Księstwo Bornholmskie: Różnice pomiędzy wersjami

Z Conlanger
Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania
m
m
 
(Nie pokazano 37 pośrednich wersji utworzonych przez tego samego użytkownika)
Linia 1: Linia 1:
 +
{{Bornholm Intro}}
 
{{ApaństwoV2
 
{{ApaństwoV2
−
|nazwa własna=Richt Apëlnzesanosio
+
|nazwa własna=Richt Apëlnzesanosiou
 
|nazwa polska=Księstwo Bornholmskie
 
|nazwa polska=Księstwo Bornholmskie
 
|herb=[[Plik:Herbbornholmskiego.png|100px]]
 
|herb=[[Plik:Herbbornholmskiego.png|100px]]
Linia 16: Linia 17:
 
|hid6=hiddenStructure
 
|hid6=hiddenStructure
 
|języki nieoficjalne=-
 
|języki nieoficjalne=-
−
|Hymn= 'Orp Meresvumäns' - [[Albärt Kvumores#Hymn_Bornholmu|Z Mierzeswumu]]
+
|Hymn= ''Orp Meresfumäns'' - [[Albärt Kvumores#Hymn_Bornholmu|Z Mierzeswumu]]
 
|stolica= Arojin
 
|stolica= Arojin
 
|system rządów= demokracja
 
|system rządów= demokracja
Linia 22: Linia 23:
 
|powierzchnia= 588 km²
 
|powierzchnia= 588 km²
 
|populacja= 48893 (2020)
 
|populacja= 48893 (2020)
−
|narody= [[Bornholmczycy]] - 93,1%; Duńczycy - 4,8%; inni - 2,1%
+
|narody= [[Bornholmczycy]] - 92,9%; Duńczycy - 9,8%; Niemcy - 1,9% inni - 3,0%
 
|tytuł= Książę
 
|tytuł= Książę
 
|głowa państwa= [[Duraujwuv II]]
 
|głowa państwa= [[Duraujwuv II]]
Linia 28: Linia 29:
 
|tytuł2= Premier
 
|tytuł2= Premier
 
|zastępca= [[Kaul Men]]
 
|zastępca= [[Kaul Men]]
−
|nazwa parlamentu= Kalbëio Ainjasëla (Rada Stujeden)
+
|nazwa parlamentu= [[Rada Stujeden|Kalbëiou Kumtaina (Rada Stu jeden)]]
 
|organizacje= Unia Europejska (od 1995), NATO (od 1999), ONZ (od 1958)
 
|organizacje= Unia Europejska (od 1995), NATO (od 1999), ONZ (od 1958)
 
|dod1a=<del>
 
|dod1a=<del>
Linia 36: Linia 37:
 
|dod3a=<del>
 
|dod3a=<del>
 
|dod3b=<del>
 
|dod3b=<del>
−
|waluta=vedër
+
|waluta=vedër = 100
−
|Utworzenie-sposób=Secesja od [[Unia Dwaliniecka|Unii Dwalinieckiej]]
+
|Utworzenie-sposób=Powstanie wskutek rozpadu [[Unia Dwaliniecka|Unii Dwalinieckiej]]
 
|ogłoszenie-data= ogłoszenie: 1 stycznia 1958 r.
 
|ogłoszenie-data= ogłoszenie: 1 stycznia 1958 r.
−
|uznanie-data= uznanie: 2 stycznia 1958 r.
+
|uznanie-data= uznanie: 6 stycznia 1958 r.
 
|Likwidacja-sposób=-
 
|Likwidacja-sposób=-
 
|data=-
 
|data=-
Linia 47: Linia 48:
 
|strefa letnia= latem UTC+2
 
|strefa letnia= latem UTC+2
 
|strefa zimowa= zimą UTC+1
 
|strefa zimowa= zimą UTC+1
−
|domena=apl.
+
|domena=.ap
 
}}
 
}}
 +
'''Księstwo Bornholmskie''', [[język bornholmski|bh.]] ''Richt Apëlnzesanosiou'' [ˈɾiʀ̥t ˈa.pəln.ze.sa.no.sʲu] - małe państwo na Morzu Bałtyckim, złożone z wyspy Bornholm oraz archipelagu Stoinun (duń. Ertholmene). Państwo jest monarchią parlamentarną. Należy do Unii Europejskiej, ONZ oraz NATO.
 +
 +
=Historia=
 +
Na Bornholm Wiwaryjczycy dopłynęli już w X wieku i zamieszkali tam. Zasiedlili również wyspy Stoinun ([[język starobornholmski|sbh.]] ''Skały''). Na początku XI wieku rozpoczęła się tam dynastia [[Mierzesswumici|Mierzeswumitów]].
 +
 +
W 1656 r. Bornholm i Stoinun podbili Szwedzi podczas wojen północnych. W 1658 r., podczas ataku na Szwecję, Dania podbiła również tereny Księstwa. W 1660 r. podczas pokoju w Kopenhadze Starą Wyspę (bo dosłownie to oznacza "Apëlnsan" - Bornholm po [[język bornholmski|bornholmsku]]) wraz z pobliskim archipelagiem przydzielono Królestwu Duńskiemu.
 +
 +
Znany przedwojenny bornholmski piosenkarz śpiewający głównie po angielsku, [[Lauri Julches]], którego znała cała Europa i USA, znał Theodore'a Roosevelta. Gdy USA dołączyło się do II wojny światowej, Julches zapytał się prezydenta USA, czy nie można by było dać jego ojczyźnie niepodległości, bardzo by jej chciał, jak i cały wiwaryjski lud Bornholmu. Zaproponował unię narodu bornholmskiego i wiwaryjskiego narodu z duńskich wysp Falster i Møn. Po negocjacjach Roosevelt zgodził się, by w ramach którejś z rozmów Wielkiej Trójki omówić utworzenie takiego państwa. W 1946 r. powstała [[Unia Dwaliniecka]]. W zamian za utracone terytoria Dania dostała część Szlezwiku-Holsztynu, razem z Kilonią.
 +
 +
W 1957 r. do władzy doszła [[Narodowa Partia Bornholmu]] (''Partiä Gamuvas Apëlnsan'' - PGA), jednym z jej postulatów było przeprowadzenie referendów wśród obu narodów, czy chciałyby być niepodległe. PGA planowało również przywrócić monarchię w przyszłym odrodzonym państwie bornholmskim. Ostatecznie, we wrześniu 1957 r. doszło do referendów wśród obu narodów. Na Bornholmie przeważająco, bo 82 punktami procentowymi wygrała opcja rozpadu [[Unia Dwaliniecka|Unii Dwalinieckiej]] (w skali całego kraju było to 56%). 1 stycznia 1958 r. Księstwo Bornholmskie ogłosiło niepodległość, 6 stycznia zostało uznane międzynarodowo. Automatycznie w Księstwie władzę objęło PGA, które przywróciło księstwo i już 19 stycznia - zorganizowało wybory do Rady Stu jeden - nowego parlamentu. 23 stycznia Narodowa Partia Bornholmu zrezygnowała z władzy całkowitej, zaprzysiężając na Stu Jeden Radnych posłów wybranych w wyborach. Celem PGA bowiem było to, co już osiągnęli, a swoim szlachetnym czynem oddania kraju ludowi liczyli na wysokie poparcie. Tak też się stało, w wyborach 1958 r. uzyskali 73 miejsca na 101. (Więcej o Narodowej Partii Bornholmu będzie [[Narodowa Partia Bornholmu|tutaj]], jak stworzę artykuł).
 +
 +
W 1958 r. Księstwo weszło do ONZ, w 1995 do Unii Europejskiej, a w 1999 wstąpiło w struktury NATO.
 +
 +
=Demografia=
 +
* ''Zobacz również: [[Bornholmczycy]]''
 +
==Religia==
 +
Struktura religijna Księstwa Bornholmskiego (stan na 30.06.2020 r.)
 +
 +
*35,62% Rzymskokatolicyzm
 +
*26,36% [[Katolicki Kościół Apostolski]]
 +
*9,34% Luteranizm
 +
*1,98% Świadkowie Jehowy
 +
*1,53% Islam sunnicki
 +
*18,68% brak wyznania
 +
*6,49% inne wyznania
 +
 +
 +
 +
 +
 +
 +
 +
 +
 +
 +
 +
 +
 +
 +
 +
 +
 +
 +
 +
 +
 +
 +
{{fikcja
 +
|przedmiot=Państwo
 +
|którym/której=którym
 +
|dod=jak i otoczka,
 +
|jest/są=są
 +
|y/a/e=e
 +
}}
 +
[[Kategoria:Bornholm]][[Kategoria:Wiwaryjszczyzna]]

Aktualna wersja na dzień 16:43, 4 kwi 2024

Apëlnsan Czytasz artykuł z serii Bornholm. | Księstwo Bornholmskie (Księstwo Bornholmskie (1000-1656)) · Język bornholmski (Słownik) · Język średniobornholmski · Język starobornholmski · Katolicki Kościół Apostolski · Znani Bornholmczycy · Miasta
Richt Apëlnzesanosiou
Księstwo Bornholmskie
Herbbornholmskiego.png Flaga Ks. Bh.jpg
Mapa Księstwa Bornholmskiego współcześnie.jpg
Język urzędowy bornholmski
Języki regionalne/mniejszościowe duński
Języki nieoficjalne -
Hymn Orp Meresfumäns - Z Mierzeswumu
Stolica Arojin
System rządów demokracja
Typ państwa monarchia parlamentarna
Powierzchnia 588 km²
Populacja 48893 (2020)
Narody i grupy etniczne Bornholmczycy - 92,9%; Duńczycy - 9,8%; Niemcy - 1,9% inni - 3,0%
Głowa państwa Książę Duraujwuv II
Prezes Rady Ministrów Premier Kaul Men
Parlament Kalbëiou Kumtaina (Rada Stu jeden)
Przynależność do organizacji Unia Europejska (od 1995), NATO (od 1999), ONZ (od 1958)
Waluta vedër = 100
Powstanie wskutek rozpadu Unii Dwalinieckiej
• ogłoszenie: 1 stycznia 1958 r.
• uznanie: 6 stycznia 1958 r.
-
• -
• -
Religia panująca rzymski katolicyzm
Średnia długość życia 80,2 lat
Strefa czasowa
• latem UTC+2
• zimą UTC+1
Domena internetowa .ap

Księstwo Bornholmskie, bh. Richt Apëlnzesanosiou [ˈɾiʀ̥t ˈa.pəln.ze.sa.no.sʲu] - małe państwo na Morzu Bałtyckim, złożone z wyspy Bornholm oraz archipelagu Stoinun (duń. Ertholmene). Państwo jest monarchią parlamentarną. Należy do Unii Europejskiej, ONZ oraz NATO.

Historia

Na Bornholm Wiwaryjczycy dopłynęli już w X wieku i zamieszkali tam. Zasiedlili również wyspy Stoinun (sbh. Skały). Na początku XI wieku rozpoczęła się tam dynastia Mierzeswumitów.

W 1656 r. Bornholm i Stoinun podbili Szwedzi podczas wojen północnych. W 1658 r., podczas ataku na Szwecję, Dania podbiła również tereny Księstwa. W 1660 r. podczas pokoju w Kopenhadze Starą Wyspę (bo dosłownie to oznacza "Apëlnsan" - Bornholm po bornholmsku) wraz z pobliskim archipelagiem przydzielono Królestwu Duńskiemu.

Znany przedwojenny bornholmski piosenkarz śpiewający głównie po angielsku, Lauri Julches, którego znała cała Europa i USA, znał Theodore'a Roosevelta. Gdy USA dołączyło się do II wojny światowej, Julches zapytał się prezydenta USA, czy nie można by było dać jego ojczyźnie niepodległości, bardzo by jej chciał, jak i cały wiwaryjski lud Bornholmu. Zaproponował unię narodu bornholmskiego i wiwaryjskiego narodu z duńskich wysp Falster i Møn. Po negocjacjach Roosevelt zgodził się, by w ramach którejś z rozmów Wielkiej Trójki omówić utworzenie takiego państwa. W 1946 r. powstała Unia Dwaliniecka. W zamian za utracone terytoria Dania dostała część Szlezwiku-Holsztynu, razem z Kilonią.

W 1957 r. do władzy doszła Narodowa Partia Bornholmu (Partiä Gamuvas Apëlnsan - PGA), jednym z jej postulatów było przeprowadzenie referendów wśród obu narodów, czy chciałyby być niepodległe. PGA planowało również przywrócić monarchię w przyszłym odrodzonym państwie bornholmskim. Ostatecznie, we wrześniu 1957 r. doszło do referendów wśród obu narodów. Na Bornholmie przeważająco, bo 82 punktami procentowymi wygrała opcja rozpadu Unii Dwalinieckiej (w skali całego kraju było to 56%). 1 stycznia 1958 r. Księstwo Bornholmskie ogłosiło niepodległość, 6 stycznia zostało uznane międzynarodowo. Automatycznie w Księstwie władzę objęło PGA, które przywróciło księstwo i już 19 stycznia - zorganizowało wybory do Rady Stu jeden - nowego parlamentu. 23 stycznia Narodowa Partia Bornholmu zrezygnowała z władzy całkowitej, zaprzysiężając na Stu Jeden Radnych posłów wybranych w wyborach. Celem PGA bowiem było to, co już osiągnęli, a swoim szlachetnym czynem oddania kraju ludowi liczyli na wysokie poparcie. Tak też się stało, w wyborach 1958 r. uzyskali 73 miejsca na 101. (Więcej o Narodowej Partii Bornholmu będzie tutaj, jak stworzę artykuł).

W 1958 r. Księstwo weszło do ONZ, w 1995 do Unii Europejskiej, a w 1999 wstąpiło w struktury NATO.

Demografia

Religia

Struktura religijna Księstwa Bornholmskiego (stan na 30.06.2020 r.)

  • 35,62% Rzymskokatolicyzm
  • 26,36% Katolicki Kościół Apostolski
  • 9,34% Luteranizm
  • 1,98% Świadkowie Jehowy
  • 1,53% Islam sunnicki
  • 18,68% brak wyznania
  • 6,49% inne wyznania












Mózg ikona.png Ten artykuł to fikcja. Państwo, o którym tutaj mowa, jak i otoczka, są fikcyjne, choć artykuł może wplątywać elementy prawdziwe.
Źródło: „https://jezykotw.webd.pl/w/index.php?title=Księstwo_Bornholmskie&oldid=56091”