Język wendyjski: Różnice pomiędzy wersjami

Z Conlanger
Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania
Linia 737: Linia 737:
  
 
=== nt-deklinacja ===
 
=== nt-deklinacja ===
 +
{| class="wikitable"
 +
! Cas.
 +
! Sg.
 +
! Pl.
 +
|-
 +
| Nom.
 +
| pans
 +
| pantes
 +
|-
 +
| Gen.
 +
| panteš
 +
| pantōn
 +
|-
 +
| Dat.
 +
| pantai
 +
| panmas
 +
|-
 +
| Acc.
 +
| pantan
 +
| pantans
 +
|-
 +
| Loc.
 +
| panti
 +
| panšu
 +
|-
 +
| Voc.
 +
| pante
 +
| pantes
 +
|}
  
 
== Przymiotnik ==
 
== Przymiotnik ==

Wersja z 18:46, 9 cze 2019

Język wendyjski
Inzā weniškā
Sposoby zapisu: Łacińskie
Typologia: Fleksyjny
SVO
Faktycznie
Utworzenie: Henryk Pruthenia w 2018
W Adnacie
Używany w : brak
Lista conlangów
Nuvola apps bookcase 1 blue.svg.png Zobacz też słownik tego języka.

Język wendyjski, też wandyjski, wenedzki - język używany w Adnacie.

Dźwięki

Samogłoski

  • i iː u uː (i ī u ū)
  • e eː o oː (e ē o ō)
  • a aː (a ā)

Dyftongi

  • ai au (ai au)
  • oi (oi)
  • ei eu (ei eu)

Spółgłoski

  • m n (m n)
  • p b t d k g (p b t d k g)
  • s z ʃ ʒ (s z š ž)
  • l r j (l r j)

Alofonia

Przed i, ī, e, ē, ei oraz eu dochodzi do palatalizacji spółgłosek zwartych, nosowych, jak i szczelinowych. Dźwięki /k/, /g/ oraz /n/ są spalatalizowane do /c/, /ɟ/, /ɲ/. Przed o, ō, u, ū oraz oi dochodzi do silnej labializacji spółgłosek zwartych jak i nosowych.

Spółgłoski miękkie

Wszystkie spółgłoski nieszczelinowe posiadają także swój palatalizowany odpowiednik będący nie alofonem, a oddzielnym fonemem:

  • mʲ ɲ (m̧ ņ)
  • pʲ bʲ tsʲ dsʲ c ɟ (p̧ b̧ ţ ḑ ķ ģ)
  • lʲ rʲ (ļ ŗ)

Zmiany fonetyczne

  • h₁e, eh₁ > e, ē
  • eh₂, h₂e > ah₂, ah₂
  • eh₃, h₃e > oh₃, h₃o
  • ḱ, ǵ, ǵʰ > ś, ź, ź > s, z
  • N̥HC > N̥̄C
  • VH > V̄
  • H > ∅, ə
  • dt, tt > ss
  • sr > str
  • _s > χ {r, k, j, w, i, u}
  • kw, gw, > kʷ, gʷ
  • bʰ, dʰ, gʰ > b, d, g
  • eRa > aRa {r, l, m, n}
  • -ēR, ōR > -ī, -ū
  • R̥C- > RiC- {r, l}
  • R̥, M̥ > aR, aM (rzadko iR, iM, czasem przed /i/, /j/, a też /k/, /g/)
  • N̥̄C > āNC
  • ə > a
  • ē > ī
  • -T > -∅ {t, d}
  • pC, bC > C
  • T¹C² > χC² {t, d, k, g}
  • p...kʷ > kʷ...kʷ
  • kʷ, gʷ > k, g
  • o > a
  • ew > ow
  • uwa > owa
  • sj, zj > š, ž
  • VCN > VN
  • ĭ, ŭ > ∅ (nieakcentowane, w szczególności po akcencie)
  • ei > ai
  • eu > o
  • V:V̯ > VV̯
  • ou > eu
  • χ > š

Rozwój systemu akcentuacyjnego

  • retrakcja akcentu z końcówki na:
    • pierwszą sylabę wyrazu, jeżeli wszystkie samogłoski są krótkie
    • na sylabę z samogłoską długą;
    • proces miał miejsce przed rozbiciu się samogłosek sonornych na sekwencję VR, przez co akcent pozostawał w wygłosie. Akcent też nie przechodził na samogłoskę słabą /ə/.
  • w wyrazach z samogłoskami krótkimi (gdy akcentowana jest pierwsza sylaba, za wyjątkiem wyrazów jednosylabowych (jeżeli chodzi o rdzeń) z zamkniętą sylabą w mianowniku) akcent przeskakuje na fleksję z samogłoską długą.
  • skrócenie samogłosek w fleksji rzeczownika (w całkowitym wygłosie sylaby)
  • ustabilizowanie się systemu paradygmatów:
    • A - stała sylaba akcentowana
    • B - przeskakiwanie akcentu na fleksję
    • C - stały akcent na fleksji

Gramatyka

Zaimek

Zaimek osobowy

Cas. Sg. Pl. Refl.
I II I II
Nom. es wai
Gen. mene tewe nas was se
Dat. meni ti ansmai ušmai si
Acc. men ten ansme ušme sen
Loc. menai tai ansmi ušmi sai
Poss. menas twas ansas ušas swas
Cas. Sg. Pl.
m f n An. Inan.
Nom. anas anā ana anai anā
Gen. anaša anašās anaša anašōn
Dat. anasmai anašai anasmai anaimas
Acc. anan anān ana anans anā
Loc. anasmi anašā anasmi anoišu

Zaimek pytający

Cas. Sg. Pl.
An. Inan. An. Inan.
Nom. pis pi p̧ais
Gen. p̧aša p̧aimas
Dat. p̧asmai p̧aišōn
Acc. pin pi p̧ains
Loc. p̧asmi p̧aišu
Cas. Sg. Pl.
m f n An. Inan.
Nom. p̧anas p̧anā p̧ana p̧anai p̧anā
Gen. p̧aša p̧ašās p̧aša p̧ašōn
Dat. p̧asmai p̧ašai p̧asmai p̧aimas
Acc. p̧anan p̧anān p̧ana p̧anans p̧anā
Loc. p̧asmi p̧ašā p̧asmi p̧oišu

Rzeczownik

a-deklinacja

Cas. Sg. Pl.
Nom. walpas walpais
Gen. walpaš walpōn
Dat. walpoi walpamas
Acc. walpan walpans
Loc. walpai walpaišu
Voc. walpe walpais
Cas. Sg. Pl.
Nom. ōjan ōjā
Gen. ōjaš ōjōn
Dat. ōjoi ōjamas
Acc. ōjan ōjā
Loc. ōjai ōjaišu
Voc. ōjan ōjā

i-deklinacja

Cas. Sg. Pl.
Nom. gastis gasţais
Gen. gastiš gasţōn
Dat. gasţai gastimas
Acc. gastin gastins
Loc. gasti gastišu
Voc. gasti gasţais
Cas. Sg. Pl.
Nom. mari marī
Gen. mariš maŗōn
Dat. maŗai marimas
Acc. mari marī
Loc. mari marišu
Voc. mari marī

u-deklinacja

Cas. Sg. Pl.
Nom. sūnus sūnos
Gen. sūnauš sūnowan
Dat. sūnowai sūnumas
Acc. sūnun sūnuns
Loc. sūneu sūnušu
Voc. sūn sūnos
Cas. Sg. Pl.
Nom. b̧aru b̧arū
Gen. b̧arauš b̧arowan
Dat. b̧arowai b̧arumas
Acc. b̧aru b̧arū
Loc. b̧areu b̧arušu
Voc. b̧aru b̧arū

ā-deklinacja

Cas. Sg. Pl.
Nom. bīnā bīnai
Gen. bīnāš bīnān
Dat. bīnai bīnāmas
Acc. bīnām bīnāns
Loc. bīnai bīnāšu
Voc. bīnā bīnai

C-deklinacja

Cas. Sg. Pl.
Nom. pōss pades
Gen. padeš padōn
Dat. paḑai pasmas
Acc. padan padans
Loc. padi pasšu
Voc. pade pades

ī-deklinacja

Cas. Sg. Pl.
Nom. skājī skājīs
Gen. skājīš skājījōn
Dat. skājai skājīmas
Acc. skājīn skājīns
Loc. skājā skājīšu
Voc. skājī skājī

o-deklinacja

Cas. Sg. Pl.
Nom. dros drowes
Gen. droweš drowōn
Dat. drowai dromas
Acc. dron drons
Loc. drowi drošu
Voc. drowe drowes

r-deklinacja

Cas. Sg. Pl.
Nom. brātī brātres
Gen. brātarš brātrōn
Dat. brātrai brātarmas
Acc. brātran brātrans
Loc. brātar brātaršu
Voc. brātre brātres
Cas. Sg. Pl.
Nom. swesū swesres
Gen. swesarš swesrōn
Dat. swesrai swesarmas
Acc. swesran swesrans
Loc. swesar swesaršu
Voc. swesre swesres

n-deklinacja

Cas. Sg. Pl.
Nom. naman namō
Gen. namanš namnōn
Dat. namnai namanmas
Acc. naman namō
Loc. namni namanšu
Voc. naman namō

ō-deklinacja

Cas. Sg. Pl.
Nom. swō swanes
Gen. swaneš swanōn
Dat. swanai swanmas
Acc. swanam swanans
Loc. swani swanšu
Voc. swane swanes

ū-deklinacja

Cas. Sg. Pl.
Nom. sūs sūjes
Gen. sūš sūjōn
Dat. sūji sūmas
Acc. sūm sūns
Loc. sūšu
Voc. sūjes

nt-deklinacja

Cas. Sg. Pl.
Nom. pans pantes
Gen. panteš pantōn
Dat. pantai panmas
Acc. pantan pantans
Loc. panti panšu
Voc. pante pantes

Przymiotnik

Najpopularniejsze końcówki przymiotnika to:

  • -škas
  • -iškas
  • -uškas
  • -nas
Cas. Sg. Pl.
m f n An. Inan.
Nom. nowas nowā nowa nowai nowā
Gen. nowaša nowašās nowaša nowašōn
Dat. nowai nowašai nowai nowaimas
Acc. nowan nowān nowa nowans nowā
Loc. nowasmi nowašā nowasmi nowoišu
Voc. nowe nowa nowa nowai nowā
Cas. Sg. Pl.
m f n An. Inan.
Nom. nowjōs nowješī nowjas nowjases nowjōs
Gen. nowjišeš nowjišeš nowjišeš nowjišōn
Dat. nowjišai nowjišai nowjišai nowjišmas
Acc. nowjosan nowješīn nowjas nowjasans nowjōs
Loc. nowjes nowjiš nowjes nowjišu
Voc. nowjas nowješī nowjas nowjases nowjōs

Sekwencja Cj zmienia się w palatalizację/dochodzi do alternacji.

Cas. Sg. Pl.
m f n An. Inan.
Nom. noweras nowerā noweran nowerai nowerā
Gen. noweraša nowerašās noweraša nowerašōn
Dat. nowerai nowerašai nowerai noweraimas
Acc. noweran nowerān noweran nowerans nowerā
Loc. nowerasmi nowerašā nowerasmi noweroišu
Voc. nowere nowera noweran nowerai nowerā

Przysłówek

Przysłówek tworzy się za pomocą sufiksu -ō, -jō.

Czasownik