Język praurnański: Różnice pomiędzy wersjami
| Linia 61: | Linia 61: | ||
Wewnątrz morfemów dopuszczalne były też geminaty. | Wewnątrz morfemów dopuszczalne były też geminaty. | ||
==Gramatyka== | ==Gramatyka== | ||
| + | ===Zaimki=== | ||
| + | {| class=wikitable style=text-align:center | ||
| + | |- | ||
| + | ! | ||
| + | !<small>Pojedyncza</small> | ||
| + | !<small>Mnoga</small> | ||
| + | |- | ||
| + | !<small>1.os</small> | ||
| + | |*ngey | ||
| + | |*ye-ngei | ||
| + | |- | ||
| + | !<small>2.os</small. | ||
| + | |*sun(nu) | ||
| + | |*ya-sun(nu) | ||
| + | |- | ||
| + | !<small>3.os.ż.</small> | ||
| + | |ta | ||
| + | |ya | ||
| + | |- | ||
| + | !<small>3.os.nż</small> | ||
| + | |colspan=2|wa | ||
| + | |} | ||
| + | ===Składnia=== | ||
Język izolujący, konsekwentnie prawogłowy. Zdanie miało szyk SOV: | Język izolujący, konsekwentnie prawogłowy. Zdanie miało szyk SOV: | ||
| Linia 69: | Linia 92: | ||
Przymiotniki były traktowane jak zwykłe przymiotniki: | Przymiotniki były traktowane jak zwykłe przymiotniki: | ||
| − | '''<nowiki>*</nowiki>Qumu | + | '''<nowiki>*</nowiki>Qumu tyewne.'''<br/> |
człowiek stary<br/> | człowiek stary<br/> | ||
''Człowiek jest stary.'' | ''Człowiek jest stary.'' | ||
| Linia 79: | Linia 102: | ||
Jednak często stosowane przymiotniki mogły ulec inkorporacji i, przesunięte przed rzeczownik, uzgadniać się pod względem harmonii z głową: | Jednak często stosowane przymiotniki mogły ulec inkorporacji i, przesunięte przed rzeczownik, uzgadniać się pod względem harmonii z głową: | ||
| − | '''<nowiki>*</nowiki> | + | '''<nowiki>*</nowiki>Tyawna-qumu'''<br/> |
stary-człowiek<br/> | stary-człowiek<br/> | ||
''Starzec'' | ''Starzec'' | ||
Wersja z 01:18, 13 lut 2020
Język praurnański ― niezaświadczony, rekonstruowany przodek języków urnańskich.
Fonologia
W języku występowała harmonia samogłosek względem pozycji języka — w jednym morfemie mogły występować wyłącznie samogłoski tylne lub przednie, a afiksy przyjmowały dwie formy. Akcent najprawdopodniej padał na pierwszą sylabę słowa.
Samogłoski
| Przednie | Tylne |
|---|---|
| *i | *u |
| *e | *a |
Spółgłoski
| Wargowe | Dziąsłowe | Podniebienne | Tylnojęzykowe | Gardłowe | |
|---|---|---|---|---|---|
| Nosowe | *m | *n | *ng //ŋ/ | ||
| Zwarte | *p *b | *t *d | *k *g | *q /ʔ/ | |
| Szczelinowe | *s | *h | |||
| Płynne | *w | *r /ɾ?/ | *y /j/ |
Fonotaktyka
Sylaba miała strukturę CV(N), gdzie:
- C to dowolna spółgłoska lub zbitka n/ng/t/d/k/g + sp. płynna,
- V to dowolna samogłoska,
- N to dowolna sp. płynna lub nosowa, dostosowująca się do miejsca artykulacji.
Wewnątrz morfemów dopuszczalne były też geminaty.
Gramatyka
Zaimki
| Pojedyncza | Mnoga | |
|---|---|---|
| 1.os | *ngey | *ye-ngei |
| 2.os</small. | *sun(nu) | *ya-sun(nu) |
| 3.os.ż. | ta | ya |
| 3.os.nż | wa | |
Składnia
Język izolujący, konsekwentnie prawogłowy. Zdanie miało szyk SOV:
*Kama taqatuqu rawba.
mężczyzna dziecko widzieć
Mężczyzna widzi dziecko.
Przymiotniki były traktowane jak zwykłe przymiotniki:
*Qumu tyewne.
człowiek stary
Człowiek jest stary.
*Hassa kwakwa.
wyspa wielki
Wyspa jest wielka.
Jednak często stosowane przymiotniki mogły ulec inkorporacji i, przesunięte przed rzeczownik, uzgadniać się pod względem harmonii z głową:
*Tyawna-qumu
stary-człowiek
Starzec
*Kwakwa-hassa
wielki-wyspa
Wielka wyspa