Język mezmarski: Różnice pomiędzy wersjami

Z Conlanger
Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania
m
(→‎Rzeczownik: deklinacja)
 
(Nie pokazano 1 pośredniej wersji utworzonej przez tego samego użytkownika)
Linia 2: Linia 2:
 
| kolor = #00B0F0
 
| kolor = #00B0F0
 
| nazwa = język mezmarski
 
| nazwa = język mezmarski
−
| nazwa własna = dejva mezmarika
+
| nazwa własna = decva mezmarika
 
| twórca = [[Użytkownik:Toivo|Toivo]]
 
| twórca = [[Użytkownik:Toivo|Toivo]]
 
| rok = 2016
 
| rok = 2016
Linia 14: Linia 14:
 
}}
 
}}
  
−
'''Język mezmarski''' (''dejva mezmarika'') - język indoeuropejski stworzony przez [[Użytkownik:Toivo|Toivo]] na potrzeby powstającego conworldu fantasy. Jest to właściwie kontynuum dialektalne, albo nawet rodzina językowa, obejmująca narzecza używane w ogromnym Imperium Mezmarskim.
+
'''Język mezmarski''' (''decva mezmarika'') - język indoeuropejski stworzony przez [[Użytkownik:Toivo|Toivo]] na potrzeby powstającego conworldu fantasy. Jest to właściwie kontynuum dialektalne, albo nawet rodzina językowa, obejmująca narzecza używane w ogromnym Imperium Mezmarskim.
  
 
=Cel utworzenia i zamysły=
 
=Cel utworzenia i zamysły=
Linia 465: Linia 465:
  
 
==Rzeczownik==
 
==Rzeczownik==
 +
 +
Klasyczna mezmarska deklinacja rozróżnia 2 liczby (podwójna została utracona) i 5 przypadków (utracony został wołacz, narzędnik i ablatyw). System jest bardzo regularny: rzeczowniki dzielą się na 5 klas deklinacyjnych, lecz końcówki we wszystkich klasach są podobne.
 +
 +
{|class="wikitable" style="background: #f9f9f9; border: 1px #aaaaaa solid; border-collapse: collapse; font-size: 95%;" border="1" cellpadding="4" cellspacing="0"
 +
|- align=center
 +
!
 +
!colspan=2|"koń"
 +
!colspan=2|"język"
 +
!colspan=2|"córka"
 +
!colspan=2|"owca"
 +
!colspan=2|"syn"
 +
|- align=center
 +
!
 +
!l. poj.
 +
!l. mn.
 +
!l. poj.
 +
!l. mn.
 +
!l. poj.
 +
!l. mn.
 +
!l. poj.
 +
!l. mn.
 +
!l. poj.
 +
!l. mn.
 +
|- align=center
 +
!Nom
 +
|yácv<span style="color:blue">as</span>
 +
|yácv<span style="color:blue">əs</span>
 +
|dęçv<span style="color:purple">a</span>
 +
|dęçv<span style="color:purple">ās</span>
 +
|zukc<span style="color:green">é</span>
 +
|zukc<span style="color:green">ēs</span>
 +
|háv<span style="color:brown">is</span>
 +
|háv<span style="color:brown">ēs</span>
 +
|sūn<span style="color:red">ús</span>
 +
|sūn<span style="color:red">ūs</span>
 +
|- align=center
 +
!Akk
 +
|yácv<span style="color:blue">am</span>
 +
|yácv<span style="color:blue">ęs</span>
 +
|dęçv<span style="color:purple">am</span>
 +
|dęçv<span style="color:purple">ęs</span>
 +
|zukc<span style="color:green">ǫ</span>
 +
|zukc<span style="color:green">ęs</span>
 +
|háv<span style="color:brown">yǫ</span>
 +
|háv<span style="color:brown">ęs</span>
 +
|sūn<span style="color:red">um</span>
 +
|sūn<span style="color:red">ovęs</span>
 +
|- align=center
 +
!Gen
 +
|yácv<span style="color:blue">ā</span>
 +
|yácv<span style="color:blue">ā</span>
 +
|dęçv<span style="color:purple">as</span>
 +
|dęçv<span style="color:purple">ā</span>
 +
|zukc<span style="color:green">ē</span>
 +
|zukc<span style="color:green">ā</span>
 +
|háv<span style="color:brown">ī</span>
 +
|háv<span style="color:brown">yā</span>
 +
|sūn<span style="color:red">ū</span>
 +
|sūn<span style="color:red">ovā</span>
 +
|- align=center
 +
!Dat
 +
|yácv<span style="color:blue">ē</span>
 +
|yácv<span style="color:blue">ams</span>
 +
|dęçv<span style="color:purple">ē</span>
 +
|dęçv<span style="color:purple">ams</span>
 +
|zukc<span style="color:green">eyē</span>
 +
|zukc<span style="color:green">éms</span>
 +
|háv<span style="color:brown">yē</span>
 +
|háv<span style="color:brown">ims</span>
 +
|sūn<span style="color:red">ovē</span>
 +
|sūn<span style="color:red">ums</span>
 +
|- align=center
 +
!Loc
 +
|yácv<span style="color:blue">i</span>
 +
|yacv<span style="color:blue">ús</span>
 +
|dęçv<span style="color:purple">i</span>
 +
|dęçv<span style="color:purple">ús</span>
 +
|zukc<span style="color:green">i</span>
 +
|zukc<span style="color:green">ús</span>
 +
|háv<span style="color:brown">i</span>
 +
|hav<span style="color:brown">ús</span>
 +
|sūn<span style="color:red">ovi</span>
 +
|sūn<span style="color:red">ovús</span>
 +
|}
 +
 +
W mezmarskim powszechnym deklinacja całkowicie zanikła. Liczbę mnogą kończy się zazwyczaj dodając końcówkę '''-s''' lub '''-es'''.
  
 
==Czasownik==
 
==Czasownik==

Aktualna wersja na dzień 15:11, 5 lis 2016

język mezmarski
decva mezmarika
Utworzenie: Toivo w 2016
Cel utworzenia: na potrzeby conworldu
Używany w (???): Imperium Mezmarskie
Sposoby zapisu: łaciński
Klasyfikacja: języki indoeuropejskie
  mezmarski
Kody
Conlanger–1 mem
Przykład
Powszechna Deklaracja Praw Człowieka
???
Lista conlangów


Język mezmarski (decva mezmarika) - język indoeuropejski stworzony przez Toivo na potrzeby powstającego conworldu fantasy. Jest to właściwie kontynuum dialektalne, albo nawet rodzina językowa, obejmująca narzecza używane w ogromnym Imperium Mezmarskim.

Cel utworzenia i zamysły

Flaga Imperium Mezmarskiego.

Klasyfikacja i warianty

Mezmarski jest językiem indoeuropejskim satemowym, jednak nie zalicza się do żadnej ze znanych rodzin.

Planowane jest rozwijanie następujących wariantów języka:

  • proto-mezmarski: wariant rozwinięty bezpośrednio z pie. Nie jest używany w conworldzie ani znany ze źródeł pisanych - pełni jedynie rolę pomocniczą w rozwoju dalszych wariantów.
  • klasyczny: wariant używany w edukacji, administracji i religii, głównie w formie pisanej przez wykształcone warstwy społeczeństwa. Jako język mówiony raczej wymarły.
  • powszechny: pełni rolę języka "wspólnego" w Imperium Mezmarskim, a także w państwach ościennych, jednak dla prawie nikogo nie jest to język ojczysty. Cechują go znaczne uproszczenia w gramatyce i fonologii w stosunku do języka klasycznego, jak również ludowych.
  • języki ludowe: kontynuum wzajemnie zrozumiałych dialektów, które rozwinęły się z klasycznego mezmarskiego. Są językami ojczystymi dla większości obywateli Imperium.
  • języki ościenne: języki, które rozwinęły się z proto-mezmarskiego i mogą nie być wzajemnie zrozumiałe ze standardowym (powszechnym) mezmarskim. Używane na peryferiach Imperium i (być może) w krajach z nim sąsiadujących.

Rozwój

Proto-mezmarski

Na etapie proto-mezmarkim zachodzą zmiany typowe dla rozwoju indoeuropejskich prajęzyków: satemizacja, zmiany spółgłosek dysząco-dźwięcznych, zanik laryngałów i rozwój systemu samogłoskowego. Już na tym etapie pojawiają się zmiany odróżniające mezmarski od innych języków indoeuropejskich, jak:

  • rozwój spółgłosek dysząco-dźwięcznych w dźwięczne szczelinowe,
  • zamiana poziomego systemu samogłoskowego (e:o) w pionowy (ə:a),
  • rozwój sonantów nosowych w samogłoski nosowe,
  • protezy spółgłoskowe z nagłosowego h₁.

Warte zauważenia jest również współdzielone z hetyckim zachowanie nagłosowego h₂ (jako /h/). Zachowany zostaje również pie. ruchomy akcent.

Spółgłoski:

  • ḱ, kʷ, ǵ, gʷ > c /t͡ʃ/, k, ǰ /d͡ʒ/, g
  • bʰ, dʰ, ǵʰ, gʰ, gʷʰ > β, ð, ʝ, ɣ, ɣ

Samogłoski:

  • e, o > ə, a
  • ē, ō > ?, ō
  • h₁e, h₁o > ya, wa (w nagł.) / ə, a
  • eh₁, oh₁ > ē, ō
  • h₂e, h₂o > (h)a
  • eh₂, oh₂ > ā
  • h₃e, h₃o > o
  • eh₃, oh₃ > ō
  • n̥, m̥ > ę /ɛ̃/, ǫ /ɔ̃/

Laryngały:

CHC HC- r̥H l̥H m̥H n̥H
h₁ a - ? ? ǭ ę̄
h₂ a ha rā lā mā nā
h₃ o a rō lō mō nō

Klasyczny

Samogłoski
Krótkie Długie
i /i/ u /u/ ī /iː/ ū /uː/
e /e/ ə /ə/ o /o/ ē /eː/ ō /oː/
ę /ɛ/ ǫ /ɔ/ ę̄ /ɛː/ ǭ /ɔː/
a /a/ ā /aː/
Spółgłoski
  Wargowe Dziąs-
łowe 		Podnie-
bienne 		Welarne Krtaniowe
Nosowe m /m/ n /n/
Zwarte i afrykaty bezdźwięczne p /p/ t /t/ c /t͡ʃ/ k /k/
dźwięczne b /b/ d /d/ j /d͡ʒ/ g /g/
Szczelinowe bezdźwięczne s /s/ ç /ç~ʃ/ x /x/ h /h/
dźwięczne v /v/ z /z/
Inne r /r/, l /l/ y /j/

Powszechny

Samogłoski
i /i/ u /u/
e /ɛ/ o /ɔ/
a /ɑ/
Spółgłoski
  Wargowe Dziąs-
łowe 		Podnie-
bienne 		Welarne
Nosowe m /m/ n /n/
Zwarte bezdźwięczne p /p/ t /t/ k /k/
dźwięczne b /b/ d /d/ g /g/
Szczelinowe
i afrykaty 		bezdźwięczne f /f/ s /s/ c /t͡ʃ~ʃ/ x /x/
dźwięczne v /v/ z /z/ j /d͡ʒ~ʒ/
Inne r /r/, l /l/ y /j/

Słownictwo

znaczenie PIE proto-mezmarski klasyczny powszechny
brat *bʰréh₂tēr βrātēr r´āce race
bóg *deywós dəyvás devás dev
dziesięć *déḱm̥t d´əcǫt d´əcǫt decot
ziemia *dʰéǵʰōm ð´əʝōm
córka *dʰugh₂tḗr ðuktḗr zukcé zukca
dym *dʰuh₂mós ðūmás zūmás zum
drzwi *dʰworom ðwáram zvára zvara
język *dn̥ǵʰwéh₂s dęʝvā́ dęçvá decva
dwa *dwoh₁ dwā dvā dva
ja *eǵh₂óm əǰam jam jam
miasto *gʰórdʰos ɣárðas xárzas xarza
koń *h₁éḱwos yácwas yácvas
dziewięć *h₁newn̥ n´əwę nóvę nove
osiem *h₁oḱtṓw wactṓ vactṓ vacto
i *h₁epi yap yap yap
ziemia *h₁er yar- yara
przed *h₂énti hanti
czerwony *h₁rowdʰós rawðás
niedźwiedź *h₂ŕ̥tḱos hárcas
gwiazda *h₂stḗr hastḗr
ząb *h₃dónts adánts?
sto *ḱm̥tóm cǫtám cǫtám
cztery *kʷetwóres kətwárəs kətvár
środek *médʰyos m´əðyas m´əzis
matka *méh₂tēr m´ātēr
morze *móri mári
noc *nókʷts nákts
jeden *óynos áynas áynas ayin
pięć *pénkʷe p´ənte
ojciec *ph₂tér patér
siedem *septm̥ səpt´ǫ
sześć *sweḱs svəcs svəç fec
trzy *tréyes tréyəs

Morfologia

Rzeczownik

Klasyczna mezmarska deklinacja rozróżnia 2 liczby (podwójna została utracona) i 5 przypadków (utracony został wołacz, narzędnik i ablatyw). System jest bardzo regularny: rzeczowniki dzielą się na 5 klas deklinacyjnych, lecz końcówki we wszystkich klasach są podobne.

"koń" "język" "córka" "owca" "syn"
l. poj. l. mn. l. poj. l. mn. l. poj. l. mn. l. poj. l. mn. l. poj. l. mn.
Nom yácvas yácvəs dęçva dęçvās zukcé zukcēs hávis hávēs sūnús sūnūs
Akk yácvam yácvęs dęçvam dęçvęs zukcǫ zukcęs hávyǫ hávęs sūnum sūnovęs
Gen yácvā yácvā dęçvas dęçvā zukcē zukcā hávī hávyā sūnū sūnovā
Dat yácvē yácvams dęçvē dęçvams zukceyē zukcéms hávyē hávims sūnovē sūnums
Loc yácvi yacvús dęçvi dęçvús zukci zukcús hávi havús sūnovi sūnovús

W mezmarskim powszechnym deklinacja całkowicie zanikła. Liczbę mnogą kończy się zazwyczaj dodając końcówkę -s lub -es.

Czasownik

Źródło: „https://jezykotw.webd.pl/w/index.php?title=Język_mezmarski&oldid=15921”