Język matalski
| Język matalski Mta̱lēnthı̣̂ll | |
|---|---|
| Utworzenie: | Borlach w 2018 |
| Używany w (Kyon): | Ajdynir (język mniejszości), Mtal |
| Regiony (Kyon): | Ajdyniriana |
| Liczba użytkowników (Kyon) | do ustalenia |
| Sposoby zapisu: | pismo matalsko-mnaryjskie, alfabet łaciński |
| Typologia: | polisyntetyczny VSO |
| Klasyfikacja: | Języki matalsko-mnaryjskie
|
| Lista conlangów | |
|
Zobacz też słownik tego języka. |
Język matalski, Mta̱lēnthı̣̂ll [ᵐta̰lẽ:ⁿtʰi̤::ɫ] — język używany w świecie Kyonu przez rdzennych mieszkańców Mtalu, starożytnego miasta i krainy wchodzącej w skład Imperium Ajdyniriańskiego. Język matalski nie posiada innych bliskich krewnych, lecz spokrewniony jest najprawdopodobniej z językami mnaryjskimi, z którymi tworzy matalsko-mnaryjską rodzinę językową.
Fonologia
Samogłoski
| Przednie | Centralne | Tylnie | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| krótkie | długie | ekstradługie | krótkie | długie | ekstradługie | krótkie | długie | ekstradługie | |
| Przymknięte | i ĩ | i: ĩ: | i:: ĩ:: | o õ | oː õ: | o:: õ:: | |||
| Średnie | e ẽ | e: ẽ: | e:: ẽ:: | ||||||
| Otwarte | a ã | a: ã: | a:: ã:: | ||||||
Warianty
Każda z samogłosek, łącznie z nosowymi, długimi i ekstradługimi, może przybierać 3 różne warianty - modal, creaky i breathy voice.
- Modal voice:
- a ã a: ã: a:: ã::
- e ẽ e: ẽ: e:: ẽ::
- o õ o: õ: o:: õ::
- i ĩ i: ĩ: i:: ĩ::
- Creaky voice:
- a̰ ã̰ a̰: ã̰: a̰:: ã̰::
- ḛ ḛ̃ ḛ: ḛ̃: ḛ:: ḛ̃::
- o̰ õ̰ o̰: õ̰: o̰:: õ̰::
- ḭ ı̰̃ ḭ: ı̰̃: ḭ:: ı̰̃::
- Breathy voice:
- a̤ ã̤ a̤: ã̤: a̤:: ã̤::
- e̤ ẽ̤ e̤: ẽ̤: e̤:: ẽ̤::
- o̤ õ̤ o̤: õ̤: o̤:: õ̤::
- i̤ ı̤̃ i̤: ı̤̃: i̤:: ı̤̃::
Spółgłoski
| Wargowe | Zębowe | Podniebienne | Miękkopod. | Krtaniowe | ||
|---|---|---|---|---|---|---|
| Zwarte | bezdźwięczne | p | t | k | ʔ | |
| bezdźw. przydechowe | pʰ | tʰ | kʰ | |||
| bezdźw. prenasalizowane | ᵐp ᵐpʰ | ᵐt ⁿt ⁿtʰ | ||||
| dźwięczne | b | d | ɡ | |||
| dźwięczne prenasalizowane | ᵐb | ⁿd | ⁿɡ | |||
| Szczelinowe | s | l ɫ | h | |||
| Nosowe | m | n | ||||
| Aproksymanty | ɹ | j | ||||
| Drżące | ʙ | |||||
Dawniej [ᵐtʰ] i [ⁿtʰ] występowały jako dwa oddzielne dźwięki, jednak z biegiem czasu zaczęły być używane naprzemiennie jako allofony a następnie zlały się w [ⁿtʰ].
Charakterystyczną cechą matalskiej kultury jest fakt innego wymawiania dźwięków przez mężczyzny oraz kobiety. Te uwarunkowane kulturowo warianty wymowy nie stanową dla samych Matalów żadnego problemu i nie utrudniają rozumienia słów, dla obcych stają się jednak często znacznym utrudnieniem. Inna wymowa dotyczy jedynie spółgłosek oraz akcentu, samogłoski pozostają bez zmian. Kobieca mowa, zwana Mową Wody (So̱yannēnthı̣̂ll) oraz męska mowa, zwana Mową Skały (Ro̱gannēnthı̣̂ll), różni się przede wszystkim co do wymowy /h/ oraz /s/.
- [g] w Mowie Skały realizowane jako [h] w Mowie Wody
- [s] w Mowie Skały realizowane jako [ʃ] w Mowie Wody
- [h] w Mowie Skały realizowane jako [ɣ] w Mowie Wody
Istnieje również trzeci, specjalny wariant wymowy, zwany Mową Krwi (Bbâsorēnthı̣̂ll), używany jedynie jako wymowa podniosła, szlachetna i uświęcona, do czynności religijnych, recytacji świętych tekstów, mantr i magicznych inkantacji. Mowa Krwi uważana jest bardziej archaiczną formę wymowy, zachowując dawne rozróżnienie między [ᵐtʰ] a [ⁿtʰ]. Występuje w niej też specjalny dźwięk [ɺ͡ɺ̼], występujący zamiast [ɹ].
Samogłoski zawsze stają się nosowe przed nosowymi i prenasalizowanymi spółgłoskami.
Struktura sylaby
W matalskim struktura sylaby przybiera wyłącznie formę CV(V).