Język szybski: Różnice pomiędzy wersjami

Z Conlanger
Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania
Linia 314: Linia 314:
  
 
===Odmiana mocna===
 
===Odmiana mocna===
 +
 +
{| class="wikitable"
 +
! '''Czas'''
 +
! '''Zaimek'''
 +
! 1 - słuchać
 +
|-
 +
| colspan="2"|'''Bezokolicznik'''
 +
| hlōtan
 +
|-
 +
|  rowspan="7"|'''Teraźniejszy oznajmujący'''
 +
|-
 +
| '''echs''' || (a)-a
 +
|-
 +
| '''tus''' || (b)-irt
 +
|-
 +
| '''his/ha/hit''' || (b)-it
 +
|-
 +
| '''wis''' || (a)-ās
 +
|-
 +
| '''jus''' || (b)-it
 +
|-
 +
| '''hir/hos''' || (a)-at
 +
|-
 +
|  rowspan="6"|'''Przeszły oznajmujący'''
 +
| '''echs''' || (c)
 +
|-
 +
| '''tus''' || (c)-t
 +
|-
 +
| '''his/ha/hit''' || (c)
 +
|-
 +
| '''wis''' || (d)-un
 +
|-
 +
| '''jus''' || (d)-ut
 +
|-
 +
| '''hir/hos''' || (d)-un
 +
|-
 +
|  rowspan="2"|'''Teraźniejszy łączący'''
 +
| '''echs/tus/his/ha/hit''' || (a)-e
 +
|-
 +
| '''wis/jus/hir/hos''' || (a)-en
 +
|-
 +
|  rowspan="2"|'''Przeszły łączący'''
 +
| '''echs/tus/his/ha/hit''' || (d)-i
 +
|-
 +
| '''wis/jus/hir/hos''' || (d)-in
 +
|-
 +
|  rowspan="2"|'''Rozkazujący'''
 +
| '''Pojedyncza''' || (a)
 +
|-
 +
| '''Mnoga''' || (a)-it
 +
|-
 +
|  colspan="2"| '''Imiesłów czynny (teraźniejszy)''' || (a)-ans
 +
|-
 +
| colspan="2"|'''Imiesłów bierny (przeszły)''' || (e)-ās
 +
|}
  
 
===Odmiana słaba===
 
===Odmiana słaba===
Linia 331: Linia 386:
 
| '''echs''' || hlōta || makia || segga
 
| '''echs''' || hlōta || makia || segga
 
|-
 
|-
−
| '''tus''' || hlōtist || makost || sagēst
+
| '''tus''' || hlø̄tist || makost || sagēst
 
|-
 
|-
−
| '''his/ha/hit''' || hlōtit || makot || sagēt
+
| '''his/ha/hit''' || hlø̄tit || makot || sagēt
 
|-
 
|-
 
| '''wis''' || hlōtās || makōs || seggās
 
| '''wis''' || hlōtās || makōs || seggās
 
|-
 
|-
−
| '''jus''' || hlōtit || makot || sagēt
+
| '''jus''' || hlø̄tit || makot || sagēt
 
|-
 
|-
 
| '''hir/hos''' || hlōtat || makiat || seggāt
 
| '''hir/hos''' || hlōtat || makiat || seggāt
Linia 344: Linia 399:
 
| '''echs''' || hlōdda (< ''hlōtda'') || makdia || sagda
 
| '''echs''' || hlōdda (< ''hlōtda'') || makdia || sagda
 
|-
 
|-
−
| '''tus''' || hlōtīds || makōds || sagēds
+
| '''tus''' || hlø̄tīds || makōds || sagēds
 
|-
 
|-
 
| '''his/ha/hit''' || hlōdde (< ''hlōtde'') || makde || sagde
 
| '''his/ha/hit''' || hlōdde (< ''hlōtde'') || makde || sagde
Linia 362: Linia 417:
 
| '''echs/tus/his/ha/hit''' || hlōdded (< ''hlōtded'') || makded || sagded
 
| '''echs/tus/his/ha/hit''' || hlōdded (< ''hlōtded'') || makded || sagded
 
|-
 
|-
−
| '''wis/jus/hir/hos''' || hlōddin (< ''hlōtdin'') || makdin || sagdīn
+
| '''wis/jus/hir/hos''' || hlø̄ddin (< ''hlōtdin'') || makdin || sagdīn
 
|-
 
|-
 
|  rowspan="2"|'''Rozkazujący'''
 
|  rowspan="2"|'''Rozkazujący'''
 
| '''Pojedyncza''' || hlōt || mak || sag
 
| '''Pojedyncza''' || hlōt || mak || sag
 
|-
 
|-
−
| '''Mnoga''' || hlōtit || makot || sagēt
+
| '''Mnoga''' || hlø̄tit || makot || sagēt
 
|-
 
|-
−
|  colspan="2"| '''Imiesłów bierny (teraźniejszy)''' || hlōtans || makōns || seggans
+
|  colspan="2"| '''Imiesłów czynny (teraźniejszy)''' || hlōtans || makōns || seggans
 
|-
 
|-
−
| colspan="2"|'''Imiesłów bierny (przeszły)''' || hlōtīds || makōds|| sagads
+
| colspan="2"|'''Imiesłów bierny (przeszły)''' || hlø̄tīds || makōds|| sagads
 
|}
 
|}
  
Linia 571: Linia 626:
  
 
===i-temat===
 
===i-temat===
−
Odmiana identyczna jak przy rdzeniu a, ale w liczbie mnogiej występuje i-przegłos w ostatniej sylabie tematu.
+
Odmiana identyczna jak przy rdzeniu a, ale występuje i-przegłos w ostatniej sylabie tematu.
  
 
===odmiana słaba===
 
===odmiana słaba===

Wersja z 18:50, 4 mar 2013

szybski
sibbīska togga
Utworzenie: tqr w 2012
Sposoby zapisu: łacinka, runy
Typologia: SOV, V2
Kody
Conlanger–1 sib
Conlanger–3 pos.sib.tqr
Lista conlangów
Nuvola apps bookcase 1 blue.svg.png Zobacz też słownik tego języka.

Język szybski (sibbīska togga) - język germański. Nie jest w żadnej istniejącej grupie języków germańskich, choć najbliżej mu do zachodnich. Jest to język bardzo konserwatywny - posiada pięć przypadków, brak rodzajników nieokreślonych, zachowane jest wygłosowe -z (które przeszło w -s), częściowo zachowane nosówki (jako -am itp).

Fonetyka

Gramatyka

Rzeczowniki

Deklinacja opiera się na rdzeniach. Nazwy rdzeni zostały z dawnej odmiany.

a-temat

Deklinacja wōlfs (m) - wilk
l. pojedyncza l. mnoga
Nom. wōlfs wolfos
Gen. wolfas wolfo
Dat. wolfe wolfās
Acc. wolfam wolfēs
Instr. wolfa wolfēs
Deklinacja jok (n) - jarzmo
l. pojedyncza l. mnoga
Nom. jok joka
Gen. jōks joko
Dat. joke jokās
Acc. jok jokēs
Instr. joka jokēs

an-temat

Deklinacja gumo (m) - człowiek
l. pojedyncza l. mnoga
Nom. gumo gumēs
Gen. gumīs gumān
Dat. gumini gumās
Acc. guman gumēs
Instr. gumine gumēs

ō-temat

Deklinacja geba (f) - dar
l. pojedyncza l. mnoga
Nom. geba gebos
Gen. gēbs gebo
Dat. gebi gebōs
Acc. gebon gebūs
Instr. geba gebūs

i-temat

Deklinacja skylds (f) - obowiązek
l. pojedyncza l. mnoga
Nom. skylds skyldis
Gen. skyldis skyldo
Dat. skylde skyldēs
Acc. skyldi skyldīs
Instr. skyldi skyldīs

u-temat

Deklinacja sūns (m) - syn
l. pojedyncza l. mnoga
Nom. sūns suniws
Gen. sunos suniwo
Dat. suniwi sunōs
Acc. sunum sunūs
Instr. sunu sunūs

r-temat

Każdy rodzaj może mieć ten temat.

Deklinacja mōder (f) - matka
l. pojedyncza l. mnoga
Nom. mōder mōders
Gen. mōders mōdero
Dat. mōderi mōderōs
Acc. mōderum mōderūs
Instr. mōdere mōderūs

temat spółgłoskowy

Każdy rodzaj może mieć ten temat.

Deklinacja fōts (m) - stopa
l. pojedyncza l. mnoga
Nom. fōts fø̄ts
Gen. fø̄ts fōto
Dat. fø̄ti fōtōs
Acc. fōtum fōtūs
Instr. fōte fōtūs

Liczebniki

Główne

  • 1. ēns
  • 2. twe
  • 3. tris
  • 4. fēwor
  • 5. fīf
  • 6. sechs
  • 7. sēbn
  • 8. achta
  • 9. nēwn
  • 10. tēchn


  • 11. ēnēlf
  • 12. twēlf
  • 13. tritēchn
  • 14. fēttēchn
  • 15. fīftēchn
  • 16. sechstēchn
  • 17. sēbtēchn
  • 18. achtatēchn
  • 19. nēwtēchn


  • 20. twētīgs
  • 30. trītīgs
  • 40. fēttīgs
  • 50. fīftīgs
  • 60. sechstīgs
  • 70. hūndsēbtīgs
  • 80. hūndachtatīgs
  • 90. hūndnēwtīgs
  • 100. hūndtēchntīgs
  • 110. hūndēnēlftīgs
  • 120. hūndtwēlftīgs, hūndrad


  • 1000. tusonda
  • 1200. stōrstusonda

Porządkowe

  • 1. fyriss
  • 2. anters
  • 3. triddo
  • 4. fōrto
  • 5. fīfto
  • 6. sechsto
  • 7. sēbnto
  • 8. achto
  • 9. nēwnto
  • 10. tēchnto
  • 11. ēnēlfto
  • 12. twēlfto

Czasowniki

Odmiana mocna

Czas Zaimek 1 - słuchać
Bezokolicznik hlōtan
Teraźniejszy oznajmujący
echs (a)-a
tus (b)-irt
his/ha/hit (b)-it
wis (a)-ās
jus (b)-it
hir/hos (a)-at
Przeszły oznajmujący echs (c)
tus (c)-t
his/ha/hit (c)
wis (d)-un
jus (d)-ut
hir/hos (d)-un
Teraźniejszy łączący echs/tus/his/ha/hit (a)-e
wis/jus/hir/hos (a)-en
Przeszły łączący echs/tus/his/ha/hit (d)-i
wis/jus/hir/hos (d)-in
Rozkazujący Pojedyncza (a)
Mnoga (a)-it
Imiesłów czynny (teraźniejszy) (a)-ans
Imiesłów bierny (przeszły) (e)-ās

Odmiana słaba

Są trzy wzorce odmiany, z czego trzeci w zaniku.

Czas Zaimek 1 - słuchać 2 - robić 3 - mówić
Bezokolicznik hlōtan makian seggan
Teraźniejszy oznajmujący
echs hlōta makia segga
tus hlø̄tist makost sagēst
his/ha/hit hlø̄tit makot sagēt
wis hlōtās makōs seggās
jus hlø̄tit makot sagēt
hir/hos hlōtat makiat seggāt
Przeszły oznajmujący echs hlōdda (< hlōtda) makdia sagda
tus hlø̄tīds makōds sagēds
his/ha/hit hlōdde (< hlōtde) makde sagde
wis hlōddun (< hlōtdun) makdun sagdun
jus hlōddu (< hlōtdu) makdu sagdu
hir/hos hlōddun (< hlōtdun) makdun sagdun
Teraźniejszy łączący echs/tus/his/ha/hit hlōte maka segga
wis/jus/hir/hos hlōtets makom seggēm
Przeszły łączący echs/tus/his/ha/hit hlōdded (< hlōtded) makded sagded
wis/jus/hir/hos hlø̄ddin (< hlōtdin) makdin sagdīn
Rozkazujący Pojedyncza hlōt mak sag
Mnoga hlø̄tit makot sagēt
Imiesłów czynny (teraźniejszy) hlōtans makōns seggans
Imiesłów bierny (przeszły) hlø̄tīds makōds sagads

Zaimki

Deklinacja echs/wis - ja/my
l. pojedyncza l. mnoga
Nom. echs wis
Gen. mēns ūrs
Dat./Instr. mis ūss
Acc. me ūs
Deklinacja tus/jus - ja/my
l. pojedyncza l. mnoga
Nom. tus jus
Gen. tēns īrs
Dat./Instr. tis īss
Acc. te īws
Deklinacja his/hir - on, oni
l. pojedyncza l. mnoga
Nom. his hir
Gen. hes hera
Dat. hemme hēms
Acc. hina hīms
Instr. hina hīms
Deklinacja hit/hija - ono, one
l. pojedyncza l. mnoga
Nom. hit hir
Gen. hes hera
Dat. hemme hēms
Acc. hite hīms
Instr. hite hīms
Deklinacja ha/hos - ona, one
l. pojedyncza l. mnoga
Nom. ha hos
Gen. hērs hera
Dat. heri hēms
Acc. hera hīms
Instr. hera hīms

Przymiotniki

Tak samo, jak rzeczowniki, przymiotniki odmieniają się według rdzeni, zaszły tu jednak większe uproszczenia.

a-temat

Deklinacja blīnds - ślepy, m, n
l. pojedyncza l. mnoga
Nom. blīnds¹ blinde²
Gen. blindas blindes
Dat. blindame blindēs
Acc. blinda blindās
Instr. blinda blindās

¹ neut. blind ² neut. blinda

Deklinacja blīnda - ślepa, f
l. pojedyncza l. mnoga
Nom. blīnda blindos
Gen. blinders blindes
Dat. blinderi blindēs
Acc. blindo blindās
Instr. blindo blindās

i-temat

Odmiana identyczna jak przy rdzeniu a, ale występuje i-przegłos w ostatniej sylabie tematu.

odmiana słaba

Odmiana identyczna do odmiany rzeczowników wg. a-tematu dla rodzaju męskiego i nijakiego, i do ō-tematu dla rodzaju żeńskiego. Występuje rzadko.

Przykładowe teksty

Ojcze nasz

Atto urs, hwa in himena but, wes tens namo helagons, kem tens rikk, wert tens willo, hwa in himena, swo in erta. Geb urs dagegga hlebam uss tamde, änd farget urs sündus uss, hwa wis uss banes fargeten, änd led niwichs us ta beteggam, ak ner us fram übele. Amen.

Pierwszy artykuł Deklaracji Praw Człowieka

Altudichs sind frijes änd gelikes ana werte rechtech geburas. Hir sind mid tanka gewitanach begebas, änd sküls in gestiwi broterreds ens anteres donan.

Początek Księgi Rodzaju

1. In tana beginnegga, God tana himenam toch erton makde. 2. Soch erta geskaplosta tomach was, ändi mürgeta up dopts flache was. Änd Gods sewala up dopts waterus flat. 3. Godsuch sagde: “Bo locht!” Änd locht bekam. 4. Godsuch locht sah, hes god wer, änd God to mürgeti fram tamme lochte skar. 5. Goduch tat locht dagam änd to mürgeton nachte namde, änd ebandam kam, morganamuch kam, tana fürsta dagam.

Źródło: „https://jezykotw.webd.pl/w/index.php?title=Język_szybski&oldid=9700”