Język pojski: Różnice pomiędzy wersjami

Wersja z 16:50, 1 lip 2017

Пой таал język pojski

Sposoby zapisu:	cyrylica
Typologia:	SVO
W Kyonie
Utworzenie:	Spiritus w 2015 (pierwsze wersje wcześniej)
Regiony :	Pojka
Liczba użytkowników	do ustalenia
Klasyfikacja:	??
Kody
conlanger-3	`kyn.poj.spr`
Przykład
Чө мұҗ-ін фий қа зі Суед фий ка То віжұ чө лээх, сіх чө мұҗ-ін фий қа дэ чө фоох дэ чө пил-ін мїкі, фа жее чи Суед фий ка мі тіс лі.
Lista conlangów

Język pojski (Пой таал [pɔj tɑːɮ]) — język Kyonu używany przez Pojów północno-zachodniej części Dewii, zwanej Pojką.

Zapis i wymowa

Samogłoski

Pojski system samogłoskowy składa się łącznie z 36 samogłosek. W standardowej pojszczyźnie znaleźć można 9 podstawowych fonemów samogłoskowych, idących zgodnie ze schematem: otwarte — 2 (/æ/, /ɑ/), średnie — 3 (/e/, /ə/, /o/) przymknięte — 4 (/i/, /ʏ/, /ɨ/, /u/). Historycznie pojski posiadał 5 "klasycznych" samogłosek; nowe powstały w wyniku przegłosu:

/æ/ i /ɑ/ przegłaszają się nawzajem,
/e/ i /o/ przegłaszają się do /ə/ (historycznie dwa osobne dźwięki),
/i/ przegłasza się do /ɨ/, /u/ do /ʏ/.

Poniższa grafika przedstawia podstawowe pojskie fonemy samogłoskowe:

Przednie

Centralne

Tylne

Przymknięte

i

ʏ

ɨ

u

o

e

ə

æ

ɑ

Prawie przymknięte

Półprzymknięte

Średnie

Półotwarte

Prawie otwarte

Otwarte

Oprócz rozróżnienia ze względu na barwę, pojski odróżnia samogłoski również na podstawie przydechu i długości. Oba te procesy są fonemiczne (мі [mi] trzy : мї [miː] spokojny, łagodzić; бе [be] stół, w pewnych kontekstach dwa : бех [be̤] dziób, warga, przygryzać wargę) oraz mogą na siebie zachodzić (маах [mɑ̤ː] robić, tworzyć, praca). Łącznie więc pojski posiada, jak wyżej zostało już napisane, 36 fonemicznych samogłosek.

Spółgłoski

		Wargowe	Dziąsłowe		Podniebienne	Miękko- podniebienne	Języczkowe
		Wargowe	sybilanty	boczne	Podniebienne	Miękko- podniebienne	Języczkowe
Nosowe		m м	n н			ŋ~ɴ ң
Zwarte	dźwięczne	b б	d д			g г	ɢ ґ
Zwarte	bezdźwięczne	p п	t т			k к	q қ
Szczelinowe	dźwięczne	v~β в	z з	ɮ л	ʑ ж	ɣ~ʝ ғ	ʁ р
Szczelinowe	bezdźwięczne	f~ɸ ф	s с	ɬ ӆ	ɕ ш	x~ç х	χ ҳ
Afrykaty	dźwięczne		d͡z ѕ	d͡ɮ ђ	d͡ʑ җ
Afrykaty	bezdźwięczne		t͡s ҭ	t͡ɬ ћ	t͡ɕ ч
Aproksymanty	ustne	w ў			j й

Składnia i morfologia

Język pojski jest zachowuje się ewidentnie izolująco, choć posiada również elementy syntetyczne (strony czasownika, stosunek, czasy proste). Jest to język aktywny.

Składnia

Podstawowym szykiem zdania jest SVO, który właściwie nie ulega zmianie, nawet w celach dodania emfazy. Większość słów w tekstach to jednosylabowe morfemy, mogące mieć znaczenie zarówno rzeczownikowe, czasownikowe, przymiotnikowe, przysłówkowe czy nawet liczebnikowe. Gramatyka pojska opiera się więc przede wszystkim na specjalnych partykułach, zaimkach i przyimkach, które nadają słowom ukierunkowane znaczenie i określają ich funkcję w zdaniu.

On		zjadł		ciastko.
Ти	й	мее	нө	ноок.
3SG.m	PRT.SUB.PRN	jeść-PST	IDF.PRT.OB.	ciastko
PODMIOT	PARTYKUŁA	ORZECZENIE	RODZAJNIK PARTYKUŁA	DOPEŁNIENIE

W powyższym przykładzie:

ти jest zaimkiem 3.os. l.poj. r.oż.m.,
й jest zredukowaną partykułą и służąca do oznaczania jako podmiotu zaimka osobowego I grupy — stoi pomiędzy zaimkiem i czasownikiem,
мее jest czasownikiem мий jeść odmienionym w formie czasu przeszłego dalszego (prostego),
нө jest partykułą oznaczającą nieożywione, nieokreślone dopełnienie bliższe w liczbie pojedynczej — stoi między czasownikiem i rzeczownikiem,
ноок jest rzeczownikiem pospolitym o znaczeniu ciastko.

W czasach złożonych miejsce partykuły podmiotu zajmuje partykuła czasu. Jeśli partykuła podmiotu była ściągnięta z rodzajnikiem, ten "wraca" przed rzeczownik:

	Dziecko		je		ciastko.
Нө	бұс	са	мий	нө	ноок.
IDF	dziecko	PRT.FUT.	jeść-FUT	IDF.PRT.OB.	ciastko
RODZAJNIK	PODMIOT	PARTYKUŁA	ORZECZENIE	RODZAJNIK PARTYKUŁA	DOPEŁNIENIE

@@ Linia 83: / Linia 83: @@
 !colspan="2" rowspan=2|
 !rowspan=2|<small>Wargowe</small>
-!rowspan=2|<small>Między-<br/>zębowe</small>
 !colspan=2|<small>Dziąsłowe</small>
 !rowspan=2|<small>Podniebienne</small>
@@ Linia 94: / Linia 93: @@
 !colspan="2"|<small>Nosowe</small>
 |{{IPA|m}} м
-|bgcolor="#E8E8E8"|
 |colspan=2|{{IPA|n}} н
 |bgcolor="#E8E8E8"|
 |colspan="2"|{{IPA|ŋ~ɴ}} ң
 |-align=center
-!rowspan="3"|<small>Zwarte</small>
+!rowspan="2"|<small>Zwarte</small>
 !<small>dźwięczne</small>
 |{{IPA|b}} б
-|bgcolor="#E8E8E8"|
 |colspan=2|{{IPA|d}} д
 |bgcolor="#E8E8E8"|
@@ Linia 110: / Linia 107: @@
 !<small>bezdźwięczne</small>
 |{{IPA|p}} п
-|bgcolor="#E8E8E8"|
 |colspan=2|{{IPA|t}} т
 |bgcolor="#E8E8E8"|
@@ Linia 116: / Linia 112: @@
 |{{IPA|q}} қ
 |-align=center
-!<small>ejektywne</small>
+!rowspan="2"|<small>Szczelinowe</small>
-|{{IPA|p’}} пь
-|bgcolor="#E8E8E8"|
-|colspan=2|{{IPA|t’}} ть
-|bgcolor="#E8E8E8"|
-|{{IPA|k’}} кь
-|{{IPA|q’}} қь
-|-align=center
-!rowspan="3"|<small>Szczelinowe</small>
 !<small>dźwięczne</small>
 |{{IPA|v~β}} в
-|{{IPA|z̪͆}} зғ
 |{{IPA|z}} з
 |{{IPA|ɮ}} л
@@ Linia 136: / Linia 123: @@
 !<small>bezdźwięczne</small>
 |{{IPA|f~ɸ}} ф
-|{{IPA|s̪͆}} сх
 |{{IPA|s}} с
 |{{IPA|ɬ}} ӆ
 |{{IPA|ɕ}} ш
 |{{IPA|x~ç}} х
-|{{IPA|χ}] ҳ
+|{{IPA|χ}} ҳ
-|-align=center
-!<small>ejektywne</small>
-|{{IPA|f’~ɸ’}} фь
-|{{IPA|s̪͆’}} схь
-|{{IPA|s’}} сь
-|{{IPA|ɬ’}} ӆь
-|{{IPA|ɕ’}} шь
-|{{IPA|x’~ç’}} хь
-|{{IPA|χ’}} ҳь
 |-align=center
-!rowspan="3"|<small>Afrykaty</small>
+!rowspan="2"|<small>Afrykaty</small>
 !<small>dźwięczne</small>
-|bgcolor="#E8E8E8"|
 |bgcolor="#E8E8E8"|
 |{{IPA|d͡z}} ѕ
@@ Linia 163: / Linia 139: @@
 |-align=center
 !<small>bezdźwięczne</small>
-|bgcolor="#E8E8E8"|
 |bgcolor="#E8E8E8"|
 |{{IPA|t͡s}} ҭ
 |{{IPA|t͡ɬ}} ћ
 |{{IPA|t͡ɕ}} ч
-|bgcolor="#E8E8E8"|
-|bgcolor="#E8E8E8"|
-|-align=center
-!<small>ejektywne</small>
-|bgcolor="#E8E8E8"|
-|bgcolor="#E8E8E8"|
-|{{IPA|t͡s’}} ҭь
-|{{IPA|t͡ɬ’}} ћь
-|{{IPA|t͡ɕ’}} чь
 |bgcolor="#E8E8E8"|
 |bgcolor="#E8E8E8"|
@@ Linia 183: / Linia 149: @@
 !<small>ustne</small>
 |{{IPA|w}} ў
-|bgcolor="#E8E8E8"|
 |colspan=2 bgcolor="#E8E8E8"|
 |{{IPA|j}} й
-|bgcolor="#E8E8E8"|
 |bgcolor="#E8E8E8"|
 |bgcolor="#E8E8E8"|
 |}
 </center>
 == Składnia i morfologia ==
 Język pojski jest zachowuje się ewidentnie izolująco, choć posiada również elementy syntetyczne (strony czasownika, stosunek, czasy proste). Jest to język aktywny.