Język sechtoński

Z Conlanger
Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania

Język sechtoński - oficjalny język Konfederacji Państw Sechtonu. Początkowo tworzony przez Canisa, przejęty przez Henryka Pruthenię.

Dane pierwotne

  • fonetyka pseudosemicka
  • inspirowany aramejskim, częściowo hebrajskim i arabskim
  • zapisywany pismem syryjskim (czcionka Estrangelo)
  • słabo rozwinięty system rdzeni spółgłoskowych
  • język aglutynacyjny

Zachowane słowa:

  • "Sechton" wymawiane jest [sɨħ'ton]. To [ɨ] wynika z silnej redukcji [ɛ]
  • Secht, lub Sechton (od nazwy języka), czyli -on - nazwa języka
  • Nazwa własna: Sechtonsera Mers: Tłumaczenie: Konfederacja Państw Sechtonu (-sera, liczba zbiorowa, gen?)
  • Stolica: S'xaka
  • Reprezentacja: Każdy serej, czyli urzędnik, minister
  • Secht, Konfederacja Państw Sechtonu (ܣܚܬܘܢܣܪܐ ܡܪܣ Sechton-Sera Mers), Związek Sechtu (ܣܚܬܘܢܝܪ ܠܟܝܬܠ Sechtonir Lekiatal) (czyli sera - państwo, i nie liczba mnoga!). -on, końcówka dzierżawcza przymiotnikowa? -ir (końcówka genetywna?)
  • S'xaka ܨܥܩܐ [sʕaqɑʔ]
  • Konfederacja Państw Sechtonu ܣܚܬܘܢܝܪ ܠܟܝܬܠ [sɨħtoɲir lɨcatäl]

Obecne dźwięki:

  • ch:
  • 'x: ʕ
  • aka: aqɑ
  • a: ɑʔ
  • e: ɛ
  • e: ɨ (zredukowane ɛ)
  • a
  • ä
  • ni: ɲi
  • l
  • c
  • ħ
  • i
  • s
  • r
  • o

Czyli mamy przynajmniej: Samogłoski:

  • i (ɨ<ɛ)
  • ɛ o
  • a ä ɑ

Spółgłoski

  • n ɲ
  • t c ʔ
  • s ħ ħ ʕ

Dźwięki

Samogłoski

  • i ɨ u (i u)
  • e o (ê o)
  • ɛ (e)
  • a ä ɑ (a)

Alofonia

Występują następujące alofony:

  • ä : ɑ (przed spółgłoskami tylnymi),
  • a : e (nieakcentowane, przed miękkimi),

Redukcja

W języku sechtońskim dochodzi do silnej redukcji samogłosek nieakcentowanych:

  • ɛ > ɨ
  • ä > a
  • u > o
  • i > e

Jednocześnie należy zaznaczyć, że samogłoski /e/ oraz /o/ występują też jako samodzielne fonemy.

Spółgłoski

  • m n ɲ (m n ni)
  • t k c q ʔ (t k ki k~q ')
  • v s x ħ ʕ h (w s x ch 'x h)
  • l r j w (l r j)

Spółgłoski /ɲ/ oraz /c/ są alofonami /n/ i /c/ przed /i/, /j/, ale występują także jako samodzielne dźwięki.

Gramatyka

Język sechtoński jest językiem aglutynacyjnym, choć w słowotwórstwie, odmianie dużej części czasowników, a także pewnej grupy rzeczowników, charakteryzuje się też wymianą samogłosek.

Rdzenie Spółgłoskowe

Większa część słownictwa języka sechtońskiego oparta jest o rdzenie spółgłoskowe. I o ile, fleksja wewnętrzna charakterystyczna jest dla czasowników (łączona z aglutynacją), to większość rzeczowników odmienia się aglutynacyjnie. Rzeczowniki składające się z jednego morfemu (a także ich pochodne), oraz rzeczowniki utworzone od czasowników (imiesłowów, poszczególnych form czasowych, etc.) także w pewnym stopniu odmieniają się przy pomocy fleksji wewnętrznej.

Występują następujące formy rdzeni spółgłoskowych:

  • rdzeń pełny - składa się jedynie z spółgłosek,
  • rdzeń jednostopniowy - składa się z spółgłosek i jednej stałej samogłoski,
  • rdzeń wielostopniowy - składa się z spółgłosek, i dwóch (lub większej nawet ilości) samogłosek, przy czym dochodzi do wymiany samogłosek pomiędzy części spółgłosekm
  • rdzeń martwy - rdzeń, w którym nie dochodzi do wymiany samogłosek (głównie zapożyczenia, oraz najkrótsze słowa),

Rdzenie składają się w większości z trzech spółgłosek, rzadziej dwóch, lub czterech. Przy czym znamienne jest, że rdzenie dwuspółgłoskowe oznaczają w większości podstawowe słowa, w tym też większość z nich to rzeczowniki opisujące elementy przyrody. Rdzenie czterospołgłoskowe mają określoną budowę:

  • są duplikacją rdzenia dwuspółgłoskowego,
  • mają budowę C-C-H-C,
  • mają budowę 'SC-C-C,

Mała część rdzeni czterospółgłoskowych ma budowę C-C-C-C.

Zaimek

Rzeczownik

Czasownik

Czasowniki odmieniają się przez następujące kategorie:

  • osoba
  • liczba
  • czas (teraźniejszy : przeszły : zaprzeszły)
  • przechodniość (brak zaznaczenia~nieprzechodniość : przechodniość : bierność)
  • tryb (oznajmujący : rozkazujący : przypuszczający : energetyczny)

Koniugacja osobowa

Koniugacja osobowa oparta jest o

Koniugacja I

Koniugacja I
Czas

Teraźniejszy

Sg Pl
XXXXX XXXXX
Czas

przeszły

Przechodni Nieprzechodni Bierny
Sg Pl Sg Pl Sg Pl
XXXXX XXXXX XXXXX XXXXX XXXXX XXXXX
Tryb

rozkazujący

Sg Pl
XXXXX XXXXX
Imiesłów Przechodni Nieprzechodnio-

bierny

XXXXX XXXXX
Bezokolicznik
XXXXX

Słowotwórstwo

Słowotwórstwo języka sechtońskiego oparte jest o trzy zjawiska:

  • alternacje tematowe,
  • sufiksacje,
  • prefiksacje,

Alternacje Tematowe

Alternacje tematowe są zjawiskiem dotyczącym w głównej mierze czasowników, a także pewnej ilości czasowników i rzeczowników (posiadającym zazwyczaj pochodzenie czasownikowe). Z pomocą alternacji

  • aspekt (niedokonany : semelfektywny : frekwentatywne )

Słownik

Rdzenie Pełne

Dwuspółgłoskowe

'-h "jeden"

  • ah - jeden
  • a'hton - pierwszy

'-q "krew"

  • aq - krew
  • e(')qon - czerwony

'-x "ogień"

  • exa - ogień
  • ihata - palić

'-w "ząb"

  • ew (aw-) - ząb

h-' "ręka"

  • ha' (he'-) - ręka

h-ch "serce"

  • ahicha - serce
  • hechon - miły

h-t "gwiazda"

  • ahata (aht-) - gwiazda

h-w "widzieć"

  • hut - widzieć

j-k "jajko, jajo"

  • ika - jajko

j-m "głowa"

  • ima - głowa
  • joma - myśleć

j-r "być"

  • jort - być

k-w "woda"

  • kowa - woda

l-n "oko"

  • lun (lana-) - oko

l-q "drzewo"

  • leq (luq-) - drzewo
  • polqa - las

m-j "piasek"

  • mamia - plaża
  • muj - piasek
  • pomja - pustynia

n-n "matka, mama"

  • nana - mama, matka

n-t "dawać, dać"

q-r "umierać, umrzeć"

  • qirta - umrzeć

r-w "iść, chodzić"

  • rwa - iść

r-' "pić"

  • re'a - pić

s-k "noc"

  • sak - noc
  • iskon - ciemny

s-q "siedzieć"

  • seq(?ta) - siedzieć

s-t "Słońce"

  • Sat - Słońce

s-x "imię"

  • sexa (sixa-) - imię

s-w "dwa"

  • swa - dwa
  • aswaton - drugi

t-r "kamień"

  • tur (tra-) - kamień
  • atron - twardy

t-t "nowy"

  • taton - nowy

'x-t "palec"

  • exta - palec

Trójspółgłoskowe

'-ch-j "patrzeć"

'-'x-r "uczyć"

'-x-t "mężczyzna"

h-k-w "gnić, psuć"

h-h-m "mówić"

  • hihumta - mówić

h-h-q "trzeć, prać"

h-w-q "wołać"

  • huweq - wołać
  • ahweqa - przekonywać

j-ch-w "inny, daleki"

  • ichwon - inny
  • ichow - odległość, różnica, przedział
  • ichowon - daleki

j-h-k "siła, móc, umieć"

  • ehkata - móc, umieć
  • jehka - siła
  • ihkon - silny

j-s-h "dzień"

  • iseh - dzień
  • jashon - zwyczajny, normlany

j-s-t "koniec, granica"

  • ista - koniec
  • jaston - końcowy, potrzebny
  • jastota - potrzebować
  • jastot - potrzeba

j-x-k "kwiat, rosnąć, piękny, dobry"

j-x-t "czas"

j-'x-n "ziemia"

k-'-w "trzymać, dłoń"

k-ch-k "nos, czuć"

k-ch-h² "robak, czerw, zepsuty"

k-h-r "wracać"

k-j-m "chcieć"

k-m-n "mleko"

  • akmin - mleko
  • kumanta - doić

k-n-k "język, usta"

k-x-l "być chudym"

k-'x-l "sprzedawać"

k-'x-s "wiedzieć, umieć"

l-'x-h "oddychać"

l-'x-m "jasny, błyskawica"

l-'x-n "latać, ptak"

m-ch-l "piec, wypiekać"

m-k-r "duch, wiatr"

m-'x-j "niszczyć"

n-h-' "dawny, przeszły"

n-h-k "jasny"

n-h-r "oddać"

n-q-m "wieźć"

n-t-' "myśleć"

n-x-' "brać"

n-x-n "lekki"

n-'x-n "martwy"

q-h-s "używać, narzędzie, cel"

r-'-' "nieść"

r-ch-' "krzyczeć"

r-n-q "liść, dużo"

r-r-j "płynąć"

r-r-t "spokój, cisza, mały"

r-s-k "ucho, słyszeć, słuchać"

s-h-' "piękny"

s-j-m "biały, czysty"

s-q-k "ciąć, nóż"

s-r-' "jednoczyć, gnieść"

t-ch-t "jeść, wchłaniać"

t-'x-w "żyć, mieszkać"

w-'-n "zacząć"

w-h-j "bać się"

w-j-t "malować, pisać"

w-t-q "pokazać"

w-x-j "koło, kulisty"

w-x-l "czarny, brudny"

w-x-s "kobieta, rodzić"

w-x-t "spadać, upaść, niszczeć, deszcz"

w-'x-k "leżeć"

'x-q-k "uderzać, bić"

Czterospółgłoskowe

Rdzenie Jednostopniowe

Dwuspółgłoskowe

Trójspółgłoskowe

Czterospółgłoskowe

Rdzenie Wielostopniowe

Rdzenie Martwe