Wersja do druku nie jest już wspierana i może powodować błędy w wyświetlaniu. Zaktualizuj swoje zakładki i zamiast funkcji strony do druku użyj domyślnej funkcji drukowania w swojej przeglądarce.
Język wendyjski, też wandyjski, wenedzki - język używany w Adnacie.
Dźwięki
Samogłoski
- i iː u uː (i ī u ū)
- e eː o oː (e ē o ō)
- a aː (a ā)
Dyftongi
- ai au (ai au)
- oi (oi)
- ei eu (ei eu)
Spółgłoski
- m n (m n)
- p b t d k g (p b t d k g)
- s z ʃ ʒ (s z š ž)
- l r j (l r j)
Alofonia
Przed i, ī, e, ē, ei oraz eu dochodzi do palatalizacji spółgłosek zwartych, nosowych, jak i szczelinowych. Dźwięki /k/, /g/ oraz /n/ są spalatalizowane do /c/, /ɟ/, /ɲ/. Przed o, ō, u, ū oraz oi dochodzi do silnej labializacji spółgłosek zwartych jak i nosowych.
Spółgłoski miękkie
Wszystkie spółgłoski nieszczelinowe posiadają także swój palatalizowany odpowiednik będący nie alofonem, a oddzielnym fonemem:
- mʲ ɲ (m̧ ņ)
- pʲ bʲ tsʲ dsʲ c ɟ (p̧ b̧ ţ ḑ ķ ģ)
- lʲ rʲ (ļ ŗ)
Zmiany fonetyczne
- h₁e, eh₁ > e, ē
- eh₂, h₂e > ah₂, ah₂
- eh₃, h₃e > oh₃, h₃o
- ḱ, ǵ, ǵʰ > ś, ź, ź > s, z
- N̥HC > N̥̄C
- VH > V̄
- H > ∅, ə
- dt, tt > ss
- sr > str
- _s > χ {r, k, j, w, i, u}
- kw, gw, > kʷ, gʷ
- bʰ, dʰ, gʰ > b, d, g
- eRa > aRa {r, l, m, n}
- -ēR, ōR > -ī, -ū
- R̥C- > RiC- {r, l}
- R̥, M̥ > aR, aM (rzadko iR, iM, czasem przed /i/, /j/, a też /k/, /g/)
- N̥̄C > āNC
- ə > a
- ē > ī
- -T > -∅ {t, d}
- pC, bC > C
- T¹C² > χC² {t, d, k, g}
- p...kʷ > kʷ...kʷ
- kʷ, gʷ > k, g
- o > a
- ew > ow
- uwa > owa
- sj, zj > š, ž
- VCN > VN
- ĭ, ŭ > ∅ (nieakcentowane, w szczególności po akcencie)
- ei > ai
- eu > o
- V:V̯ > VV̯
- ou > eu
- χ > š
Rozwój systemu akcentuacyjnego
- retrakcja akcentu z końcówki na:
- pierwszą sylabę wyrazu, jeżeli wszystkie samogłoski są krótkie
- na sylabę z samogłoską długą;
- proces miał miejsce przed rozbiciu się samogłosek sonornych na sekwencję VR, przez co akcent pozostawał w wygłosie. Akcent też nie przechodził na samogłoskę słabą /ə/.
- w wyrazach z samogłoskami krótkimi (gdy akcentowana jest pierwsza sylaba, za wyjątkiem wyrazów jednosylabowych (jeżeli chodzi o rdzeń) z zamkniętą sylabą w mianowniku) akcent przeskakuje na fleksję z samogłoską długą.
- skrócenie samogłosek w fleksji rzeczownika (w całkowitym wygłosie sylaby)
- ustabilizowanie się systemu paradygmatów:
- A - stała sylaba akcentowana
- B - przeskakiwanie akcentu na fleksję
- C - stały akcent na fleksji
Gramatyka
Zaimek
Zaimek osobowy
Cas.
|
Sg.
|
Pl.
|
Refl.
|
I
|
II
|
I
|
II
|
Nom.
|
es
|
tū
|
wai
|
jū
|
–
|
Gen.
|
mene
|
tewe
|
nas
|
was
|
se
|
Dat.
|
meni
|
ti
|
ansmai
|
ušmai
|
si
|
Acc.
|
men
|
ten
|
ansme
|
ušme
|
sen
|
Loc.
|
menai
|
tai
|
ansmi
|
ušmi
|
sai
|
Poss.
|
menas
|
twas
|
ansas
|
ušas
|
swas
|
Cas.
|
Sg.
|
Pl.
|
m
|
f
|
n
|
An.
|
Inan.
|
Nom.
|
anas
|
anā
|
ana
|
anai
|
anā
|
Gen.
|
anaša
|
anašās
|
anaša
|
anašōn
|
Dat.
|
anasmai
|
anašai
|
anasmai
|
anaimas
|
Acc.
|
anan
|
anān
|
ana
|
anans
|
anā
|
Loc.
|
anasmi
|
anašā
|
anasmi
|
anoišu
|
Zaimek pytający
Cas.
|
Sg.
|
Pl.
|
An.
|
Inan.
|
An.
|
Inan.
|
Nom.
|
pis
|
pi
|
p̧ais
|
pī
|
Gen.
|
p̧aša
|
p̧aimas
|
Dat.
|
p̧asmai
|
p̧aišōn
|
Acc.
|
pin
|
pi
|
p̧ains
|
pī
|
Loc.
|
p̧asmi
|
p̧aišu
|
Cas.
|
Sg.
|
Pl.
|
m
|
f
|
n
|
An.
|
Inan.
|
Nom.
|
p̧anas
|
p̧anā
|
p̧ana
|
p̧anai
|
p̧anā
|
Gen.
|
p̧aša
|
p̧ašās
|
p̧aša
|
p̧ašōn
|
Dat.
|
p̧asmai
|
p̧ašai
|
p̧asmai
|
p̧aimas
|
Acc.
|
p̧anan
|
p̧anān
|
p̧ana
|
p̧anans
|
p̧anā
|
Loc.
|
p̧asmi
|
p̧ašā
|
p̧asmi
|
p̧oišu
|
Rzeczownik
a-deklinacja
Cas.
|
Sg.
|
Pl.
|
Nom.
|
walpas
|
walpais
|
Gen.
|
walpaš
|
walpōn
|
Dat.
|
walpoi
|
walpamas
|
Acc.
|
walpan
|
walpans
|
Loc.
|
walpai
|
walpaišu
|
Voc.
|
walpe
|
walpais
|
Cas.
|
Sg.
|
Pl.
|
Nom.
|
ōjan
|
ōjā
|
Gen.
|
ōjaš
|
ōjōn
|
Dat.
|
ōjoi
|
ōjamas
|
Acc.
|
ōjan
|
ōjā
|
Loc.
|
ōjai
|
ōjaišu
|
Voc.
|
ōjan
|
ōjā
|
i-deklinacja
Cas.
|
Sg.
|
Pl.
|
Nom.
|
gastis
|
gasţais
|
Gen.
|
gastiš
|
gasţōn
|
Dat.
|
gasţai
|
gastimas
|
Acc.
|
gastin
|
gastins
|
Loc.
|
gasti
|
gastišu
|
Voc.
|
gasti
|
gasţais
|
Cas.
|
Sg.
|
Pl.
|
Nom.
|
mari
|
marī
|
Gen.
|
mariš
|
maŗōn
|
Dat.
|
maŗai
|
marimas
|
Acc.
|
mari
|
marī
|
Loc.
|
mari
|
marišu
|
Voc.
|
mari
|
marī
|
u-deklinacja
Cas.
|
Sg.
|
Pl.
|
Nom.
|
sūnus
|
sūnos
|
Gen.
|
sūnauš
|
sūnowan
|
Dat.
|
sūnowai
|
sūnumas
|
Acc.
|
sūnun
|
sūnuns
|
Loc.
|
sūneu
|
sūnušu
|
Voc.
|
sūn
|
sūnos
|
Cas.
|
Sg.
|
Pl.
|
Nom.
|
b̧aru
|
b̧arū
|
Gen.
|
b̧arauš
|
b̧arowan
|
Dat.
|
b̧arowai
|
b̧arumas
|
Acc.
|
b̧aru
|
b̧arū
|
Loc.
|
b̧areu
|
b̧arušu
|
Voc.
|
b̧aru
|
b̧arū
|
ā-deklinacja
Cas.
|
Sg.
|
Pl.
|
Nom.
|
bīnā
|
bīnai
|
Gen.
|
bīnāš
|
bīnān
|
Dat.
|
bīnai
|
bīnāmas
|
Acc.
|
bīnān
|
bīnāns
|
Loc.
|
bīnai
|
bīnāšu
|
Voc.
|
bīnā
|
bīnai
|
C-deklinacja
Cas.
|
Sg.
|
Pl.
|
Nom.
|
pōss
|
pades
|
Gen.
|
padeš
|
padōn
|
Dat.
|
paḑai
|
pasmas
|
Acc.
|
padan
|
padans
|
Loc.
|
padi
|
pasšu
|
Voc.
|
pade
|
pades
|
ī-deklinacja
Cas.
|
Sg.
|
Pl.
|
Nom.
|
skājī
|
skājīs
|
Gen.
|
skājīš
|
skājījōn
|
Dat.
|
skājai
|
skājīmas
|
Acc.
|
skājīn
|
skājīns
|
Loc.
|
skājā
|
skājīšu
|
Voc.
|
skājī
|
skājī
|
o-deklinacja
Cas.
|
Sg.
|
Pl.
|
Nom.
|
dros
|
drowes
|
Gen.
|
droweš
|
drowōn
|
Dat.
|
drowai
|
dromas
|
Acc.
|
dron
|
drons
|
Loc.
|
drowi
|
drošu
|
Voc.
|
drowe
|
drowes
|
r-deklinacja
Cas.
|
Sg.
|
Pl.
|
Nom.
|
brātī
|
brātres
|
Gen.
|
brātarš
|
brātrōn
|
Dat.
|
brātrai
|
brātarmas
|
Acc.
|
brātran
|
brātrans
|
Loc.
|
brātar
|
brātaršu
|
Voc.
|
brātre
|
brātres
|
Cas.
|
Sg.
|
Pl.
|
Nom.
|
swesū
|
swesres
|
Gen.
|
swesarš
|
swesrōn
|
Dat.
|
swesrai
|
swesarmas
|
Acc.
|
swesran
|
swesrans
|
Loc.
|
swesar
|
swesaršu
|
Voc.
|
swesre
|
swesres
|
n-deklinacja
Cas.
|
Sg.
|
Pl.
|
Nom.
|
naman
|
namō
|
Gen.
|
namanš
|
namnōn
|
Dat.
|
namnai
|
namanmas
|
Acc.
|
naman
|
namō
|
Loc.
|
namni
|
namanšu
|
Voc.
|
naman
|
namō
|
ō-deklinacja
Cas.
|
Sg.
|
Pl.
|
Nom.
|
swō
|
swanes
|
Gen.
|
swaneš
|
swanōn
|
Dat.
|
swanai
|
swanmas
|
Acc.
|
swanan
|
swanans
|
Loc.
|
swani
|
swanšu
|
Voc.
|
swane
|
swanes
|
Cas.
|
Sg.
|
Pl.
|
Nom.
|
asmō
|
asmanes
|
Gen.
|
asmaneš
|
asmanōn
|
Dat.
|
asmanai
|
asmanmas
|
Acc.
|
asmanan
|
asmanans
|
Loc.
|
asmani
|
asmanšu
|
Voc.
|
asman
|
asmanes
|
ū-deklinacja
Cas.
|
Sg.
|
Pl.
|
Nom.
|
sūs
|
sūjes
|
Gen.
|
sūš
|
sūjōn
|
Dat.
|
sūji
|
sūmas
|
Acc.
|
sūn
|
sūns
|
Loc.
|
sū
|
sūšu
|
Voc.
|
sū
|
sūjes
|
nt-deklinacja
Cas.
|
Sg.
|
Pl.
|
Nom.
|
pans
|
pantes
|
Gen.
|
panteš
|
pantōn
|
Dat.
|
pantai
|
panmas
|
Acc.
|
pantan
|
pantans
|
Loc.
|
panti
|
panšu
|
Voc.
|
pante
|
pantes
|
Przymiotnik
Najpopularniejsze końcówki przymiotnika to:
Cas.
|
Sg.
|
Pl.
|
m
|
f
|
n
|
An.
|
Inan.
|
Nom.
|
nowas
|
nowā
|
nowa
|
nowai
|
nowā
|
Gen.
|
nowaša
|
nowašās
|
nowaša
|
nowašōn
|
Dat.
|
nowai
|
nowašai
|
nowai
|
nowaimas
|
Acc.
|
nowan
|
nowān
|
nowa
|
nowans
|
nowā
|
Loc.
|
nowasmi
|
nowašā
|
nowasmi
|
nowoišu
|
Voc.
|
nowe
|
nowa
|
nowa
|
nowai
|
nowā
|
Cas.
|
Sg.
|
Pl.
|
m
|
f
|
n
|
An.
|
Inan.
|
Nom.
|
nowjōs
|
nowješī
|
nowjas
|
nowjases
|
nowjōs
|
Gen.
|
nowjišeš
|
nowjišeš
|
nowjišeš
|
nowjišōn
|
Dat.
|
nowjišai
|
nowjišai
|
nowjišai
|
nowjišmas
|
Acc.
|
nowjosan
|
nowješīn
|
nowjas
|
nowjasans
|
nowjōs
|
Loc.
|
nowjes
|
nowjiš
|
nowjes
|
nowjišu
|
Voc.
|
nowjas
|
nowješī
|
nowjas
|
nowjases
|
nowjōs
|
Sekwencja Cj zmienia się w palatalizację/dochodzi do alternacji.
Cas.
|
Sg.
|
Pl.
|
m
|
f
|
n
|
An.
|
Inan.
|
Nom.
|
noweras
|
nowerā
|
noweran
|
nowerai
|
nowerā
|
Gen.
|
noweraša
|
nowerašās
|
noweraša
|
nowerašōn
|
Dat.
|
nowerai
|
nowerašai
|
nowerai
|
noweraimas
|
Acc.
|
noweran
|
nowerān
|
noweran
|
nowerans
|
nowerā
|
Loc.
|
nowerasmi
|
nowerašā
|
nowerasmi
|
noweroišu
|
Voc.
|
nowere
|
nowera
|
noweran
|
nowerai
|
nowerā
|
Przysłówek
Przysłówek tworzy się za pomocą sufiksu -ō, -jō.
Czasownik
swepeti
|
Ter
|
Pers
|
Sg.
|
Pl.
|
I
|
swepō
|
swepemas
|
II
|
swepeši
|
swepete
|
III
|
swepeti
|
swepanti
|
Perf
|
Pers
|
Sg.
|
Pl.
|
I
|
swepan
|
swepeme
|
II
|
swepes
|
swepeste
|
III
|
swepe
|
swepens
|
Aor.
|
Pers
|
Sg.
|
Pl.
|
I
|
swepesan
|
swepesame
|
II
|
swepeses
|
swepesate
|
III
|
swepese
|
swepesans
|
Fut.
|
Pers
|
Sg.
|
Pl.
|
I
|
swepain
|
swepaime
|
II
|
swepaiš
|
swepaite
|
III
|
swepai
|
swepains
|
Subj.
|
Pers
|
Sg.
|
Pl.
|
I
|
swep̧ō
|
swepōmas
|
II
|
swepīši
|
swepīte
|
III
|
swepīti
|
swepōnti
|
Imp.
|
Pers
|
Sg.
|
Pl.
|
II
|
swepe
|
swepete
|
Inf.
|
swepeti
|
Part.
|
Act.
|
swepans
|
Pass.
|
swepatas
|
esti
|
Ter
|
Pers
|
Sg.
|
Pl.
|
I
|
edō
|
edemas
|
II
|
esši
|
edete
|
III
|
esti
|
edanti
|
Perf
|
Pers
|
Sg.
|
Pl.
|
I
|
edan
|
esme
|
II
|
ess
|
este
|
III
|
ed
|
edens
|
Aor.
|
Pers
|
Sg.
|
Pl.
|
I
|
essan
|
essame
|
II
|
esses
|
essate
|
III
|
esse
|
essans
|
Fut.
|
Pers
|
Sg.
|
Pl.
|
I
|
edain
|
edaime
|
II
|
edaiš
|
edaite
|
III
|
edai
|
edains
|
Subj.
|
Pers
|
Sg.
|
Pl.
|
I
|
eḑō
|
edōmas
|
II
|
edīši
|
edīte
|
III
|
edīti
|
edōnti
|
Imp.
|
Pers
|
Sg.
|
Pl.
|
II
|
ed
|
este
|
Inf.
|
esti
|
Part.
|
Act.
|
edans
|
Pass.
|
estas
|
znāti
|
Ter
|
Pers
|
Sg.
|
Pl.
|
I
|
znāō
|
znāmas
|
II
|
znāši
|
znāte
|
III
|
znāti
|
znānti
|
Perf
|
Pers
|
Sg.
|
Pl.
|
I
|
znān
|
znāme
|
II
|
znās
|
znāste
|
III
|
znā
|
znāns
|
Aor.
|
Pers
|
Sg.
|
Pl.
|
I
|
znāsan
|
znāsame
|
II
|
znāses
|
znāsate
|
III
|
znāse
|
znāsans
|
Fut.
|
Pers
|
Sg.
|
Pl.
|
I
|
znājain
|
znājaime
|
II
|
znājaiš
|
znājaite
|
III
|
znājai
|
znājains
|
Subj.
|
Pers
|
Sg.
|
Pl.
|
I
|
znājō
|
znājōmas
|
II
|
znājīši
|
znājīte
|
III
|
znājīti
|
znājōnti
|
Imp.
|
Pers
|
Sg.
|
Pl.
|
II
|
znā
|
znāte
|
Inf.
|
znājti
|
Part.
|
Act.
|
znāns
|
Pass.
|
znātas
|
sloti
|
Ter
|
Pers
|
Sg.
|
Pl.
|
I
|
slowō
|
slowemas
|
II
|
sloweši
|
slowete
|
III
|
sloweti
|
slowanti
|
Perf
|
Pers
|
Sg.
|
Pl.
|
I
|
slon
|
slome
|
II
|
slos
|
sloste
|
III
|
slo
|
slons
|
Aor.
|
Pers
|
Sg.
|
Pl.
|
I
|
slosan
|
slosame
|
II
|
sloses
|
slosate
|
III
|
slose
|
slosans
|
Fut.
|
Pers
|
Sg.
|
Pl.
|
I
|
slowain
|
slowaime
|
II
|
slowaiš
|
slowaite
|
III
|
slowai
|
slowains
|
Subj.
|
Pers
|
Sg.
|
Pl.
|
I
|
slowjō
|
slowōmas
|
II
|
slowīši
|
slowīte
|
III
|
slowīti
|
slowōnti
|
Imp.
|
Pers
|
Sg.
|
Pl.
|
II
|
slo
|
slote
|
Inf.
|
sloti
|
Part.
|
Act.
|
slowans
|
Pass.
|
slotas
|
merti
|
Ter
|
Pers
|
Sg.
|
Pl.
|
I
|
merō
|
meremas
|
II
|
merši
|
merete
|
III
|
merti
|
meranti
|
Perf
|
Pers
|
Sg.
|
Pl.
|
I
|
mren
|
mreme
|
II
|
mres
|
mreste
|
III
|
mre
|
mrens
|
Aor.
|
Pers
|
Sg.
|
Pl.
|
I
|
mresan
|
mresame
|
II
|
mreses
|
mresate
|
III
|
mrese
|
mresans
|
Fut.
|
Pers
|
Sg.
|
Pl.
|
I
|
merain
|
meraime
|
II
|
meraiš
|
meraite
|
III
|
merai
|
merains
|
Subj.
|
Pers
|
Sg.
|
Pl.
|
I
|
meŗō
|
merōmas
|
II
|
merīši
|
merīte
|
III
|
merīti
|
merōnti
|
Imp.
|
Pers
|
Sg.
|
Pl.
|
II
|
mer
|
merte
|
Inf.
|
merti
|
Part.
|
Act.
|
merans
|
Pass.
|
mertas
|
esti
|
Ter
|
Pers
|
Sg.
|
Pl.
|
I
|
esmi
|
esmas
|
II
|
eši
|
sete
|
III
|
esti
|
santi
|
Perf
|
Pers
|
Sg.
|
Pl.
|
I
|
esan
|
sesme
|
II
|
eses
|
seste
|
III
|
est
|
sesens
|
Aor.
|
Pers
|
Sg.
|
Pl.
|
I
|
essan
|
essame
|
II
|
esses
|
essate
|
III
|
esse
|
essans
|
Fut.
|
Pers
|
Sg.
|
Pl.
|
I
|
sain
|
saime
|
II
|
saiš
|
saite
|
III
|
sai
|
sains
|
Subj.
|
Pers
|
Sg.
|
Pl.
|
I
|
šō
|
šōmas
|
II
|
šīši
|
šīte
|
III
|
šīti
|
šōnti
|
Imp.
|
Pers
|
Sg.
|
Pl.
|
II
|
est
|
este
|
Inf.
|
esti
|
Part.
|
Act.
|
sans
|
Imiona
Imiona męskie
Sufiks
|
Znaczenie
|
-pŗas
|
szacunek
|
-spas
|
sława
|
-sūjus
|
syn
|
-rejas
|
zdrowie
|
-saitas
|
moc
|
-stāņņas
|
siła
|
-wailas
|
pogromca
|
-wīras
|
mężczyzna
|
-patis
|
władza
|
-nemas
|
dar
|
-wastus
|
stąd
|
-gastis
|
gość
|
-asris
|
ostry
|
-anţas
|
pierwszy
|
-namnis
|
imię, znamię
|
-zmanis
|
przyjaciel
|
-slowas
|
sława
|
-slaitras
|
obrońca
|
-zesū
|
pomoc
|
-berţas
|
nosiciel
|
-nī
|
mężczyzna
|
-kōtus
|
walka
|
-dōtī
|
dawca
|
-desas
|
właściwy
|
-wistas
|
znany
|
-dijas
|
niebiański
|
-datas
|
dany
|
-mežas
|
wielki
|
-statas
|
wytrwały
|