Język siedmiogrodzki

Z Conlanger
Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania
Wersja do druku nie jest już wspierana i może powodować błędy w wyświetlaniu. Zaktualizuj swoje zakładki i zamiast funkcji strony do druku użyj domyślnej funkcji drukowania w swojej przeglądarce.
język siedmiogrodzki
søbbyrgiskaz spargha
Utworzenie: Toivo w 2013
Sposoby zapisu: alfabet łaciński
Klasyfikacja: języki indoeuropejskie
germańskie
zachodniogermańskie
wysokoniemieckie
siedmiogrodzki
Kody
Conlanger–1 sbs
Przykład
Powszechna Deklaracja Praw Człowieka
Awe mescsi frígje odd zslékhe wyrgjíb sín odd reghidab sín zsborone esadd. Sǿ fornomoftim odd zswezém beskeggone esadd odd egjaddarim buradsággs gøgjstin obbhalthó skoljadd.
Lista conlangów


Język siedmiogrodzki (søbbyrgiskaz spargha [ʃøbɵːkɪʃkʰɒz ʃpʌːʕɒ]), to sztuczny język stworzony przez Toivo.

Zamysł

Rozwój

Siedmiogrodzki oddzielił się od wczesnego stadium języka starowysokoniemieckiego. Od tej pory był wyizolowany od innych języków germańskich i podlegał silnym wpływom węgierskim.

Poniżej opisano najważniejsze zmiany fonetyczne:

Cofnięcie /s/ do /ʃ/

Przesuwka spółgłoskowa przebiegała równolegle do starowysokoniemieckiego, ale trochę inaczej:

/p/- > /p͡f/ > /f/ > /θ/ (pflanza > thalza "roślina")
/t/- > /t͡s/ > /s/ (zwei > szew "dwa")
/k/- > /k͡χ/ (katza > khasza "kot")

-/p/- > /f/ > /θ/ (hloufan > halthó "iść")
-/t/- > /s/ > /z/ (ezzen > ezó "jeść")
-/k/- > /x/ > /ɣ/ > /ʕ/ (makhen > maghó "robić")

-/pː/- > /p͡f/ > /f/ > /θ/ (apful > athul "jabłko")
-/tː/- > /t͡s/ > /s/ (krazzôn > kharszó "drapać")
-/kː/- > /k͡χ/

Powstanie samogłosek jotowanych
/e/ > /ja/
/io/ > /jo/
/iu/ > /ju/

Palatalizacja/jotacja spółgłosek (zaczęła się przed przesuwką spółgłoskową)
/nj/ > /ɲ/
/tj/ > /c/ (tior > tjor "zwierzę")
/dj/ > /ɟ/
/kj/, /ki/ > /t͡ʃ/ (np. kind > csedd "dziecko")
/gj/, /gi/ > /ʒ/ (np. gilī(k)h > zslékh "równy", bruggja > børzsa "most")

Udzwięcznienie nosówkami, powoduje też obniżenie poprzedzającej samogłoski
/mp/, /mb/ > /bː/ > /b/ (np. umbi > obb "o", "naokoło")
/nt/, /nd/ > /dː/ > /d/ (np. unti > odd "i")
/ŋk/, /ŋg/ > /gː/ > /g/ (np. zunga > szogga "język (narząd)")

Fortycja półsamogłosek
/j/ > /ɟ/
/ei/ > /ɛɟ/
/w/ > /v/

Fonologia

Samogłoski

Język rozróżnia 7 podstawowych jakości samogłosek: /a e i o u ø y/, z których każda może być realizowana krótko lub długo (długość oznacza się akutem). Kolejne trzy fonemy powstają przez połączenie krótkich samogłosek z /ʁ/: ar /ʌː/, ir /ɘː/, yr /ɵː/. Łącznie daje to 17 fonemów samogłoskowych, które ilustruje poniższy diagram. Dyftongi nie występują.

Przednie Centralne Tylne
Przymknięte
Blank vowel trapezoid.png
ɪ
ʊ
ʏ
ɘː
ɵː
ɛ
œ
øː
o(ː)
ʌː
ɒ
ɑː
Prawie przymknięte
Półprzymknięte
Środkowe
Półotwarte
Prawie otwarte
Otwarte

Spółgłoski

  Wargowe Zębowe Dziąs-
łowe
Zadziąs-
łowe
Podnie-
bienne
Welarne Języczkowe Gardłowe
Nosowe m /m/ n /n̪/ nj /ɲ/
Zwarte przydechowe p /pʰ/ t /tʰ/ tj /cʰ/ k /kʰ/
czyste b /p/ d /t/ gj /c/ g /k/
dźwięczne bb /b/ dd /d/ ggj /ɟ/ gg /g/
Afrykaty c /t͡s/ cs /t͡ʃ/ kh /k͡χ/
Szczelinowe bezdźwięczne f /f/ th /θ/ sz /s/ s /ʃ/ h /ħ/
dźwięczne w /v/ z /z/ zs /ʒ/ j /ʝ/ r /ʁ/ gh /ʕ/
Boczne l /l/

Morfologia

Rzeczownik

Rzeczownik odmienia się przez liczbę (pojedyncza, mnoga) i przypadki. Istnieją dwa rodzaje: ludzki i nieludzki. Rodzaj słowa jest zawsze zgodny z jego znaczeniem, tzn. rodzaj ludzki mają tylko słowa odnoszące się do ludzi.

Liczba mnoga

Liczbę mnogą rzeczownika tworzy się na kilka sposobów:

  1. rzeczowniki jednosylabowe otrzymują końcówkę *-i*, a ich samogłoska podlega I-mutacji

Czasownik