Język wysokochardeński: Różnice pomiędzy wersjami
Przejdź do nawigacji
Przejdź do wyszukiwania
(Stworzenie podstawy artykułu.) |
|||
Linia 25: | Linia 25: | ||
===Samogłoski=== | ===Samogłoski=== | ||
<hr> | <hr> | ||
− | W języku wysokochardeńskim występuje 7 samogłosek krótkich oraz | + | W języku wysokochardeńskim występuje 7 samogłosek krótkich oraz 2 długie. |
+ | |||
{| class=wikitable style=text-align:center | {| class=wikitable style=text-align:center | ||
! rowspan="2" | | ! rowspan="2" | | ||
Linia 62: | Linia 63: | ||
| | | | ||
|{{IPA|o}} ('''o''') | |{{IPA|o}} ('''o''') | ||
− | | | + | | |
|- | |- | ||
!Średnie | !Średnie | ||
Linia 97: | Linia 98: | ||
====Dyftongi==== | ====Dyftongi==== | ||
<hr> | <hr> | ||
+ | W języku wysokochardeńskim występuje 7 dyftongów, lecz w zależności od etymologii mogą mieć parę form zapisu: | ||
+ | |||
+ | <div style="column-count:4;-moz-column-count:4;-webkit-column-count:4"> | ||
+ | *'''ai''' - [{{IPA|aɪ̯}}] jak w... | ||
+ | *'''ei''' - [{{IPA|eɪ̯}}] jak w... | ||
+ | *'''oi''' - [{{IPA|oɪ̯}}] jak w... | ||
+ | *'''ui''' - [{{IPA|oɪ̯}}] jak w... | ||
+ | </div> | ||
+ | <div style="column-count:3;-moz-column-count:3;-webkit-column-count:3"> | ||
+ | *'''ae''' - [{{IPA|aɪ̯}}] jak w... | ||
+ | *'''oe''' - [{{IPA|oɪ̯}}] jak w... | ||
+ | *'''ue''' - [{{IPA|oɪ̯}}] jak w... | ||
+ | *'''ao''' - [{{IPA|aʊ̯}}] jak w... | ||
+ | *'''eo''' - [{{IPA|eʊ̯}}] jak w... | ||
+ | *'''uo''' - [{{IPA|oʊ̯}}] jak w... | ||
+ | *'''au''' - [{{IPA|aʊ̯}}] jak w... | ||
+ | *'''eu''' - [{{IPA|eʊ̯}}] jak w... | ||
+ | *'''ou''' - [{{IPA|oʊ̯}}] jak w... | ||
+ | </div> | ||
+ | Występują 3 przypadki zapisywania dyftongów za pomocą litery z diakrytykiem w celu oddania ich etymologii: | ||
+ | <div style="column-count:3;-moz-column-count:3;-webkit-column-count:3"> | ||
+ | *'''é''' - [{{IPA|eɪ̯}}] jak w... | ||
+ | *'''ō''' - [{{IPA|oʊ̯}}] jak w... | ||
+ | *'''ū''' - [{{IPA|oʊ̯}}] jak w... | ||
+ | </div> | ||
===Spółgłoski=== | ===Spółgłoski=== | ||
<hr> | <hr> | ||
+ | W języku wysokochardeńskim występują 33 spółgłoski. | ||
+ | |||
+ | {| class="wikitable" style=text-align:center | ||
+ | ! colspan="2" | | ||
+ | !Wargowe | ||
+ | !Zębowe | ||
+ | !Dziąsłowe | ||
+ | !Podnieb. | ||
+ | !Welarne | ||
+ | !Języczkowe | ||
+ | !Krtaniowe | ||
+ | |- align="center" | ||
+ | ! rowspan="2" | Nosowe | ||
+ | !<small>zwykłe</small> | ||
+ | |{{IPA|m}} ('''m''') | ||
+ | | colspan=2 align=center | {{IPA|n}} ('''n''') | ||
+ | |{{IPA|ɲ}} ('''ny''') | ||
+ | |{{IPA|ŋ}} ('''ng''') | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | |- | ||
+ | !<small>labializowane</small> | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | |{{IPA|ŋʷ}} ('''ngv''') | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | |- align="center" | ||
+ | ! rowspan="5" |Zwarte | ||
+ | !<small>bezdźwięczne</small> | ||
+ | |{{IPA|p}} ('''p''') | ||
+ | | colspan=2 align=center | {{IPA|t}} ('''t''') | ||
+ | | | ||
+ | |{{IPA|k}} ('''c''') | ||
+ | |{{IPA|q}} ('''q''') | ||
+ | |{{IPA|ʔ}} ('''h''') | ||
+ | |- | ||
+ | !<small>przydechowe</small> | ||
+ | |{{IPA|pʰ~ɸ}} ('''ph''') | ||
+ | | colspan=2 align=center | {{IPA|tʰ~θ}} ('''th''') | ||
+ | | | ||
+ | |{{IPA|kʰ}} ('''ch''') | ||
+ | |{{IPA|qʰ}} ('''qh''') | ||
+ | | | ||
+ | |- | ||
+ | !<small>labializowane</small> | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | |{{IPA|kʷ}} ('''cv''') | ||
+ | |{{IPA|qʷ}} ('''qv''') | ||
+ | | | ||
+ | |- | ||
+ | !<small>dźwięczne</small> | ||
+ | |{{IPA|b}} ('''b''') | ||
+ | | colspan=2 align=center | {{IPA|d}} ('''d''') | ||
+ | | | ||
+ | |{{IPA|ɡ~ɣ}} ('''g''') | ||
+ | |{{IPA|ɢ~ʁ}} ('''ğ''') | ||
+ | | | ||
+ | |- | ||
+ | !<small>przydechowe</small> | ||
+ | |{{IPA|bʱ~β}} ('''bh''') | ||
+ | | colspan=2 align=center | {{IPA|dʱ~ð}} ('''dh''') | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | |- align="center" | ||
+ | ! colspan="2" | Szczelinowe | ||
+ | | | ||
+ | | colspan=2 align=center | {{IPA|s~z}} ('''s''') • {{IPA|ʃ~ʒ}} ('''sh''') | ||
+ | |{{IPA|ɕ~ʑ}} ('''shy''') | ||
+ | | | ||
+ | |{{IPA|χ}} ('''x''') • {{IPA|χʲ~ç}} ('''xy''') | ||
+ | | | ||
+ | |- align="center" | ||
+ | ! colspan="2" | Drżące | ||
+ | | | ||
+ | | colspan=2 align=center | {{IPA|r~ɾ}} ('''r''') | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | |- | ||
+ | ! colspan="2" | Aproksymanty | ||
+ | | | ||
+ | | colspan=2 align=center | {{IPA|ɫ~l}} ('''l''') • {{IPA|ɬ~ɮ}} ('''ll''') | ||
+ | |{{IPA|ʎ}} ('''ly''') • {{IPA|j}} ('''y''') | ||
+ | |{{IPA|w}} ('''v''') | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | |} | ||
+ | */s, ʃ, ɕ, ɬ/ pomiędzy samogłoskami wymawiane są jako [z, ʒ, ʑ, ɮ]; | ||
+ | */ɫ/ po samogłosce /e/ wymawia się jako [l]; | ||
==Gramatyka== | ==Gramatyka== | ||
+ | |||
+ | ===Czasownik=== | ||
+ | <hr> | ||
+ | |||
+ | ====Bezokolicznik==== | ||
+ | <hr> | ||
+ | W języku wysokochardeńskim.. | ||
+ | |||
+ | ====Odmiana przez osoby==== | ||
+ | <hr> | ||
===Rzeczownik=== | ===Rzeczownik=== | ||
Linia 108: | Linia 242: | ||
====Przypadki==== | ====Przypadki==== | ||
<hr> | <hr> | ||
+ | W języku wysokochardeńskim... | ||
{| class="wikitable" style="text-align:center" | {| class="wikitable" style="text-align:center" | ||
!rowspan=3|Przypadek | !rowspan=3|Przypadek | ||
Linia 169: | Linia 304: | ||
| -dal | | -dal | ||
|} | |} | ||
− | * "'''!'''" | + | * "'''!'''" oznacza redukcję samogłoski z zachowaniem miękkości spółgłoski. |
Aktualna wersja na dzień 16:59, 1 lut 2022
Język wysokochardeński ??? | |
---|---|
Faktycznie | |
Utworzenie: | F1req w 2021 |
Najnowsza wersja: | 1.0 |
Kody | |
Conlanger–1 | wch. |
W | |
Przykład | |
??? ??? | |
Lista conlangów |
Zobacz też słownik tego języka. |
Język wysokochardeński
Fonologia
Samogłoski
W języku wysokochardeńskim występuje 7 samogłosek krótkich oraz 2 długie.
Przednie | Centralne | Tylne | ||||
---|---|---|---|---|---|---|
Krótkie | Długie | Krótkie | Długie | Krótkie | Długie | |
Przymknięte | ʉ (ú) | |||||
Prawie przymknięte | ɪ (ĭ) | |||||
Półprzymknięte | e (e) | eː (ē) | o (o) | |||
Średnie | ə (ĕ) | |||||
Prawie otwarte | ɐ (ă) | |||||
Otwarte | a (a) | aː (ā) |
- /e, ə, a, ʉ/ po głoskach języczkowych wymawia się jako [ɤ, ɘ, ʌ, ʏ];
- /ə, a/ w okolicy /j/ lub w pozycji akcentowanej wymawia się jako [æ, ɑ];
- Unasawianie samogłosek przed głoskami nosowymi: /ana/ > [ãna];
- Natomiast we wygłosie spółgłoska się redukuje: /-an/ > [-ã];
- Głoski /r, ʔ/ w wygłosie zanikają wydłużając samogłoskę: /ar/ > [aː];
Dyftongi
W języku wysokochardeńskim występuje 7 dyftongów, lecz w zależności od etymologii mogą mieć parę form zapisu:
- ai - [aɪ̯] jak w...
- ei - [eɪ̯] jak w...
- oi - [oɪ̯] jak w...
- ui - [oɪ̯] jak w...
- ae - [aɪ̯] jak w...
- oe - [oɪ̯] jak w...
- ue - [oɪ̯] jak w...
- ao - [aʊ̯] jak w...
- eo - [eʊ̯] jak w...
- uo - [oʊ̯] jak w...
- au - [aʊ̯] jak w...
- eu - [eʊ̯] jak w...
- ou - [oʊ̯] jak w...
Występują 3 przypadki zapisywania dyftongów za pomocą litery z diakrytykiem w celu oddania ich etymologii:
- é - [eɪ̯] jak w...
- ō - [oʊ̯] jak w...
- ū - [oʊ̯] jak w...
Spółgłoski
W języku wysokochardeńskim występują 33 spółgłoski.
Wargowe | Zębowe | Dziąsłowe | Podnieb. | Welarne | Języczkowe | Krtaniowe | ||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Nosowe | zwykłe | m (m) | n (n) | ɲ (ny) | ŋ (ng) | |||
labializowane | ŋʷ (ngv) | |||||||
Zwarte | bezdźwięczne | p (p) | t (t) | k (c) | q (q) | ʔ (h) | ||
przydechowe | pʰ~ɸ (ph) | tʰ~θ (th) | kʰ (ch) | qʰ (qh) | ||||
labializowane | kʷ (cv) | qʷ (qv) | ||||||
dźwięczne | b (b) | d (d) | ɡ~ɣ (g) | ɢ~ʁ (ğ) | ||||
przydechowe | bʱ~β (bh) | dʱ~ð (dh) | ||||||
Szczelinowe | s~z (s) • ʃ~ʒ (sh) | ɕ~ʑ (shy) | χ (x) • χʲ~ç (xy) | |||||
Drżące | r~ɾ (r) | |||||||
Aproksymanty | ɫ~l (l) • ɬ~ɮ (ll) | ʎ (ly) • j (y) | w (v) |
- /s, ʃ, ɕ, ɬ/ pomiędzy samogłoskami wymawiane są jako [z, ʒ, ʑ, ɮ];
- /ɫ/ po samogłosce /e/ wymawia się jako [l];
Gramatyka
Czasownik
Bezokolicznik
W języku wysokochardeńskim..
Odmiana przez osoby
Rzeczownik
Przypadki
W języku wysokochardeńskim...
Przypadek | ||||||
---|---|---|---|---|---|---|
Samogłoskowa | Spółgłoskowa | |||||
Pojedyncza | Podwójna | Mnoga | Pojedyncza | Podwójna | Mnoga | |
Mian. | -V | -V̆t | -Vq | -Ø | -xo | -dŭ |
Woł. | -Vh | -!tĕ | -V̆qe | -ă | -xid | -dā |
Dop. | -Vn | -!to | -!leq | -a | -xā | -de'a |
Abl. | -Vle | -!tĭv | -V̆xy | -ĕl | -xŭ | -dih |
All. | -V'ŭ | -!ti | -V̄q | -u | -xam | -dĕt |
Miej. | -Vr | -!ta | -!qa | -ō | -xĕr | -dal |
- "!" oznacza redukcję samogłoski z zachowaniem miękkości spółgłoski.