Królestwo Szybskie
|
Królestwo Szybskie - (szyb. Sibbiska Küninsrikk), państwo wyspiarskie położone na Oceanie Atlantyckim, ok. 1500 km. na zachód od Portugalii. W unii personalnej z Królestwem Niderlandów, członek NATO i państwo stowarzyszone z UE. Charakteryzuje się oryginalną kulturą, zachowanymi wieloma zwyczajami, które już dawno zostały zapomniane wśród innych Germanów, i silnym ukierunkowaniem na morze.
Historia
Zasiedlenie wysp
Data
Jako datę przybycia pierwszych osadników na wyspy zazwyczaj podaje się rok 283, zgodnie z tradycją. Historycy nie są pewni, czy ta data jest dokładna, jednakże dostępne informacje archeologiczne, jak i dane pośrednie (językowe, kulturowe) potwierdzają, że zasiedlenie nastąpiło pod koniec III w. n.e.
Niektórzy naukowcy kwestionują taką wczesną datę, uważajac że Germanie nie byli w stanie przepłynąć tak długiej trasy po oceanie. W ich mnienmaniu opinię tą potwierdzają widoczne wpływy późnogermańskie, a zwłaszcza swebskie i wizygockie z Iberii. W 1997 znany podróżnik szybski przepłynął z Portugalii do Wysp Szybskich w łodzi z okresu migracji, udowadniając, że Germanie z tamtych czasów byli w stanie dokonać takiego wyczynu. Wpływy późnogermańskie można natomiast łatwo wytłumaczyć, biorąc pod uwagę ograniczony handel i wyprawy rabunkowe, które trwały do arabskiej inwazji.
Opis
Pierwsze znane teksty mówiące o zasiedleniu są dość późne, pochodzą one bowiem z VII wieku:
„ | I nasi przodkowie tedy, walcząc z Rzymem, uciekli się do podstępu. Używszy łodzi, morzem chcieli obejść mocno chronioną rzekę graniczną. Ale gdy wypłynęli na szerokie wody za Przylądkiem Galijskim, uderzył w nich sztorm. Straszny był gniew Seswarsa, potrząsał on swoją włócznią tak mocno, że fale złamały ogromną część łodzi, tak że ledwo co czwarta nie była złamana, a jej załoga nie przepadła zupełnie. Zanosili oni modły do Bleswarsa, ażeby ich uratował przed strasznym gniewem swego brata. I Bleswars się ulitował, i rzucił ogromne głazy w ocean, i zasiał wyspy. Rozbitkowie tedy rychło ujrzeli błękitne wyspy, i popłynęli do nich, i uratowali się. Widząc bogactwo ptactwa, ryb i owoców, i ogromną płodność ziemi, wrócili do swoich siedzib w dalekiej, śnieżnej ojczyźnie, namówili dużą część współplemieńców, i popłynęli z powrotem na wyspy, i zasiedlili je. A z początku ziemi było bardzo dużo, a mieszkańców mało, toteż nie walczyli bardzo między sobą, bo miejsca wystarczyło dla wszystkich. I rósł lud szybski w szczęściu i zdrowiu, a bogactwa pomnażał. |
” |
— Stens, Legendy szybskie
|
Istnieje też dużo późniejszy tekst historyka nieznanego z imienia, dokonującego kompilacji wcześniejszych dzieł w XIV bądź w XV wieku:
„ | Podczas wojen z Rzymem część ludu naszego z morza zamierzała zaatakować niebronione miasta wybrzeża, ale sztorm przyszedł, i odrzucił ich daleko na południe, i osiedlili się oni na wyspach, na które w podobno cudowny sposób zaprowadzeni być mieli. |
” |
— Anonim, Historia wysp szybskich
|
Nie wiadomo, które wyspy z głównego archipelagu były zasiedlone jako pierwsze, niemniej jednak wiadomo, że wyspy południowo-wschodnie zostały odkryte i zasiedlone w VII wieku, a wyspy północno-zachodnie dopiero w XV wieku.
Okres iberyjski
Okres ten trwał od początku V wieku do ok. połowy VIII wieku. Charakteryzował się głównie najazdami na zachodnie wybrzeża Półwyspu Iberyjskiego, a także handlem z tymi krainami. W okresie tym nastąpił ogromny wzrost ludności wysp, głównie za sprawą porywania ludności. Po zetknięciu się z „zdegenerowaną” ludnością germańską, doszli do wniosku, że branie dorosłych niewolników spowoduje zanieczyszczenie ich kultury, wobec tego porywali głównie małe dzieci, i wychowywali na niewolników. Okres ten skończył się wraz z arabskim najazdem, wtedy też zaczęła się kompletna izolacja Wysp Szybskich.
Okres wojen
Ogromna ilość łupów przywieziona z Iberii spowodała niesnaski wewnątrz społeczności wyspiarskiej, i w konsekwencji okres nazywany czasem wojen. Trwał on od VIII wieku do XV wieku, gdy wszystkie organizmy państwowe nagle osłabły. Do teraz nie wiadomo, co mogło spowodować ten upadek.
Upadek
Od końca XV wieku do odkrycia przez Holendrów w 1688 roku wyspy przeżywały czas zastoju. Okres ten przyniósł zubożenie ludności i upadek literatury.
Kolonia holenderska
Holendrzy odkryli wyspy w 1688 roku, nie założyli jednak kolonii, tylko podporządkowali sobie państwa leżące na wyspach. Szybko rozpoczęli akcję chrystianizacyjną i palenie pogańskich ksiąg (nie udało się im jednak spalić wszystkich kopii najważniejszych ksiag). W XIX wieku wskutek romantyzmu i odnowienia mody na germańskość w Europie, nastroje antypogańskie nieco ucichły, a na powierzchnię wypłynęło wiele rękopisów o tematyce pogańskiej. Niemniej jednak państwo aż do 1909r. odmawiało oficjalnej rejestracji pogańskiej religii.
Niepodległość
W 1986, po prawie dziesięcioletnich negocjacjach, Wyspy Szybskie uzyskały niepodległość. Od 1991 w NATO, na wyspach jest brytyjska baza okrętów podwodnych i amerykańska baza lotnicza.
Geografia
Geografia fizyczna
Na archipelag składa się pięć wysp: Torpsowa, Błękitna, Długa, Portowa, Pszczela, Stensa, Leśna i dwie Wyspy Sonnslägg, oraz jedna niezamieszkana wysepka - Smocza Skała. Wyspy są pochodzenia wulkanicznego, toteż często zdarzają się erupcje wulkaniczne i trzęsienia ziemi.
Klimat
Wyspy znajdują się w strefie klimatu subtropikalnego oceanicznego, a średnia miesięczna temperatura waha się między 11°C w lutym a 25°C w sierpniu. Największa ilość opadów jest w miesiącach zimowych, a najmniej w letnich. Ogólna średnia roczna suma opadów wynosi 1000 mm.
Gospodarka
Dużą rolę odgrywa rybołóstwo, rolnictwo, a w ostatnich latach, po reformie podatkowej, kraj stał się rajem podatkowym. Dość dużą rolę odgrywała bankowość, jednak po niedawnym kryzysie rola ta spadła.
Ustrój i polityka
Kraj jest monarchią konstytucyjną w unii personalnej z Królestwem Niderlandów. Krajem rządzi gubernator, będący szefem rządu. Obecnym gubernatorem jest Todsmer Folksmächssuns. Parlament - Torp - jest jednoizbowy, zasiadają w nim obecnie cztery partie.
Poszczególne regiony mają bardzo szeroką autonomię, tradycyjnie współdziałają w dwóch grupach: Osthansie i Westhansie.
Kodeksy prawa w dalszym ciągu przewidują główszczyznę i wyjęcie spod prawa.
Kultura
Jest bardzo archaiczna, pozostało bardzo wiele reliktów starogermańskich.
Szybanie są bardzo dumni ze swoich korzeni i chętnie noszą ze sobą broń białą (szczególnie broń otrzymaną w spadku, najlepiej jeśli po jakimś sławnym przodku), powstały nawet szczegółowe regulacje dotyczące noszenia tego typu uzbrojenia poza domem.
Religia
78% protestanci, 9% poganie, 13% ateiści. W związku z późnym przyjęciem chrześcijaństwa, dużą ilością materiałów pisanych, i dość silną instytucjonalizają pogaństwa przez przybyciem Holendrów, pogaństwo przetrwało w ukryciu do 1909r, kiedy mogli wyjść z podziemia. Z racji długiej izolacji i niezwykłego jak na Germanów środowiska, ich religia ewoluowała własnym torem, niemniej jednak istnieje kilka dość starych zabytków, które odzwierciedlają dość wiernie pogaństwo wspólnogermańskie. W związku z tym źródła szybskie są nieocenionym źródłem do opisu pogaństwa germańskiego, zwłaszcza że dotyczą tradycji istniejącej już ok 1000 lat przed powstaniem głównych naszych źródeł dotyczących tych wierzeń.