Język szyrneński

Język szyrneński ???? ????
Sposoby zapisu:	cyrylica
Typologia:	fleksyjny SOV
Faktycznie
Utworzenie:	Henryk Pruthenia w 2017
W
Klasyfikacja:	J. bałtosłowiańskie szyrneńskie szyrneński
Lista conlangów

Zobacz też słownik tego języka.

Język szyrneński - sztuczny język bałtosłowiański. Używany jest na terenie Szyrni, jednej z rosyjskich guberni. Zapisywany jest cyrylicą. Charakteryzuje się daleko posuniętymi zmianami fonetycznymi.

Etymologia nazwy

Nazwa Szyrnów wywodzi się od PIE słowa *ḱern- "róg" (PBS *śirʔnaʔ), z którym spokrewnione jest polskie słowo sarna.

Zapis

Do zapisu współczesnego języka szyrneńskiego używa się zmodyfikowanej cyrylicy.

• Аа

/a/

• Бб

/b/

• Вв

/v/

• Гг

/g/

• Дд

/d/

• Єє

/e/

• Жж

/ž/

• Зз

/z/

• Ии

/i/, /j/

• Іі

/i/, /j/

• Кк

/k/

• Лл

/l/

• Рр

/r/

• Мм

/m/

• Нн

/n/

• Оо

/o/

• Пп

/p/

• Рр

/r/

• Сс

/s/

• Тт

/t/

• Уу

/u/

• Фф

/f/

• Хх

/h/~/k/

• Шш

/š/

• Ѳѳ

/f/

• Ѵѵ

/y/

Historia

Język szyrneński stanowi wysunięty najbardziej na północny-wschód przyczółek dawnej bałtosłowiańszczyzny. W wyniku tego obecne są w nim zapożyczenia z okolicznych języków ugro-fińskich, a także w mniejszej skali turkijskich. W średniowieczu, a także następnie w czasach współczesnych, na język szyrneński w dużym stopniu wpływał język staro-cerkiewno-słowiański, a także rosyjski (w szczególności w czasach współczesnych).

Pierwsze zabytki pisane pochodzą już z XIII wieku, kiedy to zaczęto tłumaczyć urywki Biblii z greki i SCS-u. Na ten czas datuje się wiele zapożyczeń dotyczących życia religijnego i państwowego z greki, SCS-u i z języka staroruskiego. W czasie rozdrobnienia Rusi, a także następnie w czasie niewoli tatarskiej, zaczął się formułować literacki język szyrneński. Wraz ze zjednoczeniem Rusi i coraz większym spadkiem autonomii Szyrni, język rosyjski zaczął zajmować miejsce języka szyrneńskiego, przede wszystkim w ośrodkach miejskich. Wraz z rewolucją przemysłową język szyrneński powrócił do miast ze względu na masowy napływ ludności roboczej.

Współcześnie język szyrneński jest jednym z języków urzędowych Guberni Szyrneńskiej. Obserwuje się także proces zapożyczenia wielu terminów z języka rosyjskiego.

Procesy fonetyczne

Spółgłoskowe:

• š, ś, ź > š, ž
• k, g > t, d (przed e, i, j)
• NC > NG
• asymilacja postępowa:
  • CSV > CCV
  • SC > SSV
• VSV > VZV
• VSSV > VSV
• NZ > NN
• CR > SR
• GR > ZR
• w > j (przed i, e)
• w > v

Samogłoskowe:

• i-przegłos:
  • u > y
  • a > e
  • ai > ei
  • au > eu
  • ū > ȳ
  • ā, ō > ē
• monoftongizacja
  • au > ō
  • eu > ȳ
  • ei > ī
• utracenie długości:
  • ā, ō, ū > o
  • ē > a
  • ī > e
• akcent na pierwszą sylabę
• prelabializacja nagłosowego o (#o > #vo)

Gramatyka

Rzeczownik

W języku szyrneńskim występują cztery deklinacje:

• I, męska, należą do niej rzeczowniki przyjmujące w mianowniku końcówkę -а;
• II, żeńska, należą do niej rzeczowniki przyjmujące w mianowniku końcówkę -о, a w dopełniaczu -ос;
• III, miękka, należą do niej rzeczowniki przyjmujące w mianowniku końcówkę -и;
• IV, spółgłoskowa, należą do niej rzeczowniki przyjmujące w mianowniku końcówkę -о, których temat w przypadkach rozszerzony jest o spółgłoskę.

Deklinacja I

Deklinacja I єіина "owca"
Przypadek	Sg	Pl
Nom.	єіина	єіинє
Gen.	єіино	єіинун
Dat.	єіинє	єіинамас
Acc.	єіинун	єіинунс
Ins.	єіино	єіинама
Loc.	єіинє	єіинєшу
Voc.	єіинє	єіинє

Deklinacja II

Deklinacja II дєно "kobieta"
Przypadek	Sg	Pl
Nom.	дєно	дєнос
Gen.	дєнос	дєнан
Dat.	дєнє	дєномас
Acc.	дєнан	дєнанс
Ins.	дєном	дєномо
Loc.	дєнє	дєносу
Voc.	дєна	дєнос

Deklinacja III

Deklinacja III дирми "wąż"
Przypadek	Sg	Pl
Nom.	дирми	дирмє
Gen.	дирмєш	дирмин
Dat.	дирмаіє	дирмимас
Acc.	дирмин	дирминс
Ins.	дирмє	дирмиш
Loc.	дирмє	дирмишу
Voc.	дирми	дирмє

Deklinacja IV

Deklinacja IV єсмо "kamień"
Przypadek	Sg	Pl
Nom.	єсмо	єсмєнє
Gen.	єсм	єсм
Dat.	єсм	єсм
Acc.	єсм	єсм
Ins.	єсм	єсм
Loc.	єсм	єсм
Voc.	єсм	єсм