Język mezmarski: Różnice pomiędzy wersjami
Linia 96: | Linia 96: | ||
==Klasyczny== | ==Klasyczny== | ||
+ | |||
+ | {|class="wikitable" style="background: #f9f9f9; border: 1px #aaaaaa solid; border-collapse: collapse; font-size: 95%;" border="1" cellpadding="4" cellspacing="0" | ||
+ | |+ Samogłoski | ||
+ | |- align=center | ||
+ | !colspan=3|Krótkie | ||
+ | ! | ||
+ | !colspan=3|Długie | ||
+ | |- align=center | ||
+ | |'''i''' /i/ | ||
+ | | | ||
+ | |'''u''' /u/ | ||
+ | ! | ||
+ | |'''ī''' /iː/ | ||
+ | | | ||
+ | |'''ū''' /uː/ | ||
+ | |- align=center | ||
+ | |'''e''' /e/ | ||
+ | |'''ə''' /ə/ | ||
+ | |'''o''' /o/ | ||
+ | ! | ||
+ | |'''ē''' /eː/ | ||
+ | | | ||
+ | |'''ō''' /oː/ | ||
+ | |- align=center | ||
+ | |'''ę''' /ɛ/ | ||
+ | | | ||
+ | |'''ǫ''' /ɔ/ | ||
+ | ! | ||
+ | |'''ę̄''' /ɛː/ | ||
+ | | | ||
+ | |'''ǭ''' /ɔː/ | ||
+ | |- align=center | ||
+ | | | ||
+ | |'''a''' /a/ | ||
+ | | | ||
+ | ! | ||
+ | | | ||
+ | |'''ā''' /aː/ | ||
+ | | | ||
+ | |} | ||
+ | |||
+ | {|class="wikitable" style="background: #f9f9f9; border: 1px #aaaaaa solid; border-collapse: collapse; font-size: 95%;" border="1" cellpadding="4" cellspacing="0" | ||
+ | |+ Spółgłoski | ||
+ | !colspan=2| | ||
+ | !<small>Wargowe</small> | ||
+ | !<small>Dziąs-<br/>łowe</small> | ||
+ | !<small>Podnie-<br/>bienne</small> | ||
+ | !<small>Welarne</small> | ||
+ | !<small>Krtaniowe</small> | ||
+ | |- align=center | ||
+ | !colspan=2|Nosowe | ||
+ | |'''m''' /m/ | ||
+ | |'''n''' /n/ | ||
+ | |bgcolor="#E8E8E8"| | ||
+ | |bgcolor="#E8E8E8"| | ||
+ | |bgcolor="#E8E8E8"| | ||
+ | |- align=center | ||
+ | !rowspan=2|Zwarte i afrykaty | ||
+ | !<small>bezdźwięczne</small> | ||
+ | |'''p''' /p/ | ||
+ | |'''t''' /t/ | ||
+ | |'''c''' /t͡ʃ/ | ||
+ | |'''k''' /k/ | ||
+ | |bgcolor="#E8E8E8"| | ||
+ | |- align=center | ||
+ | !<small>dźwięczne</small> | ||
+ | |'''b''' /b/ | ||
+ | |'''d''' /d/ | ||
+ | |'''j''' /d͡ʒ/ | ||
+ | |'''g''' /g/ | ||
+ | |bgcolor="#E8E8E8"| | ||
+ | |- align=center | ||
+ | !rowspan=2|Szczelinowe | ||
+ | !<small>bezdźwięczne</small> | ||
+ | |bgcolor="#E8E8E8"| | ||
+ | |'''s''' /s/ | ||
+ | |'''ç''' /ç~ʃ/ | ||
+ | |'''x''' /x/ | ||
+ | |'''h''' /h/ | ||
+ | |- align=center | ||
+ | !<small>dźwięczne</small> | ||
+ | |'''v''' /v/ | ||
+ | |'''z''' /z/ | ||
+ | |bgcolor="#E8E8E8"| | ||
+ | |bgcolor="#E8E8E8"| | ||
+ | |bgcolor="#E8E8E8"| | ||
+ | |- align=center | ||
+ | !colspan=2|Inne | ||
+ | |bgcolor="#E8E8E8"| | ||
+ | |'''r''' /r/, '''l''' /l/ | ||
+ | |'''y''' /j/ | ||
+ | |bgcolor="#E8E8E8"| | ||
+ | |bgcolor="#E8E8E8"| | ||
+ | |} | ||
==Powszechny== | ==Powszechny== |
Wersja z 00:17, 30 paź 2016
język mezmarski dejva mezmarika | |
---|---|
Utworzenie: | Toivo w 2016 |
Cel utworzenia: | na potrzeby conworldu |
Używany w (???): | Imperium Mezmarskie |
Sposoby zapisu: | łaciński |
Klasyfikacja: | języki indoeuropejskie mezmarski |
Kody | |
Conlanger–1 | mem |
Przykład | |
Powszechna Deklaracja Praw Człowieka ??? | |
Lista conlangów |
Język mezmarski (dejva mezmarika) - język indoeuropejski stworzony przez Toivo na potrzeby powstającego conworldu fantasy. Jest to właściwie kontynuum dialektalne, albo nawet rodzina językowa, obejmująca narzecza używane w ogromnym Imperium Mezmarskim.
Spis treści
Cel utworzenia i zamysły
Klasyfikacja i warianty
Mezmarski jest językiem indoeuropejskim satemowym, jednak nie zalicza się do żadnej ze znanych rodzin.
Planowane jest rozwijanie następujących wariantów języka:
- proto-mezmarski: wariant rozwinięty bezpośrednio z pie. Nie jest używany w conworldzie ani znany ze źródeł pisanych - pełni jedynie rolę pomocniczą w rozwoju dalszych wariantów.
- klasyczny: wariant używany w edukacji, administracji i religii, głównie w formie pisanej przez wykształcone warstwy społeczeństwa. Jako język mówiony raczej wymarły.
- powszechny: pełni rolę języka "wspólnego" w Imperium Mezmarskim, a także w państwach ościennych, jednak dla prawie nikogo nie jest to język ojczysty. Cechują go znaczne uproszczenia w gramatyce i fonologii w stosunku do języka klasycznego, jak również ludowych.
- języki ludowe: kontynuum wzajemnie zrozumiałych dialektów, które rozwinęły się z klasycznego mezmarskiego. Są językami ojczystymi dla większości obywateli Imperium.
- języki ościenne: języki, które rozwinęły się z proto-mezmarskiego i mogą nie być wzajemnie zrozumiałe ze standardowym (powszechnym) mezmarskim. Używane na peryferiach Imperium i (być może) w krajach z nim sąsiadujących.
Rozwój
Proto-mezmarski
Na etapie proto-mezmarkim zachodzą zmiany typowe dla rozwoju indoeuropejskich prajęzyków: satemizacja, zmiany spółgłosek dysząco-dźwięcznych, zanik laryngałów i rozwój systemu samogłoskowego. Już na tym etapie pojawiają się zmiany odróżniające mezmarski od innych języków indoeuropejskich, jak:
- rozwój spółgłosek dysząco-dźwięcznych w dźwięczne szczelinowe,
- zamiana poziomego systemu samogłoskowego (e:o) w pionowy (ə:a),
- rozwój sonantów nosowych w samogłoski nosowe,
- protezy spółgłoskowe z nagłosowego h₁.
Warte zauważenia jest również współdzielone z hetyckim zachowanie nagłosowego h₂ (jako /h/). Zachowany zostaje również pie. ruchomy akcent.
Spółgłoski:
- ḱ, kʷ, ǵ, gʷ > c /t͡ʃ/, k, ǰ /d͡ʒ/, g
- bʰ, dʰ, ǵʰ, gʰ, gʷʰ > β, ð, ʝ, ɣ, ɣ
Samogłoski:
- e, o > ə, a
- ē, ō > ?, ō
- h₁e, h₁o > ya, wa (w nagł.) / ə, a
- eh₁, oh₁ > ē, ō
- h₂e, h₂o > (h)a
- eh₂, oh₂ > ā
- h₃e, h₃o > o
- eh₃, oh₃ > ō
- n̥, m̥ > ę /ɛ̃/, ǫ /ɔ̃/
Laryngały:
CHC | HC- | r̥H | l̥H | m̥H | n̥H | |
---|---|---|---|---|---|---|
h₁ | a | - | ? | ? | ǭ | ę̄ |
h₂ | a | ha | rā | lā | mā | nā |
h₃ | o | a | rō | lō | mō | nō |
Klasyczny
Krótkie | Długie | |||||
---|---|---|---|---|---|---|
i /i/ | u /u/ | ī /iː/ | ū /uː/ | |||
e /e/ | ə /ə/ | o /o/ | ē /eː/ | ō /oː/ | ||
ę /ɛ/ | ǫ /ɔ/ | ę̄ /ɛː/ | ǭ /ɔː/ | |||
a /a/ | ā /aː/ |
Wargowe | Dziąs- łowe |
Podnie- bienne |
Welarne | Krtaniowe | ||
---|---|---|---|---|---|---|
Nosowe | m /m/ | n /n/ | ||||
Zwarte i afrykaty | bezdźwięczne | p /p/ | t /t/ | c /t͡ʃ/ | k /k/ | |
dźwięczne | b /b/ | d /d/ | j /d͡ʒ/ | g /g/ | ||
Szczelinowe | bezdźwięczne | s /s/ | ç /ç~ʃ/ | x /x/ | h /h/ | |
dźwięczne | v /v/ | z /z/ | ||||
Inne | r /r/, l /l/ | y /j/ |
Powszechny
Słownictwo
znaczenie | PIE | proto-mezmarski | klasyczny | powszechny |
---|---|---|---|---|
brat | *bʰréh₂tēr | βrātēr | ||
bóg | *deywós | daivás | ||
dziesięć | *deḱm̥t | decǫt | ||
ziemia | *dʰéǵʰōm | ðéʝōm | ||
córka | *dʰugh₂tḗr | ðuktḗr | ||
dym | *dʰuh₂mós | ðūmás | ||
drzwi | *dʰworom | ðváram | ||
język | *dn̥ǵʰwéh₂s | dęǰvā́ | ||
dwa | *dwoh₁ | dvā | ||
ja | *eǵh₂óm | ǰam | ||
miasto | *gʰórdʰos | ɣárðas | ||
koń | *h₁éḱwos | yácvas | ||
dziewięć | *h₁newn̥ | névę | ||
osiem | *h₁oḱtṓw | vactṓ | ||
i | *h₁epi | yap | ||
ziemia | *h₁er | yar- | ||
przed | *h₂énti | hanti | ||
czerwony | *h₁rowdʰós | rauðás | ||
niedźwiedź | *h₂ŕ̥tḱos | hárcas | ||
gwiazda | *h₂stḗr | hastḗr | ||
ząb | *h₃dónts | adánts? | ||
sto | *ḱm̥tóm | cǫtám | ||
cztery | *kʷetwóres | ketváres | ||
środek | *médʰyos | méðis | ||
matka | *méh₂tēr | m´ātēr | ||
morze | *móri | mári | ||
noc | *nókʷts | nákts | ||
jeden | *óynos | áinas | ||
pięć | *pénkʷe | pénte | ||
ojciec | *ph₂tér | patér | ||
siedem | *septm̥ | sept´ǫ | ||
sześć | *sweḱs | svecs | ||
trzy | *tréyes | tráyes |