Język tahareński

Język tahareński Taharanï celi
Utworzenie:	Artaxes w 2017 kontynuowany przez Borlacha w 2020
Używany w (Kyon):	Ajdynir, Królestwo Tahareńskie
Regiony (Kyon):	Ajdyniriana
Liczba użytkowników (Kyon)	do ustalenia
Sposoby zapisu:	pismo tahareńskie (abdżad persko-arabski) pismo ajdyniriańskie alfabet łaciński
Typologia:	aglutynacyjny VSO
Klasyfikacja:	Język pradahicki (†) Języki starodahickie (†) Języki nowodahickie Język starotahareński (†) Język nowotahareński
Lista conlangów

Zobacz też słownik tego języka.

Język tahareński, lub raczej język nowotahareński (tah. Taharanï celi [taharanɯ celi]) — język autorstwa Artaxesa, za zgodą autora przejęty później, rozwinięty i zmodyfikowany przez Borlacha na potrzeby projektu Kyonu. Jest to język należący do większej rodziny języków dahickich oraz rodzima mowa Tahareńczyków, stanowiąca wraz z językiem ajdyniriańskim lingua francę na rozległych obszarach Ajdyniriany. Język tahareński jest również jednym z urzędowych języków Królestwa Tahareńskiego, prowincji wchodzącej w skład Ajdyniru. Jest to język aglutynacyjny, charakteryzujący się całkowym zanikiem przypadków gramatycznych, odmiany przez osoby i brakiem rodzaju gramatycznego.

Język tahareński w jego oryginalnej formie można obejrzeć na stronie Artaxesa.

(Opisać historię i rozwój w ramach kąłordu)

Fonologia

Samogłoski

	Krótkie		Długie
	Przednie	Tylne	Przednie	Tylne
Przymknięte	i · y	ɯ · u	iː · y:	ɯ: · uː
Średnie	e · ø	o	e: · ø:	oː
Otwarte	a		aː

Harmonia samogłoskowa

	Przednie		Tylne
	Niezaokrąglone	Zaokrąglone	Niezaokrąglone	Zaokrąglone
Wysokie	i	y	ɯ	u
Niskie	e	ø	a	o

Spółgłoski

		Wargowe	Zębowe	Dziąsłowe	Podniebienne	Miękkopod.	Krtaniowe
Nosowe		m		n
Zwarte	bezdźwięczne	p	t		c	k
	dźwięczne	b	d		ɟ	g
Afrykaty	bezdźwięczne			t͡ʃ
	dźwięczne			d͡ʒ
Szczelinowe	bezdźwięczne	f		s	ʃ	x	h
	dźwięczne	v		z	ʒ	ɣ
Drżące			r
Aproksymanty			l		j	w

Struktura sylaby

Struktura sylaby w języku tahareńskim to CVCC, gdzie V to dowolna samogłoska a C dowolna spółgłoska.

Akcent

W języku tahareńskim akcent pada zawsze na pierwszą sylabę wyrazu.

Pismo

Zapis łaciński

Samogłoski

i	ii	ü	üü	ï	ïï	u	uu
[i]	[iː]	[y]	[y:]	[ɯ]	[ɯ:]	[u]	[u:]
e	ee	ö	öö	o	oo
[e]	[e:]	[ø]	[ø:]	[o]	[o:]
a	aa
[a]	[a:]

Spółgłoski

p	t	c	k
[p]	[t]	[c]	[k]
b	d	y	g
[b]	[d]	[ɟ]	[g]
č	j
[t͡ʃ]	[d͡ʒ]
f	s	š	ḫ	h
[f]	[s]	[ʃ]	[x]	[h]
v	z	ž	x
[v]	[z]	[ʒ]	[ɣ]
m	n
[m]	[n]
r	l
[r]	[l]
i	u
[j]	[w]

Gramatyka

Określoność i nieokreśloność

W języku tahareńskim określoność i nieokreśloność wyraża się poprzez odpowiedni sufiks doklejany na koniec rzeczownika.

• Sufiks określoności: -(e)t

Wyraża wskazanie na konkretny, określony lub wcześniej wspomniany obiekt, na przykład:

tooget - "ta góra"

• Sufiks nieokreśloności: -(e)n

Wyraża wskazanie na nieokreślony, dowolny lub właśnie wprowadzany do rozmowy obiekt, na przykład:

toogen - "jakaś góra"

Posesywność

man - druh, przyjaciel, kompan
	Jeden posiadacz						Więcej posiadaczy
1.	ši-		šiman		mój druh		ne-		neman		nasz druh
2.	mi-		miman		twój druh		de-		deman		wasz druh
3.	i-		iman		jego druh		u-		uman		ich druh

Prefiksy dla pierwszej i drugiej osoby liczby pojedynczej (ši- oraz mi-) są w pewnym stopniu podobne do zaimków dzierżawczych dla pierwszej i drugiej osoby liczby pojedynczej w ajdyniriańskim (kshûn "mój" oraz mûn "twój"). Jest to prawdopodobnie efekt wpływu ajdyniriańskiego na rozwój języka nowotahareńskiego.

Czasownik

Strona czasownika

• Strona aktywna: -ø

Strona aktywna jest podstawową formą tahareńskich czasowników, na przykład:

did - "obserwować"

• Strona medialna: -im / -ïm

Charakterystyczną cechą strony medialnej jest to, że obiekt czynności pozornie jest podmiotem w zdaniu, mimo iż faktycznie jest on bliższy obiektowi strony biernej, na przykład:

didim · "obserwować się"

• Strona kauzatywna: -aḫ / -eḫ

Strona kauzatywna wyraża powodowanie jakiejś czynności, na przykład:

dideḫ - "pokazywać"

Aspekt

Aspekt podstawowy

Statyczny: -es-

Np: dides - "widzieć"

Progresywny: -ø

Np: did - "obserwować"

Aspekt drugorzędny

Inceptive: -or / -ör

Np: didör - "zacząć obserwować"

Continuative: -on / -ön

Np: didön - "wciąż obserwować"

Pausative: -aš / -eš

Np: dideš - "przestać obserwować" (chwilowo)

Terminative: -ut / -üt

Np: didüt - "przestać obserwować" (ostatecznie)

Czasy

	Sufiks	Przykład	Znaczenie
Zaprzeszły	-ok / -ök	didök	obserwować (w odległej przeszłości)
Przeszły	-oč / -öč	didöč	obserwować (w nieodległej przeszłości)
Nieprzeszły	-ø	did	obserwować (obecnie lub w przyszłości)

Negacja

W tahareńskim negacja odbywa się poprzez dodanie partykuły lo na początku zdania.

lo me did - "Nie obserwuję"

Liczebniki

Liczba	Liczebnik główny	Liczebnik porządkowy	Multiple(?)	Multiplicative(?)	Rankinging(?)
1	ine	ineqe	inceren	ingïïr	inčerge
2	pharu	pharun
3	dhinnu	dhinnun
4	aasau	aasaun
5	kargha	karghan
6	niirra	niirran
7	saugh	saughan
8	wayr	wayran
9	baalla	baallan
10	abaagh	abaaghan
11	abaagh	abaaghan
20	pharwi	pharwin
21	dhinwi	dhinwin
100	wiswi	wiswin
120	karghawwa	karghawwan
121	niirrawwa	niirrawwan
200	saughiw	saughiwan
1000	wayriw	wayriwan
10000	baalliw	baalliwan