ablatyw (od kogo, od czego; eis ssc'e, eis ssc'o)
Elatyw (z [wnętrza] kogo, z czego; [ssohee, sosee])
Delatyw (z [powierzchni] kogo, z czego; [sshli, sshla])
Obliquus (dowolny przypadek prócz mianownika, [sshoss, ssoss])
Vialis (poprzez kogo, poprzez co, używając kogo, używając czego; [ssya, ssoya])
Wołacz [sshisi/sshiti/sshidi,ssisi/ssiti/ssidi]

Liczby

Przykłady: pruma - lampa,
cctur - krzesło,
tuxie - dobry.

Pojedyncza

pruma, cctur, tuxie

Mnoga

Do słów zakończonych na samogłoskę dodajemy -ir.
Do słów zakończonych na spółgłoskę dodajemy -ier.

prumair, ccturier, tuxire

Podwójna

Do słów zakończonych na samogłoskę/spółgłoskę dodajemy -vir.
Jeśli się kończy na v/f, zamieniamy na -vir.

prumavir, ccturvir, tuxfire

Poczwórna

Do słów zakończonych na samogłoskę dodajemy -t, a kasujemy tąż samogłoskę na końcu.
Do słów zakończonych na spółgłoskę dodajemy -t.
Do słów zakończonych na t/d dodajemy -et.

prumt, ccturt, tuxtite

Zerowa

Do słów zakończonych na samogłoskę dodajemy -ow, a kasujemy tąż samogłoskę na końcu.
Do słów zakończonych na spółgłoskę dodajemy -ew.

prumow, ccturew, tuxiwe

Wielokrotna

Do słów zakończonych na samogłoskę dodajemy -terde, a kasujemy tąż samogłoskę na końcu.
Do słów zakończonych na spółgłoskę dodajemy -de.
Do słów zakończonych na t/d dodajemy -ede.

prumterde, ccturde, tuxiterde/tuxide

Nieokreślona

Do słów zakończonych na samogłoskę dodajemy -etw, a kasujemy tąż samogłoskę na końcu.
Do słów zakończonych na spółgłoskę dodajemy -tew.
Do słów zakończonych na t/d dodajemy -etew.

prumetw, ccturtew, tuxitwe

Gradacja

Stopniowaniu ulegają przymiotniki, czasowniki i czasem, choć rzadko - rzeczowniki. Stopniowanie przymiotników w komum jest bardzo łatwe, ponieważ należy tylko dodawać przedrostki. W komum występuje pięć stopni: najniższy, niższy, równy, wyższy i najwyższy.

Przykład: tuxie - dobry; ssupa - lubić; sepro - łóżko

	Przymiotnik	Czasownik	Rzeczownik
najwyższy	llatuxie	llassupa	llesepro
wyższy	retuxie	vessupa	resepro
równy	tuxie	ssupa	sepro
niższy	metuxie	bessupa	mesepro
najniższy	sootuxie	sossupa	soosepro

Występuje jednak wiele nieregularności np.:

Przymiotnik

najwyższy	llnamie	llak'nnek'ie	llaxikie	llalidie
wyższy	rlemie	vk'nnek'ie	rexikie	reridie
równy	nlumie	k'ink'ie	xikie	bbidie
niższy	mlemie	mek'ink'ie	mexikie	mebbidie
najniższy	snolmie	sook'ink'ie	xookie	soobbidie
znaczenie	dobry (moralnie)	mały	mały	głupi

Czasownik

najwyższy	llarmma	llapewdada
wyższy	vemma	vpewdada
równy	rumma	pewdada
niższy	brumma	bewdada
najniższy	sorumma	sopdada
znaczenie	być	wymieniać

Rzeczownik
Brak nieregularności w stopniowaniu.

Emfaza

W komum przymiotniki i czasowniki ulegają czasem emfazie.

W komum występuje siedem stopni emfazy.

	Przymiotnik	Czasownik
słaby 100%	tiyixie	fahrffa
bardzo słaby	etoxie	eferffa
słaby	tixie	furffa
zwykły	tuxie	farffa
silny	tuuxie	faarffa
bardzo silny	taxie	furffa
silny 100%	taaxie	fuurffa

Występują jednak nieregularności. Np.

	Przymiotnik	Czasownik
słaby 100%	nillumie	rehma
bardzo słaby	enixumie	erimma
słaby	nimie	rimma
zwykły	nlumie	rumma
silny	nnluubie	ruyma
bardzo silny	nnlabie	reymma
silny 100%	nalaabie	remma

Odmiana w osobach:
być - remma
Kobu remm
Lere remm
Ti/Si remmi
Di remmii
Lawe remme
Mala remme
Nano rem


Języki arassańskie

---

Nowy komum · Stary komum · Chiwem · Tuzzu · Horra · Medra · Mejkuk · Doruk