Język miecki: Różnice pomiędzy wersjami
(→Sandhi) |
|||
Linia 96: | Linia 96: | ||
=== Fonotaktyki === | === Fonotaktyki === | ||
+ | |||
+ | Następujące zbitki spółgłoskowe są dopuszczalne na początku wyrazu: | ||
+ | |||
+ | {| class=wikitable | ||
+ | ! | ||
+ | ! -p | ||
+ | ! -t | ||
+ | ! -k | ||
+ | ! -s | ||
+ | ! -m | ||
+ | ! -n | ||
+ | ! -v | ||
+ | ! -r | ||
+ | ! -l | ||
+ | |- | ||
+ | ! p- | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | {{gray|ps-}} | ||
+ | | | ||
+ | | {{gray|pn-}} | ||
+ | | | ||
+ | | pr- | ||
+ | | pl- | ||
+ | |- | ||
+ | ! b- | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | br- | ||
+ | | bl- | ||
+ | |- | ||
+ | ! f- | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | fr- | ||
+ | | fl- | ||
+ | |- | ||
+ | ! v- | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | vr- | ||
+ | | vl- | ||
+ | |- | ||
+ | ! t- | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | tv- | ||
+ | | tr- | ||
+ | | | ||
+ | |- | ||
+ | ! d- | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | dv- | ||
+ | | dr- | ||
+ | | | ||
+ | |- | ||
+ | ! s- | ||
+ | | sp- | ||
+ | | st- | ||
+ | | sk- | ||
+ | | | ||
+ | | sm- | ||
+ | | sn- | ||
+ | | sv- | ||
+ | | | ||
+ | | sl- | ||
+ | |- | ||
+ | ! k- | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | {{gray|ks-}} | ||
+ | | | ||
+ | | kn- | ||
+ | | kv- | ||
+ | | kr- | ||
+ | | kl- | ||
+ | |- | ||
+ | ! {{gray|g-}} | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | {{gray|gn-}} | ||
+ | | | ||
+ | | {{gray|gr-}} | ||
+ | | {{gray|gl-}} | ||
+ | |} | ||
+ | |||
+ | |||
+ | Następujące zbitki spółgłoskowe są dopuszczalne w środku wyrazu: | ||
+ | |||
+ | {| class=wikitable | ||
+ | ! | ||
+ | ! -p | ||
+ | ! -t | ||
+ | ! -k | ||
+ | ! -b | ||
+ | ! -d | ||
+ | ! -m | ||
+ | ! -n | ||
+ | ! -v | ||
+ | ! -r | ||
+ | ! -l | ||
+ | |- | ||
+ | ! f- | ||
+ | | | ||
+ | | -ft- | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | |- | ||
+ | ! t- | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | -tl- | ||
+ | |- | ||
+ | ! s- | ||
+ | | -sp- | ||
+ | | -st- | ||
+ | | -sk- | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | |- | ||
+ | ! r- | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | -rv- | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | |- | ||
+ | ! l- | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | -lv- | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | |} | ||
=== Sandhi === | === Sandhi === |
Wersja z 07:44, 30 gru 2015
Język miecki — język z rodziny zachodniogermańskiej, używany w alternatywnej rzeczywistości w środkowej Europie, na terenach między rzeką Łabą a Wisłą.
Spis treści
Historia
Historię języka mieckiego można podzielić na następujące okresy:
- proto-miecki, późna starożytność;
- staromiecki, wczesne średniowiecze;
- średniomiecki, późne średniowiecze;
- nowomiecki, nowożytność i współczesność.
Fonologia
Spółgłoski
Wargowe | Zębowe | Dziąsłowe | Podniebienne | Mk-podn. | |
---|---|---|---|---|---|
Nosowe | m | n | |||
Zwarte bdź. | p | t | k | ||
Zwarte dź. | b | d | ɡ | ||
Szczelinowe | f | s | |||
Półotwarte | ʋ «v» | l | r | j «i» | w «u» |
Uwagi:
- /ɡ/ nie występuje w słowach rodzimych.
- /j w/ są niezgłoskowymi odpowiednikami samogłosek /i u/.
- W większości dialektów (lecz nie odmianie standardowej) /n t d s/ palatalizują do [nʲ tsʲ dzʲ sʲ] lub [ɲ tɕ dʑ ɕ] przed /i i̯/.
Samogłoski
Przednie | Środkowe | Tylne | |
---|---|---|---|
Przymknięte | i u̯i |
ɨ «y» | u i̯u u̯ɯ «û» |
Średnie | e i̯e u̯e |
o i̯o u̯o | |
Średnie centr. | eə̯ «è» i̯eə̯ «iè» u̯eə̯ «uè» |
ə «à» i̯ə «ià» u̯ə «uà» |
oə̯ «ò» i̯oə̯ «iò» u̯oə̯ «uò» |
Otwarte | a i̯a u̯a |
Uwagi:
- /ɨ u̯ɯ/ są wyróżniane tylko w niektórych dialektach. W języku standardowym odpowiadają im /ə u/.
- Połączenie /u̯ə/ praktycznie nie występuje w słowach rodzimych.
- Wielu użytkowników języka nie czyni różnicy między połączeniami /i̯eə̯ i̯ə i̯oə̯/ oraz między /u̯eə̯ u̯ə u̯oə̯/.
Fonotaktyki
Następujące zbitki spółgłoskowe są dopuszczalne na początku wyrazu:
-p | -t | -k | -s | -m | -n | -v | -r | -l | |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
p- | ps- | pn- | pr- | pl- | |||||
b- | br- | bl- | |||||||
f- | fr- | fl- | |||||||
v- | vr- | vl- | |||||||
t- | tv- | tr- | |||||||
d- | dv- | dr- | |||||||
s- | sp- | st- | sk- | sm- | sn- | sv- | sl- | ||
k- | ks- | kn- | kv- | kr- | kl- | ||||
g- | gn- | gr- | gl- |
Następujące zbitki spółgłoskowe są dopuszczalne w środku wyrazu:
-p | -t | -k | -b | -d | -m | -n | -v | -r | -l | |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
f- | -ft- | |||||||||
t- | -tl- | |||||||||
s- | -sp- | -st- | -sk- | |||||||
r- | -rv- | |||||||||
l- | -lv- |
Sandhi
Bardzo częsty przykład sandhi to asymilacja nosowa. Dotyczy ona przyimków, przymiotników i liczebników stojących przed rzeczownikami i kończących się «-è -ò -à»:
- è (przedimek nieokreślony)
- sievò siedem
- evà swój, własny
Przed /m n/ te końcówki zmieniają się w «-e -o -à» (ta ostatnia pozostaje niezmieniona):
- e modar matka (nieokr.)
- sievo modri siedem matek
- evà modar swoja matka
Przed /b p/ te końcówki zmieniają się w «-em -om -àm»:
- em broar brat (nieokr.)
- sievom brori siedmiu braci
- evàm broar swój brat
Przed /d t ɡ k/ te końcówki zmieniają się w «-en -on -àn»:
- en tàt ząb (nieokr.)
- sievon tèti siedem zębów
- evàn tàt swój ząb
Przed samogłoskami te końcówki w większości przypadków również zmieniają się «-en -on -àn», lecz niektóre słowa posiadają własne, oboczne formy:
- iè w → ien arbeste na jesieni
- uè około → uemb arbest około jesieni
Przed /f s ʋ l r/ końcówki zachowują swoją oryginalną formę:
- è valf wilk (nieokr.)
- sievò velfi siedem wilków
- evà valf swój wilk
Morfologia
Liczebniki
1. | en | 11. | èlfà | ||
---|---|---|---|---|---|
2. | tve | 12. | tvalif | 20. | tvetie |
3. | try | 13. | trytà | 30. | trytie |
4. | fiar | 14. | fiartà | 40. | fiartie |
5. | fièf | 15. | fièftà | 50. | fièftie |
6. | sias | 16. | siastà | 60. | siastie |
7. | sievò | 17. | sievontà | 70. | sievontie |
8. | ato | 18. | atotà | 80. | atotie |
9. | niavò | 19. | niavontà | 90. | niavontie |
10. | tià | 100. | ondard | ||
1000. | tusend |