Język południowoonski: Różnice pomiędzy wersjami

Z Conlanger
Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania
 
(Nie pokazano 59 wersji utworzonych przez 2 użytkowników)
Linia 4: Linia 4:
 
| nazwa własna = ???
 
| nazwa własna = ???
 
| alfabet u = ???
 
| alfabet u = ???
−
| typologia u = aglutynacyjny, SOV
+
| typologia u = aglutynacyjny, OSV
 
| faktycznie = tak
 
| faktycznie = tak
 
| twórca f = [[Użytkownik:F1req|F1req]]
 
| twórca f = [[Użytkownik:F1req|F1req]]
Linia 21: Linia 21:
 
{{słownik}}
 
{{słownik}}
  
−
'''Język południowoonski''' - jest to język z peryferyjnej rodziny [[Języki gamajskie|języków gamajskich]] wywodzący się z [[Język onski|języka onskiego]].
+
'''Język południowoonski''' — język z rodziny
−
=Fonologia=
+
==Fonologia==
−
==Samogłoski==
+
===Samogłoski===
−
{|class=wikitable style="text-align:center" #ad4436
+
<hr>
 +
W języku południowoonskim jest 9 samogłosek krótkich i 5 długich.
 +
{| class=wikitable style=text-align:center
 +
! rowspan="2" |
 +
! colspan="2" | Przednie
 +
! colspan="2" | Centralne
 +
! colspan="2" | Tylne
 +
|-
 +
! Krótkie
 +
! Długie
 +
! Krótkie
 +
! Długie
 +
! Krótkie
 +
! Długie
 
|-
 
|-
−
!
 
−
!Przednie
 
−
!Tylne
 
 
|-
 
|-
 
!Przymknięte
 
!Przymknięte
−
|{{IPA|i}} &bull; {{IPA|y}}
+
|{{IPA|y}} ('''û''')
−
|{{IPA|u}}
+
|{{IPA|iː}} ('''ī''')
 +
|
 +
|
 +
|
 +
|
 
|-
 
|-
−
!Półprzymknięte
+
!Prawie przymknięte
−
|{{IPA|e}}
+
|{{IPA|ɪ}} ('''i''')
 +
|
 +
|
 +
|
 +
|{{IPA|ʊ}} ('''u''')
 +
|{{IPA|ʊː}} ('''ū''')
 +
|-
 +
!Średnie
 +
|
 +
|
 +
|{{IPA|ə}} ('''e''')
 +
|
 +
|
 
|
 
|
 
|-
 
|-
 
!Półotwarte
 
!Półotwarte
−
|{{IPA|œ}}
+
|{{IPA|ɛ}} ('''*''') &bull; {{IPA|œ}} ('''ô''')
−
|{{IPA|ɔ}}
+
|{{IPA|ɛː}} ('''ē''')
 +
|
 +
|
 +
|{{IPA|ɔ}} ('''o''')
 +
|{{IPA|ɔː}} ('''ō''')
 
|-
 
|-
−
!Otwarte
+
!Prawie otwarte
−
|colspan=2 align=center | {{IPA|a}}
+
|
 +
|
 +
|{{IPA|ɐ}} ('''a''')
 +
|{{IPA|ɐː}} ('''ā''')
 +
|{{IPA|ɒ}} ('''â''')
 +
|
 
|}
 
|}
−
===Dyftongi===
 
−
W języku południowoonskim występują liczne dyftongi. Występujące dyftongi to '''/aj/''' [ay], '''/aw/''' [aŭ], '''/ej/''' [ey], '''/ew/''' [eŭ], '''/ɔj/''' [oy], '''/ɔw/''' [oŭ], '''/iw/''' [iŭ] i '''/uj/''' [uy].
 
  
−
==Spółgłoski==
+
* - występuje przed <k> oraz <t>, w innych przypadkach w dyftongu /ɛi̯/. Zapisuje się jako <è>.
−
==Akcent i struktura sylaby==
+
====Dyftongi====
 +
<hr>
 +
 
 +
===Spółgłoski===
 +
<hr>
 +
*/a/ > /ɐ/,
 +
*/aj/ > /ʲɛː/,
 +
*/aw/ > /ɒ/,
 +
*/e/ > /ɛj/,
 +
*/ej/ > /ɛː/,
 +
*/ew/ > /œ/,
 +
*/oj/ > /ɒ/,
 +
*/ow/ > /ɔː/,
 +
*/iw/ > /y/,
 +
*/u/ > /ʊ/,
 +
*/uj/ > /y/,
 +
 
 +
===Akcent i struktura sylaby===
 +
<hr>
 
W południowoonskim akcent zawsze pada na pierwszą sylabę.
 
W południowoonskim akcent zawsze pada na pierwszą sylabę.
  
−
=Rozwój fonetyki od onskiego=
+
==Rozwój fonetyki od onskiego==
−
/o/ > /ɔ/ <br>
+
===Palatalizacja===
−
/v/ > /w/ <br>
+
<hr>
−
/ej/ > /y/ <br>
+
Przed dawnym /ai̯/ oraz /i/ zaszła następująca zmiana:
−
/aj/ > /y/ <br>
+
*/t/ > /t͡ɕ/
−
/uj/ > /y/ <br>
+
*/d/ > /d͡ʑ/ > /ɕ/
−
/ew/ > /œ/ <br>
+
*/k/ > /t͡ɕ/
 +
*/ɡ/ > /d͡ʑ/ > /ɕ/
 +
 
 +
===Monoftongizacja===
 +
<hr>
 +
Monoftongizacja przebiegła następująco:
 +
*/ai̯/ > /ɛː/
 +
*/ei̯/ > /ɛː/
 +
*/oi̯/ > /ɒ/
 +
*/au̯/ > /ɒ/
 +
*/eu̯/ > /œ/
 +
*/ou̯/ > /ɔː/
 +
*/iu̯/ > /y/
 +
*/ui̯/ > /y/
  
−
=Sposoby zapisu=
+
==Sposoby zapisu==
−
==Transkrybcja łacińska==
+
===Transkrybcja łacińska===
−
To jest jeszcze nie skończone więc się tym nie sugerujcie drodzy gammo bracia.
+
<hr>
 
{| cellspacing="10" style="text-align: center;"
 
{| cellspacing="10" style="text-align: center;"
 
|- style="font-size: 2.0em;"
 
|- style="font-size: 2.0em;"
−
|  a  ||  b  ||  d  ||  dz ||  dž ||  ð || e || f  ||  g  || ĝ  || h  || i || y  || c  || l  || ll  || lh  || m  || n
+
|  a  ||  b  ||  d  ||  e ||  ē ||  è ||
 +
|-
 +
| [{{IPA|ɐ}}] || [{{IPA|p’}}] || [{{IPA|t’}}] || [{{IPA|ə}}] || [{{IPA|ɛː}}] || [{{IPA|ɛi̯}}] ||
 +
|}
 +
==Gramatyka==
 +
===Rzeczownik===
 +
<hr>
 +
{| class="wikitable"
 +
! a-temat !! L. pojedyncza !! L. podwójna !! L. mnoga
 +
|-
 +
! Mianownik
 +
|| - || -ā || -arš
 +
|-
 +
! Dopełniacz
 +
|| -â || -āhâ || -aršâ
 +
|-
 +
! Celownik
 +
|| -ao || -āo || -aršao
 +
|-
 +
! Biernik
 +
|| -ā || -āv || -aršā
 +
|-
 +
! Narzędnik
 +
|| -ah || -āh || -aršh
 +
|-
 +
! Wołacz
 +
|| -akv || -ākv || -arškv
 +
|}
 +
{| class="wikitable"
 +
! i-temat !! L. pojedyncza !! L. podwójna !! L. mnoga
 +
|-
 +
! Mianownik
 +
|| - || -ē || -erš
 +
|-
 +
! Dopełniacz
 +
|| -û || -ēhû || -eršû
 +
|-
 +
! Celownik
 +
|| -eo || -ēo || -eršeo
 +
|-
 +
! Biernik
 +
|| -e || -ēv || -erše
 +
|-
 +
! Narzędnik
 +
|| -eh || -ēh || -eršh
 +
|-
 +
! Wołacz
 +
|| -ekv || -ēkv || -erškv
 +
|}
 +
{| class="wikitable"
 +
! u-temat !! L. pojedyncza !! L. podwójna !! L. mnoga
 +
|-
 +
! Mianownik
 +
|| - || -â || -orš
 +
|-
 +
! Dopełniacz
 +
|| -u || -âhu || -oršu
 +
|-
 +
! Celownik
 +
|| -uo || -âo || -oršuo
 +
|-
 +
! Biernik
 +
|| -û || -âvû || -oršû
 +
|-
 +
! Narzędnik
 +
|| -uh || -âh || -oršh
 +
|-
 +
! Wołacz
 +
|| -ukv || -âkv || -orškv
 +
|}
 +
===Czasownik===
 +
<hr>
 +
====Czas teraźniejszy====
 +
<hr>
 +
W języku południowoonskim czasowniki odmienia się poprzez dodanie odpowiedniego przyrostka.
 +
{| class="wikitable"
 +
! a-temat !! L. pojedyncza !! L. podwójna !! L. mnoga
 +
|-
 +
! 1.os
 +
|| -aň || -av || -a
 +
|-
 +
! 2.os
 +
|| -ē || -eh || -ah
 +
|-
 +
! 3.os
 +
||  -aš || -eš || -ē
 +
|}
 +
{| class="wikitable"
 +
! i-temat !! L. pojedyncza !! L. podwójna !! L. mnoga
 +
|-
 +
! 1.os
 +
|| -ēň || -ev || -e
 +
|-
 +
! 2.os
 +
|| -i || -eh || -ih
 +
|-
 +
! 3.os
 +
|| -eš || -iš || -ē
 +
|}
 +
{| class="wikitable"
 +
! u-temat !! L. pojedyncza !! L. podwójna !! L. mnoga
 
|-
 
|-
−
| [{{IPA|a}}] || [{{IPA|b}}] || [{{IPA|d}}] || [{{IPA|d͡z}}] || [{{IPA|d͡ʒ}}]  || [{{IPA|ð}}] || [{{IPA|e}}] || [{{IPA|f}}] || [{{IPA|g}}] || [{{IPA|ɣ}}] || [{{IPA|ʔ}}] || [{{IPA|i}}] || [{{IPA|j}}] || [{{IPA|k}}] || [{{IPA|l}}] || [{{IPA|ʎ}}] || [{{IPA|ɫ}}] || [{{IPA|m}}] || [{{IPA|n}}]
+
! 1.os
−
|- style="font-size: 2.0em;"
+
|  -ōň || -uv || -u
−
|  ň  ||  ng  ||  o  ||  ou  ||  œ  ||  p  ||  r  ||  rr  ||  s  ||  š  ||  t  ||  ts  ||  tš  ||  þ  ||  u  ||  ŭ  ||  v  ||  z  ||  ž
+
|-
 +
! 2.os
 +
|| -û || -oh || -uh
 +
|-
 +
! 3.os
 +
|| -oš || -uš || -ō
 +
|}
 +
====Czas przeszły====
 +
<hr>
 +
W języku południowoonskim czas przeszły tworzy się poprzez dodanie partykuły "'''hō'''" przed czasownikiem w czasie teraźniejszym.
 +
*'''hō''' kvōdaň /ˈhɔː ˈkfɔːt’aŋ/ – "miałem";
 +
Partykuła jest niezależna od tematu czasownika.
 +
====Czas przyszły====
 +
<hr>
 +
W języku południowoonskim czas przyszły tworzy się poprzez dodanie przyrostka oraz partykuły "'''hō'''" przed czasownikiem w czasie teraźniejszym.
 +
{| class="wikitable"
 +
! !! a-temat !! i-temat !! u-temat
 +
|-
 +
! przyrostek
 +
|| -āo || -ēo || -ōo
 +
|}
 +
Przyrostek jest zależny od tematu czasownika.
 +
*'''hō''' kvōdaň'''āo''' /ˈhɔː ˈkfɔːt’aŋaːɔ/ – "będę miał";
 +
 
 +
===Zaimek===
 +
<hr>
 +
{| class="wikitable"
 +
|- style="font-weight:bold; vertical-align:bottom;"
 +
!
 +
! ja
 +
! ty
 +
! on
 +
! my dwaj
 +
! wy dwaj
 +
! oni dwaj
 +
! my
 +
! wy
 +
! oni
 
|-
 
|-
−
| [{{IPA|ɲ}}] || [{{IPA|ŋ}}] || [{{IPA|ɔ}}] || [{{IPA|u}}] || [{{IPA|œ}}] || [{{IPA|p}}] || [{{IPA|ɾ}}] || [{{IPA|r}}] || [{{IPA|s}}] || [{{IPA|ʃ}}] || [{{IPA|t}}] || [{{IPA|t͡s}}] || [{{IPA|t͡ʃ}}] || [{{IPA|θ}}] || [{{IPA|y}}] || [{{IPA|w}}] || [{{IPA|w}}] || [{{IPA|z}}] || [{{IPA|ʒ}}]
+
| style="vertical-align:bottom; font-weight:bold; background-color:#F2F2F2; color:#3F3F3F;" | Mianownik
 +
| style="vertical-align:bottom;" | âv
 +
| style="vertical-align:bottom;" | vē
 +
| style="vertical-align:bottom;" | byē
 +
| style="vertical-align:bottom;" | žvyē
 +
| style="vertical-align:bottom;" | ōrâ
 +
| style="vertical-align:bottom;" | kvaē
 +
| style="vertical-align:bottom;" | žve
 +
| style="vertical-align:bottom;" | ōre
 +
| kve
 +
|- style="vertical-align:bottom;"
 +
| style="font-weight:bold; background-color:#F2F2F2; color:#3F3F3F;" | Dopełniacz
 +
| ōh
 +
| vyō
 +
| bōv
 +
| žveâ
 +
| uryâ
 +
| kveâ
 +
| žvâ
 +
| ârâ
 +
| kvâ
 +
|- style="vertical-align:bottom;"
 +
| style="font-weight:bold; background-color:#F2F2F2; color:#3F3F3F;" | Celownik
 +
| âve
 +
| vûv
 +
| bèv
 +
| žvev
 +
| uryev
 +
| kvev
 +
| žvav
 +
| urv
 +
| kvav
 +
|- style="vertical-align:bottom;"
 +
| style="font-weight:bold; background-color:#F2F2F2; color:#3F3F3F;" | Biernik
 +
| âchš
 +
| vēvš
 +
| baēš
 +
| žvēš
 +
| urīš
 +
| kvīš
 +
| žviš
 +
| šērš
 +
| kviš
 +
|- style="vertical-align:bottom;"
 +
| style="font-weight:bold; background-color:#F2F2F2; color:#3F3F3F;" | Narzędnik
 +
| âyh
 +
| vēh
 +
| bayh
 +
| žvayh
 +
| urīh
 +
| kvēh
 +
| žveh
 +
| rōh
 +
| kvah
 +
|- style="vertical-align:bottom;"
 +
| style="font-weight:bold; background-color:#F2F2F2; color:#3F3F3F;" | Wołacz
 +
| âkv
 +
| vēkv
 +
| bakv
 +
| žvakv
 +
| urâkv
 +
| kvēkv
 +
| žvekv
 +
| urkv
 +
| kvakv
 
|}
 
|}
−
=Słowniczek=
+
 
−
#tahei > '''tahu''' [ˈtahy]
+
[[Kategoria:Języki sztuczne a priori]]
−
#ðarai > '''daru''' [ˈdary]
 

Aktualna wersja na dzień 21:57, 6 cze 2021

Język południowoonski
???
Sposoby zapisu: ???
Typologia: aglutynacyjny, OSV
Faktycznie
Utworzenie: F1req w 2020
Najnowsza wersja: 1
W Gammaja
Używany w : ???
Klasyfikacja: Języki gamajskie
Przykład
???
???
Lista conlangów
Nuvola apps bookcase 1 blue.svg.png Zobacz też słownik tego języka.

Język południowoonski — język z rodziny

Fonologia

Samogłoski

W języku południowoonskim jest 9 samogłosek krótkich i 5 długich.

Przednie Centralne Tylne
Krótkie Długie Krótkie Długie Krótkie Długie
Przymknięte y (û) iː (ī)
Prawie przymknięte ɪ (i) ʊ (u) ʊː (ū)
Średnie ə (e)
Półotwarte ɛ (*) • œ (ô) ɛː (ē) ɔ (o) ɔː (ō)
Prawie otwarte ɐ (a) ɐː (ā) ɒ (â)
  • - występuje przed <k> oraz <t>, w innych przypadkach w dyftongu /ɛi̯/. Zapisuje się jako <è>.

Dyftongi

Spółgłoski

  • /a/ > /ɐ/,
  • /aj/ > /ʲɛː/,
  • /aw/ > /ɒ/,
  • /e/ > /ɛj/,
  • /ej/ > /ɛː/,
  • /ew/ > /œ/,
  • /oj/ > /ɒ/,
  • /ow/ > /ɔː/,
  • /iw/ > /y/,
  • /u/ > /ʊ/,
  • /uj/ > /y/,

Akcent i struktura sylaby

W południowoonskim akcent zawsze pada na pierwszą sylabę.

Rozwój fonetyki od onskiego

Palatalizacja

Przed dawnym /ai̯/ oraz /i/ zaszła następująca zmiana:

  • /t/ > /t͡ɕ/
  • /d/ > /d͡ʑ/ > /ɕ/
  • /k/ > /t͡ɕ/
  • /ɡ/ > /d͡ʑ/ > /ɕ/

Monoftongizacja

Monoftongizacja przebiegła następująco:

  • /ai̯/ > /ɛː/
  • /ei̯/ > /ɛː/
  • /oi̯/ > /ɒ/
  • /au̯/ > /ɒ/
  • /eu̯/ > /œ/
  • /ou̯/ > /ɔː/
  • /iu̯/ > /y/
  • /ui̯/ > /y/

Sposoby zapisu

Transkrybcja łacińska

a b d e ē è
[ɐ] [p’] [t’] [ə] [ɛː] [ɛi̯]

Gramatyka

Rzeczownik

a-temat L. pojedyncza L. podwójna L. mnoga
Mianownik - -ā -arš
Dopełniacz -â -āhâ -aršâ
Celownik -ao -āo -aršao
Biernik -ā -āv -aršā
Narzędnik -ah -āh -aršh
Wołacz -akv -ākv -arškv
i-temat L. pojedyncza L. podwójna L. mnoga
Mianownik - -ē -erš
Dopełniacz -û -ēhû -eršû
Celownik -eo -ēo -eršeo
Biernik -e -ēv -erše
Narzędnik -eh -ēh -eršh
Wołacz -ekv -ēkv -erškv
u-temat L. pojedyncza L. podwójna L. mnoga
Mianownik - -â -orš
Dopełniacz -u -âhu -oršu
Celownik -uo -âo -oršuo
Biernik -û -âvû -oršû
Narzędnik -uh -âh -oršh
Wołacz -ukv -âkv -orškv

Czasownik

Czas teraźniejszy

W języku południowoonskim czasowniki odmienia się poprzez dodanie odpowiedniego przyrostka.

a-temat L. pojedyncza L. podwójna L. mnoga
1.os -aň -av -a
2.os -ē -eh -ah
3.os -aš -eš -ē
i-temat L. pojedyncza L. podwójna L. mnoga
1.os -ēň -ev -e
2.os -i -eh -ih
3.os -eš -iš -ē
u-temat L. pojedyncza L. podwójna L. mnoga
1.os -ōň -uv -u
2.os -û -oh -uh
3.os -oš -uš -ō

Czas przeszły

W języku południowoonskim czas przeszły tworzy się poprzez dodanie partykuły "hō" przed czasownikiem w czasie teraźniejszym.

  • hō kvōdaň /ˈhɔː ˈkfɔːt’aŋ/ – "miałem";

Partykuła jest niezależna od tematu czasownika.

Czas przyszły

W języku południowoonskim czas przyszły tworzy się poprzez dodanie przyrostka oraz partykuły "hō" przed czasownikiem w czasie teraźniejszym.

a-temat i-temat u-temat
przyrostek -āo -ēo -ōo

Przyrostek jest zależny od tematu czasownika.

  • hō kvōdaňāo /ˈhɔː ˈkfɔːt’aŋaːɔ/ – "będę miał";

Zaimek

ja ty on my dwaj wy dwaj oni dwaj my wy oni
Mianownik âv vē byē žvyē ōrâ kvaē žve ōre kve
Dopełniacz ōh vyō bōv žveâ uryâ kveâ žvâ ârâ kvâ
Celownik âve vûv bèv žvev uryev kvev žvav urv kvav
Biernik âchš vēvš baēš žvēš urīš kvīš žviš šērš kviš
Narzędnik âyh vēh bayh žvayh urīh kvēh žveh rōh kvah
Wołacz âkv vēkv bakv žvakv urâkv kvēkv žvekv urkv kvakv
Źródło: „https://jezykotw.webd.pl/w/index.php?title=Język_południowoonski&oldid=45694”