Język szybski

szybski sibbīska togga
Utworzenie:	tqr w 2012
Liczba użytkowników	230 000
Sposoby zapisu:	łacinka, runy
Typologia:	SOV, V2
Klasyfikacja:	germańskie zachodniogermańskie anglo-fryzyjskie? szybski
Kody
Conlanger–1	sib
Conlanger–3	pos.sib.tqr
Przykład
Powszechna Deklaracja Praw Człowieka Altudichs sind frijes änd gelikes ana werte rechtech geburas. Hir sind mid tanka gewitanach begebas, änd sküls in gestiwi broterreds ens anteres donan.
Lista conlangów

Zobacz też słownik tego języka.

Język szybski (sibbīska togga) - język germański. Nie jest w żadnej istniejącej grupie języków germańskich, choć najbliżej mu do zachodnich. Jest to język bardzo konserwatywny - posiada pięć przypadków, brak rodzajników nieokreślonych, zachowane jest wygłosowe -z (które przeszło w -s), częściowo zachowane nosówki (jako -am itp).

Fonetyka

Samogłoski

Spółgłoski

Ortografia

Istnieją dwa zapisy języka, jeden fonetyczny, drugi użytkowy. W słowniku i opisie języka używany jest zapis fonetyczny.

Dźwięki języka szybskiego

Zapis fonetyczny	Zapis użytkowy	IPA
a	a	/ɑ/
ā	a	/ɑː/
æ	ä	/æ/
ǣ	ä	/æː/
b	b	/b/
d	d	/d/
e	e	/ɛ/
ē	e	/eː/
f	f	/f/
g	g	/g/
h	h	/h/, [x] w wygłosie
ch	ch	/x/
i	i	/i/
ī	i	/iː/
j	j	/j/
k	k	/k/
kw	kw	/kʷ/
l	l	/l/
m	m	/m/
n	n	/n/
gn	gn	/ɲn/ ([ɲ] w zbitkach)
o	o	/ɔ/
ō	o	/oː/
ø	ö	/œ/
ø̄	ö	/øː/
p	p	/p/
r	r	/r/
s	s	/s/
sk	sk	/ʃ/
t	t	/t/
u	u	/u/
ū	u	/uː/
w	w	/w/
hw	hw	/ʍ/
y	ü	/y/
ȳ	ü	/yː/

Gramatyka

Rzeczowniki

Deklinacja opiera się na rdzeniach. Nazwy rdzeni zostały z dawnej odmiany.

a-temat

Deklinacja wōlfs (m) - wilk

	l. pojedyncza	l. mnoga
Nom.	wōlfs	wolfos
Gen.	wolfas	wolfo
Dat.	wolfe	wolfās
Acc.	wolfam	wolfēs
Instr.	wolfa	wolfēs

Deklinacja jok (n) - jarzmo

	l. pojedyncza	l. mnoga
Nom.	jok	joka
Gen.	jōks	joko
Dat.	joke	jokās
Acc.	jok	jokēs
Instr.	joka	jokēs

an-temat

Deklinacja gumo (m) - człowiek

	l. pojedyncza	l. mnoga
Nom.	gumo	gumēs
Gen.	gumīs	gumān
Dat.	gumini	gumās
Acc.	guman	gumēs
Instr.	gumine	gumēs

ō-temat

Deklinacja geba (f) - dar

	l. pojedyncza	l. mnoga
Nom.	geba	gebos
Gen.	gēbs	gebo
Dat.	gebi	gebōs
Acc.	gebon	gebūs
Instr.	geba	gebūs

i-temat

Deklinacja skylds (f) - obowiązek

	l. pojedyncza	l. mnoga
Nom.	skylds	skyldis
Gen.	skyldis	skyldo
Dat.	skylde	skyldēs
Acc.	skyldi	skyldīs
Instr.	skyldi	skyldīs

u-temat

Deklinacja sūns (m) - syn

	l. pojedyncza	l. mnoga
Nom.	sūns	suniws
Gen.	sunos	suniwo
Dat.	suniwi	sunōs
Acc.	sunum	sunūs
Instr.	sunu	sunūs

r-temat

Każdy rodzaj może mieć ten temat.

Deklinacja mōder (f) - matka

	l. pojedyncza	l. mnoga
Nom.	mōder	mōders
Gen.	mōders	mōdero
Dat.	mōderi	mōderōs
Acc.	mōderum	mōderūs
Instr.	mōdere	mōderūs

temat spółgłoskowy

Każdy rodzaj może mieć ten temat.

Deklinacja fōts (m) - stopa

	l. pojedyncza	l. mnoga
Nom.	fōts	fø̄ts
Gen.	fø̄ts	fōto
Dat.	fø̄ti	fōtōs
Acc.	fōtum	fōtūs
Instr.	fōte	fōtūs

Liczebniki

Główne

• 1. ēns
• 2. twe
• 3. tris
• 4. fēwor
• 5. fīf
• 6. sechs
• 7. sēbn
• 8. achta
• 9. nēwn
• 10. tēchn

• 11. ēnēlf
• 12. twēlf
• 13. tritēchn
• 14. fēttēchn
• 15. fīftēchn
• 16. sechstēchn
• 17. sēbtēchn
• 18. achtatēchn
• 19. nēwtēchn

• 20. twētīgs
• 30. trītīgs
• 40. fēttīgs
• 50. fīftīgs
• 60. sechstīgs
• 70. hūndsēbtīgs
• 80. hūndachtatīgs
• 90. hūndnēwtīgs
• 100. hūndtēchntīgs
• 110. hūndēnēlftīgs
• 120. hūndtwēlftīgs, hūndrad

• 1000. tusonda
• 1200. stōrstusonda

Porządkowe

• 1. fyriss
• 2. anters
• 3. triddo
• 4. fōrto
• 5. fīfto
• 6. sechsto
• 7. sēbnto
• 8. achto
• 9. nēwnto
• 10. tēchnto
• 11. ēnēlfto
• 12. twēlfto

Odmiana

ēns - jeden

Deklinacja liczebnika ēns - jeden

	m. sg	m. pl	f. sg	f. pl	n. sg	n. pl
Nom.	ēns	ēne	ēna	ēnos	ēn	ēnas
Gen.	ēnas	ēnēro	ēnēros	ēnēro	ēnas	ēnēra
Dat.	ēnamme	ēnās	ēnēri	ēnās	ēmamme	ēnās
Acc.	ēna	ēnēs	ēna	ēnēs	ēna	ēnēs
Instr.	ēna	ēnes	ēnēra	ēnēs	ēna	ēnēs

twe - dwa

Deklinacja twe - dwa

	m	f	n
Nom.	twe	twos	twe
Gen.	twæjo	twæjo	twæjo
Dat.	twēs	twēs	twēs
Acc.	twās	twos	twe
Instr.	twēs	twēs	twēs

tris - trzy

Deklinacja tris - trzy

	m, f, n
Nom.	tris
Gen.	tro
Dat.	trēs
Acc.	trīs
Instr.	trīs

fewor - cztery

Deklinacja fewor - cztery

	m, f, n
Nom.	fewor
Gen.	feworo
Dat.	fewōrms
Acc.	fewor
Instr.	fewor

Czasowniki

Odmiana mocna

Wzór odmiany

Czas	Zaimek
Bezokolicznik		(a)-an
Teraźniejszy oznajmujący
	echs	(a)-a
	tus	(b)-irt
	his/ha/hit	(b)-it
	wis	(a)-ās
	jus	(b)-it
	hir/hos	(a)-at
Przeszły oznajmujący	echs	(c)
	tus	(c)-t
	his/ha/hit	(c)
	wis	(d)-un
	jus	(d)-ut
	hir/hos	(d)-un
Teraźniejszy łączący	echs/tus/his/ha/hit	(a)-e
	wis/jus/hir/hos	(a)-en
Przeszły łączący	echs/tus/his/ha/hit	(d)-i
	wis/jus/hir/hos	(d)-in
Rozkazujący	Pojedyncza	(a)
	Mnoga	(a)-it
Imiesłów czynny (teraźniejszy)		(a)-ans
Imiesłów bierny (przeszły)		(e)-ās

Wzór przegłosów

	1	2	3	4	5	6
(b)	i	u	i	e	a	a
(c)	ē	ō	ā	ā	ā	ō
(d)	i	u	u	e	e	o
(e)	i	u	u	u	e	a

Odmiana słaba

Są trzy wzorce odmiany, z czego trzeci w zaniku.

Czas	Zaimek	1 - słuchać	2 - robić	3 - mówić
Bezokolicznik		hlōtan	makian	seggan
Teraźniejszy oznajmujący
	echs	hlōta	makia	segga
	tus	hlø̄tist	makost	sagēst
	his/ha/hit	hlø̄tit	makot	sagēt
	wis	hlōtās	makōs	seggās
	jus	hlø̄tit	makot	sagēt
	hir/hos	hlōtat	makiat	seggāt
Przeszły oznajmujący	echs	hlōdda (< hlōtda)	makdia	sagda
	tus	hlø̄tīds	makōds	sagēds
	his/ha/hit	hlōdde (< hlōtde)	makde	sagde
	wis	hlōddun (< hlōtdun)	makdun	sagdun
	jus	hlōddu (< hlōtdu)	makdu	sagdu
	hir/hos	hlōddun (< hlōtdun)	makdun	sagdun
Teraźniejszy łączący	echs/tus/his/ha/hit	hlōte	maka	segga
	wis/jus/hir/hos	hlōtets	makom	seggēm
Przeszły łączący	echs/tus/his/ha/hit	hlōdded (< hlōtded)	makded	sagded
	wis/jus/hir/hos	hlø̄ddin (< hlōtdin)	makdin	sagdīn
Rozkazujący	Pojedyncza	hlōt	mak	sag
	Mnoga	hlø̄tit	makot	sagēt
Imiesłów czynny (teraźniejszy)		hlōtans	makōns	seggans
Imiesłów bierny (przeszły)		hlø̄tīds	makōds	sagads

Czasowniki nieregularne

Czas	Zaimek	być (prawdy niezmienne)	być
Bezokolicznik		bian	makian
Teraźniejszy oznajmujący
	echs	būma	im
	tus	būst	irt
	his/ha/hit	but	ist
	wis	bōs	īrm
	jus	bōt	īrt
	hir/hos	būnat	sind
Przeszły oznajmujący	echs	bōs	was
	tus	būst	wast
	his/ha/hit	bōs	was
	wis	bōm	wērn
	jus	bōm	wert
	hir/hos	bōm	wērn
Teraźniejszy łączący	echs/tus/his/ha/hit	biwe	sia/siest/sie
	wis/jus/hir/hos	biwin	sin/sie/sin
Przeszły łączący	echs/tus/his/ha/hit	būmi	wer/wērs/wer
	wis/jus/hir/hos	bīn	werin/werit/werin
Rozkazujący	Pojedyncza	bo	wes
	Mnoga	bōt	wesit
Imiesłów czynny (teraźniejszy)		bōmans	wesans
Imiesłów bierny (przeszły)		(bōmās)	(wesās)

Zaimki

Deklinacja echs/wis - ja/my

	l. pojedyncza	l. mnoga
Nom.	echs	wis
Gen.	mēns	ūrs
Dat./Instr.	mis	ūss
Acc.	me	ūs

Deklinacja tus/jus - ja/my

	l. pojedyncza	l. mnoga
Nom.	tus	jus
Gen.	tēns	īrs
Dat./Instr.	tis	īss
Acc.	te	īws

Deklinacja his/hir - on, oni

	l. pojedyncza	l. mnoga
Nom.	his	hir
Gen.	hes	hera
Dat.	hemme	hēms
Acc.	hina	hīms
Instr.	hina	hīms

Deklinacja hit/hija - ono, one

	l. pojedyncza	l. mnoga
Nom.	hit	hir
Gen.	hes	hera
Dat.	hemme	hēms
Acc.	hite	hīms
Instr.	hite	hīms

Deklinacja ha/hos - ona, one

	l. pojedyncza	l. mnoga
Nom.	ha	hos
Gen.	hērs	hera
Dat.	heri	hēms
Acc.	hera	hīms
Instr.	hera	hīms

Deklinacja hwas - kto, co

	m	n	f
Nom.	hwas	hwat	hwa
Gen.	hwes	hwes	hweros
Dat.	hwamme	hwamme	hweri
Acc.	hwana	hwat	hwa
Instr.	hwa	hwa	hwera

Rodzajniki

Deklinacja rodzajnika określonego

	m. sg	m. pl	n. sg	n. pl	f. sg	f. pl
Nom.	sa	te	tat	to	so	tos
Gen.	tas	tēro	tas	tēro	tēros	tēro
Dat.	tamme	tēms	tamme	tēms	tēri	tēms
Acc.	tana	tans	tat	to	to	tos
Instr.	tana	tans	tera	to	tana	tos

Przymiotniki

Tak samo, jak rzeczowniki, przymiotniki odmieniają się według rdzeni, zaszły tu jednak większe uproszczenia.

a-temat

Deklinacja blīnds - ślepy, m, n

	l. pojedyncza	l. mnoga
Nom.	blīnds¹	blinde²
Gen.	blindas	blindes
Dat.	blindame	blindēs
Acc.	blinda	blindās
Instr.	blinda	blindās

¹ neut. blind ² neut. blinda

Deklinacja blīnda - ślepa, f

	l. pojedyncza	l. mnoga
Nom.	blīnda	blindos
Gen.	blinders	blindes
Dat.	blinderi	blindēs
Acc.	blindo	blindās
Instr.	blindo	blindās

i-temat

Odmiana identyczna jak przy rdzeniu a, ale występuje i-przegłos w ostatniej sylabie tematu.

odmiana słaba

Odmiana identyczna do odmiany rzeczowników wg. a-tematu dla rodzaju męskiego i nijakiego, i do ō-tematu dla rodzaju żeńskiego. Występuje rzadko.

Stopniowanie przymiotników i przysłówków

Stopniowanie

	stopień wyższy	stopień najwyższy
przysłówki	-es(o)	-ist
przymiotniki	-ers	-iss (rdz ist-)

Przykładowe teksty

Ojcze nasz

Atto urs, hwa in himena but,
wes tens namo helagons,
kem tens rikk, wert tens willo,
hwa in himena, swo in erta.
Geb urs dagegga hlebam uss tamde,
änd farget urs sündus uss,
hwa wis uss banes fargeten,
änd led niwichs us ta beteggam,
ak ner us fram übele.
Amen.

Pierwszy artykuł Deklaracji Praw Człowieka

Altudichs sind frijes änd gelikes ana werte rechtech geburas. Hir sind mid tanka gewitanach begebas, änd sküls in gestiwi broterreds ens anteres donan.

Początek Księgi Rodzaju

1. In tana beginnegga, God tana himenam toch erton makde. 2. Soch erta geskaplosta tomach was, ändi mürgeta up dopts flache was. Änd Gods sewala up dopts waterus flat. 3. Godsuch sagde: “Bo locht!” Änd locht bekam. 4. Godsuch locht sah, hes god wer, änd God to mürgeti fram tamme lochte skar. 5. Goduch tat locht dagam änd to mürgeton nachte namde, änd ebandam kam, morganamuch kam, tana fürsta dagam.

Bajka Schleichera

Ana holma, äws hwa wollo niwichs habde, häggistams gesah. Ens häbiga wagnam drog, ens mikela bar, änd ens guman swefts bar. So äws ta tems häggistas gesagde: “Mens herto äkit, hwanne sehwa hwa gumo ta häggistās drebit”. Te häggistos ändkwet: “Hlot, äws! Ure hertes akat, hwanne sehwas hwa gumo, so fäds, tena wolla für warma kleti für hemme nemit. End äws wollo niwichs habet”. It hlotans, so äws in foldon gefloh.