Język sechtoński

Język sechtoński - oficjalny język Konfederacji Państw Sechtonu. Początkowo tworzony przez Canisa, przejęty przez Henryka Pruthenię.

Dane pierwotne

• fonetyka pseudosemicka
• inspirowany aramejskim, częściowo hebrajskim i arabskim
• zapisywany pismem syryjskim (czcionka Estrangelo)
• słabo rozwinięty system rdzeni spółgłoskowych
• język aglutynacyjny

Zachowane słowa:

• "Sechton" wymawiane jest [sɨħ'ton]. To [ɨ] wynika z silnej redukcji [ɛ]
• Secht, lub Sechton (od nazwy języka), czyli -on - nazwa języka
• Nazwa własna: Sechtonsera Mers: Tłumaczenie: Konfederacja Państw Sechtonu (-sera, liczba zbiorowa, gen?)
• Stolica: S'xaka
• Reprezentacja: Każdy serej, czyli urzędnik, minister
• Secht, Konfederacja Państw Sechtonu (ܣܚܬܘܢܣܪܐ ܡܪܣ Sechton-Sera Mers), Związek Sechtu (ܣܚܬܘܢܝܪ ܠܟܝܬܠ Sechtonir Lekiatal) (czyli sera - państwo, i nie liczba mnoga!). -on, końcówka dzierżawcza przymiotnikowa? -ir (końcówka genetywna?)
• S'xaka ܨܥܩܐ [sʕaqɑʔ]
• Konfederacja Państw Sechtonu ܣܚܬܘܢܝܪ ܠܟܝܬܠ [sɨħtoɲir lɨcatäl]

Pismo:

• ܣܚܬܘܢܣܪܐ ܡܪܣ : s¹.ch.t¹.w.n s¹.r.ʔ m.r.s¹ : Sechton-Sera Mers
• ܣܚܬܘܢܝܪ ܠܟܝܬܠ : s¹.ch.t¹.w.n.i.r l.k.i.t¹.l : Sechtonir Lekiatal : [sɨħtoɲir lɨcatäl]
• ܨܥܩܐ : s².'x.q.ʔ : S'xaka : [sʕaqɑʔ]

Czyli:

• s¹ użyte przed samogłoskami i w wygłosie
• s² użyte przed spółgłoskami
• jod użyty, jeżeli zmiękcza k i n
• alef dla samogłoski, ale tylko w wygłosie. Zgaduję, że w nagłosie też (brak danych)
• t¹ przed samogłoskami
• w dla samogłoski /o/ w zamkniętej

Leksyka:

• S'xaka - miasto
• serej - urzędnik
• ser(a) - państwo
• sera - państwa
• s-r - władza, rządzić?
• Lekiatal - związek
• Mers - związek
• Sechton - nazwa języka
• Secht - nazwa kraju

Gramatyka:

• Sechton-Sera Mers > przymiotnik (nieodmienny!)
• język lewogłowowy
• Sechtonir - ir - końcówka genetywu.

Obecne dźwięki:

• ch:
• 'x: ʕ
• aka: aqɑ
• a: ɑʔ
• e: ɛ
• e: ɨ (zredukowane ɛ)
• a
• ä
• ni: ɲi
• l
• c
• ħ
• i
• s
• r
• o

Czyli mamy przynajmniej: Samogłoski:

• i (ɨ<ɛ)
• ɛ o
• a ä ɑ

Spółgłoski

• n ɲ
• t c ʔ
• s ħ ħ ʕ

Dźwięki

Samogłoski

• i ɨ u (i u)
• e o (ê o)
• ɛ (e)
• a ä ɑ (a)

Alofonia

Występują następujące alofony:

• ä : ɑ (przed spółgłoskami tylnymi),
• a : e (nieakcentowane, przed miękkimi),

Redukcja

W języku sechtońskim dochodzi do silnej redukcji samogłosek nieakcentowanych:

• ɛ > ɨ
• ä > a
• u > o
• i > e

Jednocześnie należy zaznaczyć, że samogłoski /e/ oraz /o/ występują też jako samodzielne fonemy.

Spółgłoski

• m n ɲ (m n ni)
• t k c q ʔ (t k ki k~q ')
• v s x ħ ʕ h (w s x ch 'x h)
• l r j w (l r j)

Spółgłoski /ɲ/ oraz /c/ są alofonami /n/ i /c/ przed /i/, /j/, ale występują także jako samodzielne dźwięki.

Zapis

Dla języka sechtońskiego używa się trzech form zapisu:

• alfabetu łacińskiego (używany w tym artykule)
• alfabetu syryjskiego (używany do zapisania tekstów)
• alfabetu sechtońskiego (oryginalny alfabet używany w Kyonie).

Zapis syryjski

Alfabet Syryjski
Alap '~a /ʔ, a/	He h~e /h, e/	Waw w~u~o /v, u, o/	Het ch /ħ/	Tet t² /t/	Jod j~i /i, j/
ܐ	ܗ	ܘ	ܚ	ܛ	ܝ
Kap k /k/	Lamad l /l/	Mim m /m/	Nun n /n/	Semkat s¹ /s/	'E 'x /ʕ/
ܟ	ܠ	ܡ	ܢ	ܣ	ܥ
ܟܟ		ܡܡ	ܢܢ
Sade s² /s/	Kop q /q/	Resz r /r/	Szyn x /x/	Taw t¹ /t/
ܨ	ܩ	ܪ	ܫ	ܬ

Zasady ortograficzne

Następujące znaki mogą oznaczać samogłoskę lub spółgłoskę:

• alap /ܐ/: '~a /ʔ, a/
• he /ܗ/: h~e /h, e/
• waw /ܘ/: w~u~o /v, u, o/
• jod /ܝ/: j~i /i, j/

Znaki te mogą oznaczać samogłoskę jedynie w pozycji nagłosowej i wygłosowej (przy czym, mogą także oznaczać spółgłoskę w tej samej pozycji). Wyjątkiem jest jedynie znak waw, które może oznaczać samogłoskę /o/ pochodzącą od dawnego dyftongu /aw/ (czyli diachronicznie, zapisywana jest spółgłoska).

Dla dźwięków /t/ i /s/ używa się dwóch znaków: Dla /s/ używane są znaki:

• semkat /s¹/ܣ/ - używane przed samogłoskami i w wygłosie,
• sade /s²/ܨ/ - używane przed spółgłoskami.

Dla /t/ używane są znaki:

• taw /t¹/ܬ/ - używane przed samogłoskami i w wygłosie,
• tet /t²/ܛ/ - używane przed spółgłoskami.

Dla miękkich

Nazwy Sechtońskie

Alfabet Syryjski Nazwy w języku sechtońskim:
Alap	He	Waw	Het	Tet	Jod
Alaw ܐܠܘ	He ܗܗ	Wo ܘܘ	Chet ܚܛ	Tet ܬܛ	Jot ܝܘܛ
Kap	Lamad	Mim	Nun	Semkat	'E
Kaw ܟܟ	Lamat ܠܡܛ	Mim ܡܝܡ	Nun ܢܢ	Semkat ܣܡܟܛ	'Xe ܝܗ
Sade	Kop	Resz	Szyn	Taw
Sate ܣܬܗ	Qow ܩܘܘ	Rex ܪܫ	Xin ܫܝܢ	To ܬܘ

Zapis sechtoński

Pismo sechtońskie pochodzi od części znaków alfabetycznych z pisma staromikenskiego.

Gramatyka

Język sechtoński jest językiem aglutynacyjnym, choć w słowotwórstwie, odmianie dużej części czasowników, a także pewnej grupy rzeczowników, charakteryzuje się też wymianą samogłosek.

Rdzenie Spółgłoskowe

Większa część słownictwa języka sechtońskiego oparta jest o rdzenie spółgłoskowe. I o ile, fleksja wewnętrzna charakterystyczna jest dla czasowników (łączona z aglutynacją), to większość rzeczowników odmienia się aglutynacyjnie. Rzeczowniki składające się z jednego morfemu (a także ich pochodne), oraz rzeczowniki utworzone od czasowników (imiesłowów, poszczególnych form czasowych, etc.) także w pewnym stopniu odmieniają się przy pomocy fleksji wewnętrznej.

Występują następujące formy rdzeni spółgłoskowych:

• rdzeń pełny - składa się jedynie z spółgłosek,
• rdzeń jednostopniowy - składa się z spółgłosek i jednej stałej samogłoski,
• rdzeń wielostopniowy - składa się z spółgłosek, i dwóch (lub większej nawet ilości) samogłosek, przy czym dochodzi do wymiany samogłosek pomiędzy części spółgłosekm
• rdzeń martwy - rdzeń, w którym nie dochodzi do wymiany samogłosek (głównie zapożyczenia, oraz najkrótsze słowa),

Rdzenie składają się w większości z trzech spółgłosek, rzadziej dwóch, lub czterech. Przy czym znamienne jest, że rdzenie dwuspółgłoskowe oznaczają w większości podstawowe słowa, w tym też większość z nich to rzeczowniki opisujące elementy przyrody. Rdzenie czterospołgłoskowe mają określoną budowę:

• są duplikacją rdzenia dwuspółgłoskowego,
• mają budowę C-C-H-C,
• mają budowę 'SC-C-C,

Mała część rdzeni czterospółgłoskowych ma budowę C-C-C-C.

Czasownik

Czasowniki odmieniają się przez następujące kategorie:

• osoba
• liczba
• czas (teraźniejszy : przeszły : zaprzeszły)
• przechodniość (brak zaznaczenia~nieprzechodniość : przechodniość : bierność)
• tryb (oznajmujący : rozkazujący : przypuszczający : energetyczny)

Koniugacja osobowa

Koniugacja osobowa oparta jest o

Koniugacja I

Koniugacja I
Czas Teraźniejszy	Sg			Pl
	XXXXX			XXXXX
Czas przeszły	Przechodni		Nieprzechodni		Bierny
	Sg	Pl	Sg	Pl	Sg	Pl
	XXXXX	XXXXX	XXXXX	XXXXX	XXXXX	XXXXX
Tryb rozkazujący	Sg			Pl
	XXXXX			XXXXX
Imiesłów	Przechodni			Nieprzechodnio- bierny
	XXXXX			XXXXX
Bezokolicznik
	XXXXX

Słowotwórstwo

Słowotwórstwo języka sechtońskiego oparte jest o trzy zjawiska:

• alternacje tematowe,
• sufiksacje,
• prefiksacje,

Alternacje Tematowe

Alternacje tematowe są zjawiskiem dotyczącym w głównej mierze czasowników, a także pewnej ilości czasowników i rzeczowników (posiadającym zazwyczaj pochodzenie czasownikowe). Z pomocą alternacji

• aspekt (niedokonany : semelfektywny : frekwentatywne )

Słownik

Rdzenie Pełne

Dwuspółgłoskowe

'-h "jeden"

• ah - jeden
• a'hton - pierwszy

'-q "krew"

• aq - krew
• e(')qon - czerwony

'-x "ogień"

• exa - ogień
• ihata - palić

'-w "ząb"

• ew (aw-) - ząb

h-' "ręka"

• ha' (he'-) - ręka

h-ch "serce"

• ahicha - serce
• hechon - miły

h-t "gwiazda"

• ahata (aht-) - gwiazda

h-w "widzieć"

• hut - widzieć

j-k "jajko, jajo"

• ika - jajko

j-m "głowa"

• ima - głowa
• joma - myśleć

j-r "być"

• jort - być

k-w "woda"

• kowa - woda

l-n "oko"

• lun (lana-) - oko

l-q "drzewo"

• leq (luq-) - drzewo
• polqa - las

m-j "piasek"

• mamia - plaża
• muj - piasek
• pomja - pustynia

n-n "matka, mama"

• nana - mama, matka

n-t "dawać, dać"

q-r "umierać, umrzeć"

• qirta - umrzeć

r-w "iść, chodzić"

• rwa - iść

r-' "pić"

• re'a - pić

s-k "noc"

• sak - noc
• iskon - ciemny

s-q "siedzieć"

• seq(?ta) - siedzieć

s-t "Słońce"

• Sat - Słońce

s-x "imię"

• sexa (sixa-) - imię

s-w "dwa"

• swa - dwa
• aswaton - drugi

t-r "kamień"

• tur (tra-) - kamień
• atron - twardy

t-t "nowy"

• taton - nowy

'x-t "palec"

• exta - palec

Trójspółgłoskowe

'-ch-j "patrzeć"

'-'x-r "uczyć"

'-x-t "mężczyzna"

h-k-w "gnić, psuć"

h-h-m "mówić"

• hihumta - mówić

h-h-q "trzeć, prać"

h-w-q "wołać"

• huweq - wołać
• ahweqa - przekonywać

j-ch-w "inny, daleki"

• ichwon - inny
• ichow - odległość, różnica, przedział
• ichowon - daleki

j-h-k "siła, móc, umieć"

• ehkata - móc, umieć
• jehka - siła
• ihkon - silny

j-s-h "dzień"

• iseh - dzień
• jashon - zwyczajny, normlany

j-s-t "koniec, granica"

• ista - koniec
• jaston - końcowy, potrzebny
• jastota - potrzebować
• jastot - potrzeba

j-x-k "kwiat, rosnąć, piękny, dobry"

j-x-t "czas"

j-'x-n "ziemia"

k-'-w "trzymać, dłoń"

k-ch-k "nos, czuć"

k-ch-h² "robak, czerw, zepsuty"

k-h-r "wracać"

k-j-m "chcieć"

k-m-n "mleko"

• akmin - mleko
• kumanta - doić

k-n-k "język, usta"

k-x-l "być chudym"

k-'x-l "sprzedawać"

k-'x-s "wiedzieć, umieć"

l-'x-h "oddychać"

l-'x-m "jasny, błyskawica"

l-'x-n "latać, ptak"

m-ch-l "piec, wypiekać"

m-k-r "duch, wiatr"

m-'x-j "niszczyć"

n-h-' "dawny, przeszły"

n-h-k "jasny"

n-h-r "oddać"

n-q-m "wieźć"

n-t-' "myśleć"

n-x-' "brać"

n-x-n "lekki"

n-'x-n "martwy"

q-h-s "używać, narzędzie, cel"

r-'-' "nieść"

r-ch-' "krzyczeć"

r-n-q "liść, dużo"

r-r-j "płynąć"

r-r-t "spokój, cisza, mały"

r-s-k "ucho, słyszeć, słuchać"

s-h-' "piękny"

s-j-m "biały, czysty"

s-q-k "ciąć, nóż"

s-r-' "jednoczyć, gnieść"

t-ch-t "jeść, wchłaniać"

t-'x-w "żyć, mieszkać"

w-'-n "zacząć"

w-h-j "bać się"

w-j-t "malować, pisać"

w-t-q "pokazać"

w-x-j "koło, kulisty"

w-x-l "czarny, brudny"

w-x-s "kobieta, rodzić"

w-x-t "spadać, upaść, niszczeć, deszcz"

w-'x-k "leżeć"

'x-q-k "uderzać, bić"