Język kotsowiski

Język kotsowiski vomum kotsovissy
Sposoby zapisu:	pismo kotsowiskie, zastępczo alfabet łaciński, cyrylica
Typologia:	aglutynacyjno-fleksyjny
Faktycznie
Utworzenie:	Kazimierz w ? (pomysł) 2016 (nowy start)
Kody
Conlanger–1	kv, kov
W Żibie
Używany w :	Kotsowiszczja, państwa sąsiednie, dawne terytoria kotsowiszczyjskie
Klasyfikacja:	peszalskie wschodniopeszalskie kotsowiskie kotsowiski dialekt kotski dialekt wiski dialekt wałderski
Lista conlangów

Zobacz też słownik tego języka.

Język kotsowiski, kotsowiszczyzna, potocznie często po prostu kv (kv. vomum kotsovissy) – język sztuczny typu a priori, chociaż z wpływami języków naturalnych, tworzony przez Kazimierza. Jest używany głównie w Kotsowiszczji na Żibie.

Krótka charakterystyka

Kotsowiski (conworldowo) należy do wschodniej gałęzi języków peszalskich, które charakteryzują się uproszczeniem obecnych w prajęzyku dyftongów i istotną rolą palatalizacji. Kotsowiszczyzna jest językiem nominatywno-akuzatywnym, aglutynacyjnym (przechodzącym we fleksyjny). Szyk zdania jest swobodny, najczęściej jednak używa się SVO oraz SOV. Mimo że gramatyka opiera się głównie na językach indoeuropejskich, zawiera niespotykane w nich elementy, takie jak obwiatyw czy kluzywność w pierwszej osobie liczby mnogiej.

Historia jako języka sztucznego

Początki conlangu giną w otchłani niepamięci. Nie wiadomo dokładnie kiedy autor wpadł na pomysł tworzenia swojego własnego języka, być może jest to nawet połączenie kilku starych pomysłów. Pewne jest natomiast to, że w roku 2011 autor podjął decyzję o zapisie języka z powodu zapominania znacznej części słownictwa. Pierwotnie tworzenie języka polegało na stopniowym zastępowaniu polskich słów, końcówek fleksyjnych i słowotwórczych apriorycznymi (m.in. dlatego jest to nooblang). Większość słów utworzonych w tym okresie zawiera zbitkę "tl" (wynikało to prawdopodobnie z inspiracji językiem nahuatl) Później autor zaczął zapożyczać słownictwo z różnych języków indoeuropejskich oraz z PIE. W kolejnym okresie (lata 2016-2017) autor zaczął realistyczniej podchodzić do tworzenia języka, co skutkowało usunięciem większości słów z poprzedniego okresu (niektóre, np. tenč "czas" zostały zachowane z powodu sentymentu autora). Zapoczątkowane wtedy reformy zaowocowały powstaniem obecnej wersji języka w czerwcu 2017 roku. W ciągu następnych miesięcy język został przedstawiony na Polskim Forum Językowym.

Fonologia

Samogłoski

Współczesna standardowa kotsowiszczyzna dysponuje stosunkowo prostym systemem wokalicznym składającym się z jedynie sześciu fonemów samogłoskowych:

	przednie	centralne	tylne
wysokie	i ⟨i⟩	ɨ ⟨y⟩	u ⟨u⟩
średnie	ɛ ⟨e⟩		ɔ ⟨o⟩
niskie		a ⟨a⟩

• /i/ – najczęściej realizowane jest jako [i], w sylabach nieakcentowanych może być redukowane do [ʲɪ] (na początku sylaby [ɪ] ).
• /ɨ/ (czasem uznawane za wariant fonemu /i/ po spółgłoskach twardych) – najczęstszą wymową jest [ɘ] jednak w Kotsji przeważa [ɨ]. Spotykane jest również [ɯ]. Taka wymowa występuje głownie w Buanii (Żiba) u rodzimych użytkowników języka buańskiego oraz kiedy występuje po spółgłoskach miękkich, co zdarza się jedynie w niedostosowanych zapożyczeniach i obcych nazwach własnych.
• /u/ – najczęstszą realizacją jest [u], w sylabach nieakcentowanych może być wymawiane [ʊ], pomiędzy spółgłoskami miękkimi – [ʉ] (wersja zredukowana – [ʉ̞]).
• /ɛ/ ‒ właściwie obecnie typową realizacją jest [e̞], nieakcentowanym alofonem – [ə], a pomiędzy miękkimi spółgłoskami – [e] (wersja zredukowana – [ɪ]).
• /ɔ/ – najczęściej wymawiane jako [o̞], alofonem zredukowanym jest [ə] (właściwie to dawny fonem /ə/ został podzielony pomiędzy /ɛ/ a /ɔ/).
• /a/ – typową realizacją jest [ä], nieakcentowanym alofonem – [ɐ], a pomiędzy spółgłoskami miękkimi [æ] (wersja zredukowana – [ɜ]).

Spółgłoski

	wargowe		zębowe, dziąsłowe		zadziąsłowe		tylnojęzykowe
	niezmięk.	zmięk.	niezmięk.	zmięk.	niezmięk.	zmięk.	niezmięk.	zmięk.
nosowe	m ⟨m⟩	mʲ ⟨mʹ⟩	n ⟨n⟩	nʲ ⟨nʹ⟩
zwarte	p ⟨p⟩ b ⟨b⟩	pʲ ⟨pʹ⟩ bʲ ⟨bʹ⟩	t ⟨t⟩ d ⟨d⟩	tʲ ⟨tʹ⟩ dʲ ⟨dʹ⟩			k ⟨k⟩ ɡ ⟨g⟩	kʲ ⟨kʹ⟩ ɡʲ ⟨gʹ⟩
afrykaty			t͡s ⟨c⟩ d͡z ⟨x⟩	(t͡sʲ ⟨cʹ⟩) (d͡zʲ ⟨xʹ⟩)	t͡ʃ ⟨č⟩ d͡ʒ ⟨đ⟩	(t͡ʃʲ ⟨čʹ⟩) (d͡ʒʲ ⟨đʹ⟩)
frykatywy	f ⟨f⟩ v ⟨v⟩	fʲ ⟨fʹ⟩ vʲ ⟨vʹ⟩	s ⟨s⟩ z ⟨z⟩	sʲ ⟨sʹ⟩ zʲ ⟨zʹ⟩	ʃ ⟨š⟩ ʒ ⟨ž⟩	(ʃʲ ⟨šʹ⟩) (ʒʲ ⟨žʹ⟩)	x ⟨h⟩ ɣ ⟨q⟩	xʲ ⟨hʹ⟩ ɣʲ ⟨qʹ⟩
płynne, boczne	(w ⟨u⟩)		l ⟨l⟩	lʲ ⟨lʹ⟩			j ⟨j⟩
drżące			r ⟨r⟩	rʲ ⟨rʹ⟩

Akcent

Akcent jest dynamiczny, w słowach rodzimych inicjalny i stały pod względem morfologicznym – pozostaje na tej samej sylabie po dodaniu przyrostka lub przedrostka. Jeśli jednak słowo ma 4 lub więcej sylab, to akcent poboczny pada na pierwszą z nich, a główny na przedostatnią. W zapożyczeniach pozostawia się zazwyczaj akcent oryginalny.

Fonotaktyka

W wygłosie sylaby może wystąpić zbitka co najwyżej czterech spółgłosek. Niedozwolona jest sekwencja dwóch lub więcej zwartych, z których następna ma bardziej tylne miejsce artykulacji. To samo dotyczy również frykatywów, ale nie nie połączeń tych dwu typów głosek i zwartych z frykatywami, dlatego dopuszczalne jest zakończenie /sk/. Nie dopuszczalne są również zbitki obstruent-sonorna. Zbitki sonornych nie mogą zaczynać się na nosówkę, ani kończyć na /j/ i /r/ (lub /rʲ/). Jeśli chodzi o nagłos, fonotaktyka jest mniej restrykcyjna, dozwolone są ciągi do pięciu spółgłosek. W przypadku zbitki dwóch sonornych, nie może się ona kończyć na /r/ lub /rʲ/.

Szczególne połączenia niedopuszczane przez fonotaktykę

• /sr/ i /zr/ – zmieniają się na odpowiednio /str/ i /zdr/, dlatego przedrostek s- (z-) ma oboczną postać st- używaną jeśli podstawa zaczyna się na /r/.
• /mr/ i /nr/ – ulegają zmianie na odpowiednio /mbr/ i /ndr/, dlatego przedrostek om- (o-) ma oboczną postać omb- jeżeli podstawa zaczyna się na /r/, natomiast przedrostki vyn- (w-) i syn- (z- (wnętrza)) mają wtedy postaci odpowiednio vynd- i synd-.
• /ld/ i /lt/ – te zbitki były historycznie zmieniane na odpowiednio /nd/ i /nt/, co widać w słowie ondu – oba – pierwotnie ol – wszystkie + du – dwa. Ta zmiana nie przebiegała jednak całkowicie bezwyjątkowo, czego najznamienitszym przykładem jest tu nazwa miasta Wałderg (kv. Valderg).
• spółgłoska miękka/stwardniała + /ɔ/ – /ɔ/ musi być zastąpione przez /ɛ/, dotyczy to m.in. odmiany rzeczowników męskich.