Język proto-eszerkłaldzko-wettyjsko-irszyjski

Język proto-eszerkłaldzko-wettyjsko-irszyjski (w skrócie PEWI) jest prajęzykiem eszerkłaldzko-wettyjso-irszyjskiej grupy językowej. W świecie Ziemli nie pozostawił po sobie żadnych źródeł pisanych. Część zaprezentowanych cech jest niemożliwa do odtworzenia za pomocą metod językoznawstwa historyczno-porównawczego.

Rys ogólny

PEWI jest językiem wysoce aglutynacyjnym, ergatywno-absolutywnym; czasownik podlega odmianie czasowej jak i osobowej (podmiotowej i przedmiotowej).

Fonologia

PEWI posiadał 20 spółgłosek i dwanaście samogłosek.

Spółgłoski

• m n
• pʰ tʰ kʰ
• pʼ tʼ kʼ
• b d g
• s x χ h
• ts
• w r l j

Samogłoski

• i í u ú
• e é o ó
• ö ő
• a á

Dokładna wymowa samogłosek nie jest podana, gdyż nie została ustalona. Pewne jest tylko to, że jest sześć samogłosek w parach krótka - długa.

Rzeczownik

Rzeczownik odmienia się przez przypadki (absolutyw, ergatyw, ablatyw, datyw, lokatyw, wokatyw) i liczby (pojedyncza i mnoga). Rzeczownik może dodatkowo posiadać sufiks dzierżawczy.

Deklinacja

Przypadek	Końcówka
Absolutyw	-a / -á
Ergatyw	-em
Ablatyw	-oxi
Datyw	-i
Lokatyw	-öts
Wokatyw	-e

Liczba mnoga

Liczbę mnogą tworzy się poprzez dodanie po sufiksie przypadku końcówki -(e)n.

Po spółgłosce	Po samogłosce
-en	-n

Zaimki dzierżawcze

Zaimek dzierżawczy nie występuje samodzielnie, lecz jest postfixem łączonym z rzeczownikiem.

Liczba pojedyncza

Osoba	Sufix
mój	-mer
twój	-er
jego/jej	-ö

Liczba mnoga

Osoba	Sufix
nasz	-wen
wasz	-an
ich	-ő

Czasownik

Czasownik odmienia się przez czasy, osoby (odmiana ergatywna i absolutywna), liczby.

Odmiana czasowa

Czas	Sufix
Teraźniejszy	- / -i
Przyszły	-áb
Przeszły I	-is
Przeszły II	-hu
Statywny	-

Przeszły I

Określa on zdarzenia, które zostały zakończone w przeszłości, ale mimo to efekty tego działania trwają do momentu mówienia

Przeszły II

Opisuje on zdarzenia, dokonane, lub niedokonane, które zdarzyły się w przeszłości, i są albo tłem większej opowieści osadzonej w przeszłości, bądź nie mają związku z teraźniejszością.

Statywny

Opisuje on stany, emocje, a także konstrukcje modalne, które są stałe w czasie.

Odmiana osobowa

Występują dwa rodzaje odmiany osobowej:

• absolutywna - odmiana podmiotowa w zdaniach nieprzechodnich; odmiana przedmiotowa w zdaniach przechodnich (znajduje się wtedy po sufixie odmiany ergatywnej),
• ergatywna - odmiana podmiotowa w zdaniach przechodnich.

Odmiana absolutywna

Osoba	Sg	Pl
1.	-m(a)	-w(a)
2.	-r(a)	-n(a)
3.	-j(a)	-jör

Odmiana ergatywna

Osoba	Sg	Pl
1.	-m(e)	-w(e)
2.	-r(e)	-n(e)
3.	-ö	-ő

Zaimki osobowe

W PEWI występują następujące zaimki osobowe (podano formę absolutywną)

Liczba pojedyncza

• ja - mí
• ty - é
• on/a/o - öt

Liczba mnoga

• my - wém
• wy - ám
• oni/e - őm

Szyk zdania

• SVO
• VS