Język mezmarski: Różnice pomiędzy wersjami
m (→Słownictwo) |
(→Rzeczownik: deklinacja) |
||
(Nie pokazano 12 pośrednich wersji utworzonych przez tego samego użytkownika) | |||
Linia 2: | Linia 2: | ||
| kolor = #00B0F0 | | kolor = #00B0F0 | ||
| nazwa = język mezmarski | | nazwa = język mezmarski | ||
− | | nazwa własna = | + | | nazwa własna = decva mezmarika |
| twórca = [[Użytkownik:Toivo|Toivo]] | | twórca = [[Użytkownik:Toivo|Toivo]] | ||
| rok = 2016 | | rok = 2016 | ||
Linia 14: | Linia 14: | ||
}} | }} | ||
− | '''Język mezmarski''' ('' | + | '''Język mezmarski''' (''decva mezmarika'') - język indoeuropejski stworzony przez [[Użytkownik:Toivo|Toivo]] na potrzeby powstającego conworldu fantasy. Jest to właściwie kontynuum dialektalne, albo nawet rodzina językowa, obejmująca narzecza używane w ogromnym Imperium Mezmarskim. |
=Cel utworzenia i zamysły= | =Cel utworzenia i zamysły= | ||
Linia 35: | Linia 35: | ||
==Proto-mezmarski== | ==Proto-mezmarski== | ||
− | Na etapie proto-mezmarkim zachodzą zmiany typowe dla rozwoju indoeuropejskich prajęzyków: satemizacja, zmiany spółgłosek dysząco-dźwięcznych, zanik laryngałów i rozwój systemu samogłoskowego. Już na tym etapie pojawiają się zmiany odróżniające mezmarski od innych języków indoeuropejskich, jak rozwój spółgłosek dysząco-dźwięcznych w dźwięczne szczelinowe, sonantów nosowych w samogłoski nosowe, | + | Na etapie proto-mezmarkim zachodzą zmiany typowe dla rozwoju indoeuropejskich prajęzyków: satemizacja, zmiany spółgłosek dysząco-dźwięcznych, zanik laryngałów i rozwój systemu samogłoskowego. Już na tym etapie pojawiają się zmiany odróżniające mezmarski od innych języków indoeuropejskich, jak: |
+ | |||
+ | * rozwój spółgłosek dysząco-dźwięcznych w dźwięczne szczelinowe, | ||
+ | * zamiana poziomego systemu samogłoskowego (e:o) w pionowy (ə:a), | ||
+ | * rozwój sonantów nosowych w samogłoski nosowe, | ||
+ | * protezy spółgłoskowe z nagłosowego h₁. | ||
+ | |||
+ | Warte zauważenia jest również współdzielone z hetyckim zachowanie nagłosowego h₂ (jako /h/). Zachowany zostaje również pie. ruchomy akcent. | ||
'''Spółgłoski:''' | '''Spółgłoski:''' | ||
Linia 42: | Linia 49: | ||
'''Samogłoski:''' | '''Samogłoski:''' | ||
− | * e, o > | + | * e, o > ə, a |
− | * ē, ō > | + | * ē, ō > ?, ō |
− | + | * h₁e, h₁o > ya, wa (w nagł.) / ə, a | |
− | |||
− | * h₁e, h₁o > ya, wa | ||
* eh₁, oh₁ > ē, ō | * eh₁, oh₁ > ē, ō | ||
* h₂e, h₂o > (h)a | * h₂e, h₂o > (h)a | ||
* eh₂, oh₂ > ā | * eh₂, oh₂ > ā | ||
− | * h₃e, h₃o > | + | * h₃e, h₃o > o |
* eh₃, oh₃ > ō | * eh₃, oh₃ > ō | ||
* n̥, m̥ > ę /ɛ̃/, ǫ /ɔ̃/ | * n̥, m̥ > ę /ɛ̃/, ǫ /ɔ̃/ | ||
Linia 88: | Linia 93: | ||
|mō | |mō | ||
|nō | |nō | ||
+ | |} | ||
+ | |||
+ | ==Klasyczny== | ||
+ | |||
+ | {|class="wikitable" style="background: #f9f9f9; border: 1px #aaaaaa solid; border-collapse: collapse; font-size: 95%;" border="1" cellpadding="4" cellspacing="0" | ||
+ | |+ Samogłoski | ||
+ | |- align=center | ||
+ | !colspan=3|Krótkie | ||
+ | ! | ||
+ | !colspan=3|Długie | ||
+ | |- align=center | ||
+ | |'''i''' /i/ | ||
+ | | | ||
+ | |'''u''' /u/ | ||
+ | ! | ||
+ | |'''ī''' /iː/ | ||
+ | | | ||
+ | |'''ū''' /uː/ | ||
+ | |- align=center | ||
+ | |'''e''' /e/ | ||
+ | |'''ə''' /ə/ | ||
+ | |'''o''' /o/ | ||
+ | ! | ||
+ | |'''ē''' /eː/ | ||
+ | | | ||
+ | |'''ō''' /oː/ | ||
+ | |- align=center | ||
+ | |'''ę''' /ɛ/ | ||
+ | | | ||
+ | |'''ǫ''' /ɔ/ | ||
+ | ! | ||
+ | |'''ę̄''' /ɛː/ | ||
+ | | | ||
+ | |'''ǭ''' /ɔː/ | ||
+ | |- align=center | ||
+ | | | ||
+ | |'''a''' /a/ | ||
+ | | | ||
+ | ! | ||
+ | | | ||
+ | |'''ā''' /aː/ | ||
+ | | | ||
+ | |} | ||
+ | |||
+ | {|class="wikitable" style="background: #f9f9f9; border: 1px #aaaaaa solid; border-collapse: collapse; font-size: 95%;" border="1" cellpadding="4" cellspacing="0" | ||
+ | |+ Spółgłoski | ||
+ | !colspan=2| | ||
+ | !<small>Wargowe</small> | ||
+ | !<small>Dziąs-<br/>łowe</small> | ||
+ | !<small>Podnie-<br/>bienne</small> | ||
+ | !<small>Welarne</small> | ||
+ | !<small>Krtaniowe</small> | ||
+ | |- align=center | ||
+ | !colspan=2|Nosowe | ||
+ | |'''m''' /m/ | ||
+ | |'''n''' /n/ | ||
+ | |bgcolor="#E8E8E8"| | ||
+ | |bgcolor="#E8E8E8"| | ||
+ | |bgcolor="#E8E8E8"| | ||
+ | |- align=center | ||
+ | !rowspan=2|Zwarte i afrykaty | ||
+ | !<small>bezdźwięczne</small> | ||
+ | |'''p''' /p/ | ||
+ | |'''t''' /t/ | ||
+ | |'''c''' /t͡ʃ/ | ||
+ | |'''k''' /k/ | ||
+ | |bgcolor="#E8E8E8"| | ||
+ | |- align=center | ||
+ | !<small>dźwięczne</small> | ||
+ | |'''b''' /b/ | ||
+ | |'''d''' /d/ | ||
+ | |'''j''' /d͡ʒ/ | ||
+ | |'''g''' /g/ | ||
+ | |bgcolor="#E8E8E8"| | ||
+ | |- align=center | ||
+ | !rowspan=2|Szczelinowe | ||
+ | !<small>bezdźwięczne</small> | ||
+ | |bgcolor="#E8E8E8"| | ||
+ | |'''s''' /s/ | ||
+ | |'''ç''' /ç~ʃ/ | ||
+ | |'''x''' /x/ | ||
+ | |'''h''' /h/ | ||
+ | |- align=center | ||
+ | !<small>dźwięczne</small> | ||
+ | |'''v''' /v/ | ||
+ | |'''z''' /z/ | ||
+ | |bgcolor="#E8E8E8"| | ||
+ | |bgcolor="#E8E8E8"| | ||
+ | |bgcolor="#E8E8E8"| | ||
+ | |- align=center | ||
+ | !colspan=2|Inne | ||
+ | |bgcolor="#E8E8E8"| | ||
+ | |'''r''' /r/, '''l''' /l/ | ||
+ | |'''y''' /j/ | ||
+ | |bgcolor="#E8E8E8"| | ||
+ | |bgcolor="#E8E8E8"| | ||
+ | |} | ||
+ | |||
+ | ==Powszechny== | ||
+ | |||
+ | {|class="wikitable" style="background: #f9f9f9; border: 1px #aaaaaa solid; border-collapse: collapse; font-size: 95%;" border="1" cellpadding="4" cellspacing="0" | ||
+ | |+ Samogłoski | ||
+ | |- align=center | ||
+ | |'''i''' /i/ | ||
+ | |'''u''' /u/ | ||
+ | |- align=center | ||
+ | |'''e''' /ɛ/ | ||
+ | |'''o''' /ɔ/ | ||
+ | |- align=center | ||
+ | | | ||
+ | |'''a''' /ɑ/ | ||
+ | |} | ||
+ | |||
+ | {|class="wikitable" style="background: #f9f9f9; border: 1px #aaaaaa solid; border-collapse: collapse; font-size: 95%;" border="1" cellpadding="4" cellspacing="0" | ||
+ | |+ Spółgłoski | ||
+ | !colspan=2| | ||
+ | !<small>Wargowe</small> | ||
+ | !<small>Dziąs-<br/>łowe</small> | ||
+ | !<small>Podnie-<br/>bienne</small> | ||
+ | !<small>Welarne</small> | ||
+ | |- align=center | ||
+ | !colspan=2|Nosowe | ||
+ | |'''m''' /m/ | ||
+ | |'''n''' /n/ | ||
+ | |bgcolor="#E8E8E8"| | ||
+ | |bgcolor="#E8E8E8"| | ||
+ | |- align=center | ||
+ | !rowspan=2|Zwarte | ||
+ | !<small>bezdźwięczne</small> | ||
+ | |'''p''' /p/ | ||
+ | |'''t''' /t/ | ||
+ | |bgcolor="#E8E8E8"| | ||
+ | |'''k''' /k/ | ||
+ | |- align=center | ||
+ | !<small>dźwięczne</small> | ||
+ | |'''b''' /b/ | ||
+ | |'''d''' /d/ | ||
+ | |bgcolor="#E8E8E8"| | ||
+ | |'''g''' /g/ | ||
+ | |- align=center | ||
+ | !rowspan=2|Szczelinowe<br/>i afrykaty | ||
+ | !<small>bezdźwięczne</small> | ||
+ | |'''f''' /f/ | ||
+ | |'''s''' /s/ | ||
+ | |'''c''' /t͡ʃ~ʃ/ | ||
+ | |'''x''' /x/ | ||
+ | |- align=center | ||
+ | !<small>dźwięczne</small> | ||
+ | |'''v''' /v/ | ||
+ | |'''z''' /z/ | ||
+ | |'''j''' /d͡ʒ~ʒ/ | ||
+ | |bgcolor="#E8E8E8"| | ||
+ | |- align=center | ||
+ | !colspan=2|Inne | ||
+ | |bgcolor="#E8E8E8"| | ||
+ | |'''r''' /r/, '''l''' /l/ | ||
+ | |'''y''' /j/ | ||
+ | |bgcolor="#E8E8E8"| | ||
|} | |} | ||
Linia 103: | Linia 266: | ||
|*bʰréh₂tēr | |*bʰréh₂tēr | ||
|βrātēr | |βrātēr | ||
− | | | + | |r´āce |
− | | | + | |race |
|- align=center | |- align=center | ||
|bóg | |bóg | ||
|*deywós | |*deywós | ||
− | | | + | |dəyvás |
− | | | + | |devás |
− | | | + | |dev |
|- align=center | |- align=center | ||
|dziesięć | |dziesięć | ||
− | |* | + | |*déḱm̥t |
− | | | + | |d´əcǫt |
− | | | + | |d´əcǫt |
− | | | + | |decot |
|- align=center | |- align=center | ||
|ziemia | |ziemia | ||
|*dʰéǵʰōm | |*dʰéǵʰōm | ||
− | | | + | |ð´əʝōm |
| | | | ||
| | | | ||
Linia 127: | Linia 290: | ||
|*dʰugh₂tḗr | |*dʰugh₂tḗr | ||
|ðuktḗr | |ðuktḗr | ||
− | | | + | |zukcé |
− | | | + | |zukca |
|- align=center | |- align=center | ||
|dym | |dym | ||
|*dʰuh₂mós | |*dʰuh₂mós | ||
|ðūmás | |ðūmás | ||
− | | | + | |zūmás |
− | | | + | |zum |
|- align=center | |- align=center | ||
|drzwi | |drzwi | ||
|*dʰworom | |*dʰworom | ||
− | | | + | |ðwáram |
− | | | + | |zvára |
− | | | + | |zvara |
|- align=center | |- align=center | ||
|język | |język | ||
|*dn̥ǵʰwéh₂s | |*dn̥ǵʰwéh₂s | ||
− | | | + | |dęʝvā́ |
− | | | + | |dęçvá |
− | | | + | |decva |
|- align=center | |- align=center | ||
|dwa | |dwa | ||
|*dwoh₁ | |*dwoh₁ | ||
− | | | + | |dwā |
− | | | + | |dvā |
− | | | + | |dva |
|- align=center | |- align=center | ||
|ja | |ja | ||
|*eǵh₂óm | |*eǵh₂óm | ||
− | | | + | |əǰam |
− | | | + | |jam |
− | | | + | |jam |
|- align=center | |- align=center | ||
|miasto | |miasto | ||
|*gʰórdʰos | |*gʰórdʰos | ||
− | | | + | |ɣárðas |
− | | | + | |xárzas |
− | | | + | |xarza |
|- align=center | |- align=center | ||
|koń | |koń | ||
|*h₁éḱwos | |*h₁éḱwos | ||
− | | | + | |yácwas |
− | | | + | |yácvas |
| | | | ||
|- align=center | |- align=center | ||
|dziewięć | |dziewięć | ||
|*h₁newn̥ | |*h₁newn̥ | ||
− | | | + | |n´əwę |
− | | | + | |nóvę |
− | | | + | |nove |
|- align=center | |- align=center | ||
|osiem | |osiem | ||
|*h₁oḱtṓw | |*h₁oḱtṓw | ||
− | | | + | |wactṓ |
− | | | + | |vactṓ |
− | | | + | |vacto |
|- align=center | |- align=center | ||
|i | |i | ||
|*h₁epi | |*h₁epi | ||
|yap | |yap | ||
− | | | + | |yap |
− | | | + | |yap |
|- align=center | |- align=center | ||
|ziemia | |ziemia | ||
|*h₁er | |*h₁er | ||
− | |yar- | + | |yar- |
− | | | + | |yara |
| | | | ||
|- align=center | |- align=center | ||
Linia 204: | Linia 367: | ||
|czerwony | |czerwony | ||
|*h₁rowdʰós | |*h₁rowdʰós | ||
− | | | + | |rawðás |
| | | | ||
| | | | ||
Linia 229: | Linia 392: | ||
|*ḱm̥tóm | |*ḱm̥tóm | ||
|cǫtám | |cǫtám | ||
− | | | + | |cǫtám |
| | | | ||
|- align=center | |- align=center | ||
|cztery | |cztery | ||
|*kʷetwóres | |*kʷetwóres | ||
− | | | + | |kətwárəs |
− | | | + | |kətvár |
| | | | ||
|- align=center | |- align=center | ||
|środek | |środek | ||
|*médʰyos | |*médʰyos | ||
− | | | + | |m´əðyas |
− | | | + | |m´əzis |
| | | | ||
|- align=center | |- align=center | ||
Linia 264: | Linia 427: | ||
|jeden | |jeden | ||
|*óynos | |*óynos | ||
− | | | + | |áynas |
− | | | + | |áynas |
− | | | + | |ayin |
|- align=center | |- align=center | ||
|pięć | |pięć | ||
|*pénkʷe | |*pénkʷe | ||
− | | | + | |p´ənte |
| | | | ||
| | | | ||
Linia 282: | Linia 445: | ||
|siedem | |siedem | ||
|*septm̥ | |*septm̥ | ||
− | | | + | |səpt´ǫ |
| | | | ||
| | | | ||
Linia 288: | Linia 451: | ||
|sześć | |sześć | ||
|*sweḱs | |*sweḱs | ||
− | | | + | |svəcs |
− | | | + | |svəç |
− | | | + | |fec |
|- align=center | |- align=center | ||
|trzy | |trzy | ||
|*tréyes | |*tréyes | ||
− | | | + | |tréyəs |
| | | | ||
| | | | ||
|} | |} | ||
+ | |||
+ | =Morfologia= | ||
+ | |||
+ | ==Rzeczownik== | ||
+ | |||
+ | Klasyczna mezmarska deklinacja rozróżnia 2 liczby (podwójna została utracona) i 5 przypadków (utracony został wołacz, narzędnik i ablatyw). System jest bardzo regularny: rzeczowniki dzielą się na 5 klas deklinacyjnych, lecz końcówki we wszystkich klasach są podobne. | ||
+ | |||
+ | {|class="wikitable" style="background: #f9f9f9; border: 1px #aaaaaa solid; border-collapse: collapse; font-size: 95%;" border="1" cellpadding="4" cellspacing="0" | ||
+ | |- align=center | ||
+ | ! | ||
+ | !colspan=2|"koń" | ||
+ | !colspan=2|"język" | ||
+ | !colspan=2|"córka" | ||
+ | !colspan=2|"owca" | ||
+ | !colspan=2|"syn" | ||
+ | |- align=center | ||
+ | ! | ||
+ | !l. poj. | ||
+ | !l. mn. | ||
+ | !l. poj. | ||
+ | !l. mn. | ||
+ | !l. poj. | ||
+ | !l. mn. | ||
+ | !l. poj. | ||
+ | !l. mn. | ||
+ | !l. poj. | ||
+ | !l. mn. | ||
+ | |- align=center | ||
+ | !Nom | ||
+ | |yácv<span style="color:blue">as</span> | ||
+ | |yácv<span style="color:blue">əs</span> | ||
+ | |dęçv<span style="color:purple">a</span> | ||
+ | |dęçv<span style="color:purple">ās</span> | ||
+ | |zukc<span style="color:green">é</span> | ||
+ | |zukc<span style="color:green">ēs</span> | ||
+ | |háv<span style="color:brown">is</span> | ||
+ | |háv<span style="color:brown">ēs</span> | ||
+ | |sūn<span style="color:red">ús</span> | ||
+ | |sūn<span style="color:red">ūs</span> | ||
+ | |- align=center | ||
+ | !Akk | ||
+ | |yácv<span style="color:blue">am</span> | ||
+ | |yácv<span style="color:blue">ęs</span> | ||
+ | |dęçv<span style="color:purple">am</span> | ||
+ | |dęçv<span style="color:purple">ęs</span> | ||
+ | |zukc<span style="color:green">ǫ</span> | ||
+ | |zukc<span style="color:green">ęs</span> | ||
+ | |háv<span style="color:brown">yǫ</span> | ||
+ | |háv<span style="color:brown">ęs</span> | ||
+ | |sūn<span style="color:red">um</span> | ||
+ | |sūn<span style="color:red">ovęs</span> | ||
+ | |- align=center | ||
+ | !Gen | ||
+ | |yácv<span style="color:blue">ā</span> | ||
+ | |yácv<span style="color:blue">ā</span> | ||
+ | |dęçv<span style="color:purple">as</span> | ||
+ | |dęçv<span style="color:purple">ā</span> | ||
+ | |zukc<span style="color:green">ē</span> | ||
+ | |zukc<span style="color:green">ā</span> | ||
+ | |háv<span style="color:brown">ī</span> | ||
+ | |háv<span style="color:brown">yā</span> | ||
+ | |sūn<span style="color:red">ū</span> | ||
+ | |sūn<span style="color:red">ovā</span> | ||
+ | |- align=center | ||
+ | !Dat | ||
+ | |yácv<span style="color:blue">ē</span> | ||
+ | |yácv<span style="color:blue">ams</span> | ||
+ | |dęçv<span style="color:purple">ē</span> | ||
+ | |dęçv<span style="color:purple">ams</span> | ||
+ | |zukc<span style="color:green">eyē</span> | ||
+ | |zukc<span style="color:green">éms</span> | ||
+ | |háv<span style="color:brown">yē</span> | ||
+ | |háv<span style="color:brown">ims</span> | ||
+ | |sūn<span style="color:red">ovē</span> | ||
+ | |sūn<span style="color:red">ums</span> | ||
+ | |- align=center | ||
+ | !Loc | ||
+ | |yácv<span style="color:blue">i</span> | ||
+ | |yacv<span style="color:blue">ús</span> | ||
+ | |dęçv<span style="color:purple">i</span> | ||
+ | |dęçv<span style="color:purple">ús</span> | ||
+ | |zukc<span style="color:green">i</span> | ||
+ | |zukc<span style="color:green">ús</span> | ||
+ | |háv<span style="color:brown">i</span> | ||
+ | |hav<span style="color:brown">ús</span> | ||
+ | |sūn<span style="color:red">ovi</span> | ||
+ | |sūn<span style="color:red">ovús</span> | ||
+ | |} | ||
+ | |||
+ | W mezmarskim powszechnym deklinacja całkowicie zanikła. Liczbę mnogą kończy się zazwyczaj dodając końcówkę '''-s''' lub '''-es'''. | ||
+ | |||
+ | ==Czasownik== |
Aktualna wersja na dzień 15:11, 5 lis 2016
język mezmarski decva mezmarika | |
---|---|
Utworzenie: | Toivo w 2016 |
Cel utworzenia: | na potrzeby conworldu |
Używany w (???): | Imperium Mezmarskie |
Sposoby zapisu: | łaciński |
Klasyfikacja: | języki indoeuropejskie mezmarski |
Kody | |
Conlanger–1 | mem |
Przykład | |
Powszechna Deklaracja Praw Człowieka ??? | |
Lista conlangów |
Język mezmarski (decva mezmarika) - język indoeuropejski stworzony przez Toivo na potrzeby powstającego conworldu fantasy. Jest to właściwie kontynuum dialektalne, albo nawet rodzina językowa, obejmująca narzecza używane w ogromnym Imperium Mezmarskim.
Cel utworzenia i zamysły
Klasyfikacja i warianty
Mezmarski jest językiem indoeuropejskim satemowym, jednak nie zalicza się do żadnej ze znanych rodzin.
Planowane jest rozwijanie następujących wariantów języka:
- proto-mezmarski: wariant rozwinięty bezpośrednio z pie. Nie jest używany w conworldzie ani znany ze źródeł pisanych - pełni jedynie rolę pomocniczą w rozwoju dalszych wariantów.
- klasyczny: wariant używany w edukacji, administracji i religii, głównie w formie pisanej przez wykształcone warstwy społeczeństwa. Jako język mówiony raczej wymarły.
- powszechny: pełni rolę języka "wspólnego" w Imperium Mezmarskim, a także w państwach ościennych, jednak dla prawie nikogo nie jest to język ojczysty. Cechują go znaczne uproszczenia w gramatyce i fonologii w stosunku do języka klasycznego, jak również ludowych.
- języki ludowe: kontynuum wzajemnie zrozumiałych dialektów, które rozwinęły się z klasycznego mezmarskiego. Są językami ojczystymi dla większości obywateli Imperium.
- języki ościenne: języki, które rozwinęły się z proto-mezmarskiego i mogą nie być wzajemnie zrozumiałe ze standardowym (powszechnym) mezmarskim. Używane na peryferiach Imperium i (być może) w krajach z nim sąsiadujących.
Rozwój
Proto-mezmarski
Na etapie proto-mezmarkim zachodzą zmiany typowe dla rozwoju indoeuropejskich prajęzyków: satemizacja, zmiany spółgłosek dysząco-dźwięcznych, zanik laryngałów i rozwój systemu samogłoskowego. Już na tym etapie pojawiają się zmiany odróżniające mezmarski od innych języków indoeuropejskich, jak:
- rozwój spółgłosek dysząco-dźwięcznych w dźwięczne szczelinowe,
- zamiana poziomego systemu samogłoskowego (e:o) w pionowy (ə:a),
- rozwój sonantów nosowych w samogłoski nosowe,
- protezy spółgłoskowe z nagłosowego h₁.
Warte zauważenia jest również współdzielone z hetyckim zachowanie nagłosowego h₂ (jako /h/). Zachowany zostaje również pie. ruchomy akcent.
Spółgłoski:
- ḱ, kʷ, ǵ, gʷ > c /t͡ʃ/, k, ǰ /d͡ʒ/, g
- bʰ, dʰ, ǵʰ, gʰ, gʷʰ > β, ð, ʝ, ɣ, ɣ
Samogłoski:
- e, o > ə, a
- ē, ō > ?, ō
- h₁e, h₁o > ya, wa (w nagł.) / ə, a
- eh₁, oh₁ > ē, ō
- h₂e, h₂o > (h)a
- eh₂, oh₂ > ā
- h₃e, h₃o > o
- eh₃, oh₃ > ō
- n̥, m̥ > ę /ɛ̃/, ǫ /ɔ̃/
Laryngały:
CHC | HC- | r̥H | l̥H | m̥H | n̥H | |
---|---|---|---|---|---|---|
h₁ | a | - | ? | ? | ǭ | ę̄ |
h₂ | a | ha | rā | lā | mā | nā |
h₃ | o | a | rō | lō | mō | nō |
Klasyczny
Krótkie | Długie | |||||
---|---|---|---|---|---|---|
i /i/ | u /u/ | ī /iː/ | ū /uː/ | |||
e /e/ | ə /ə/ | o /o/ | ē /eː/ | ō /oː/ | ||
ę /ɛ/ | ǫ /ɔ/ | ę̄ /ɛː/ | ǭ /ɔː/ | |||
a /a/ | ā /aː/ |
Wargowe | Dziąs- łowe |
Podnie- bienne |
Welarne | Krtaniowe | ||
---|---|---|---|---|---|---|
Nosowe | m /m/ | n /n/ | ||||
Zwarte i afrykaty | bezdźwięczne | p /p/ | t /t/ | c /t͡ʃ/ | k /k/ | |
dźwięczne | b /b/ | d /d/ | j /d͡ʒ/ | g /g/ | ||
Szczelinowe | bezdźwięczne | s /s/ | ç /ç~ʃ/ | x /x/ | h /h/ | |
dźwięczne | v /v/ | z /z/ | ||||
Inne | r /r/, l /l/ | y /j/ |
Powszechny
i /i/ | u /u/ |
e /ɛ/ | o /ɔ/ |
a /ɑ/ |
Wargowe | Dziąs- łowe |
Podnie- bienne |
Welarne | ||
---|---|---|---|---|---|
Nosowe | m /m/ | n /n/ | |||
Zwarte | bezdźwięczne | p /p/ | t /t/ | k /k/ | |
dźwięczne | b /b/ | d /d/ | g /g/ | ||
Szczelinowe i afrykaty |
bezdźwięczne | f /f/ | s /s/ | c /t͡ʃ~ʃ/ | x /x/ |
dźwięczne | v /v/ | z /z/ | j /d͡ʒ~ʒ/ | ||
Inne | r /r/, l /l/ | y /j/ |
Słownictwo
znaczenie | PIE | proto-mezmarski | klasyczny | powszechny |
---|---|---|---|---|
brat | *bʰréh₂tēr | βrātēr | r´āce | race |
bóg | *deywós | dəyvás | devás | dev |
dziesięć | *déḱm̥t | d´əcǫt | d´əcǫt | decot |
ziemia | *dʰéǵʰōm | ð´əʝōm | ||
córka | *dʰugh₂tḗr | ðuktḗr | zukcé | zukca |
dym | *dʰuh₂mós | ðūmás | zūmás | zum |
drzwi | *dʰworom | ðwáram | zvára | zvara |
język | *dn̥ǵʰwéh₂s | dęʝvā́ | dęçvá | decva |
dwa | *dwoh₁ | dwā | dvā | dva |
ja | *eǵh₂óm | əǰam | jam | jam |
miasto | *gʰórdʰos | ɣárðas | xárzas | xarza |
koń | *h₁éḱwos | yácwas | yácvas | |
dziewięć | *h₁newn̥ | n´əwę | nóvę | nove |
osiem | *h₁oḱtṓw | wactṓ | vactṓ | vacto |
i | *h₁epi | yap | yap | yap |
ziemia | *h₁er | yar- | yara | |
przed | *h₂énti | hanti | ||
czerwony | *h₁rowdʰós | rawðás | ||
niedźwiedź | *h₂ŕ̥tḱos | hárcas | ||
gwiazda | *h₂stḗr | hastḗr | ||
ząb | *h₃dónts | adánts? | ||
sto | *ḱm̥tóm | cǫtám | cǫtám | |
cztery | *kʷetwóres | kətwárəs | kətvár | |
środek | *médʰyos | m´əðyas | m´əzis | |
matka | *méh₂tēr | m´ātēr | ||
morze | *móri | mári | ||
noc | *nókʷts | nákts | ||
jeden | *óynos | áynas | áynas | ayin |
pięć | *pénkʷe | p´ənte | ||
ojciec | *ph₂tér | patér | ||
siedem | *septm̥ | səpt´ǫ | ||
sześć | *sweḱs | svəcs | svəç | fec |
trzy | *tréyes | tréyəs |
Morfologia
Rzeczownik
Klasyczna mezmarska deklinacja rozróżnia 2 liczby (podwójna została utracona) i 5 przypadków (utracony został wołacz, narzędnik i ablatyw). System jest bardzo regularny: rzeczowniki dzielą się na 5 klas deklinacyjnych, lecz końcówki we wszystkich klasach są podobne.
"koń" | "język" | "córka" | "owca" | "syn" | ||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
l. poj. | l. mn. | l. poj. | l. mn. | l. poj. | l. mn. | l. poj. | l. mn. | l. poj. | l. mn. | |
Nom | yácvas | yácvəs | dęçva | dęçvās | zukcé | zukcēs | hávis | hávēs | sūnús | sūnūs |
Akk | yácvam | yácvęs | dęçvam | dęçvęs | zukcǫ | zukcęs | hávyǫ | hávęs | sūnum | sūnovęs |
Gen | yácvā | yácvā | dęçvas | dęçvā | zukcē | zukcā | hávī | hávyā | sūnū | sūnovā |
Dat | yácvē | yácvams | dęçvē | dęçvams | zukceyē | zukcéms | hávyē | hávims | sūnovē | sūnums |
Loc | yácvi | yacvús | dęçvi | dęçvús | zukci | zukcús | hávi | havús | sūnovi | sūnovús |
W mezmarskim powszechnym deklinacja całkowicie zanikła. Liczbę mnogą kończy się zazwyczaj dodając końcówkę -s lub -es.