Język n~e
Neiré àfliararó ulonăn neuranuá! ΝΗΡΈ·ᾺΦΛΙΑΡΑΡῸ ΥΛΟΝᾸΝ·ΝΕΥΡΑΝΥΆ! |
Czytasz artykuł z serii Dzikie Ziemie Kanisji. | Języki runtyjskie (Język gobe · Język n~e) · Plemię Śmierci · Ruiny Pe'or · Korsarze z Naqbalu (Hohtamat · Rəlegi · Hatar) · Terytorium Demarkacyjne |
Język n~e Cwa Ndwi N~e /kʷa ⁿdʷy ᵑʇe/ | |
---|---|
Sposoby zapisu: | łacińskie, w ramach conworldu: brak |
Faktycznie | |
Utworzenie: | Henryk Pruthenia w 2017 |
W Kyon | |
Używany w : | Dzikie Ziemie Kanisji (Kyon) |
Klasyfikacja: | Języki runtyjskie |
Lista conlangów |
Język n~e (n~e. Cwa Ndwi N~e [kʷa ⁿdʷy ᵑʇe], "język Pożeraczy Ludzi") — język używany przez Plemię Śmierci (n~e. Mbwe D*a [ⁿbʷo ʖa]. POTWORZYĆ TROCHĘ LORE
Fonologia
Język n~e wyróżnia się zarówno bardzo ubogim zestawem samogłosek, zawierającym jedynie 3 podstawowe warianty (oraz 2 poboczne warianty wynikające z alofonii). Tworzy to jeden z najuboższych zestawów samogłoskowych planety. Jednocześnie jednak n~e kompensuje to rozbudowanym zestawem samogłosek. Występują spółgłoski labializowane, prenasalizowane, a także takie poddane obu procesom. Główną cechą języka n~e jest ponadto niezwykle zaawansowany system mlasków, będący jednym z najbardziej rozbudowanych na całym Kyonie[1]. Dzielą się one na mlaski nosowe (prenasalizowane lub prenasalizowane i labializowane), zwarte ("czyste" lub labializowane) oraz glotalizowane (niekiedy jednocześnie glotalizowane i labializowane).
Samogłoski
- i
- e
- a
Alofonia
Samogłoski zmieniają barwę, jeżeli znajdują się po spółgłosce labializowanej:
- i > y
- e > o
Spółgłoski
Płucne:
- m n ɲ ŋ (m n nj ŋ)
- mʷ nʷ ɲʷ ŋʷ (mw nw njw ŋw)
- p b t d c ɟ k ɡ (p b t d cj gj c g)
- pʷ bʷ tʷ dʷ cʷ ɟʷ kʷ ɡʷ (pw bw tw dw cjw gjw cw gw)
- ⁿp ⁿb ⁿt ⁿd ⁿc ⁿɟ ⁿk ⁿɡ (mp mb nt nd ncj ngj ŋk ŋg)
- ⁿpʷ ⁿbʷ ⁿtʷ ⁿdʷ ⁿcʷ ⁿɟʷ ⁿkʷ ⁿɡʷ (mpw mbw ntw ndw ncjw ngjw ŋkw ŋgw)
- β h (v h)
- ʙ r rʷ (ƀ r rw)
Mlaski:
Mlaski | |||||
---|---|---|---|---|---|
Miejsce artykulacji
/Sposób artykulacji |
Wargowe
/@/ |
Zębowe
/~/ |
Dziąsłowe
/*/ |
Zadziąsłowe
/!/ |
Podniebienne
/#/ |
Nosowe | ᵑʘ
/m@/ |
ᵑʇ
/n~/ |
ᵑʖ
/n*/ |
ᵑʗ
/n!/ |
ᵑǂ
/ŋ#/ |
ᵑʘʷ
/mw@/ |
ᵑʇʷ
/nw~/ |
ᵑʖʷ
/nw*/ |
ᵑʗʷ
/nw!/ |
ᵑǂʷ
/ŋw#/ | |
Zwarte | ʘ
/b@/ |
ʇ
/d~/ |
ʖ
/d*/ |
ʗ
/d!/ |
ǂ
/g#/ |
ʘʷ
/bw@/ |
ʇʷ
/dw~/ |
ʖʷ
/dw*/ |
ʗʷ
/dw!/ |
ǂʷ
/gw#/ | |
Zwarte
glotalizowane |
ʘˀ
/b'@/ |
ʇˀ
/d'~/ |
ʖˀ
/d'*/ |
ʗˀ
/d'!/ |
ǂˀ
/g'#/ |
ʘˀʷ
/bw'@/ |
ʇˀʷ
/dw'~/ |
ʖˀʷ
/dw'*/ |
ʗˀʷ
/dw'!/ |
ǂˀʷ
/gw'#/ |
Struktura sylaby
W języku n~e sylaby mogą przyjąć następującą formę:
- (C)V(N)
Gdzie:
- C - dowolna spółgłoska
- V - dowolna samogłoska
- N - dowolna spółgłoska nosowa płucna
Gramatyka
Język n~e jest językiem izolującym, prawogłowowym (przydawka występuje po opisywanym przedmiocie) oraz występują w nim poimki. Szyk zdania jest sztywny. Ze względu na kładziony nacisk, wyróżnia się dwa możliwe sposoby budowy zdania:
- VSO (orzeczenie - podmiot - dopełnienie) - jest to podmiot domyślny.
- OSV (dopełnienie - podmiot - orzeczenie) - używany dla podkreślenia słowa pełniącego rolę dopełnienia, występuje także w trybie rozkazującym czasowników przechodnich.
Zaimek
Zaimki osobowe | |||
---|---|---|---|
Osoba | Sg | Col | Pl |
1. | bwa | ink. can | ink. dwen |
exl. ncjon | exl.pwen | ||
2. | ngwa | dwanj | cin |
3. | mpwe | nw~e | mbim |
Rzeczownik
Rzeczowniki są nieodmienne. Jeżeli jakiś rzeczownik stoi po czasowniku, to jest on przydawką. Po rzeczownikach stawia się poimki.
Przymiotnik
Przymiotnik jest nieodmienny i stoi po rzeczowniku. Większe natężenie cechy określa się za pomocą duplikacji (w przypadku klików - osłabionej, np: gw#an "silny" > gw#an gwa "silniejszy".
Przysłówek
Rolę przysłówka może pełnić przymiotnik stojący po czasowniku, lub też poszczególne całe konstrukcje, i niektóre słowa występujące tylko jako przysłówek.
Czasownik
Dla języka n~e charakterystyczny jest brak odmiany czasowej i osobowej. Na czas wykonywania czynności wskazuje kontekst. Czasownik użyty jako okolicznik (to jest, po czasowniku) przyjmuje podobne znaczenie, co polski imiesłów współczesny. Dla podkreślenia dokonaności (a także przy tworzeniu trybu rozkazującego dla czasowników przechodnich) używa się szyku OSV.
Przykładowe teksty
In The Jungle (fragment)
Bw@e-mwa | |
---|---|
Bw@e-mwa
|
In The Jungle
|
bwa - ja, mwa - w, bw@e - dżungla, las, ƀin - gwałcić, twe - razem z kimś, z kimś (o ludziach), ndi - wuj, ncja - spać, ŋw#e - kamień, njwi - schronienie, ŋke - włócznia, bw'@a - ciskać, rzucać, ƀe - wojownik, rwe - pracować, d!a - dla, DAT, n!a - iść, pwa - do, ngji - lot, da - z czymś (o rzeczach), d*a - śmierć, dw!a - trzask, ŋkwe - but, pwen - my, g'#a - wszyscy, cały, bwi - żyć, dwa - bez czegoś, a - woda, ba - prosić, haŋ - wysłać, ngjwa - móc, dw~i - jeść, bwe - córka, b@e - kanibal |
Słownik
- a - woda
- ba - prosić
- bwe - córka
- bwi - żyć
- bw@e - las, dżungla
- bw'@a - ciskać, rzucać
- b@e - kanibal
- ƀe - wojownik
- ƀin - gwałcić
- cwa - język
- da - z czymś (o rzeczach)
- dwa - bez czegoś
- dwin - kraj
- dw!a - trzask
- dw~i - jeść
- d~a - człowiek
- d*a - śmierć
- d!a - dla kogoś (DAT)
- haŋ - wysłać
- gw#an - silny
- g'#a - wszyscy, cały
- mbwe - plemię
- mwa - w (INN)
- ncja - spać
- ndi - wuj
- ndwi - ludzie
- ngja - źródło
- ngji - lot
- ngjwa - móc
- njwi - schronienie
- nw*a - powietrze, gaz, objętość
- n~e - jeść, pożeracz
- n!a - iść
- ŋge - robak
- ŋke - włócznia
- ŋkwe - but
- ŋw#e - kamień
- pwa - do kogoś, czegoś
- pwam - dziecko
- ri - mały
- rwe - pracować
- twe - razem z kimś, z kimś (o ludziach)
Nazwy opisujące słowa z naszego świata i egzonimy
- Rwiŋ - Afryka
- D*a Ŋge A Ri - Kamerun
- Ngja - Al Ka’ida
- dw!a d*a - bomba
- cwen - ćwierćdolarówka
Przypisy
- ↑ Jest on porównywalny do niektórych języków harruńskich, będących główną rodziną języków mlaskowych Kyonu.