Język nuaryjski

Język nuaryjski - główny język Nuarii. Używany jako lingua franca obszaru, język religii i państwa. Charakteryzuje się rozbudowaną aglutynacją.

Historia

Początkowo językiem Nuarii był język yuketon, ale ze względu na przywiązanie doń Canisa całkowicie od zera powstał język nuaryjski, mające małe inspiracje językiem yuketon (tylko co do fonologii i paru konceptów ortografii).

Dane Początkowe

Zaświadczona jest jedyna fraza użyta w kontekście Kyonu:

• Matriarchat Nuarii (Iqalinuusa Nuarvhero [iqʼaliˈnuːsa ˌnʷarŭˈhero])

Dźwięki

Samogłoski

• i u (ι υ)
• a (α)

Spółgłoski

• m n (μ ν)
• p~b t~d k~g q~ɢ (π τ κ ϙ)
• s ʃ h (σ ϸ ⱶ)
• ts tʃ (ϻ ϡ)
• w l r j (ϝ λ ρ γ)

Asymilacja

W języku nuaryjskim dochodzi do zjawiska asymilacji progresywnej spółgłosek.

Akcent

Akcent pada na pierwszą sylabę rdzenia. Jest on dynamiczno-ilościowy: akcentowana sylaba jest wymawiana z większym naciskiem i dłużej.

Struktura sylaby

Sylaba może przyjąć strukturę (S)(C)V(C) lub (C)(S)V(C). Istnieją jednak duże ograniczenia co do występujących w nagłosie zbitek: /st/, /ps/, /ks/,

Zapis

Język jest zapisywany sylabariuszem nuaryjskim, powstałym lokalnie niezależnie od innych sposobów zapisu Kyonu. Sama jednak idea pisma jest pochodzenia zewnętrznego.

Zapis Grecki

Alfabet
Α α άλπα	Γ γ γάμα	Ϝ ϝ ϝάϝυ	Ⱶ ⱶ ⱶίτα	Ι ι ιγύτα
/a/	/j/	/w/	/h/	/i/
Κ κ κάπα	Λ λ λάντα	Μ μ μύ	Ν ν νύ	Ξ ξ ξύ
/k/	/l/	/m/	/n/	/ks/
Π π πί	Ϻ ϻ ϻάν	Ϙ ϙ ϙύπα	Ρ ρ ρύ	Σ σ ς σίμα
/p/	/ts/	/q/	/r/	/s/
Ϛ ϛ ϛίμα	Τ τ τάϝυ	Υ υ υψιλύν	Ψ ψ ψί	Ϸ ϸ ϸύ
/st/	/t/	/u/	/pa/	/ʃ/
Ϡ ϡ ϡάμι
/tʃ/

Samogłoski akcentowane są zapisywane zawsze za pomocą akutu.

Akcentowane
Ά ά	Ί ί	Ύ ύ

Pismo Nuaryjskie

Pismo nuaryjskie składa się z następującego rodzaju znaków:

• V
• CV
• CVC
• SCV(C)

Najczęściej występującym rodzajem znaków są znaki CV oraz V.

Sylaby otwarte

Zapis sylab otwartych, ze względu na komplementarność znaków, to jest objęcie zapisem wszystkich możliwych sylab otwartych.

Sylaby zamknięte

Sylaby zamknięte są zapisywane na trzy różne sposoby:

• za pomocą znaków CVC - używane dla często pojawiających się sylab,
• za pomocą znaków CV - dla morfemów słowotwórczych, afiksów aglutynacyjnych etc.
• za pomocą znaków CV-CV - w reszcie przypadków, przy zapisywaniu słów i nazw obcego pochodzenia.

Gramatyka

Zaimki

Zaimki osobowe

Osoba	Sg	Pl
1.	ϻάγi	ⱶί
2.	ίν	ύν
3.	σά, ίϙ	πασά

Zaimki dzierżawcze

Osoba	Sg	Pl
1.	-γ-	-(πα)ⱶ-
2.	-ν-	-(πα)ν-
3.	-ϙ-	-(πα)σ-

Zaimki wskazujące

Zaimek	Sg	Pl
Ten	ϡί	(πα)ϡί
Tamten	ξί	(πα)ξί

Rzeczownik

Rzeczowniki odmieniają się przez przypadki i liczby. Rzeczownik składa się z.... X

Budowa Rzeczownika

Stopnie
-6	-5	-4	-3	-2	-1	Rdzeń			+1
Partykuły	Zaimki wskazujące	Przyimki	Przypadki¹	Zaimki dzierżawcze	Liczby	Dookreślniki	Formant/Spójka	Temat	Przypadki²

Stopień -6

Jako szóste występują prefiksy wyrażające partykuły. Partykuły te mogą nadawać znaczenie ograniczające, przypuszczające, pytające, przeczące a także wzmacniające. Możliwe jest wspólne stanie paru partykuł jednocześnie, przy czym na początku stoi zawsze partykuła przecząca.

Stopień -5

Jako piąte występują zaimki wskazujące, są one odmienne przez przypadki (mianownik : zależny). Jeżeli zaimek wskazujący występuje w formie zależnej, to prefiksu przypadków nie są używane.

Stopień -4

Jako czwarte występują przyimki, które, w zależności od tego, z jakim przypadkiem łączą się są odpowiednikiem indoeuropejskich wyrażeń przyimkowych.

Stopień -3

Jako trzeci występuje prefiks oznaczający przypadek, przy czym mianownik jest niezaznaczony. Przypadek zależny jest zaznaczany za pomocą prefiksów -γι- oraz -ϙα- oraz -μι-, których zasady dystrybucji są nieznane. Wiadomo jednak, że -γι- przynależy do około 90% rzeczowników, -ϙα- do około 9%, a -μι- do bardzo małej grup, które opisują najbardziej prymitywne pojęcia.

Stopień -2

Jako drugie występują zaimki dzierżawcze. Różnice między liczbą mnogą a pojedynczą w zaimkach ulegają zacieraniu w przypadku, gdy liczba mnoga jest użyta przy czasowniki, lub ma być podkreśloną cechą rzeczownika. Jeżeli jednak liczba mnoga jest zaznaczona, zazwyczaj opuszcza się liczbe mnogą rzeczownika w stopniu pierwszym.

Stopień -1

Jako pierwszy występuje formant liczby mnogiej -πα-, który jest opuszczany, gdy forma czasownika, lub zaimka wskazuje na liczbę.