Język wertyński - jest językiem izolowanym, używany jest wyłącznie w Wertynii.
Fonologia
Spółgłoski
- nosowe: <m, n, n̂> - /m, n, ɲ/
- syczące zwarto-szczelinowe: <c, ç, dh, ĉ, đ> - /t͡s, t͡ʃ, d͡ʒ, t͡ɕ, d͡ʑ/
- zwarte: <p, b, t, d, q, g> - /p, b, t, d, k, g/
- syczące szczelinowe: <s, z, ş, j, ŝ, ẑ> - /s, z, ʃ, ʒ, ɕ, ʑ/
- niesyczące szczelinowe: <f, v, x> - /ɸ, β, h/
- półotwarte: <y> - /j/
- drżące: <r> - /r/
- boczne półotwarte: <l> - /l/
|
|
Wargowe
|
Zębowe
|
Dziąsłowe
|
Podniebienne
|
Welarne
|
Krtaniowe
|
| Nosowe
|
*m
|
|
*n
|
|
|
|
| Zwarte
|
bezdźwięczne
|
*p
|
*t
|
|
|
*k [q]
|
|
| dźwięczne
|
*b
|
*d
|
|
|
*g
|
Afrykaty
|
bezdźwięczne
|
|
|
*t͡ʃ
|
|
|
|
| dźwięczne
|
|
|
|
*d͡ʒ
|
|
|
| Szczelinowe
|
bezdźwięczne
|
*ɸ
|
|
*s
|
*ʃ [ş]
|
|
*h [x]
|
| dźwięczne
|
*β
|
|
*z
|
|
|
|
| Drżące
|
|
r
|
|
|
| Aproksymanty
|
|
l
|
*j [y]
|
|
Samogłoski
|
|
Przednie
|
Tylne
|
| Przymknięte
|
i • iː • y • yː
|
u • uː
|
| Półprzymknięte
|
ø • øː
|
|
| Półotwarte
|
ɛ • ɛː
|
o • oː
|
| Otwarte
|
a • aː
|
|
Alfabet
Do zapisu języka wertyńskiego używa się rodzimego pisma. Używa się też zapisu alfabetem łacińskim, gdzie występuje 39 liter i 1 dwuznak. W wertyńskim nie może dojść do sytuacji, w której są dwie samogłoski pod rząd.
Zapis łaciński
| a |
ā/ą |
b |
c |
ĉ |
ç |
d |
đ |
dh |
e |
ē/ę |
f |
g |
x |
i |
ī/į |
y |
q |
l |
m
|
| [a] |
[aː] |
[b] |
[t͡s] |
[t͡ɕ] |
[t͡ʃ] |
[d] |
[d͡ʑ] |
[d͡ʒ] |
[ɛ] |
[ɛː] |
[ɸ] |
[g] |
[h] |
[i] |
[iː] |
[j] |
[k] |
[l] |
[m]
|
| n |
n̂ |
o |
ō/ǫ |
ö |
ő |
p |
r |
s |
ŝ |
ş |
t |
u |
ū/ų |
ü |
ű |
v |
z |
ẑ |
j
|
| [n] |
[ɲ] |
[o] |
[oː] |
[ø] |
[øː] |
[p] |
[r] |
[s] |
[ɕ] |
[ʃ] |
[t] |
[u] |
[u:] |
[y] |
[y:] |
[β] |
[z] |
[ʑ] |
[ʒ]
|
####
Gramatyka
Czasowniki
Odmiana czasowników
Czasowniki regularne odmienia się przez osoby poprzez dodanie odpowiedniej końcówki. Wszystkie czasowniki regularne w bezokoliczniku kończą się na -ēv.
| osoba
|
końcówka
|
paryēv - jeść
|
xeqyēv - mówić
|
qivryēv - kochać
|
| ja - uyę
|
-ēs
|
paryēs - jem
|
xeqyēs - mówię
|
qivryēs - kocham
|
| ty - tyę
|
-ēt
|
paryēt - jesz
|
xeqyēt - mówisz
|
qivryēt - kochasz
|
| on(a/o) - īlv(a/e)
|
-īn
|
paryīn - je
|
xeqyīn - mówi
|
qivryīn - kocha
|
| my - tarvāy
|
-ēsay
|
paryēsay - jemy
|
xeqyēsay - mówimy
|
qivryēsay - kochamy
|
| wy - oyrāy
|
-ētay
|
paryētay - jecie
|
xeqyētay - mówicie
|
qivryētay - kochacie
|
| oni(e) - īlvay
|
-ūn
|
paryūn - jedzą
|
xeqyūn - mówią
|
qivryūn - kochają
|
Rzeczowniki
| L. pojedyncza
|
L. mnoga
|
| dyovīn
(człowiek)
|
dyovīnay
(ludzie)
|
Zaimki
| Przypadek
|
Liczba pojedyncza
|
Liczba mnoga
|
| 1. os.
|
2. os.
|
3 os.
|
1. os.
|
2. os.
|
3 os.
|
| m
|
ż
|
n
|
| Mianownik
|
uyę (ja)
|
tyę (ty)
|
īlv (on)
|
īlva (on)
|
īlve (on)
|
tarvāy (my)
|
oyrāy (wy)
|
īlvay (oni)
|
| Dopełniacz
|
uyēxe (mnie)
|
tyēxe (ciebie)
|
īlvxe (jego/go)
|
īlvaxe (jej/niej)
|
īlvexe (jego/go/niego)
|
tarvāyxe (nas)
|
oyrāyxe (was)
|
īlvayxe (ich/nich)
|
| Celownik
|
uyēxev (mnie/mi)
|
tyēxev (tobie/ci)
|
īlvxev (jemu/mu/niemu)
|
īlvaxev (jej/niej)
|
īlvexev (jemu/mu/niemu)
|
tarvāyxev (nam)
|
oyrāyxev (wam)
|
īlvayxev (im/nim)
|
| Biernik
|
uyēxen (mnie/mię)
|
tyēxen (ciebie/cię)
|
īlvxen (jego/go/niego)
|
īlvaxen (ją/nią)
|
īlvexen (je/nie)
|
tarvāyxen (nas)
|
oyrāyxen (was)
|
īlvayxen (ich/nich)
|
| Narzędnik
|
uyēxet (ze mną)
|
tyēxet (z tobą)
|
īlvxet (z nim)
|
īlvaxet (z nią)
|
īlvexet (z nim)
|
tarvāyxet (z nami)
|
oyrāyxet (z wami)
|
īlvayxet (z nimi)
|
| Miejscownik
|
uyēxex (o mnie)
|
tyēxex (o tobie)
|
īlvxex (o nim)
|
īlvaxex (o niej)
|
īlvexex (o nim)
|
tarvāyxex (o nas)
|
oyrāyxex (o was)
|
īlvayxex (o nich)
|
Robocze
- nominativus [kto? co?] Ulyerą, Artyēr
- genetivus [kogo? czego?] Ulyerę, Artyēre
- dativus [komu? czemu?] Ulyerēv, Artyērev
- accusativus [kogo? co?] Ulyerēn, Artyēren
- instrumentalis [z kim? z czym?] Ulyerēt, Artyēret
- locativus [o kim? o czym?] Ulyerēx, Artyērex
- vocativus [wołacz] Ulyerų, Artyerų
/////////////////////////////////////////////////////////////
- essivus-formalis [jako] np. jako dom/
- essivus-modalis [w jaki sposób] np. po polsku/
- illativus [do wnętrza (D); w (B)] np. do domu/Artyēresōn
- inessivus [w czymś, wewnątrz czegoś] np. w domu/Artyērexnūy
- elativus [z (D)] np. z pociągu/Artyērefēt
- allativus [do zewnątrz (D); ku (C)] np. ku pociągowi/Artyērevōr
- adessivus [przy (Ms); u (D)] np. przy pociągu/Artyērex'
- ablativus [od (D)] np. od pociągu/Artyērefūn
- sublativus [na (B)] np. na pociąg/Artyērenāx
- superessivus [na (Ms)] np. na pociągu/Artyērexāx
- delativus [z (D); o (Ms)] np. o pociągu/Artyērexjį
- causalis-finalis [za (B); dla (D); o (B); po (B)] np. o pociąg/Artyērenjį
- translativus-factivus [w (B)] np. w pociąg/Artyērenūy
