Tekst źródłowy strony Język uznamski

{{język
| kolor = #a16476
| nazwa = Język uznamski
| nazwa własna =
| twórca = [[User:Terrus38|Terrus]]
| rok = 2022
| cel = stworzenie szczątkowych pozostałości martwego języka
| wersja = 
| nazwa conworldu = 
| państwa = 
| regiony = Uznam
| mniejszość = 
| mówiący = ''język wymarły'' 
| mówiący2 = 
| alfabet = łacinka
| typologia = SOV, język fleksyjny
| klasyfikacja = [[Języki wiwaryjskie|wiwaryjskie]]
* praindoeuropejski (†)
** [[język prawiwaryjski|prawiwaryjski]] (†)
*** grupa południowowiwaryjska
**** [[język uznamski | '''uznamski''']] (†)
| kraje = 
| regulowany = 
| conlanger1 = uzn.
| tekst jaki = ''Jedyne zachowane zdanie: ''Módl się za Mairesar, Maryjo, nasza Matko, dziś i zawsze. ''
| tekst = Tü pro Merešar monā, Marija, Mütor Vej, toden danosō .
}}
'''Język uznamski''' – wymarły język wiwaryjski z gałęzi południowej. Używano go na Uznamie i możliwie też Wolinie do I połowy XIV wieku.
==Zachowane leksemy==
Język uznamski jest poświadczony bardzo szczątkowo, niektórzy naukowcy sądzili<ref>Jānis Krieviņš ''Języki południowowiwaryjskie na tle indoeuropejszczyzny'', 1971</ref>, że to nie osobny język, a starobornholmski używany przez osadników lub rybaków, którzy popłynęli na południe. Ta teza jest obecnie powszechnie uznawana za fałszywą z powodu licznych dowodów przeczących jej.

Zachowało się jedno pełne zdanie, 19 wyrazów poświadczonych bezpośrednio (nie licząc tego zdania) oraz kilkanaście pośrednio.

Zdanie będące modlitwą wstawienniczą do Maryi zostało zapisane w ''Modlitewniku Bogusława IV'' jako ''Modlitwa Dorszylów'' (Dorszylowie to archaiczne historyczne określenie na Wiwaryjczyków).

==Nazwa wyspy Uznam==
Istnieje teoria wywodząca słowo Uznam z języka uznamskiego. Pierwszy raz nazwę poświadczył Otton z Bambergi w 1125 jako „Uznoimia civitas”, a w 1175 zapisano „Uznoimi”. Gerhardt Schneider<ref>Gerhardt Schneider ''Toponimy pochodzenia wiwaryjskiego w obrębie zachodniego Bałtyku'', 2002</ref> wywodzi ten toponim od potencjalnego *Ustoimü. -t- wskazywałoby na podobieństwo do powszechnie uznawanej za wtórną formy niemieckiej z -d-, „Usedom”. Schneider zrekonstruował słowo *stoimü – ''skała'' i *üa lub późniejsze *u, czyli ''gdzie''. Nazwa oznaczałaby więc „[Tam,] gdzie skała”. Może stanowić to nawiązanie do klifu Streckelsberg lub głazu narzutowego w Bansin, co jest jednak mało prawdopodobne, tym bardziej że „Uznoimia civitas” oznacza „miasto Uznam”, a leży ono po drugiej stronie wyspy niż klif czy głaz.


Teoria Niemca ogółem jest raczej odrzucana w środowisku lingwistycznym.

==Inne poświadczone słowa==
Zachowało się też 19 słów:
{| class="wikitable"
! polski !! uznamski !! oryginalny zapis !! bornholmski !! dwaliniecki !! prawiwaryjski
|-
| ryba || pfoiš || Pfoiß || feis || pê || *pfejšos
|-
| jeść || ace || atze || ace || asse || *ace
|-
| król || kunüm || Kuneym || kuneng || kuneng || *kunengas
|-
| noga || leiša || Leißa || leichsa || lêksa || *lēchsa
|-
| żona || pfotni || Pfotni || poni || kônda || *pfotni
|-
| mąż || pfot || Pfoth || pot || uspon || *pfot
|-
| piwo || peivo || Peiwo || chumell || el || 
|-
| być || ašte || aschte || aste || aste || *aste
|-
| zarzynać || krōte || kroothe || slatrate || krojêtje || *krojäte
|-
| wyspa || aplund || Aplund || apëlnz || aplun || *aplunð
|-
| dom || dom || Domm || don || kudu || *domos
|-
| mały || moi || moi || mei || mê || *mejus
|-
| jeden || oim || eum || ain || en || *ajnos
|-
| dwa || dvo || dwo || dvo || bo || *dvo
|-
| trzy || trās || Trahs || trai || trê || *trajas
|-
| wiosna || urd || Urd || urt || uttar || *urtes
|-
| Bóg || Doiv || Deuw || Deiv || Dêb || *Dejvos
|-
| ja || agi || aggi || aga || ag || *agê
|-
| orałem || bānu || bahnu || vazanu || badjanu || *βaðanų
|}
==Przypisy==
{{fikcja
|przedmiot=język
|którym/której=którym
|dod=jak i historia
|jest/są=są
|y/a/e=e
}}
[[Kategoria:Wiwaryjszczyzna]][[Kategoria:Języki sztuczne]]