Język litelicki
Język litelicki Nithiel tellar | |
---|---|
Utworzenie: | kebikebij w 2013 |
Cel utworzenia: | na potrzeby conworldu, do codziennego używania |
Używany w (Altaria): | Ziemie Zachodnie, Nedelor, Wyspy Dain |
Liczba użytkowników (Altaria) | 62 500 000 |
Liczba użytkowników (faktyczna) | 1 |
Sposoby zapisu: | łaciński zmodyfikowany, artar, certar |
Typologia: | OSV |
Klasyfikacja: | języki narijskie --> języki elfickie --> język litelicki |
Status urzędowy | |
Język urzędowy (Altaria): | Nedelor |
Język pomocniczy (Altaria): | Ziemie Zachodnie |
Język mniejszości (Altaria): | Ziemie Zachodnie, Wyspy Dain |
Oficjalna regulacja: | Królewska Rada Języków Nedeloru |
Kody | |
Conlanger–1 | ltl |
Lista conlangów |
Język litelicki, nithiel (litel. Nithiel tellar) - sztuczny język kebikebija stworzony na potrzeby rozwijającego się conworldu Altaria. Jest językiem apriorycznym o typologii OSV. W pytaniach często stosuje się szyk OVS, czasem jednak wystarczy zmienić intonację wypowiedzi. Określenie litelicki pochodzi od narijskiego słowa "litel", oznaczającego elfa.
W Altarii język jest używany głównie w Nedelorze i Ziemiach Zachodnich przez elfów i półelfów. Przez trzy tysiące lat istnienia przeszedł niewiele zmian w słownictwie. W roku 1861 Ery Pisma zreformowano gramatykę i fonologię (między innymi usunięto ejektywne t na rzecz zwykłego /θ/). Na początku Ery Wypraw litelicki stał się wśród ludzi językiem poetyckim. Układano w nim pieśni, pisano legendy i rozmawiano podczas ważnych uroczystości. Obecnie używa się go zamiennie z altaryckim.
Alfabet i fonologia
Do zapisu języka litelickiego może służyć alfabet łaciński, runy artar lub nedelorski certar.
a /a/, ë /a:/, eä /æ/, ae /aɪ/, b /b/, c /k/, d /d/, dh /t/, e /ɛ/, f /f/, th /θ/, g /g/, h /x/, i /i/, î /ɪ/, y /j/, k /k/, l /l/, m /m/, n /n/, ń /ŋ/, o /ɔ/, p /p/, r /ɹ/, s /s/, t /t/, u /ʊ/, v /v/, w /w/
Gramatyka
Gramatyka języka litelickiego została uproszczona w stosunku do pierwszych wersji języka. Czasowniki odmieniają się przez osoby, czasy, strony, tryby oraz aspekty. Aspekt dokonany oznacza się zakończeniem etta. Tryb oznajmujący nie zmienia formy wyrazu, tryb rozkazujący dodaje przyrostek luth po formie podstawowej czasownika, a tryb przypuszczający stawia przedrostek man. Stronę bierną tworzy się przez dodanie indykatora tär przed czasownikiem. Przeczenie odbywa się analogicznie przez indykator nor. Czasowniki odrzeczownikowe można tworzyć dodając końcówkę e do wyrazu (np. ithîle - świecić). Przykładowa odmiana czasownika być w czasie przeszłym, teraźniejszym i przyszłym przez osoby (ciekawostka: w poematach i pieśniach czasowniki często nie są odmieniane, jeśli o osobie wiadomo z kontekstu):
- En igillen - Amë igillam - Ëdil/Ëdriel igilae - Enith igilden - Amith igildam - Ërdith igileä
- En igilen - Amë igilam - Ëdil/Ëdriel igilë - Enith igilien - Amith igiliam - Ërdith igilië
- En igilsen - Amë igilsam - Ëdil/Ëdriel igilaen - Enith igilnen - Amith igilnam - Ërdith igilîn
Rzeczowniki mają rodzaj męski lub żeński. Pluralizuje je się przez dodanie końcówki ith. Rzeczowniki odczasownikowe tworzy się dodając do wyrazu końcówkę oth. Dzierżawienie odbywa się przez przyrostek da. Rzeczowniki odmieniają się przez przypadki (przykładowa odmiana słowa "dom"):
- M lathîn - D lathînn - C lathîn - B lathîn - N lathînn - Msc lathînn - W lathîn
Przymiotniki i przysłówki kończą się zwykle na os, is i s, choć nie jest to regułą. Można tworzyć je od rzeczowników dodając końcówkę is.
Historia tworzenia
Inspiracją do stworzenia języka litelickiego stały się pod koniec 2012 roku słynne powieści Johna Ronalda Reuela Tolkiena: "Władca Pierścieni" oraz "Silmarillion". Powstający już w tym czasie conworld Altaria oraz jego prekursor Narya były dobrym miejscem na rozwinięcie fikcyjnej historii języka. Po wstępnych pracach stwierdzono, że świat Naryi za bardzo przypomina Tolkienowski Númenor i Śródziemie, a język staje się klonem quenyi. Tak oto przebudowano conworld i nadano mu nową nazwę. Litelicki przeszedł kilka zmian, które oddaliły go od Ardy. Jednocześnie starano się zachować Tolkienowski charakter języka (pisarz niejako wyznaczył pewne granice, w których język może być uznany za elficki). W lutym 2013 roku litelicki przybrał ostateczną formę.
Prawa wykorzystania
Autor udziela prawa do niekomercyjnego wykorzystywania języka litelickiego w mowie i piśmie. Zabronione jest używanie jakiejkolwiek formy języka w celach zarobkowych. Wykorzystanie go w grafikach, filmach i utworach literackich jest dozwolone pod warunkiem umieszczenia adnotacji, kto jest autorem conlangu. Dopuszczalne jest tworzenie własnych modyfikacji (dialektów) języka litelickiego. Każdy taki dialekt powinien mieć odrębną nazwę.